مهمترین پرسش های فقهی مورد ابتلاء در ماه مبارک رمضان به همراه پاسخ های آن (حضرت آیت الله سیستانی)
●روزه
سؤال : در برخی کشورها چندین روز آفتاب طلوع و یا غروب نمی کند نماز و روزه در این کشورها چگونه است؟
جواب : احتیاط واجب آن است که نماز را با اوقات نزدیکترین کشور و یا شهری که در بیست چهار ساعت دارای شب و روز می باشد تطبیق دهد و نمارهای پنجگانه را برابر اوقات شرعی آنجا بخواند هر چند با قصد قربت مطلقه.
و اما روزه را باید به کشوری برود که بتواند روزه ماه رمضان را بگیرد که فضیلت بسیار دارد و اگر ممکن نشد در غیر ماه رمضان چنان کند و قضا به جا آورد.
سؤال : لطفا بفرمایید اینکه فرد در ۴ جا میتواند نمازش را تمام بخواند ایا مثالا اگر هتلی در کربلا و یا مکه و یا مدینه و یا کوفه باشد نیز میتواند نمازش را تمام بخواند و روزه اش را بگیرد یا تنها اختصاص حائر دارد اگر صحن و سرای جدید اضافه شود چطور؟
جواب : درمکه و مدینه جایز است ولی در شهر کربلا و کوفه جایز نیست بلکه تنها در حرم یا مسجد کوفه جایز است .
سؤال : حکم کسی که ماه رمضان بر اساس شهادت دو نفر ۲۹ روز روزه گرفته اند چیست ؟
جواب : قضا لازم نیست .
سؤال : شرایط سنی برای روزه داری چیست ؟
جواب : بلوغ است که در دخترها نشانه آن تمام شدن نه سال قمری است و در پسرها یکی از سه چیز اول : روئیدن موی درشت در زیر شکم بالای عورت و همچنین در صورت و پشت لب .دوم: بیرون امدن منی . سوم : تمام شدن پانزده سال قمری .
سؤال : آیا عمل استمنا در ماه مبارک رمضان حرام است (خود ارضائی) ؟
جواب : حرام است و یکی از مبطلات است .
سؤال : اگر شخصی استمناء در ماه رمضان انجام دهد البته به نیت آمدن منی نباشد ولی از او منی خارج شود چه حکمی دارد؟
جواب : اگر از خود وثوق نداشت روزه او باطل است و اگر با علم به مسأله باشد کفاره هم به علاوه قضاء واجب است و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر جاهل مقصر مردد باشید.
سؤال : نگاه کردن به صفحه اینترنت در زمانی که انسان روزه میباشد و یک تصویر غیر عادی ظاهر میشود چه حکمی دارد؟
جواب : روزه را باطل نمیکند اگرچه شرعاً در مواردی نباید نگاه کرد.
سؤال : اگر فرد روزه دار با همسر خود نزدیکی کند و بازی کند و نخواهد که آبش بیاید و بداند چنانچه بیاید روزه اش باطل است ولی بی اختیار آبش بیاید (قبلاً با این کارها آبش میآمده) آیا روزه اش باطل است یا نه؟ کفاره چه؟ اگر کفاره واجب است، چگونه است؟
جواب : روزه اش باطل است و اگر از روی علم به مسأله باشد باید به علاوه قضا کفاره هم بدهد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر جاهل مقصر متردد باشد.
سؤال : در روزه ماه رمضان ریختن قطره در چشم آیا روزه را باطل میکند یا خیر؟
جواب : باطل نمیکند.
سؤال : اگر در ماه رمضان در حال بیرون آمدن منی از خواب بلند شوم، آیا جایز است که به بیرون آمدن آن کمک کنم؟ حکم در مورد استمناء در غیر از ماه رمضان چه میباشد؟
جواب : جایز است منی را در آن حال خارج کنید و استمناء در هر حال حرام است.
سؤال : ۱ ـ اگر کسی در ماه رمضان عمداً کاری کند که از او منی بیرون آید آیا باید ۶۰ روز روزه بگیرد یا خیر؟
۲ ـ جواب این سؤال را برای فرو بردن اخلاط سینه را هم بگویید.
جواب : ۱ ـ اگر عالم به این بود که این کار روزه را باطل میکند باید کفاره بدهد و نیز بنابر احتیاط واجب اگر جاهل مقصر متردد باشد. و کفاره آن این است که ۶۰ روز روزه بگیرد یا ۶۰ فقیر را سیر کند ولو به اینکه به هرکدام یک مد (۷۵۰ گرم) طعام بدهد.
۲ ـ روزه را باطل نمیکند.
سؤال : کسی که روزه بوده بعد خوابیده و در خواب منی از او بیرون آمده روزه اش باطل است؟
جواب : روزه صحیح است.
سؤال : شستن دهان برای شخص روزه دار چه حکمی دارد؟
جواب : مانعی ندارد.
سؤال : آیا زنان میتوانند برای گرفتن همه روزه های ماه رمضان از قرص ضد بارداری استفاده کنند تا حیض نشوند.
جواب : مانعی ندارد.
سؤال : اگر کسی در شب ماه رمضان در خواب محتلم شود و بعد بیدار شود و دوباره بخوابد بدون اینکه بداند آیا صبح شده یا حکم آن چه میباشد؟
جواب : اگر یقین و یا اطمینان داشته باشد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود، و تصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان بیدار نشود روزه او صحیح است و اگر اطمینان نداشته باشد بنابر احتیاط واجب قضا بر او واجب میشود.
سؤال : اینجانب طلبه ای هستم که حدود ۲۲ سال در تهران سکونت داشتم و آنجا را وطن دائمی خود قرار داده بودم ۴ ماه قبل برای مراقبت از والدینم که هر دو مریض هستند به اصفهان محل سکونت و تحصیل علوم دینی خود را تغییر دادم و به خیال اینکه به تهران باز نخواهم گشت از تهران نیت اعراض کردم و در طی این ۴ ماه نماز را در تهران که میرفتم شکسته میخواندم حال بعد از ۴ ماه معلوم شد که نیت اعراض اشتباه بوده و احتمال بازگشت به تهران بسیار زیاد است به سبب اصرار مأمومین که در مسجد بازار در خدمت آنها بودیم و نیز احتمال انتقال والدینم به تهران همراه خودم سؤال من این است آیا میتوانم از این نیت اعراض رجوع کنم و تهران به عنوان وطن قبلی (وطن دوم) من باقی بماند؟
جواب : میتوانید دوباره آنجا را وطن قرار دهید.
سؤال : با توجه به اولین مسأله در رساله در مورد روزه که باید مقداری قبل و مقداری قبل از اذان صبح و مغرب نباید کار مبطل روزه کرد تا یقین حاصل شود که تمام را روزه بوده ایم، این مقدار زمانی چقدر است؟ و با توجه به معین کردن وقت اذان بطور دقیق در ایران آیا لزومی دارد؟ و اگر شخصی ندانسته این زمان را رعایت نکند ولی یقین حاصل کرده باشد، حکم چیست؟
جواب : این عبارت در رساله باید تغییر یابد و لازم نیست قبل از طلوع فجر امساک کند مگر اینکه یقین که اگر احتیاط نکند بعضی از روزها خوردن او بعد از فجر خواهد بود در این صورت از باب احتیاط لازم است قبل از فجر امساک کند و به هر حال در طرف فجر تا یقین به طلوع فجر حاصل نشده است امساک لازم نیست ولی در طرف مغرب تا یقین به دخول وقت حاصل نشده خوردن جایز نیست و معیار اذان یا تعیین وقت توسط تقویم نیست بلکه معیار در طرف مغرب از بین رفتن سرخی طرف مشرق است و این حکم در صورتی که علم به سقوط قرص باشد مبنی بر احتیاط است و نسبت به گذشته اگر یقین به خوردن در روز حاصل نشود حکم به صحت میشود.
سؤال : ما در محلی کار میکنیم که وضعیت شغلی ما طوری است که ۱۴ روز کار و ۱۴ روز هم به منزل میرویم که بیشتر از ۶ فرسخ است در این مدت ۱۴ روز کار شاید یک یا دو بار هم مأموریت شغلی پیش بیاید که بیشتر از ۶ فرسخ باشد و این از مسئولت شغلی ما نیز میباشد.
●در محل کار وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
در مأموریت وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
در بین محل کار و منزل وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
اگر مأموریت در هر هفته باشد ولی در ۱۴ روز منزل مسافرتی در بین باشد یا نباشد وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
اگر ۷ روز در محل کار و ۱۴ روز در منزل باشد وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
و اگر ما بواسطه کار باید هر روز این ۱۴ روز شغلی را در تردد باشیم وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
جواب : اگر یک هفته یا دو هفته در محل کار هستید و این وضع به مدت یکسال و نیم ادامه دارد آنجا در حکم وطن است و نمازتان در آنجا تمام و روزه صحیح است ولی در مأموریتها نماز شکسته است و اگر قبل از ظهر باشد روزه را میتوانید بخورید و همچنین در سفر بین محل کار و وطن مگر اینکه مأموریتها به علاوه سایر مسافرتها به طور مستمر در ماه ده روز بشود که در اینصورت کثیر السفر شمرده میشوید و نمازتان در همه مسافرتها حتی اگر به کشور دیگر باشد تمام است و همین حکم در صورتی است که ۱۴ روز شغلی را در تردد باشید.
سؤال : در روزه قضای ماه رمضان اگر سهواً (قبل از ظهر ـ بعد از ظهر) چیزی خورده شود و زمان کافی برای گرفتن روزه قضا باشد حکم روزه چیست؟
جواب : اگر از روی سهو باشد روزه را باطل نمیکند.
سؤال : مالیدن روژ به لب در ماه مبارک رمضان برای خانمها چه حکمی دارد؟
جواب : مانعی ندارد.
سؤال : در ماه مبارک رمضان امتناع از خوردن سحری چه حکمی دارد؟ و آیا خوردن سحری مستحب است؟
جواب : ممکن است موجب شدت ضعف شود، لذا خوب است که انسان سحری بخورد.
سؤال : اگر زن و شوهر جوانی در ماه رمضان در زمانی که روزه هستند ناخاسته و بدون کنترل خود با هم نزدیکی کنند و روزه شان باطل شود چه باید بکنند؟
جواب : قضا و کفاره واجب است و کافی است اطعام شصت مسکین هر مسکینی ۷۵۰ گرم گندم یا آرد برای هر یک از زن و شوهر.
سؤال : حکم نماز و روزه دانشجویان و طلاب در سفر برای تحصیل و در محل تحصیل چیست؟
جواب : اگر در ماه به طور متوسط ده روز سفر کند باید نماز را در همه سفرها تمام بجا آورد و روزه را بگیرد و اگر قصد داشته باشد در محل تحصیل دو سال بماند آنجا مقرّ وی است و نماز را بجا آورد و روزه بگیرد.
سؤال : من شخصی دانشجو هستم که در شهری دیگر تحصیل میکنم. شهر من قزوین و محل تحصیلم تهران میباشد من ممکن است هر هفته یا هر دو هفته یک بار به وطنم برگردم (پنج شنبه ها و جمعه ها در شهر خود میباشم) و دوباره به محل تحصیلم تهران برمیگردم حال سؤالم این است که آیا نمازم در محل تحصیلم تهران تمام است یا شکسته و اینکه روزه ام شکسته است یا تمام و سؤال دیگرم ایکه آیا حضرت آیت الله محل تحصیل را وطن میدانند یا خیر؟
جواب : اگر مدت تحصیل به دو سال یا بیشتر طول میکشد تهران در حکم وطن خواهد بود.
سؤال : آیا ریختن قطره در چشم با توجه به اینکه مقداری از آن از راه مجرای اشکی وارد دهان میشود روزه را باطل میکند؟ استفاده از اسپری ریه برای آسم چطور؟
جواب : در هر دو مورد روزه صحیح است مگر در اینکه در اسپری علم پیدا کند که آن ماده که اسپری مذکور مشتمل بر آن است وارد دستگاه هاضمه میشود.
سؤال : آیا نگاه کردن به عکسهای مبتذل و چت کردن در باره موضوعات مستهجن روزه را باطل میکنند؟
جواب : باطل نمیکند.
سؤال : بنده دانشجو در یکی از ایالتهای امریکا مشغول به تحصیل هستم. در حال حاضر که ماه مبارک رمضان میباشد، یک سؤالی برایم پیش آمد که من بخاطر نبودن امکانات لازم و کمبود وقت بیشتر اوقات مجبورم بیرون از محل سکونتم افطار کنم و در عین حال غذاهایی که در آنها گوشت مصرف شده مانند مرغ و گوشت سفارش دهم که در این صورت آنها به طریق اسلامی ذبح نشده اند. در این حال خواستم نظر علماء را در این باره سؤال کنم و راه حلی را برای من جویا باشند؟
جواب : روزه باطل نمیشود ولی خوردن آنها حرام است و دهان شما و آنچه با آن اصابت کند نجس میشود.
سؤال : ما زنان مسلمان شیعی که در اروپا هستیم برای متحد الشکل بودن و جلوگیری از بعضی توهین های از روسی استفاده نمیکنیم ولی روزه را میگیریم آیا شرعاً مورد قبول هست یا خیر؟ اگر نه چه باید کرد؟
جواب : روزه صحیح است.
سؤال : پایین بردن آب دهان در ماه رمضان به صورت عمدی چه حکمی دارد؟
جواب : مبطل روزه نیست.
سؤال : آیا سیگار کشیدن در هنگام روزه را باطل میکند یا نه؟
جواب : بنابر احتیاط واجب باطل میکند.
سؤال : جوانی هستم ۱۷ ساله که درجه چشمانم روی هم بالای ۱۱ است. آیا روزه گرفتن بر من واجب است؟
جواب : اگر ترس ضرر یا شدت مرض باشد واجب نیست.
سؤال : اگر روزه باشیم و در هنگام خواب منی از بدن خارج شود و متوجه شویم، روزه باطل است یا نه؟
جواب : روزه باطل نمیشود.
سؤال : برای گرفتن روزه و نماز قضا برای میت (مثلا ده سال) آیا چند نفر در یک زمان می توانند این تکلیف را انجام دهند . ( برای مثال ۵ نفر و هرکدام دو سال نماز و روزه بگیرند ) ?
جواب : می توانند و ترتیب معتبر نیست .
سؤال : در قطب شمال که ۶ ماه روز است و ۶ ماه شب است ، وقت نماز و افطار چگونه مشخص می شود ?
جواب : نسبت به نماز _بنا براحتیاط واجب _نزدیکترین محل به آنجا که شبانه روزش ۲۴ ساعت است در نظر گرفته شود و نماز را بر طبق اوقات آن مکان بجا آورد و نسبت به روزه باید به مکانی منتقل شود که بتواند روزه را بگیرد ( چه در رمضان و چه بعد از آن ) و در صورت عدم تمکن بدل از هر روز ۷۵۰ گرم گندم و امثال آن به فقیر بدهد .
سؤال : در ماه مبارک رمضان قبل از اذان صبح به منظور انجام غسل جنابت به حمام رفتم . کمی بعد از شروع غسل اب بطور غیر معمول سرد شد طوریکه از ادامه غسل باز ماندم و اذان گفته شد . بعد از آن با تهیه شدن مقداری اب گرم غسل را ادامه دادم و بعد اب حمام هم گرم شد و غسل را به پآیان رساندم ولی هوا روشن شده بود . خواهشمندم بفرمائید : ۱ _ آیا گناهی مرتکب شده ام ? ۲ _ روزه این روز چه حالتی پیدا می کند ?
جواب : روزه مزبور صحیح است و در چنین حالتی وظیفه تیمم است و بعد غسل انجام می دهد و نماز را بعد از غسل می خواند .
سؤال : آیا دخول در ماه رمضان بدون انزال روزه را باطل می کند ?
جواب : مبطل روزه است .سؤال : می شود با دهان روزه مسواک زد ?
جواب : چنانچه اب خارجی و امثال انرا فرو نبرند مانعی ندارد .
سؤال : اگر در زمان روزه بودن منی بدون دخالت از مجری بیرون اید آیا روزه باطل می شود یا نه ? بطوریکه در روز دو دفعه یسا بیشتر این اتفاق بیفتد ? و آیا غسل باید انجام شود یا نه ? هر بار ?
جواب : روزه باطل نمی شود و غسل لازم است .
سؤال : در روزه غیر ماه رمضان در حالیکه نماز صبح خوانده و می خوابد و در خواب محتلم می شود روزه اش درست است یا نه ?
جواب : روزه صحیح است .
سؤال : در اوایل سن تکلیف ۶ روز ماه رمضان را به حرام شکستم ولی با توجه به این موضوع که بعدا کفاره آن را می دهم روزه مستحبی زیادی گرفتم حکم چیست ؟ آیا باز هم میتوانم بگیرم ؟مبلغ ریالی آن چقدر می شود و چگونه قابل پرداخت است ؟
جواب : تا قبل از قضاء آن روزه ها نمی توانید روزه مستحبی بگیرید و کفاره برای هر یک روز اطعام ۶۰ فقیر است که می توانید به هر یک ۷۵۰ گرم کندم بدهید .
سؤال : شرایط سنی برای روزه داری چیست ؟
جواب : بلوغ است که در دخترها نشانه آن تمام شدن نه سال قمری است و در پسرها یکی از سه چیز اول : روئیدن موی درشت در زیر شکم بالای عورت و همچنین در صورت و پشت لب .دوم: بیرون امدن منی . سوم : تمام شدن پانزده سال قمری .
سؤال : روزه مرد جنبی که بعد از اذان صبح از خواب بیدار شده است و بعد از اذان صبح غسل جنابت کرده چه حکمی دارد ؟
جواب : روزه صحیح است .
سؤال : همسر اینجانب برای اینکه بتواند تمام ماه مبارک رمضان را روزه بگیرد از قرص ضد بارداری استفاده می کند . اما متاسفانه در یک شب که نتوانسته بودیم سحر بیدار شویم و نتواتنسته بود از قرص استفاده کند در اثر غفلت و عدم اشنائی با مساله شرعی (بخاطر اینکه دوره ماهانه اش اغاز نشود و حداقل ۱ هفته از ماه مبارک را از دست ندهد ) صبح بعد از اذان از قرص استفاده کرده و بعد برای رفع ناراحتی معده که در اثر استفاده از قرص بوجود امده اندکی غذا نیز مصرف نموده است .
حال سوال این است که آیا به خاطر این اشتباه باید کفاره هم بدهد ؟
با توجه به اینکه بعد از وقوف به مساله تا افطار امساک کرده است . در ضمن در صورتی که کفاره واجب گردد آیا بعد از ادای آن از گناه مبرا هست یا خیر ؟
جواب : اگر اطمینان داشت که خوردن آن جایز است فقط آن روز را قضا کند .
سؤال : کسی که در قطبین (شش ماه شب و شش ماه روز ) زندگی می کند حکم نماز و روزه آن چطور است ؟
جواب : در مورد نماز به احتیاط واجب باید ملاحظه نزدیکترین مکانی کند که هر ۲۴ ساعت یک شبانه و روز دارد و به نیت قربت مطلق نمازهای پنجگانه را طبق اوقات آنجا بجای آورد و در مورد روزه نیز واجب است که در ماه رمضان به شهری برود که بتواند در آن روزه بگیرد یا بعد از آن برود و قضا کند و اگر نمی تواند به جای روزه باید فدیه بدهد .
سؤال : زدن آمپول تقویتی برای فرد روزه دار حکمش چیست؟
جواب : مانعی ندارد و مضر به روزه نیست.
سؤال : کسانی که در نزدیکی قطب شمال زندگی میکنند در روزهایی که طولش ۲۰ ساعت تا ۲۲ ساعت است چه تکلیفی برای روزه دارند
جواب : چنانچه تمکن دارد روزه بگیرد و اگر تمکن ندارد بعداً قضاء کند و اگر از آنهم متمکن نیست فقط فدیه بدهد.
سؤال : در ایام ماه مبارک اگر شخصی بعد از اذان صبح بیدار شود در حالی که احتیاج به غسل جنابت داشته باشد تکلیف چیست؟ آیا آن روز را نمیشود روزه گرفت؟
جواب : روزه درست است و برای نماز غسل کنید.
سؤال : حکم مهاجرین در چگونگی روزه گرفتن (بیشتر از ۲ سال در بلاد غرب) چیست؟
جواب : نماز را تمام بخوانند و روزه را کامل بگیرند.
سؤال : آیا شخصی که محل شغل دائم او در شهری دیگر در فاصله بیش از ۳۰ کیلومتر قرار دارد و هر روز در رفت و برگشت میباشد. حکم روزه داشتن او چگونه است
جواب : کثیر السفر هستید و روزه شما در تمام سفرها صحیح است.
سؤال : من متولد شهرستان ارومیه هستم بیش از ۲۰ سال است که در تهران ساکن و شاغل هستم در حال حاضر در کرج ساکن شده ام و برای کار هر روز به تهران میآیم و برمیگردم آیا روزه بر من صحیح میباشد یا خیر؟
جواب : چنانچه پس از یک ماه از سکونت در کرج و رفت و آمد هر روزه به تهران باشد روزه شما اشکال ندارد حتی اگر در کرج و یا در بین راه باشید.
سؤال : با توجه به اینکه مسافر میتواند در چهار مکان مقدس که در رساله عملیه ذکر گردیده نماز را تمام بخواند آیا شامل روزه هم میشود؟ به عبارتی مسافر میتواند در مکه مکرمه و یا مدینه منوره بدون قصد ده روز، روزه بگیرد؟
جواب : شامل روزه نمیشود.
سؤال : در چه صورتی باطل کردن روزه مستحب است؟
جواب : مستحب است برای کسی که صوم مستحب گرفته روزه خود را قطع کند اگر برادر مؤمنی او را به طعامی دعوت کند.
سؤال : استفاده از عطر و ادکلن برای روزه دار چه حکمی دارد؟
جواب : مانعی ندارد.
سؤال : مسواک زدن بعد از اذان صبح با خمیر داندانهای موجود چه حکمی دارد؟
جواب : مانعی ندارد ولی رطوبت آن را نبلعد.
سؤال : مدت یکسال و نه ماه است که به فرزندم شیر میدهم. در ۲۳ دی ماه امسال دو سال شیردهی تمام میشود. در طول روز فرزندم به تناوب شیر میخورد. میخواستم بپرسم که آیا در ماه رمضان امسال باید روزه بگیرم یا نه؟
جواب : روزه بگیرید.
سؤال : آیا بخارات آب داخل حمام اگر استشمام شود مبطل روزه میباشد یا خیر؟ در صورتی که مبطل روزه باشد برای استحمام چه باید کرد در مورد مه غلیظ حکم چگونه است؟
جواب : استنشاق آن مبطل روزه نیست بله در صورتیکه بخار غلیظ یا مه به آب تبدیل شود و وارد جوف گردد مبطل روزه است.
سؤال : با توجه به یکسان نبود تاریخ شبهای قدر در ایران و کشورهای دیگر آیا شب واقعی در ایران است یا در آن کشورها؟ و آیا برای هر سرزمین یک شب قدر جداگانه وجود دارد یا خیر؟
جواب : هر یک عمل به تکلیف خود میکند.
سؤال : آیا خوردن یا نخوردن سحری در ماه رمضان اشکالی در روزه گرفتن دارد یا خیر؟
جواب : اشکال ندارد.
سؤال : من سه روز در هفته از حد ترخص میگذرم تکلیف نماز و روزه من چیست؟
جواب : تمام است.
سؤال : نگاه کردن به صفحه اینترنت در زمانی که انسان روزه میباشد و یک تصویر غیر عادی ظاهر میشود چه حکمی دارد؟
جواب : روزه را باطل نمیکند اگرچه شرعاً در مواردی نباید نگاه کرد.
سؤال : در سوئد فعلاً روزها کوتاه است اما بعد ممکن است اینطور نباشد و اگر ماه مبارک رمضان در تابستان بیفتد ممکن است طول روز از ۲۰ ساعت هم تجاوز کند. در این مورد نظر معظم له چیست؟
جواب : در فرض تمکن باید روزه گرفت.
سؤال : من اولین سالی هست که روزه بر من واجب شده و امروز که روز اول هست را روزه گرفته ام. میخواستم بپرسم من که نمیدانستم اگر اخلاط سینه به دهان برسد نباید فرو برد و من که فرو بردم، روزه من باطل است یا نه؟
جواب : باطل نیست.
سؤال : من در خانواده ای بدنیا آمده ام که هیچ آشنایی با مسایل مذهبی نداشتم و حتی پدرم مخالف مذهب است ولی به لطف خدا به مرور زمان با مسایل مذهبی آشنا شدم و پله پله معارف دینی را آموختم ولی این مسیر طولانی بود و مسایلی چون ولایت امامان، نیاز به مرجع و… را تا مدتی خیلی توجه نمیکردم.
۱ ـ من نمازهایی را که در آن زمان خوانده ام بدلیل اینکه مثلاً مقید به قرائت از مخارج درست نبوده ام و… را که چند سال میشود دوباره بخوانم آیا واجب است؟ در مورد روزه هایم با توجه به درست نبودن غسلهایم در اوایل و روزه هایی که اجازه روزه به من نمیدادند چه؟
جواب : ۱ ـ اگر مطمئن بودید که قرائت به آن نحو صحیح است قضا لازم نیست و اگر غسل صحیح نبوده نماز باطل است ولی روزه صحیح است البته بهتر است وجه بطلان غسل را بنویسید و روزه هایی که با اجبار خورده اید قضاء لازم است و کفاره ندارد.
سؤال : من از بدو تولد در شیراز زندگی کرده و آنجا وطن من بود. حدود هفت سال پیش برای تحصیل به تهران رفته و در آنجا ساکن شدم. البته از وطن اصلیم نیز عدول نکردم پس از شش سال زندگی در تهران، حدود یک سال پیش به شیراز برگشتم. در حال حاضر در شیراز زندگی میکنمن و در همانجا هم کار میکنم، اما شغلی نیز در تهران دارم. به همین دلیل قبلاً هفته ای دو روز و در حال حاضر یک هفته در میان، سه روز در تهران هستم. لازم به ذکر است که احتمال زیاد دارد دوباره به تهران برگردم و در آنجا زندگی کنم. به همین دلیل از تهران نیز عدول نکردم و در این یک سال در تهران نمازم را تمام میخواندم. میخواستم بپرسم آیا این عمل صحیح بوده یا خیر و تکلیف من چیست؟ ضمناً اگر میبایست نمازم را شکسته میخواندم تکلیف نماز و روزه این مدت چیست؟
جواب : کاری که میکنید صحیح است و هر دو شهر برای شما حکم وطن را دارد.
سؤال : اگر بر اثر فراموشی مسئله کاری انجام دهیم که باعث باطل شدن روزه میشود ، آیا روزه باطل است یا نه ؟
جواب : باطل نمیشود.
●روزه باردار
سؤال : زنی که به علت زایمان نتواند روزه بگیرد چه مقدار باید کفاره بدهد؟
جواب : فقط قضاء میکند.
سؤال : روزه‌هایی که از زمان بارداری تا پایان شیردهی قضا دارم را چگونهباید ادا نمایم؟ آیا در صورت ناتوانی جسمی باید همه آنها را بگیرم.
جواب : مقداری را که توانایی دارید باید قضا کنید.
سؤال : زن باردار در ماه هفتم است آیا میتواند روزه بگیرد در صورتی که دکتر به آن گفته ضرر دارد.
جواب : روزه نگیرد و بعد قضاء کند و برای هر یک روزه ۷۵۰ گرم گندم یا نان به فقیر بدهد.
●روزه مریض
سؤال : من ۲ سال است که بدلیل زایمان و شیر دادن طفل روزه نگرفتم سال گذشته که بچه هنوز ۱ ساله نشده بود سؤال کردم در مورد روزه گفتند باید خودت بفهمی می توانی یا نه حالا من سؤال دارم که بچه ام هنوز شیر می خورد و ۲ سالش نشده وبعد از رمضان ۲ ساله می شود حکم روزه من چیست و سالهای گذشته چطور وبچه از سن ۶ ماهگی غذای کمکی می خورد ؟
جواب : روزهائی که روزه نگرفته اید قضا کنید و علاوه بر قضا ، برای هر یک روز که تا ماه رمضان بعدی قضا نکرده اید ۷۵۰ گرم طعام به فقیر صدقه بدهید .
سؤال : هر کسی که مریض باشد وچند سال پی درپی نتواند روزه را بگیرد در صورتی که خوب شود چه حکمی دارد؟
جواب : اگر تا ماه رمضان بعدی خوب نشده باشد قضا ندارد وفقط برای هر یک روز ۷۵۰گرم گندم به فقیر صدقه بدهد.
سؤال : اگر زنی بیمار باشد و نتواند روزه بگیرد ایا کفاره روزه بر او واجب است؟
جواب : کفاره ندارد واگرمرض او تا سال بعد ادامه داشت به احتیاط واجب برای هر روز ۷۵۰ گرم گندم به فقیر بدهد.
سؤال : در ماه رمضان پس از یک روز روزه گرفتن خون ریزی لثه به وجود آمد حکم آن چیست و آیا کفاره دارد و مقدار آن چقدر است ؟
جواب : اگر خون در حال خواب و مانند آن بی اختیار داخل در حلق او می شود و نمی تواند جلوی آن را بگیرد اشکال ندارد و اگر جلوگیری از آن برای او حرج شدید دارد روزه اش باطل می شود ولی گناه نکرده و بعداً قضا می کند اگر تا سال دیگر خوب شود و الا برای هر روز ۷۵۰ گرم گندم به فقیر بدهد و اگر می تواند بدون حرج از آن جلوگیری کند ولی به علت جهل به مسأله این کار را نکند روزه اش باطل است ولی گناه ندارد مگر جاهل مقصر ملتفت باشد که احوط اداء کفاره است .
سؤال : حکم استفاده از اسپری آسم برای فرد روزه دار چیست؟ استفاده طبق دستور پزشک است.
جواب : اگر گازی باشد که وارد ریه میشود مبطل نیست واگر موادی از آن وارد معده میشود مبطل است.
سؤال : احتراماً پدری دارم که حدود چهار سال است که در اثر سکته مغزی یک سمت ایشان فلج شده و بر روی صندلی چرخدار نشسته است و همچنین نمیتواند روزه بگیرد، تکلیف ایشان چیست؟ آیا باید در ماه رمضان طعام داد یا خیر؟
جواب : باید برای هر یک روز ۷۵۰ گرم گندم یا آرد به عنوان فدیه به فقیر بدهد.
سؤال : برای معالجه به دکتر مراجعه کردم، قرص تجویز کرد. حالا این قرص ها را باید موقع افطار بخورم؟ یا میتوانم در وقتش (وقتی که روزه ام) بخورم و دیگر چیزی نخورم؟
جواب : اگر ضرری مترتب نمیشود وقت افطار بخورید و اگر در روز خوردید روزه شما باطل میشود.سؤال : کسی که بیمار است و بیماری او دایمی است و هرگز نمیتواند روزه بگیرد آیا کفاره بر او تعلق می گیرد ؟
جواب : باید برای هر روز یک مد (۷۵۰ گرم تقریبا) طعام یعنی گندم یا جو یا نان و مانند اینها به فقیر بدهد .
سؤال : جوانی هستم ۱۷ ساله که درجه چشمانم روی هم بالای ۱۱ است. آیا روزه گرفتن بر من واجب است؟
جواب : اگر ترس ضرر یا شدت مرض باشد واجب نیست.
●روزه مسافر
سؤال : من دانشجو هستم در شهری دور و در هر هفته شاید ممکن باشد از محل تحصیلم دور شوم حکم نماز و روزه من در محل تحصیلم چطور است؟
جواب : اگر تحصیل شما در انجا حد اقل ۲ سال ادامه دارد نماز و روزه شما در انجا تمام است و در ماه اول اگر کمتر از ده روز انجا بمانید احتیاطا بین شکسته و تمام جمع کنید.
سؤال :لطفا بفرمایید اینکه فرد در ۴ جا میتواند نمازش را تمام بخواند ایا مثالا اگر هتلی در کربلا و یا مکه و یا مدینه و یا کوفه باشد نیز میتواند نمازش را تمام بخواند و روزه اش را بگیرد یا تنها اختصاص حائر دارد اگر صحن و سرای جدید اضافه شود چطور؟
جواب : درمکه و مدینه جایز است ولی در شهر کربلا و کوفه جایز نیست بلکه تنها در حرم یا مسجد کوفه جایز است .
سؤال : ۱) بدلیل کاری که دارم حداقل ۳ روز در هفته از محل سکنت خود خارج می شوم آیا روزه کامل است یا خیر؟
۲) اگر به جهت تفریح وکار متفرقه به سایر شهرها نیز سفر کنم چگونه است؟
جواب : اگر این برنامه خداقل ۶ ماه ادامه دارد نماز وروزه شما در همه جا تمام است.
سؤال : زنی هستم که برای دیدن والدینم از دبی به ایران آمدم وفقط ۸ روز مرخصی دارم الان منزل ابوی هستم آیا روزه بگیرم یا نه؟
جواب : اگر شهر پدرتان زادگاه شما نباشد نماز شما شکسته وروزه صحیح نیست .
سؤال : شغل اینجانب در ورامین میباشد و وطنم تهران و ساعت کاریم از صبح تا شب میباشد نماز و روزه بنده چه حکمی دارد؟
جواب : کثیر السفر هستید و در تمام سفرهایتان نمازتان تمام و روز تان صحیح است.
سؤال : اگر کسی قصد مسافرت به خارج از محل زادگاه خود داشته باشد و قصد هر روز ماندن نداشته باشد میتواند روز ه بگیرد و نماز تمام بخواند یا خیر ؟
جواب : نمیتواند روزه بگیرد و نماز را شکسته بخواند.
سؤال : مسافرت در ماه رمضان برای روزه دار چه صورت دارد؟
جواب : مانعی ندارد ولی اگر مسافرت برای فرار از روزه باشد مکروه است.
سؤال : آیا کسی که محل کارش در شهر دیگری است ولی منزلش در شهر دیگری و از این جهت باید هفته ای دو بار مسافرت کند باید نماز و روزه خود را چگونه بجا آورد؟
جواب : اگر کار او تا دو سال حداقل به همین نحو است در هر دو شهر نمازش تمام است.
سؤال : حکم روزه مستحب در سفر چیست ؟
جواب : مشروع نیست مگر با نذر.
سؤال : دانشجویی که در شهری غیر از شهر خودش می باشد حکم نماز و روزه او چیست ؟
جواب : اگر قصد داشته باشد تا دو سال در آنجا باشد هر چند هفته ای ۴۸ ساعت تمام با استقرار در خانه و غیره باشد محل درس در حکم وطن است و نماز و روزه اش تمام است البته در ماه اول احتیاط کند مگر اینکه قصد ۱۰ روزه بکند .
سؤال : من سه روز در هفته از حد ترخص میگذرم تکلیف نماز و روزه من چیست؟
جواب : تمام است.
سؤال : حکم نماز و روزه دانشجویان در محل آموزش خارج از وطن چیست؟
جواب : اگر در محل درس سه یا چهار یا پنج روز میماند و قصد استمرار برای مدت ۲ سال داشته باشند محل درس آنها در حکم وطن است و اگر روزانه رفت و آمد میکنند یا حداقل در ماه ۱۰ بار سفر میکنند کثیر السفر و در همه جا نمازشان تمام و روزه صحیح است.
سؤال : من برای رفتن به سر کار هر روز مسافتی حدود ۱۵۰ کیلومتر طی مینمایم آیا با این شرایط بنده میتوانم روزه بگیرم؟
جواب : چنانچه این وضعیت، شش ماه در یک سال یا سه ماه در بیشتر از یک سال طول میکشد شما کثیر السفر هستید و د رهمه سفرها باید نمازتان را تمام بخوانید و روزه بگیرید و در ماه اول هم باید احتیاط کنید.
سؤال : با توجه به اینکه مسافر میتواند در چهار مکان مقدس که در رساله عملیه ذکر گردیده نماز را تمام بخواند آیا شامل روزه هم میشود؟ به عبارتی مسافر میتواند در مکه مکرمه و یا مدینه منوره بدون قصد ده روز، روزه بگیرد؟
جواب : شامل روزه نمیشود.
سؤال : من دانشجو در اسلامشهر هستم و در روزهای ۴ شنبه و ۵ شنبه به آنجا میروم میخواستم بدانم که آیا روزه من درست است یا خیر؟
جواب : بنابر احتیاط واجب هم باید روزه را بگیرید و هم قضا کنید.
سؤال : ما در محلی کار میکنیم که وضعیت شغلی ما طوری است که ۱۴ روز کار و ۱۴ روز هم به منزل میرویم که بیشتر از ۶ فرسخ است در این مدت ۱۴ روز کار شاید یک یا دو بار هم مأموریت شغلی پیش بیاید که بیشتر از ۶ فرسخ باشد و این از مسئولت شغلی ما نیز میباشد.
در محل کار وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
در مأموریت وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
در بین محل کار و منزل وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
اگر مأموریت در هر هفته باشد ولی در ۱۴ روز منزل مسافرتی در بین باشد یا نباشد وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
اگر ۷ روز در محل کار و ۱۴ روز در منزل باشد وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
و اگر ما بواسطه کار باید هر روز این ۱۴ روز شغلی را در تردد باشیم وظیفه نماز و روزه ما چیست؟
جواب : اگر یک هفته یا دو هفته در محل کار هستید و این وضع به مدت یکسال و نیم ادامه دارد آنجا در حکم وطن است و نمازتان در آنجا تمام و روزه صحیح است ولی در مأموریتها نماز شکسته است و اگر قبل از ظهر باشد روزه را میتوانید بخورید و همچنین در سفر بین محل کار و وطن مگر اینکه مأموریتها به علاوه سایر مسافرتها به طور مستمر در ماه ده روز بشود که در اینصورت کثیر السفر شمرده میشوید و نمازتان در همه مسافرتها حتی اگر به کشور دیگر باشد تمام است و همین حکم در صورتی است که ۱۴ روز شغلی را در تردد باشید.
سؤال : اینجانب طلبه ای هستم که حدود ۲۲ سال در تهران سکونت داشتم و آنجا را وطن دائمی خود قرار داده بودم ۴ ماه قبل برای مراقبت از والدینم که هر دو مریض هستند به اصفهان محل سکونت و تحصیل علوم دینی خود را تغییر دادم و به خیال اینکه به تهران باز نخواهم گشت از تهران نیت اعراض کردم و در طی این ۴ ماه نماز را در تهران که میرفتم شکسته میخواندم حال بعد از ۴ ماه معلوم شد که نیت اعراض اشتباه بوده و احتمال بازگشت به تهران بسیار زیاد است به سبب اصرار مأمومین که در مسجد بازار در خدمت آنها بودیم و نیز احتمال انتقال والدینم به تهران همراه خودم سؤال من این است آیا میتوانم از این نیت اعراض رجوع کنم و تهران به عنوان وطن قبلی (وطن دوم) من باقی بماند؟
جواب : میتوانید دوباره آنجا را وطن قرار دهید.
سؤال : من به خاطر شغلم هفته ای دو روز شنبه و یکشنبه ها و گاهی از عصر روز جمعه ها به سفر میروم. تصادفاً امکان دارد محل کار در همان حومه شهر باشد. محل سفر شهرهای مختلف است ولی تعدادشان تقریباً مشخص است. شغل من فروشندگی است و هر کجا نمایشگاه باشد از طرف شرکتی که برایش کار میکنم به محل نمایشگاه میفرستند، سؤال من این است که حکم نماز و روزه من چیست؟
جواب : اگر به طور متوسط در ماه ده روز در سفر میباشید نماز شما در همه سفرها تمام است و روزه را هم میگیرید. و اگر کمتر از هشت روز است نماز شما شکسته است. و اگر ۸ یا ۹ روز است بین نماز شکسته و تمام جمع کنید و در روزه هم بین امساک در سفر و قضاء آن احتیاط کنید.
سؤال : اینجانب در هفته، ۲ روز در شهر (تورنتو) و ۵ روز در شهر (همیلتون) زندگی میکنم. شهر (تورنتو) اقامتگاه خانوادگی و شهر (همیلتون) اقامتگاه شخصی بنده است. نماز و روزه کامل است یا مسافر؟
جواب : در هر دو جا نمازتان تمام است.
سؤال : درباره دانشجویی که هفته ای ۵ روز از اصفهان به میمه میرود، آیا نماز و روزه او شکسته است؟
جواب : نماز او در همه سفرها و در همه جا تمام و روزه اش صحیح است.
سؤال : حکم در مورد روزه معلمی که محل کارش در شهری به فاصله ۳۰ کیلومتر از شهر محل سکونتش است چه می باشد ضمنا حدود ۹ سال با گمان اینکه شغل وی اقتضا به مسافرت می نماید (مقلد امام بوده است) روزه هایش رابطور کامل گرفته است ?
جواب : نماز و روزه اش تمام است .
سؤال : حکم سفر دانشجویان و سربازان که فاصله محل تحصیل آنها تا خانه بیشتر از مسافت شرع است چیست ?
جواب : چنانچه این مسافرت بطور متوسط در ماه حداقل ده روز باشد و این برنامه برای شش ماه ادامه پیدا کند نماز و روزه در همه سفرها تمام است .
سؤال : شخصی است اهل خراسان و بیش از شش ماه است که برای راه اندازی یک باب نانوایی در شهریار دائما در رفت و امد است و گاهی ۱۰ روز و گاهی کمتر یا بیشتر در آنجا می ماند و دوباره به زادگاه خویش برمی گردد و همین مدت را نیز در زادگاهش میماند ضمنا مدتی را که به مسافرت می رود برای پیگیری کار به تهران و کرج نیز می رود و دوباره به شهریار برمی گردد ، حال حکم نماز و روزه او چیست ?
جواب : اگر از اول قصد تکرار مسافرتهای مذکور نداشته است نماز او شکسته است و اما اگر از همان اول میدانست که برای شش ماه یا بیشتر ادامه دارد پ اگر در ماه ده روز یا بیشتر در مسافرت باشد البته در دو نوبت یا بیشتر کثیر السفر است و نماز او در تمام مسافرتهایش تمام است .
سؤال : اگر روزه دار در ماه رمضان قبل از ظهر به وطن خود برسد و در سفر فقط یک سیگار کشیده باشد تکلیف روزه آن روز او چیست ?
جواب : بنا بر احتیاط واجب قضا کنید .
سؤال : اگر کسی در ماه مبارک رمضان قبل از ظهر از سفر به وطن خود رسیده و در سفر هیچ کاری که مفطر روزه باشد انجام نداده است فقط یک سیگار کشیده روزه آن روز را بگیرد
جواب : بنابر احتیاط واجب بقیه روز را رجاء قصد روزه کند و بعد انرا قضا کند .
سؤال : در مورد نماز و روزه ای که بر اثر بعد مسافت شکسته می شود سوال داشتم . من در خارج از کشور زندگی می کنم و اینجا مردم از دوچرخه هم استفاده می کنند و جاده دوچرخه با جاده ماشین متفاوت است و طول آن یکسان نیست . چطور باید مسافت را حساب کرد ؟
جواب : معیار مسافتی است که شخص طی می کند .
سؤال : بنده ساکن تهران و دانشجوی شهر رودهن میباشم از لحاظ شکسته شدن یا نشدن روزه توضیح بفرمایید.
جواب : اگر در هفته سه روز به آنجا میروید نمازتان تمام و روزه شما هم صحیح است.
سؤال : من ساکن تهران نیستم ولی محل تحصیلم در تهران است و فعلاً در تهران هستم و تا یک سال میمانم اگر برای انجام کاری بعد از ظهر به شهر قم رفته و همان شب دوباره به تهران بازگردم میتوانم همان روز را روزه بگیرم یا خیر؟ دوم اینکه اگر شب به قم روم و اذان صبح به آنجا وارد شوم و تا قبل از ظهر به تهران برگردم میتوانم همان روز را روزه بگیرم؟
جواب : در هر دو فرض جایز است و در فرض دوم نیت روزه را بعد از رسیدن به تهران بکنید البته این در فرضی است که در قم یا در راه مفطری مرتکب نشده باشید.
سؤال : اگرشخص روزه د‌اربعداز ظهر حرکت کند و روز بعد ، قبل از اذان ظهر برسد روزه او در این دو روز چه حکمی دارد؟
جواب : روزه در روز اول صحیح است و در روز دوم درسفر نیت روزه نکند تا وقتی که قبل ازظهر به وطن خود برسد که آنجا نیت روزه بکند بشرط اینکه در سفر مفطری مرتکب نشده باشد.
سؤال : من در دانشگاه کرج قبول شده و میبایست یک سال یا بیشتر، هر هفته پنج الی شش روز در ساعتهای مختلف روز به کرج بروم و برگردم تکلیف نماز و روزه واجب و مستحب من چگونه است؟
جواب : کثیر السفر هستید و در تمام مسافرتهای خود نماز شما تمام است و در ماه اول احتیاط کنید یعنی هم شکسته و هم تمام بخوانید.●
روزه نیابت
سؤال : میشود روزه را فروخت؟
جواب : میتوان برای میتی اجیر شد.●روزه مستحب
سؤال : کسی که روزه قضا بر مستحب بگیرد آیا میتواند جایگزین کند؟
جواب : جایگزین نمیشود و کسی که روزه ماه رمضان به ذمه او باشد صحیح نیست روزه مستحبی بگیرد و روزه باطل است.
سؤال : اگر انسان بر اثر فراموشی در روزه مستحبی چیزی بخورد یا بیاشامد حکم آن چیست ؟
جواب : روزه صحیح است .
سؤال : در چه صورتی باطل کردن روزه مستحب است؟
جواب : مستحب است برای کسی که صوم مستحب گرفته روزه خود را قطع کند اگر برادر مؤمنی او را به طعامی دعوت کند.
سؤال : آیا عمل جماع به هنگام روزه مستحبی در طول روز باعث ابطال روزه می گردد و آیا کفاره دارد ؟
جواب : روزه باطل می شود و کفاره ندارد .
●روزه قضا
سؤال : اگر شخصی جنب باشد و نماز و روزه بگیرد ولی نداند که جنب است وبعد از چند مدت متوجه شود و بداند که جنب بوده تکلیف چه میباشد؟
جواب : روزه های وی صحیح است و نمازهایی که قبل بجا آورده است قضا کند.
سؤال : مادرم تعدادی روزه قرضی دارد. با هر زحمتی که هست روزهای ماه مبارک رمضان را روزه می گیرد ولی توانایی ادای روزه های قرضی خود را (به دلیل کهولت سن وبیماری) در خود نمی بیند. حال آیا من به عنوان فرزند اومی توانم (در حالی که در قید حیات است) روزه های قرضی را ادا کنم؟
جواب : قبل از فوت ایشان جایز است.
سؤال : ۱ـ حکم کسی که ماه رمضان بر اساس شهادت دو نفر ۲۹ روز روزه گرفته اند چیست ؟
جواب : ۱ـ قضا لازم نیست .
سؤال : کسی که روزه قضا بر مستحب بگیرد آیا میتواند جایگزین کند؟
جواب : جایگزین نمیشود و کسی که روزه ماه رمضان به ذمه او باشد صحیح نیست روزه مستحبی بگیرد و روزه باطل است.
سؤال : در مسافرت می توانیم روزه قضا بگیریم (مسافرت کمتر از یک هفته می باشد) ؟
جواب : روزه قضا را نمی توان در سفر گرفت .
سؤال : آیا کسی که روزه ای بر گردنش باشد از سال گذشته و تا بحال نتوانسته آن را بگیرد میتواند معادل آن بجای ۶۰ روز کار دیگری انجام دهد.
جواب : میتواند برای هر روز که عمداً نگرفته است ۶۰ فقیر را اطعام کند یا به هر یک ۷۵۰ گرم گندم یا نان و امثال آن بدهد.
سؤال : برای گرفتن روزه و نماز قضا برای میت (مثلا ده سال) آیا چند نفر در یک زمان می توانند این تکلیف را انجام دهند . ( برای مثال ۵ نفر و هرکدام دو سال نماز و روزه بگیرند ) ?
جواب : می توانند و ترتیب معتبر نیست .
سؤال : اگر زن و شوهر جوانی در ماه رمضان در زمانی که روزه هستند ناخاسته و بدون کنترل خود با هم نزدیکی کنند و روزه شان باطل شود چه باید بکنند؟
جواب : قضا و کفاره واجب است و کافی است اطعام شصت مسکین هر مسکینی ۷۵۰ گرم گندم یا آرد برای هر یک از زن و شوهر.
سؤال : در روزه قضای ماه رمضان اگر سهواً (قبل از ظهر ـ بعد از ظهر) چیزی خورده شود و زمان کافی برای گرفتن روزه قضا باشد حکم روزه چیست؟
جواب : اگر از روی سهو باشد روزه را باطل نمیکند.
●مبطلات روزه
سؤال : آیا دود سیگار، پیپ و یا قلیان روزه را باطل می کند؟
جواب : بله به احتیاط واجب.
سؤال : سرم و یا آمپول خوراکی که از رگ تزریق می شود روزه را باطل می کند اعم از این که مریض ناچار باشد و یا نباشد؟
جواب : در هر دو صورت باطل نمی کند.
سؤال : آیا تنفّس مصنوعی روزه را باطل می کند؟
جواب : اگر ماده ای که در تنفّس مصنوعی وارد بدن انسان می شود فقط از مجرای تنفّس باشد نه از راه معده، اشکال ندارد و روزه را باطل نمی کند.
سؤال : من در ماه رمضان گذشته در حالی که روزه بودم به عکسهای خلاف نگاه کردم وجنب شده . وناخواسته بود حکم آن را میخواستم |؟ اگر بخواهم کفاره را با پول بدهم چقدر وبه چه کسی باید بدهم ؟
جواب : اگر احتمال نمی دادید که جنب بشوید کفاره ندارد فقط یک روز روزه را قضاء کنید .
سؤال : حلقه طلاسفید روزه را باطل می کند ؟
جواب : روزه را باطل نمی کند .
سؤال : بنده مرض نفستنگی یا آسم دارم و مجبور هستم روزانه ۲ مرتبه موادی که به شکل پودر میباشد تنفس کنم تا مجرای تنفسی بنده باز شود در این صورت روزه بنده چطور است ؟
جواب : اگر هنگام استفاده از ان وارد حلق و مجرای طعام نشود اشکال ندارد و همچنین در صورت شک که آیا وارد میشود یا خیر روزه درست است.
سؤال : در صورت انجام اندسکوپی در ماه رمضان و خروج مواد از دهان حکم روزه چیست؟
جواب : اندسکوپی کردن مبطل روزه نیست مگر اینکه همراه موادی باشد که وارد حلق گردد در این صورت از جهت مواد روزه باطل میشود.
سؤال : ایا روزه دار میتواند سیگار استعمال کند؟
جواب : ینابر احتیاط واجب جایز نیست.
سؤال : ایا استفاده از لاک و دیگروسایل ارایش در ماه رمضان به روزه ضرری نمیزند حکم مسئله چیست؟
جواب : موجب بطلان روزه نمیشود .
سؤال : اگر کسی که در شب ماه رمضان خودش را جنب کند و عمدا تا اذان صبح غسل ننماید و فقط تیمم کند ایا روزه اش باطل است و ایا کفاره دارد؟
جواب : چنانچه عمدا غسل نکند تا وقت تنگ شود میتواند با تیمم روزه بگیرد و صحیح است.
سؤال : نظر شما در مورد دود اتوبوس ها و ماشین هایی که دود انها غلیظ است و در خیابان هستند وظیفه ما چیست؟
جواب : به احتیاط واجب روزه دار باید از ان اجتناب کند.
سؤال : سیگار در وقت روزه کشیدم اما کاملا دودش را به حلق ندادم ایا روزه ام باطل شده ؟
جواب : به احتیاط واجب باطل میشود.
سؤال : حکم استفاده از ادکلن برای روزه دار چیست؟
جواب : جایز است.
سؤال : آیا شستن دهان با آب نمک یا دهان شو برای از بین بردن بوی بد دهان در زمان روزه داری روزه را باطل می نماید؟
جواب : اگر چیزی فرو برده نشود اشکال ندارد.
سؤال : ریختن قطره در بینی با توجه به اینکه به حلق راه دارد روزه را باطل می کند یا خیر؟
جواب : باطل نمی کند مگر اطمینان باشد که از آن طریق وارد حلق می شود.
سؤال : آیا قورت دادن آب دهان به مقدار زیاد و یکجا روزه را باطل می کند؟
جواب : مانعی ندارد و ضرری به روزه نمی رساند.
سؤال : در مکانی کار می کنم که شمار زیادی سیگار می کشند، آیا دود سیگار پخش شده در فضای محل کار روزه را باطل می کند؟
جواب : روزه صحیح است.
سؤال : اگر شخص روزه داری بعد از اذان صبح بخوابد ومحتلم شود وظیفه اوچیست وآیا روزه اش باطلاست یا نه؟اگر شخص مریضی که روزه برایش اشکالی ندارد روزه گرفت ولی ترشحات گلووبینی خود را نتوانست کنترل کند وقورت داد آیا روزه اش باطل است یا خیر وکلاً در مورد ترشحات بینی وگلووتأثیر آن بر روزه توضیح دهید؟
جواب : ?) باطل نمی شود.
۲) روزه اش صحیح است.
سؤال : اگر در شب ما مبارک رمضان بر زن ومرد غسل جنابت واجب ولی هر دوپس ازاذان صبح بیدار شوند حکم روزه وکفاره ویا قضاء آن چیست؟
جواب : اگر مطمئن بوده اند که قبل طلوع فجر جهت غسل بیدار می شوند که بیار نشده اند روزه آنها صحیح است.
سؤال : اگر انسان در ماه رمضان در طول روز در خواب محتلم شود روزه باطل می شود؟
جواب : باطل نمی شود .
سؤال : من یک جانباز شیمیایی هستم آیا استفاده از اسپری مخصوص برای رفع تنگی نفس در طول مدت روزه داشتن روزه را باطل میکند یا نه ( گاهی اوقات در طول روز مجبور به استفاده از اسپری میشوم)؟
جواب : چنانچه رطوبتی وارد مجرای طعام نشود مانعی ندارد.
سؤال : در صورت آنجام آندسکوپی در ماه رمضان و خروج مواد از همان حکم روزه چیست؟
جواب : اندسکوپی کردن مبطل روزه نیست مگر اینکه همراه موادی باشد که وارد حلق گردد در این صورت از جهت مواد روزه باطل میشود.
سؤال : ایا روزه دار میتواند سیگار استعمال کند؟
جواب : ینابر احتیاط واجب جایز نیست.
سؤال : اگر کسی در ماه رمضان با همسر خود ملاعبه کند و بدون قصد از او منی بیرون بیاید حکم روزه او چه می باشد ؟
جواب : چنانچه اطمینان دارد که منی از او خارج نمی شود اگر چه اتفاقاً منی بیرون آید روزه او صحیح است ولی اگر اطمینان ندارد در صورتی که منی از او بیرون آید روزه اش باطل است .
سؤال : اگر کسی که در شب ماه رمضان خودش را جنب کند و عمدا تا اذان صبح غسل ننماید و فقط تیمم کند ایا روزه اش باطل است و ایا کفاره دارد؟
جواب : چنانچه عمدا غسل نکند تا وقت تنگ شود میتواند با تیمم روزه بگیرد و صحیح است.
سؤال : نظر شما در مورد دود اتوبوس ها و ماشین هایی که دود انها غلیظ است و در خیابان هستند وظیفه ما چیست؟
جواب : به احتیاط واجب روزه دار باید از ان اجتناب کند.
سؤال : سیگار در وقت روزه کشیدم اما کاملا دودش را به حلق ندادم ایا روزه ام باطل شده ؟
جواب : به احتیاط واجب باطل میشود.
سؤال : الان من که روزه دارم میتوانم امپول غیر از تقویتی برای عفونت استفاده کنم ؟ در صورت استفاده از امپول پنسیلین روزه صحیح است یا خیر ؟
جواب : مانعی ندارد.
سؤال : در شب ماه رمضان شخصی طعامی می خورد که بعد از آن از صبح تا شب آب دهانش کمی غلیظ می شود. هر وقت که آب دهانش را می بلعد مزه طعام را احساس می کند آیا بلعیدن آب دهان روزه را باطل می کند اگر کسی چنین کرد، چکار کند؟
جواب : بلعیدن آب دهان روزه را باطل نمیکند هر چند مزه طعام را داشته باشد.
سؤال : برای معالجه به دکتر مراجعه کردم، قرص تجویز کرد. حالا این قرص ها را باید موقع افطار بخورم؟ یا میتوانم در وقتش (وقتی که روزه ام) بخورم و دیگر چیزی نخورم؟
جواب : اگر ضرری مترتب نمیشود وقت افطار بخورید و اگر در روز خوردید روزه شما باطل میشود.
سؤال : آیا بخارات آب داخل حمام اگر استشمام شود مبطل روزه میباشد یا خیر؟ در صورتی که مبطل روزه باشد برای استحمام چه باید کرد در مورد مه غلیظ حکم چگونه است؟
جواب : استنشاق آن مبطل روزه نیست بله در صورتیکه بخار غلیظ یا مه به آب تبدیل شود و وارد جوف گردد مبطل روزه است.
سؤال : آیا دخول در ماه رمضان بدون انزال روزه را باطل می کند ?
جواب : مبطل روزه است .
سؤال : آیا سیگار کشیدن در هنگام روزه را باطل میکند یا نه؟
جواب : بنابر احتیاط واجب باطل میکند.
سؤال : با توجه به اولین مسأله در رساله در مورد روزه که باید مقداری قبل و مقداری قبل از اذان صبح و مغرب نباید کار مبطل روزه کرد تا یقین حاصل شود که تمام را روزه بوده ایم، این مقدار زمانی چقدر است؟ و با توجه به معین کردن وقت اذان بطور دقیق در ایران آیا لزومی دارد؟ و اگر شخصی ندانسته این زمان را رعایت نکند ولی یقین حاصل کرده باشد، حکم چیست؟
جواب : این عبارت در رساله باید تغییر یابد و لازم نیست قبل از طلوع فجر امساک کند مگر اینکه یقین که اگر احتیاط نکند بعضی از روزها خوردن او بعد از فجر خواهد بود در این صورت از باب احتیاط لازم است قبل از فجر امساک کند و به هر حال در طرف فجر تا یقین به طلوع فجر حاصل نشده است امساک لازم نیست ولی در طرف مغرب تا یقین به دخول وقت حاصل نشده خوردن جایز نیست و معیار اذان یا تعیین وقت توسط تقویم نیست بلکه معیار در طرف مغرب از بین رفتن سرخی طرف مشرق است و این حکم در صورتی که علم به سقوط قرص باشد مبنی بر احتیاط است و نسبت به گذشته اگر یقین به خوردن در روز حاصل نشود حکم به صحت میشود.
سؤال : اگر کسی در شب ماه رمضان در خواب محتلم شود و بعد بیدار شود و دوباره بخوابد بدون اینکه بداند آیا صبح شده یا حکم آن چه میباشد؟
جواب : اگر یقین و یا اطمینان داشته باشد که اگر دوباره بخوابد پیش از اذان صبح بیدار میشود، و تصمیم هم داشته باشد که بعد از بیدار شدن غسل کند چنانچه دوباره بخوابد و تا اذان بیدار نشود روزه او صحیح است و اگر اطمینان نداشته باشد بنابر احتیاط واجب قضا بر او واجب میشود.
سؤال : شستن دهان برای شخص روزه دار چه حکمی دارد؟
جواب : مانعی ندارد.سؤال : کسی که روزه بوده بعد خوابیده و در خواب منی از او بیرون آمده روزه اش باطل است؟
جواب : روزه صحیح است.
سؤال : در روزه ماه رمضان ریختن قطره در چشم آیا روزه را باطل میکند یا خیر؟
جواب : باطل نمیکند.
سؤال : اگر فرد روزه دار با همسر خود نزدیکی کند و بازی کند و نخواهد که آبش بیاید و بداند چنانچه بیاید روزه اش باطل است ولی بی اختیار آبش بیاید (قبلاً با این کارها آبش میآمده) آیا روزه اش باطل است یا نه؟ کفاره چه؟ اگر کفاره واجب است، چگونه است؟
جواب : روزه اش باطل است و اگر از روی علم به مسأله باشد باید به علاوه قضا کفاره هم بدهد و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر جاهل مقصر متردد باشد.
سؤال : نگاه کردن به صفحه اینترنت در زمانی که انسان روزه میباشد و یک تصویر غیر عادی ظاهر میشود چه حکمی دارد؟
جواب : روزه را باطل نمیکند اگرچه شرعاً در مواردی نباید نگاه کرد.
سؤال : اگر شخصی استمناء در ماه رمضان انجام دهد البته به نیت آمدن منی نباشد ولی از او منی خارج شود چه حکمی دارد؟
جواب : اگر از خود وثوق نداشت روزه او باطل است و اگر با علم به مسأله باشد کفاره هم به علاوه قضاء واجب است و همچنین بنابر احتیاط واجب اگر جاهل مقصر مردد باشید.
سؤال : ـ اگر کسی در ماه رمضان عمداً کاری کند که از او منی بیرون آید آیا باید ۶۰ روز روزه بگیرد یا خیر؟
۲ ـ جواب این سؤال را برای فرو بردن اخلاط سینه را هم بگویید.
جواب : ۱ ـ اگر عالم به این بود که این کار روزه را باطل میکند باید کفاره بدهد و نیز بنابر احتیاط واجب اگر جاهل مقصر متردد باشد. و کفاره آن این است که ۶۰ روز روزه بگیرد یا ۶۰ فقیر را سیر کند ولو به اینکه به هرکدام یک مد (۷۵۰ گرم) طعام بدهد.
۲ ـ روزه را باطل نمیکند.
سؤال : آیا عمل استمنا در ماه مبارک رمضان حرام است (خود ارضائی) ؟
جواب : حرام است و یکی از مبطلات است .
سؤال : ۱ـ اگر انسان نذری بکند ولی از سختی ها ی آن نذراطلاع کافی نداشته باشد بعد از نذر کردن به سختی های آن کار پی ببرد آیا انجام آن نذر واجب است یاخیر؟
۲ـ اگر انسان مطمئن با شد که زمانی نذری کرد ه است ولی هر چه فکر کند یادش نیاید آن نذر چه بوده حکم آن چیست؟
جواب : ۱ـ اگر قادر باشد و نذر با صیغه صحیح شرعی باشد باید انجام داد.
۲ـ اگر متعلق نذر مردد بین چند چیز معین باشد باید همه آنها را انجام دهد و اگر مردد بین چیزهای نامحدودی باشد به مقداری انجام دهد که یقین به اشتغال ذمه باقی نباشد.
سؤال : نیت روزه تا چه موقع میتواند باشد.
جواب : اگر نیت روزه ماه رمضان را فراموش کند وتا قبل از ظهر متذکر شود نیت همان وقت کافی است ولی اگر بعد از ظهر متذکر شود بنابر احتیاط واجب کافی نیست ، بنابر این باید نیت روزه نماید واحتیاطا پس از ماه رمضان قضا کند. البته منظور از نیت گفتن کلامی نیست یا به قلب سپردن مطلبی نیست بلکه همین که درضمیر ناخود آگاه او انگیزه روزه باشد کافی است حتی اگر تفصیلا متوجه نباشد.
سؤال : آیا با پنهان شدن قرص خورشید می توان افطار نمود و نماز مغرب را خواند؟
جواب : به احتیاط واجب تا ذهاب حمره مشرقیه صبر کند .
سؤال : در برخی بلاد شرقی به استناد سخن عده ای شاهد که رؤیت هلال کرده اند اول ماه نزد بعضی علما ثابت می شود با این ویژگی:
۱ـ شهود هر چند سی تن باشند مثلآ در بلاد مختلف پراکنده مثل این که دو تن از اصفهان ،سه تن ازقم ،دو تن از یزد چهار تن ازکویت ،پنج تن از بحرین ،دو نفراز أحساء،شش نفر از سوریه و همینطور.
۲ـ افق در برخی سرزمینهای باختری هم صاف بوده و امکان رؤیت در آنجاها توسط مؤمنان ، امکان داشته باشد و مانعی از رؤیت نبوده است.
۳ـ رصد خانه انگلستان اعلام کرده که دیدن هلال در امشب (مثلأ )در انگلستان بدون تلسکوپ و چشم مسلح ممکن نیست اما فردا شب رویت بدون وسیله میسر می باشد.
حکم دراین مورد چیست ؟نظر مبارک را بفرما یید.
جواب : مهم آن است که انسان شخصأ به رؤیت هلال پیدا کند و یا بینه شرعی بدون معارض بررؤیت هلال اقامه شود اما در حالات مذکوردر سؤال و امثال آنها ،غالبأ اطمینان حاصل نمی شود بلکه اطمینان به عدم رؤیت بیشتر است وحتی احتمال هست که شهادت و گواهی افراد بر پایه خیال و خطای چشم بوده باشد و خدا داناست.
سؤال : آیا اگر هلال در خاور زمین ثابت شود در باختر، هم به ثبوت می رسد و یا اگر هلال در آمریکا دیده شود در اروپا هم ثابت می شود؟
جواب : اگر هلال در خاور زمین ثابت شود برای باختر نشینان هم ثابت می شود به شرط آن که فاصله دو مکان از حیث عرض جغرافیایی زیاد نباشد اما اگر هلال در باختر ثابت شود لازم نیست در خاور هم ثابت گردد هر چند از طریق ماندن هلال در مکان نخست به زمان نسبتاً طولانی که با مکان دوم از جهت وقت طلوع و غروب آفتاب متفاوت است.
سؤال : آیا ما می توانیم به رصدهای فلکی و نظریه های نجومی اروپا را درشناخت ساعات فجر و ظهر ،طلوع و غروب آفتاب در طول سال و حتی ثانیه ها را هم ملحوظ می کنند؟
جواب : اگر از سخن آنان اطمینان حاصل شود می توان به آن عمل کرد با علم به این که در تعیین زمان فجر در آنجا اختلاف وجود دارد پس کوشش باید عمل آید تا به رأی و نظر صحیح عمل شود.
سؤال : آیا برای تعیین عید فطر باید از حاکم شرع تبعیت کرد؟
جواب : از اطمینان خود به بودن ماه در افق مکانی که هستید به نحوی که با چشم غیر مسلح قابل رویت باشد تبعیت کند. سؤال : اگر هلال ماه در عربستان دیده شود آیا ما هم در ایران باید آن روز را عید قرار دهیم؟
جواب : اگر به طوری نباشد که رؤیت در آنجا ملازم با رؤیت در مکان شما است البته در صورت نبود مانع ثابت می شود.
سؤال : گاهی در مورد ابتدای ماه قمری اختلاف پیش می آید با توجه به اینکه حضرت ایت الله در نجف اقامت دارند وبنده در تهران در این مورد از چه کسی باید کسب تکلیف کرد؟
جواب : معیار این است که یقین به امکان رؤیت هلال در افق شما باشد ومی توانید از دفتر ایشان در قم بپرسید.
سؤال : آیا برای تعیین عید فطر باید از حاکم شرع تبعیت کرد؟
جواب : از اطمینان خود به بودن ماه در افق مکانی که هستید به نحوی که با چشم غیر مسلح قابل رویت باشد تبعیت کند.
سؤال : چنانچه فردی مقلد مرحوم آیت الله خوئی بوده سپس مقلد حضرتعالی گردیده و در بقا به میت باقی مانده بر اساس فتوای آن مرحوم چنانچه در نیمکره رویت حلال ماه در شهری مشخص شود مثلا در عربستان هلال رویت شود برای مومنین مقلد ایشان در شهر شیراز کفایت می کند اما در شهر شیراز از عموم مردم بر اساس فتوای بقیه مجتهدین روزه بوده تقاضا می شود مشخص فرمائید اگر فردی در روز پنج شنبه با تشخیص پیش گفت عید گرفته چه حکمی دارد ؟
جواب : بنابر فتوای مرحوم آیت الله خوئی اگر هلال ماه در عربستان رویت شود برای شیراز کافی است و چنانچه رویت ماه در عربستان برای شما ثابت است قضای آن روز لازم نیست .
سؤال : ما که مقلد آیت الله سیستانی هستیم آیا باید برای رؤیت هلال و عمل به تکالیف وابسته به این موضوع مثل روزه و عید فطر باید طبق نظر ایشان عمل کنیم؟ و نیز چطور میتوانیم مثلاً راجع به هلال ماه شوال نظر ایشان را بفهمیم؟
جواب : ملاک در وجوب افطار تحصیل وثوق به بودن ماه در افق شهری که مقیم هستید به نحوی که قابل رؤیت باشد با چشم غیر مسلح.
سؤال : چرا برای ماه رمضان از متخصصین استفاده نمیشود و حتماً باید ماه را دید؟
جواب : ممکن است بر نظر متخصصین علم فلک اعتماد شود اگر از گفته آنها اطمینان حاصل شود که ماه در افق شهر خود شما باشد به نحوی که قابل رؤیت باشد با چشم غیر مسلح.
سؤال : با توجه به اختلافات فاحش در رؤیت هلال ماه: (۱) میزان رؤیت چیست؟ (۲) آیا استفاده از تقویمهای موجود کافی میباشد یا اینکه باید از طرف مراجع اعلام رؤیت گردد؟ (۳) آیا دیدن ماه در یک کشور ملاک برای دیگر کشورها نیست؟ افق یک کشور تا کجاست؟ (۴) آیا به محض رؤیت در یک شهر بقیه شهرهای آن کشور باید تبعیت نمایند؟
جواب : هلال ثابت میشود وقتی که انسان خودش رؤیت کند، یا اینکه دو نفر عادل به آن شهادت دهند، یا رؤیت هلال به حدی شایع شود که برای انسان علم آور باشد اگر ماه در منطقه ای رؤیت شود برای تمامی مناطقی که با آن منطقه هم افق است ثابت میشود. یعنی تمامی مناطقی که اگر مانعی نباشد ماه در آنجا هم قابل رؤیت است
.سؤال : با وجود مراکز مهم رصدخانه ای و ژئوفیزکی و علم روز دنیا که حلول ماه را ثابت میکند آیا باز هم اثبات آن باید از طریق رؤیت چشم غیر مسلح باشد؟ دلایل شرعی این الزام چیست؟ در غیر اینصورت دیدگاه حضرتعالی چه میباشد؟
در هنگام همزمانی ماه مبارک رمضان با فصل پاییز و زمستان و شرایط خاص جوی چگونه میتوان به رؤیت هلال از طریق چشم غیر مسلح اکتفا کرد؟ آیا به لحاظ شرعی مانعی بر سر راه اثبات این امر از طریق علوم جدید وجود دارد؟
جواب : اگر از طرق علمی اطمینان حاصل شود که ماه در آن شب بر افق بلد بوده به نحوی که قابل رؤیت با چشم غیر مسلح باشد کافی است، و اما اگر فقط اصل بودن را ثبات بدانند ولی به قدری ضعیف باشد که به هیچ وجه با چشم غیر مسلح دیده نشود اول ماه شمرده نمیشود.
سؤال : آیا مقلدین در مورد تعیین روز عید فطر باید به مراجع خود رجوع کنند یا همان روزی که در کشور عید فطر اعلام می شود باید مدنظر همه باشد ?
جواب : این امر تقلیدی نیست و شخص باید اطمینان پیدا بکند .
سؤال : آیا می توان در تشخیص اول ماه مبارک رمضان و عید فطر از ابزار و دستگاه پیشرفته جدید و علم نجوم بدون رویت با چشم استفاده نمود ؟ چرا ؟ و چر در چند سال اخیر در تشخیص اول ماه مبارک رمضان و عید فطر این همه اختلاف پیش امده است ؟
جواب : اگر به نحوی باشد که موجب اطمینان بوجود ماه در افق شهر بحدی که قابل رویت باشد با چشم غیر مسلح مانعی ندارد . و ممکن است یکی از عوامل اختلاف نظر باشد .
سؤال : برای من که مقلد شما هستم وقتی حلول ماه در عراق برای شما رؤیت می شود و به اثبات می رسد برای من هم که ساکن تهران هستم حلول ماه قابل قبول است ؟
جواب : بلی چنین است زیرا که فرق دو افق ده دقیقه یا کمتر است .
سؤال : در خصوص افق شرعی برای کسی که مقلد حضرتعالی میباشد ولی در سرزمینی زندگی میکند که به لحاظ افق شرعی با افق شرعی شما اختلاف زیادی دارد مسئله رؤیت هلال ماه و روز اول ماه رمضان برای چنین شخصی چه حکمی پیدا میکند؟ آیا باید به حکم شرعی مرجعی که هم افق با بنده است اقتدا کنم؟ یا به حکم مرجع تقلید خودم که حضرتعالی میباشید ولی به لحاظ افق شرعی با بنده هم افق نیستید؟ و آیا حکمی را که شما مثلاً در خصوص اول ماه صادر میفرمائید برای بنده که هم افق با شما نمیباشم نیز لازم الاجراء میباشد؟ و یا شما برای کسانی که با شما هم افق نیستند حکم دیگری صادر میفرمائید که میبایستی افرادی امثال من از آن پیروی بکنند؟ ضمناً آیا افق شهر نجف با افق شهر تهران یکی میباشد؟
جواب : ثبوت هلال نیاز به رؤیت یا شهادت عدول یا اطمینان شخصی دارد و حکم مرجع اثری ندارد و ایشان هم حکمی صادر نفرموده اند و فقط فرمودند نزد من به شهادت شهود عدول ثابت شده است و البته این شهادت اگر برای شما اطمینان بخش باشد کافی است در صورتی که افق یکی باشد و چون بحسب ظاهر شهر رؤیت حسا و قطیف بوده است برای تهران کافی است.
سؤال : اگر مرجع تقلید فردی مثلاً در نجف اشرف باشد و خودش در یک کشور دیگر باشد مرجع تقلید حلول ماه را رؤیت نماید و حلول ماه در محل سکونتش مشخص نشود و مراجع آن منطقه حلول ماه را اعلام ننمایند تکلیف فرد چیست؟
جواب : کافی نیست مگر برای شهرهائی که غروب آفتابشان همزمان یا بعد از آن شهر باشد که هلال در آن دیده شده آنهم مشروط به اینست که در خطوط عرضیه اختلاف زیادی بین آنها نباشد.
سؤال : دلیل اینکه ماه شب اول رمضان را باید با چشم غیر مسلح دید چیست؟
جواب : روایات اهل بیت (علیهم السلام) : (صم للرؤیهٔ) یعنی: (با رؤیت هلال روزه بگیرید).