خواص مس : آنچه باید درباره مزایا و معایب آن بدانید

مس اولین عنصر شناخته شده است و فلزی نسبتا قرمز رنگ است و قابلیت هدایت الکتریکی و حرارتی بالایی دارد. مس از پرکاربردترین فلزات در صنعت است. مس در صنایعی از قبیلِ الکترونیک (در سیم ها، لامپهای پرتو کاتدی، در IC ، لامپهای خلاء، کلیدها و تقویت کننده های الکترونیکی)، صنایع نظامی (تهیه اسلحه)، صنایع فلزی (تهیه آلیاژها و تهیه سکه ها)، وسایل آشپزخانه، در تصفیه آب، به عنوان واکنشگر در شیمی، در تهیه سموم کشاورزی و …. کاربرد دارد.

مس یکی از عناصر رایج در طبیعت است که بر اثر پدیده های طبیعی در محیط زیست به مقدار فراوان یافت می شود. بسیاری از ترکیبات مس در رسوبات یا ذرات خاک ته نشین شده یا به این ذرات می چسبند. ترکیبات قابل حل مس ممکن است برای سلامت انسان مضر باشند. معمولاً پس از فعالیتهای کشاورزی ترکیبات محلول در آبِ مس، در محیط آزاد می شوند.

به علت انتشار آب های آلوده به مس درکناره رودخانه ها، گل و لای آلوده به مس تجمع می یابد. مس، در اثر احتراق سوختهای فسیلی وارد هوا می شود. این مس، قبل از این که به واسطه بارش باران ته نشست کند ، مدتی طولانی در هوا باقی می ماند. بنابراین میزان آن در خاک کاهش می یابد. در نتیجه بعد از ته نشست مس موجود در هوا، خاک حاوی مقدار زیادی مس خواهد بود.

مس هم از طریق منابع طبیعی و هم در اثر فعالیتهای بشری، در محیط پراکنده می شود. از جمله منابع طبیعی آن، گرد و غبار حاصل از باد، گیاهان فاسد شده، آتش سوزی جنگلها و آب دریا می باشد. تنها تعداد اندکی از فعالیتهای بشری که باعث انتشار مس می شوند، مشخص شده اند. عوامل دیگر انتشار مس، فعالیتهای معدنی، تولید فلز، تولید چوب و تولید کودهای فسفاته است.
مس عموما در نزدیکی معدن ها، مکان های صنعتی و محل دفع زباله ها یافت می شود. مس در محیط زیست تجزیه نمی شود و به همین علت وقتی در خاک باشد، در گیاهان و جانوران تجمع می یابد.

در خاکهای غنی از مس تعداد محدودی از گیاهان شانس بقا دارند. به همین علت است که در نزدیکی کارخانجات مس، پوشش گیاهی زیادی وجود ندارد. به خاطر اثرات مس بر گیاهان، بسته به اسیدیته خاک و میزان مواد آلی، این عنصر تهدیدی جدی برای مزارع محسوب می شود. هنگامی که مزارع با مس آلوده شوند، جانوران غلظت بالاتری از مس را جذب می کنند که به سلامت آنها آسیب می رساند.

مقدار مس موجود در هوا بسیار کم است، بنابراین تنفس مس خیلی ناچیز است. اما افرادی که در نزدیکی مناطقی که به ذوب و فرآوری مس می پردازند، زندگی می کنند، ممکن است مقدار بیشتری مس در مقایسه با افراد عادی دریافت و استنشاق نمایند. در لوله کشی برخی از منازل از لوله های مسی استفاده می شود. افرادی که در چنین خانه هایی زندگی می کنند، نیز مقدار مس بیشتری در مقایسه با افراد عادی مصرف می کنند. زیرا ممکن لوله ها با گذشت زمان پوسیده شوند و مقداری از مس وارد آب آشامیدنی شود.

● تاثیرات مس بر انسان

معمولا ما انسانها در معرض آلودگی با مس قرار داریم. مس در انواع مختلف غذاها، آب آشامیدنی و هوا وجود دارد. به همین دلیل روزانه ما مقدار قابل توجهی مس از طریق خوردن، آشامیدن وتنفس دریافت می کنیم. جذب مس برای بدن انسان حیاتی است. زیرا مس جزء عناصر کمیابی است که بدن انسان به آن نیاز دارد. مس به عنوان مرکز فعال کوپرُ آنزیم هایی نظیر سیتوکروم اکسیداز c که جزیی از زنجیره تنفسی میتوکندری ها است عمل می کند.

در یک بررسی در تعدادی از کودکان که دچار کمبود مس بودند علائمی نظیر هیپوترمی، اختلالات ذهنی، مشکلاتی در مو، ناخن، پوست و بعضی بافتها مشاهده گردید. در مقابل مسمومیت با مس نیز موجب اختلالات ژنتیکی می شود. میزان مجاز مس موجود در رژیم غذایی در آمریکا و کانادا برای بزرگسالان ۹ میلی گرم در روز و حداکثر مقدار آن ۱۰ میلی گرم در روز تعیین شده است.

اگرچه بدن انسان می تواند مقدار زیاد مس را تحمل کند، اما مقدار زیاد آن برای سلامت انسان ضرر دارد. گزارشهای زیادی در مورد مسمومیت با مس در نتیجه بلع مشروبات (حاوی آب) که با مس آلوده شده بودند و همچنین بخاطر مصرف نمکهای حاوی مقادیر بالای مس وجود دارد. در محیط کار، انتشارمس منجر به ایجاد عوارض آنفولانزا مانندی می شود که به نام تب فلز شناخته می شود. این عوارض بعد از دو روز از بین می رود و در اثر حساسیت بیش از اندازه ایجاد می شود. قرار گرفتن طولانی مدت در معرض مس، باعث آبریزش بینی، دهان و چشم، سردرد، دل درد، سرگیجه و اسهال و استفراغ، اسهال، تپش قلب و مشکلات تنفسی می شود.

جذب مقدار زیادی مس باعث آسیب کبد و کلیه و حتی مرگ می شود. اما سرطان زایی مس هنوز اثبات نشده است. مس هم به شکل فلزی و هم به صورت فلز پرکننده یافت می شود. استنشاق فیوم های مس می توانند سبب تب دود فلزی شده و عوارضی در ریه ایجاد کند که کوپروزیس نامیده می شود. در بیماری ویلسون، سمیت مس باعث سیروز هپاتیتی، آسیب مغز، بیماریهای کلیوی و رسوبگذاری مس در قرنیه می شود.
در بسیاری از مقالات علمی، رابطه میان قرار گرفتن در معرض غلظت بالای مس برای مدت طولانی و کاهش هوش در نوجوانان مشخص شده است. ارتباط آن با ایجاد سرطان در انسان مورد بررسی است.

منابع غذایی مس

منابع غذایی مس شامل غلات سبوس دار ، آجیل، حبوبات، جگر و دل و قلوه، کاکائوی تیره ، سبزی های برگ سبز تیره، مرغ، غذاهای دریایی ، آلو و سویا می باشد.

فواید مس و خواص مس

•  مس به اکسیده شدن گلوکز و در نتیجه آزاد شدن انرژی در بدن کمک می کند.
• به جذب آهن توسط بدن کمک می کند.
• به غده تیروئید برای تعادل درترشح هورمون ها یاری می رساند.
• به عنوان حمل کننده اکسیژن در خون عمل می کند.
• به تامین اکسیژن لازم برای بافت های بدن(به منظور افزایش سطح انرژی بدن) از جمله مغز کمک می کند.
• به عملکرد مغز و اعصاب کمک می کند.
• برای عملکرد اسیدآمینه تیروزین(به منظور عامل رنگ) لازم می باشد.
• برای ساخت سلول های قرمز خون ضروری است.
• جزئی از آنزیم ضروری برای سنتز هورمون آدرنالین می باشد.
• با فعالیت آنزیم های روده ای در ارتباط نزدیک می باشد.
• سطح مس در بدن با سطح استروژن در ارتباط است.
• مس میزان آدرنالین، نوراپی نفرین و دوپامین را افزایش می دهد.
• سطوح پایین مس موجب خفگی سلول ها و فقدان اکسیژن در آن ها می شود.

علائم کمبود مس

• کمبود مس منجر به بروز موارد زیر می شود:
• تهی سازی و تخلیه اکسیژن در سلول ها
• کاهش HDL کلسترول(کلسترول خوب)
• مشکلات پوستی
• التهاب قوزک پا
• کم خونی
• کم شدن آنسفالین های مغزی
• توهم های شنوایی
• افسردگی

 علائم مسمومیت(دریافت بیش از حد)

دریافت بالای مس منجر به سردرد، کاهش قند خون ، افزایش ضربان قلب و تهوع می شود.

مس اضافی در مغز و کبد ته نشین شده، به کلیه ها آسیب می رساند و مانع تولید ادرار می شود. مسمومیت با مس باعث کم خونی و ریزش مو در خانم ها می شود.

مقدار بالای مس با عنصر روی که برای ساخت آنزیم های گوارشی لازم است تداخل می کند.

دیده شده خیلی از افراد دارای مس بالا از پروتئین بدشان می آید و بیشتر به سمت رژیم های با کربوهیدرات بالا کشیده می شوند، زیرا این افراد به سختی می توانند پروتئین غذایشان را هضم کنند.

مسمومیت با مس در کودکان با بیش فعالی ، اختلالات یادگیری مانند اختلال خواندن و نوشتن، اختلال نقص توجه و عفونت گوش در ارتباط است.

از دیگر علائم مسمومیت مس که با روانشناسی در ارتباط است می توان به علائم اوتیسم(مثل افسردگی، توهم، بی خوابی ، پارانوئید، تغییرات شخصیت، جنون) و علائم اسکیزوفرنی(مانند تحریک پذیری زیاد، عدم آگاهی و درک نسبت به حواس پنجگانه و زمان) اشاره کرد.

میزان نیاز روزانه

دریافت توصیه شده برای مس حدود ۲ تا ۳ میلی گرم در روز می باشد. این مقدار بیش از دریافت معمول در رژیم غذایی است. اگر می خواهید مکمل مس را مصرف نمایید، حتما قبل از مصرف مکمل ها، باید با یک پزشک مشورت نمایید.

فوائد ماده معدنی مس برای مو

مس ماده ای معدنی است که معمولاً با پروتئینی به نام پپتیدها ترکیب می شود ودر محصولاتی مانند ژل ها، کرم ها، لوسیون ها، نرم کننده ها و شامپوها مورد استفاده قرار می گیرد. پزشکان معتقد اند برخی از آسیب هایی که به موها وارد می شود، با این ماده معدنی بهبود می یابد. این آسیب ها مواردی مانند موارد زیر هستند:

• ۱. در بیماری هایی مانند سرطان که بیمار مجبور است میزان زیادی دارو مصرف کند، پوست، خشک، قرمز و ملتهب می شود و ترک می خورد که با خارش همراه است. ماده معدنی مس، ماده ای است که می تواند تا حد زیادی این عوارض را کاهش دهد.
• ۲. در مواردی که فرد، پیوند مو انجام داده است، ماده معدنی مس می تواند به رشد موهای پیوند زده شده کمک کند و زخم هایی را که بر اثر عمل جراحی پیوند ایجاد شده اند را به سرعت بهبود دهد.
• ۳. وجود ماده معدنی مس، جریان یافتن بقیه مواد معدنی در خون را نیز تسهیل می کند.
• ۴. در برخی مشاغل، به دلیل وجود مواد شیمیایی و دمای بالا، با گذشت زمان موهای فرد نازک می شود، ماده معدنی مس می تواند از این آسیب را نیز جلوگیری کند
• ۵. مس می تواند از سفید شدن موها که در برخی افراد جوان دیده می شود جلوگیری کند.

کدو، منبع عالی مس، روی، فسفر

کدو گیاهی بوته‌ای است که به عنوان سبزی مصرف می شود کدو که بدون چربی و کم کالری است منبع عالی منگنز، پتاسیم، ویتامین های B۶ B۱ و C ، مس، روی، فسفر، کلسیم، فیبر و… است.

خواص کدو

کدو از سرطان روده پیش گیری می کند.

حاوی لوتئین و ویتامین C است که برای سلامت چشم مفید است.

به علت کم کالری بودن برای افرادی که قصد کاهش وزن دارند توصیه می شود.

کدو، بیماری آسم را درمان می کند.

بتاکاروتن موجود در آن عملکرد آنتی اکسیدان را دارد و سلول ها را از آسیب محافظت می کند.

به بازسازی سلول های مغز کمک می کند.

درمان گیاهی برای ناراحتی های مربوط به بینایی به حساب می آید.

از سرطان ریه پیش گیری می کند.

مصرف کدو خطر بروز بیماری ام اس را کاهش می دهد.

خوردن کدو به بدن در تنظیم مویرگ ها کمک می کند.

ویتامین C موجود در آن مانع کبودی و اسکوربوت می شود.

منگنز و فسفر موجود در آن برای رشد و حفظ سلامتی استخوان ها لازم است.

مقالات بیشتر در این دسته بندی بخوانید