فهرست مطالب
تکنیک های اصلی کمک های اولیه – بخش چهارم
در سه بخش اول و دوم و سوم از مقاله تکنیک های اصلی کمک های اولیه درباره مباحث کمک های اولیه صحیت کردیم و توضیح دادیم در بخش چهارم از این مقاله درباره نفس دادن به مصدوم و همچنین وضعیت بهبود که لیست کلی این مباحث به شرح ذیل می باشد که سعی می شود در چند پست به هم مرتبط منتشر گردد
- بازکردن راه تنفس (بخش اول)
- تنفس(بخش اول)
- خون و گردش آن(بخش اول)
- سایر روش‌های تنفس مصنوعی (بخش دوم)
- کمک به گردش خون مصدوم ( بخش سوم )
- کنترل خونریزی ( بخش سوم )
- نجات زندگی ( بخش سوم )
- نجات زندگی به‌وسیلهٔ دو امدادگر ( بخش سوم )
- نجات زندگی در مورد کودکان ( بخش سوم )
- نفس دادن به مصدوم
- وضعیت بهبود
نفس دادن به مصدوم
مؤثرترین راه براى نفس دادن به مصدوم انتقال هواى ریه‌هاى خود به شش‌هاى مصدوم به‌وسیله دمیدن هوا از راه دهان است (تنفس مصنوعی). گاهى اوقات در بعضى از موارد نادر این کار امکان‌پذیر نیست و در این‌صورت از تکنیک‌هاى دیگرى که در روش هولگر نیلسن و روش سیلوستر مشروحاً توضیح داده شده مى‌توانید استفاده کنید.
تنفس دهان به دهان :
هوائى را که ما از ریه‌ها بیرون مى‌دهیم ۱۶% اکسیژن دارد و اینمقدار بیش از نیاز انسان براى بقاى زندگى است (به مبحث تنفس مراجعه شود). در تنفس دهان به دهان شما هوا را از ریه‌هاى خود به دهان یا بینى (یا در مورد کودکان دهان و بینى هر دو) مى‌دمید تا ریه‌هاى او را پر از هوا کنید. هنگامى که دهان خود را برمى‌دارید، مصدوم خود عمل بازدم را انجام مى‌دهد زیرا دیوارهٔ قفسه سینه که حالت ارتجاعى دارد، بلافاصله به‌حالت اول برمى‌گردد.
تنفس دهان به دهان شما را قادر مى‌سازد که در عین حال حرکات سینهٔ مصدوم را هم ببینید، حرکات سینه نشان مى‌دهد که آیا شش‌هاى مصدوم از هوا پر شده یا تنفس مصدوم به حالت طبیعى بازگشته یا خیر و همچنین تغییر رنگ صورت مصدوم را هم مى‌توانید مشاهده نمائید . تنفس دهان به دهان را مى‌توان در اکثر موارد به‌کار برد و امدادگر در هر سنى مى‌تواند این کار را انجام بدهد. اگر مصدوم به پشت افتاده باشد کار آسان است. اما صرفنظر از اینکه مصدوم در چه وضعیتى قرار گرفته باشد بلافاصله تنفس مصنوعى را شروع کنید. چهار تنفس اول باید به‌سرعت انجام شود. مصدوم ممکن است هر آن شروع به نفس کشیدن نماید اما بایستى آنقدر به او کمک شود تا سرعت تنفس به حالت طبیعى باز گردد.
در بعضى موارد نباید اصلاً از تنفس دهان به دهان استفاده نمود، مثلاً اگر سم اطراف دهان مصدوم را آلوده کرده باشد که براى خود امدادگر خطرناک است و همچنین مواردى که زخم یا پارگى‌هاى عمیق روى صورت و اطراف دهان مصدوم وجود دارد یا اینکه مصدوم دائماً استفراغ مى‌کند، براى این‌گونه موارد اجراء تنفس دهان به دهان چندان مناسب نیست. مواردى که توضیح داده مى‌شود شامل تنفس مصنوعى دهان به دهان، دهان به بینى و دهان به دهان و بینى است.
تنفس دهان به دهان:
زمانى‌که مصدوم نفس مى‌کشد به‌کار بردن این روش در تمام موارد نسبت به سایر انواع تنفس مصنوعى ارجحیت دارد. (به‌جز موارد معدودى که در نفس دادن به مصدوم گفته شد). اگر دهان نمى‌تواند مورد استفاده قرار گیرد تنفس مى‌تواند از راه بینى (دهان به بینی) یا در مورد کودکان و نوزادان از طریق دهان و بینى (دهان به دهان و بینی) انجام پذیرد.
چهار تنفس اولیه را تا آنجا که ممکن است بدون معطلى انجام دهید، وقت خود را براى پیدا کردن اشیاء خارجى پنهان شده در دهان یا گلو تلف نکنید.
روش کار:
۱. اشیاء قابل مشاهده روى صورت یا دور گردن مانند کراوات را به کنارى بگذارید. راه تنفس را باز کنید (به مبحث باز کردن راه تنفس مراجعه شود). هرچه که در دهان یا گلو دیده مى‌شود خارج کنید.
۲. دهان خود را کاملاً باز کنید، نفس عمیق بکشید، بینى او را با دو انگشت خود ببندید و لب‌هاى خود را اطراف دهان او قرار دهید و به‌طورى که تمام دهان مصدوم را بپوشاند. (در روش دهان به بینی، دهان مصدوم را با کف دست خود کاملاً بپوشانید و لب‌هاى خود را روى بینى مصدوم قرار دهید).
۳. در عین حال به سینه مصدوم نگاه کنید، به شش‌هاى مصدوم آنقدر بدمید تا احساس کنید سینهٔ او تا سر حد امکان بالا آمده است.
اگر سینهٔ مصدوم بالا نیامد در درجه اول فرض را بر این بگذارید که راه تنفس کاملاً باز نشده. موقعیت سر و چانهٔ بیمار را مطابق آنچه که قبلاً گفته شد تنظیم کنید و سپس مجدداً شروع نمائید. اگر باز هم سینه بالا نیامد احتمالاً راه تنفس به‌کلى مسدود شده و شما مجبور هستید که درمان مربوط به شى خارجى در گلو را به‌کار برید.
۴. دهان خود را کاملاً از مصدوم دور کنید و هواى باقى‌مانده را به بیرون بفرستید. نفس عمیق بکشید و تنفس مصنوعى را تکرار کنید. چهار تنفس اول را تا آنجا که ممکن است پشت سرهم به‌سرعت انجام دهید و منتظر بازدم مصدوم نشوید.
۵. نبض را چک کنید و مطمئن شوید که قلب مى‌زند.
اگر قلب به‌طور عادى مى‌زد، به تنفس مصنوعى به میزان تنفس عادى (۱۶ تا ۱۸ بار در دقیقه) ادامه دهید تا تنفس مصدوم به حالت طبیعى برگردد، در صورت لزوم باز هم به او کمک کنید و تنفس خود را با میزان تنفس مصدوم هم‌آهنگ سازید. هنگامى‌که نفس بیمار به حالت عادى برگشت او را در وضعیت بهبود قرار دهید (به مبحث وضعیت بهبود مراجعه شود).
اگر قلب نمى‌زد باید کمپرس قلب را بلافاصله اجراء کنید.
وضعیت بهبود
مصدوم بیهوشى که نفس مى‌کشد و قلبش ضربان دارد را باید در وضعیت بهبود قرار داد. اگر بیمار در این وضعیت قرار داده شود شما مى‌توانید مطمئن باشید که: راه تنفس باز مى‌ماند، زبان نمى‌تواند به عقب گلو بى‌افتد، و سروگردن در وضعیت کشیده قرار مى‌گیرد به‌طورى که هوا بدون برخورد با مانع شش‌ها مى‌رسد، و آب دهان یا سایر مایعات موجود در دهان بیمار از گوشهٔ دهان بیرون ریخته و نمى‌توانند خطرى براى مصدوم ایجاد کنند. بسته به شدت جراحت یا شرایط مصدوم شما مى‌توانید در این تکنیک تغییراتى بدهید تا از بدتر شدن حال او جلوگیرى کنید.
قرار دادن مصدوم در وضعیت بهبود در بدو امر، زمانى‌که شما دارید مصدوم را معاینه مى‌کنید یا مصدوم دچار شکستگى در ستون فقرات است کار چندان درستى نیست. اما زمانى‌که تنفس براى مصدوم مشکل یا تنفس صدادار است و با بازکردن راه هوا هم اشکال برطرف نمى‌شود یا زمانى‌که اجباراً مصدوم باید رها شود (که خیلى به‌ندرت اتفاق مى‌افتد) بایستى بلافاصله این تکنیک را به‌کار برد.
تصاویر زیر مراحل مختلف چرخاندن مصدومى را که به پشت افتاده است نشان مى‌دهد؛ اگر مصدوم به روى صورت یا به یکى از پهلوها افتاده انجام تمام مراحل لازم نیست. اگر مصدوم عینک به چشم دارد بایستى قبل از چرخاندن سر او عینکش را بردارید تا به چشم آسیبى نرسد.
در مورد مصدوم چاق
شما ممکن است ناچار شوید در مورد مصدوم چاق از هر دو دست خود استفاده کنید. لباس را از شانه و باسن بگیرید و مصدوم را بکشید به‌طورى که سنگینى بدن او روى ران‌هاى شما بى‌افتد. اگر شخص دیگرى در محل وجود دارد او مى‌تواند زمانى‌که شما او را مى‌چرخانید سر او را نگه دارد یا اینکه از او بخواهید که کنار شما زانو بزند و با دو دست خود باسن مصدوم را بگیرد و شما شانه‌هاى مصدوم را بگیرید و از سر او محافظت کنید. ممکن است لازم شود که بعضى از حاضرین روبروى شما قرار گیرند و در حالى‌که مصدوم را به سمت خود مى‌کشید، او را به طرف شما هل بدهند.
۱. مستقیم پهلوى مصدوم زانو بزنید حدود ۳۰ سانتى‌متر از او فاصله بگیرید در این حال باید صورت شما همسطح سینه مصدوم باشد. سر او را به‌سوى خود برگردانید و به عقب خم کنید. چانه را به بالا بکشید (به مبحث بازکردن راه تنفسى مراجعه کنید).
۲. دست مصدوم را در کنار تنه در طرف خود زیر باسن وى قرار دهید به‌طورى که اگر امکان داشت کف دست رو به بالا باشد. دست دیگر وى را روى سینه بگذارید. پاى سمت دیگر را از زیر زانو یا پاشنه پا بگیرید و روى پاى نزدیک خود قرار دهید.
۳. با یک دست سر را نگه دارید و با دست دیگر شلوار او را از ناحیه باسن بگیرید و سریع مصدوم را به سمت خود بچرخانید به‌طورى که سنگینى تنه روى زانوهاى شما بى‌افتد.
۴. در حالى‌که هنوز سنگینى مصدوم روى زانوى شما است دوباره سر او را تنظیم کنید و مطمئن شوید که راه تنفس باز است.
۵. بازوى بیمار را از آرنج خم کرده و در وضعیت مناسبى قرار دهید که بتواند سنگینى تنه را تحمل نماید (سنگینى بالاتنهٔ مصدوم باید روى این دست بى‌افتد).
۶. پاى مصدوم را از زانو خم کنید و ران او را کاملاً به سمت خود بکشید تا بتواند سنگینى قسمت پائین بدن را تحمل کند.
۷. با دقت دست دیگر مصدوم را از زیر تنه وى بکشید و به موازات بدن او قرار دهید. حسن اینکار در این است که از غلت زدن مصدوم به پشت جلوگیرى مى‌کند.
تغییرات
در مواردى‌که مصدوم از ناحیهٔ بالاتنه یا پائین‌تنه دچار شکستگى شده است و همچنین زمانى که مصدوم در یک محیط بسته گیر کرده است یا آنکه نمى‌توان عضو صدمه دیده را خم کرد و از آن به‌عنوان حائل استفاده نمود، نباید از روش بالا استفاده شود. در این‌گونه موارد شما مى‌توانید با قرار دادن یک پتوى لوله شده در کنار مصدوم وضعیت بهبود را براى او فراهم کنید. از این روش مى‌توانید در مواردى که باید مصدوم در وضعیت بهبود با برانکارد حمل شود، نیز استفاده کنید.
