شب های قدر است،اگر قدر بدانیم

بسم الله الرحمن ارحیم
انا انزلناه فی لیلهٔ القدر 
و ما ادریک ما لیلهٔ القدر
لیلهٔ القدر خیر من الف شهر 
تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم
من کل امر سلام هی حتی مطلع الفجر 
●قدر، شب مقدرات 
▪ترجمه سوره قدر: ما این قرآن عظیم الشان را (که رحمت واسع و حکمت جامع است) در شب قدر نازل کردیم و چه تو را به عظمت این شب قدر آگاه تواند کرد، شب قدر (به مقام و مرتبه) از هزار ماه بهتر و بالاتر است در این شب فرشتگان و روح (جبرئیل) به اذن خدا (بر مقام ولایت نبی و امام عصر (عج) از هر فرمان (و دستور الهی و سرنوشت مقدرات خلق را) نازل می گردانند، این شب، رحمت و سلامت و تهنیت است تا صبحگاه. (شهود) ((شب قدر)) یا ((لیلهٔ القدر)) مشهورترین نام این شب است. مفسران درباره اینکه چرا این شب را ((شب قدر)) گفته اند و ((قدر)) به چه معناست، سه معنا را انتخاب کرده اند:
۱– قدر = شرف و منزلت
((مرحوم طبرسی)) گوید: ((از آن رو به این شب، قدر گفته اند که دارای شرف و پایه ای بلند و شانی عظیم است. مثل اینکه گویند: مرد دارای قدر؛ یعنی دارای شرف و منزلت. چنان چه قرآن می فرماید: ((و ما قدروا الله حق قدره))، یعنی عظمت و شأن خدا را آن گونه که باید به جا نیاوردند. ((ابوبکر وراق)) گوید: ((لان من لم یکن ذا قدر اذا احیاها صار ذاقدر))؛ آن شب را قدر نامیدند، از این رو که انسان ها با زنده داشتن آن به قدر و منزلت می رسند. دیگران نیز گفته اند: شب قدر است، زیرا کارهای خدایی را در آن شب پاداشی بزرگ و گران سنگ است. گروهی دیگر نیز گفته اند: شب قدر است، چون کتابی گرانبها بر پیامبری بلند مرتبه و گرامی، برای امتی بلند پایه با دستان فرشته ای گرانقدر نازل شده است.(۲) در قدر و منزلت شب قدر همین بس که سوره مبارکه (قدر) در شأن آن نازل شده است.
۲- قدر = تنگی و ضیق
یکی از معانی (قدر) ضیق و تنگی است.
این شب را از آن رو (قدر) گفته اند که زمین به واسطه کثرت فرود فرشتگان در آن شب، تنگ می شود. زمین در این شب، سرشار از فرشتگانی است که تا سپیده دم، هم صدا با زمینیان به احیای آن شب می پردازند و به وظایف خویش می رسند. در این زمینه قرآن کریم می فرماید: (تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر).
۳- قدر = تقدیر و اندازه گیری
بسیاری از دانشمندان این معنا را پذیرفته اند؛ چون در این شب، همه چیز اندازه گیری می شود، به آن شب قدر گفته می شود. از جمله مقدرات این شب، سرنوشت افراد، جامعه، حوادث و پیش آمده، مانند جنگ، زلزله، پیروزی، شکست، سعادت و شقاوت و…است. در این شب، سرنوشت افراد و جوامع و هر آنچه با سرنوشت انسان ها ارتباط دارد، بر اساس حکمت و مصلحت رقم می خورد. (در او تقدیر و تفصیل کنند؛ هر کار که مشحون به حکمت است، نقص را بر او راه نبود و هر چه در آن سال خواهد بود از آجال و اقسام، در این شب تقدیر کنند). (۳)
از حضرت امام رضا (ع)، روایت شده است که:
(…یقدر فیها ما یکون فی السنه من خیر او شر اومضره او منفعه او رزق او اجل و لذلک سمیت لیلهٔ القدر) (۴)؛ این شب را لیلهٔ القدر نامیده اند، چون آنچه مربوط به سال است، از قبیل خوبی، بدی، زیان، سود، روزی (معیشت) و مرگ و ولادت در آن شب اندازه گیری می شود.
امام صادق(ع)، خطاب به (ابوبصیر) فرمودند:
(یا ابا محمد، یکتب وفد الحاجه فی لیلهٔ القدر و المنایا والبلایا و الارزاق و ما یکون الی مثلها فی قابل فاطلبها فی احدی وثلاث)؛ ای ابو محمد، در شب قدر حاجیان مشخص شده و پیشامدها و مرگ ها و روزیها و آنچه مربوط به آن سال است تا سال آینده (شب قدر دیگر) رقم می خورد؛ پس آن را در شب بیست و یکم و بیست سوم ماه جستجو کن البته اینکه خداوند بر پایه حکمت و مصلحت، تقدیر امور می فرماید، به شایستگی و ظرفیت و حال افراد و جوامع بستگی دارد.
قدر، باران رحمتی است که در جویبار هر فرد و هر جمع به اندازه او جاری است. شخصیت افراد به گونه ای شکل گرفته که بعضی از آنان توان پذیرش جریان رودی وسیع از رحمت و برکت قدر را دارند و برخی دیگر، زمینه کمتری برای جذب رحمت و عنایت دارند؛ برخی، هیچ گونه آمادگی ندارند تا آنجا که زمینه وجودشان چون سنگی سخت و نفوذ ناپذیر است. حقیقت شب قدر از نوع حقایق قرآنی است و همان طور که قرآن شفا و درمان است، شب قدر نیز این گونه است: (و ننزل من القرآن ما هو شفا و رحمه للمومنین و لا یزید الظالمین الا خسارا). (۵) 
قرآن غذای سالم روح انسان هاست. این غذای دلپذیر برای روان سالم لذت بخش است. اما اگر کسی بیمار باشد، نه تنها از این سفره رنگین دلپذیر و غذای شفابخش بهره ای نمی برد، بلکه برای او مایه آزردگی است. از این رو، در قسمت دوم، آیه کریمه می فرماید: و همین قرآن برای ستمکاران مایه تباهی و زیان است. گفتیم که در شب قدر سرنوشت انسان ها بر اساس حکمت و مصلحت رقم می خورد. بی گمان، این تصمیم گیری درباره آینده اشخاص و امت ها با گذشته آنان پیوند خورده است، اما اینکه در این شب چگونه تصمیم گیری و تقدیر می شود و چه مراحلی پشت سر گذاشته می شود و نقش عنصر انتخاب چیست؟

پاورقی ها:

۱- سوره قدر
۲- مجمع البیان ، ج ۱۰ ، ص ۵۱۸.
۳- تفسیر منهج الصادقین ، ج ۱۰، ص ۳۰۳.
۴- عیون اخبار الرض، ج ۲ ، ص ۱۱۶.
۵- اسرإ ، آیه ۸۲.

منبع : واحد مرکزی خبر

[divider]

[divider]