حقایقی جالب درباره نهنگ کوهان دار

نهنگ کوهان دار یا همان نهنگ گوژپشت، یکی از موجودات دریایی بسیار جالب و دوست داشتنی همراه با رفتارهایی بسیار پیچیده و بی همتا است که منجر شده بسیاری از طرفداران نهنگ ها در سراسر دنیا به آن علاقه داشته باشند.

متاسفانه این حیوان با شکوه در دوره ای از زمان که همگام با دوره انسان ها و شکار آن ها بوده، در آستانه انقراض بوده است اما در عصر کنونی به علت قوانین و محدودیت هایی سختگیرانه، جمعیتشان تا حد قابل قبول و خوبی افزایش داشته است.

در ادامه این پست می خواهیم درباره خصوصیات ظاهری، رفتاری و سبک زندگی نهنگ های کوهان دار صحبت کنیم، پس همراه با چرخک باشید.

مشخصات ظاهری نهنگ کوهان دار (نام انگلیسی Humpback Whale)

به علت ظاهر متفاوت نهنگ های کوهان دار، این گونه به راحتی از سایر نهنگ ها قابل تشخیص می باشد. این نهنگ یک قوز کوچک نزدیک باله عقبی و یک باله سینه ای بزرگ به اندازه یک سوم کل بدنش دارد و فولیکول های مو سراسر سر و فک این نهنگ را پوشانده اند.

علاوه بر این نهنگ های کوهان‌دار به جای دندان نیز، شبکه ای پیچیده از بشقاب های بالین در دهان خود دارند که از جنس کراتین هستند و غذا را از آب جدا می کنند. پشت این نوع نهنگ تیره رنگ است و بخش زیرین بدنش هم روشن می باشد و نکته جالب این ست که الگو و طرح رنگی که در امتداد شکم این نهنگ ها وجود دارد منحصر به فرد همان نهنگ بوده و در هر نهنگ کوهان دار با دیگری تفاوت دارد!

اندازه و وزن نهنگ کوهان دار

اندازه بدن نهنگ کوهان دار بسیار بزرگ است و به طور حدودی بین ۱۴ تا ۱۹ متر (تقریبا به اندازه یک اتوبوس مدرسه) طول دارد و وزنش نیز به حدود ۴۰ تن می رسد. نکته قابل توجه این است که جثه نهنگ های ماده از نرها بزرگ تر است که این خصوصیت در میان پستانداران، ویژگی ای غیر عادی محسوب می شود.

همچنین نکته دیگر این است که حواس نهنگ کوهان دار به شکلی خاص برای زندگی در دنیای زیر آب سازگار شده است، به این صورت که اندام های بویایی اش تا حد زیایی تقلیل یافته به حدی که احتمالا اصلا حس بویایی ندارد و چشمان کوچکش نیز به شکلی تکامل پیدا کرده که بتواند فشار موجود در  آب را تحمل کند. هیچ سوراخ گوشی هم در این حیوان مشاهده نمی شود و تنها یک سوراخ کوچک روی سرش و درست پشت چشمش قرار گرفته است.

خطر انقراض نهنگ کوهان دار

تا پیش از سال ۱۹۸۵ که قوانین مربوط به ممنوعیت شکار نهنگ ها وضع نشده بود، شکار بی رویه نهنگ های کوهان دار جمعیت این حیوان را تا مرحله انقراض پیش برده بود و تنها بیش از چند صد نهنگ کوهان دار باقی نمانده بود که در نوع خود فاجعه بود.

خوشبختانه در عصر کنونی با اعمال محدویت های جدی در این زمینه، رقمی حدود ۱۵۰ هزار نهنگ کوهان دار و ۱۶ گروه جمعیتی مختلف در سراسر جهان وجود دارند که تنها تعداد کمی از آن ها در معرض خطر انقراض قرار دارند؛ به شکلی که در سال ۲۰۰۸ جمعیت این حیوان در دسته کمترین میزان نگرانی دسته بندی شد و البته هنوز هم جای نگرانی وجود دارد چرا که امروزه نیز بزرگ ترین تهدید برای این نهنگ برخورد با کشتی ها و وسایل ماهیگیری می باشد.

ویژگی های رفتاری نهنگ کوهان دار

نهنگ های کوهان دار بالغ بر حدود ۹۰ درصد اوقات خود را زیر آب می گذرانند و به طور متوسط این نهنگ ها بین هر ۷ تا ۱۵ دقیقه برای تنفس به سطح آب می آیند. این در حالی است که بچه نهنگ ها هر ۵ دقیقه یک بار برای تنفس به سطح آب می روند.

پرش نهنگ های کوهان دار به بیرون از آب یک نمایش آکروباتیک جالب است که به طور دقیق اثبات نشده دلیل این امر چیست اما گفته شده ممکن است به منظور هشدار دادن یا نوعی شیوه ارتباطی باشد.

محل زندگی نهنگ کوهان دار

نهنگ کوهان دار اغلب در نزدیکی سواحل اقیانوس ها و دریاهای سراسر دنیا زندگی و تغذیه می کند. گاهی اوقات نیز تا حد رسیدن به بندرها و رودخانه ها شنا می کنند و به زندگی انسان ها نزدیک می شوند.

مسئله ای که درباره این حیوان جالب به نظر می آید سبک مهاجرتش می باشد که قادر است تا بیش از ۲۵ هزار کیلومتر در سال را بین سرزمین های قطبی با غذای کافی در تابستان ها و آب و هوای گرمسیری یا نیمه گرمسیری در زمستان ها طی کرده و از ذخایر چربی موجود در بدنش در مواقع نیاز استفاده کند.

غذای نهنگ کوهان دار

ممکن است تصوری غیر از این از این نهنگ داشته باشید اما نهنگ کوهان دار یک شکارچی دریایی بسیار فرصت طلب است که جایگاه خوبی در بالای زنجیره غذایی دریایی دارد.

رژیم غذایی روزانه نهنگ های کوهان دار بالغ شامل حدود ۹۰۷ کیلوگرم پلانکتون، ماهی ها از جمله شاه ماهی و ماهی خال مخالی و سخت پوستان می باشد.

برای شکار طعمه هایش، این حیوان از روشی خاص تحت عنوان «شبکه حبابی» استفاده می کند که در آن روش با ایجاد حباب، طعمه های خود را گیر انداخته و سپس طعمه های فراوانش را می بلعد و آب موجود را از طریق بشقاب های بالین در دهانش به بیرون می فرستد.

دشمن نهنگ کوهان دار

نهنگ های کوهان دار بالغ دشمنان طبیعی بسیار کمی دارند و تنها گونه شناخته شده که این توانایی را دارد که یک نهنگ کوهان دار بالغ را شکار کند گله کوسه های سفید بزرگ می باشد.

با این حال نهنگ های کوهان دار طبیعتا کم سن در برابر شکارچیان بیشتری آسیب پذیر هستند و عده زیادی از آن ها دارای زخم های زیادی در اثر حملات کوسه و یا نهنگ های قاتل می باشند.

دوره بارداری نهنگ کوهان دار

دوره بارداری نهنگ کوهان دار بسیار طولانی و دشوار است و حدود ۱۱ ماه می باشد. به نظر می آید که نهنگ پدر تقریبا هیچگونه نقشی در بزرگ کردن فرزندش ندارد اما پیوند بین مادر و بچه نهنگ بسیار قوی می باشد و معمولا در حالی که باله های آن ها با هم تماس دارد در کنار یکدیگر حرکت می کنند.

طول عمر نهنگ کوهان دار

به طور تقریبی، نهنگ کوهان دار اگر سالم باشد، می تواند تا ۵۰ سال در طبیعت عمر کند.

حقایق جالب درباره نهنگ کوهان دار

• نهنگ کوهان دار زال گونه ای بسیار نادر است. اولین نهنگ کوهان دار زال به نام میگالو سال ۱۹۹۱ ثبت و مشاهده شد و تا به امروز تنها کوهان دار زال خالص در دنیا محسوب می شود.
• نهنگ کوهان دار دارای طولانی ترین دوره مهاجرت بر روی کره زمین می باشد، با این حال، همه جمعیت های آن اهل مهاجرت کردن نمی باشند.
• نهنگ های کوهان دار نر آواز می خوانند که معمولا در فصل زمستان و گاهی در ماه های تابستان شنیده می شود. این آوازها هر بار ممکن است ساعت ها ادامه داشته باشند.
• دانشمندان هنوز مطمئن نیستند که علت آواز خوانی این نهنگ ها چیست.