شب های قدر است،اگر قدر بدانیم

شبهای قدر

Qhadrبسم الله الرحمن ارحیم
انا انزلناه فی لیلهٔ القدر 
و ما ادریک ما لیلهٔ القدر
لیلهٔ القدر خیر من الف شهر 
تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم
من کل امر سلام هی حتی مطلع الفجر 
●قدر، شب مقدرات 
▪ترجمه سوره قدر: ما این قرآن عظیم الشان را (که رحمت واسع و حکمت جامع است) در شب قدر نازل کردیم و چه تو را به عظمت این شب قدر آگاه تواند کرد، شب قدر (به مقام و مرتبه) از هزار ماه بهتر و بالاتر است در این شب فرشتگان و روح (جبرئیل) به اذن خدا (بر مقام ولایت نبی و امام عصر (عج) از هر فرمان (و دستور الهی و سرنوشت مقدرات خلق را) نازل می گردانند، این شب، رحمت و سلامت و تهنیت است تا صبحگاه. (شهود) ((شب قدر)) یا ((لیلهٔ القدر)) مشهورترین نام این شب است. مفسران درباره اینکه چرا این شب را ((شب قدر)) گفته اند و ((قدر)) به چه معناست، سه معنا را انتخاب کرده اند:
۱– قدر = شرف و منزلت
((مرحوم طبرسی)) گوید: ((از آن رو به این شب، قدر گفته اند که دارای شرف و پایه ای بلند و شانی عظیم است. مثل اینکه گویند: مرد دارای قدر؛ یعنی دارای شرف و منزلت. چنان چه قرآن می فرماید: ((و ما قدروا الله حق قدره))، یعنی عظمت و شأن خدا را آن گونه که باید به جا نیاوردند. ((ابوبکر وراق)) گوید: ((لان من لم یکن ذا قدر اذا احیاها صار ذاقدر))؛ آن شب را قدر نامیدند، از این رو که انسان ها با زنده داشتن آن به قدر و منزلت می رسند. دیگران نیز گفته اند: شب قدر است، زیرا کارهای خدایی را در آن شب پاداشی بزرگ و گران سنگ است. گروهی دیگر نیز گفته اند: شب قدر است، چون کتابی گرانبها بر پیامبری بلند مرتبه و گرامی، برای امتی بلند پایه با دستان فرشته ای گرانقدر نازل شده است.(۲) در قدر و منزلت شب قدر همین بس که سوره مبارکه (قدر) در شأن آن نازل شده است.
۲- قدر = تنگی و ضیق
یکی از معانی (قدر) ضیق و تنگی است.
این شب را از آن رو (قدر) گفته اند که زمین به واسطه کثرت فرود فرشتگان در آن شب، تنگ می شود. زمین در این شب، سرشار از فرشتگانی است که تا سپیده دم، هم صدا با زمینیان به احیای آن شب می پردازند و به وظایف خویش می رسند. در این زمینه قرآن کریم می فرماید: (تنزل الملائکه و الروح فیها باذن ربهم من کل امر).
۳- قدر = تقدیر و اندازه گیری
بسیاری از دانشمندان این معنا را پذیرفته اند؛ چون در این شب، همه چیز اندازه گیری می شود، به آن شب قدر گفته می شود. از جمله مقدرات این شب، سرنوشت افراد، جامعه، حوادث و پیش آمده، مانند جنگ، زلزله، پیروزی، شکست، سعادت و شقاوت و…است. در این شب، سرنوشت افراد و جوامع و هر آنچه با سرنوشت انسان ها ارتباط دارد، بر اساس حکمت و مصلحت رقم می خورد. (در او تقدیر و تفصیل کنند؛ هر کار که مشحون به حکمت است، نقص را بر او راه نبود و هر چه در آن سال خواهد بود از آجال و اقسام، در این شب تقدیر کنند). (۳)
از حضرت امام رضا (ع)، روایت شده است که:
(…یقدر فیها ما یکون فی السنه من خیر او شر اومضره او منفعه او رزق او اجل و لذلک سمیت لیلهٔ القدر) (۴)؛ این شب را لیلهٔ القدر نامیده اند، چون آنچه مربوط به سال است، از قبیل خوبی، بدی، زیان، سود، روزی (معیشت) و مرگ و ولادت در آن شب اندازه گیری می شود.
امام صادق(ع)، خطاب به (ابوبصیر) فرمودند:
(یا ابا محمد، یکتب وفد الحاجه فی لیلهٔ القدر و المنایا والبلایا و الارزاق و ما یکون الی مثلها فی قابل فاطلبها فی احدی وثلاث)؛ ای ابو محمد، در شب قدر حاجیان مشخص شده و پیشامدها و مرگ ها و روزیها و آنچه مربوط به آن سال است تا سال آینده (شب قدر دیگر) رقم می خورد؛ پس آن را در شب بیست و یکم و بیست سوم ماه جستجو کن البته اینکه خداوند بر پایه حکمت و مصلحت، تقدیر امور می فرماید، به شایستگی و ظرفیت و حال افراد و جوامع بستگی دارد.
قدر، باران رحمتی است که در جویبار هر فرد و هر جمع به اندازه او جاری است. شخصیت افراد به گونه ای شکل گرفته که بعضی از آنان توان پذیرش جریان رودی وسیع از رحمت و برکت قدر را دارند و برخی دیگر، زمینه کمتری برای جذب رحمت و عنایت دارند؛ برخی، هیچ گونه آمادگی ندارند تا آنجا که زمینه وجودشان چون سنگی سخت و نفوذ ناپذیر است. حقیقت شب قدر از نوع حقایق قرآنی است و همان طور که قرآن شفا و درمان است، شب قدر نیز این گونه است: (و ننزل من القرآن ما هو شفا و رحمه للمومنین و لا یزید الظالمین الا خسارا). (۵) 
قرآن غذای سالم روح انسان هاست. این غذای دلپذیر برای روان سالم لذت بخش است. اما اگر کسی بیمار باشد، نه تنها از این سفره رنگین دلپذیر و غذای شفابخش بهره ای نمی برد، بلکه برای او مایه آزردگی است. از این رو، در قسمت دوم، آیه کریمه می فرماید: و همین قرآن برای ستمکاران مایه تباهی و زیان است. گفتیم که در شب قدر سرنوشت انسان ها بر اساس حکمت و مصلحت رقم می خورد. بی گمان، این تصمیم گیری درباره آینده اشخاص و امت ها با گذشته آنان پیوند خورده است، اما اینکه در این شب چگونه تصمیم گیری و تقدیر می شود و چه مراحلی پشت سر گذاشته می شود و نقش عنصر انتخاب چیست؟

پاورقی ها:

۱- سوره قدر
۲- مجمع البیان ، ج ۱۰ ، ص ۵۱۸.
۳- تفسیر منهج الصادقین ، ج ۱۰، ص ۳۰۳.
۴- عیون اخبار الرض، ج ۲ ، ص ۱۱۶.
۵- اسرإ ، آیه ۸۲.

منبع : واحد مرکزی خبر

[divider]

اعمال شبهای قدر
شب قدر، شبی است که در تمام سال هیچ شبی به فضیلت آن نمی رسد و عمل در آن بهتراز عمل در هزار ماه است. دراین شب برنامه های یک سال هر کس مقدر می گردد . درشب قدر ملائکه و روح که اعظم ملائکه است به اذن پروردگار، خدمت امام زمان علیه السلام مشرف می شوند و مقدرات هر کس را به امام عرضه می دارند.
اعمال شب قدر به دو گونه اعمال مشترک و اعمال مخصوص تقسیم می شود. 
●اعمال مشترک شبهای قدر
۱- مقارن غروب آفتاب شب قدر غسل شود.
۲- دورکعت نماز اقامه شود، در هر رکعت بعد از حمد ، هفت مرتبه سوره توحید خوانده شود. بعد از نماز هفتاد بارذکر ” استغفرالله و اتوب الیه” گفته شود .
۳- قرآن به سرگرفتن و به خدا را به چهارده مصوم سوگند دادن .
۴- زیارت امام حسین علیه السلام .
۵- احیای این شبها .
۶- اقامه صد رکعت نماز به صورت دورکعتی وافضل آن است که درهر رکعت بعد از حمد ، ده مرتبه سوره توحید خوانده شود.
۷- دعایی از امام زین العابدین علیه السلام که درمفاتیح الجنان آمده است . اللهم انی امسیت لک عبداً…
۸- قرائت دعای جوشن کبیر.
۹- طلب آمرزش از خدای متعال . و در خواست از خدا جهت نیازهای دنیا و آخرت .
۱۰- ذکر گفتن و صلوات بر محمد وآل محمد علیهم السلام.
●اعمال مخصوص شب نوزدهم 
۱- صد بار ذکر ” استغفرالله ربی واتوب الیه “.
۲- صد بار ذکر ” اللهم العن قتلهٔ امیرالمومنین”
۳- دعای اللهم اجعل فیما تقضی و تقدر من الامر المحتوم …
●اعمال مخصوص شب بیست و یکم
۱- دعای اللهم صل علی محمد وال محمد و اقسم لی حلما یسد عنی باب الجهل … .
۲- لعن بر قاتل امیرالمومنین .
۳- زیارت حضرت علی علیه السلام .
●اعمال مخصوص شب بیست و سوم
۱- تلاوت سوره های عنکوبت و روم که امام صادق علیه السلام فرمود: که تلاوت کنند ه این دو سوره دراین شب از اهل بهشت است . 
۲- قرائت سوره های … .
۳- هزار مرتبه سوره قدر .
۴- خواندن و تکرار دعای اللهم کن لولیک حجهٔ ابن الحسن … .
۵- دعای اللهم امددلی فی عمری واوسع لی فی رزقی … .
۶- تلاوت قرآن کریم به هر مقدار که توانستی .
۷- دعاوی ” یا باطنا فی ظهوره و یا ظاهراً فی بطونه… .
[divider]
جلوه‌های معنوی شبهای قدر

قلب شکسته قلبی است که در آن شعله‌هایی از آه و اشک وجود دارد و بهترین بستر اشک “شب” است و فضای شب دارای اسرار مرموزی است. خداوند کریم قرآن را در شب قدر نازل کرد “اناانزلناه فی لیله‌القدر” و جاذبه ماه رمضان به قرآن است. شب جایگاه لطیف و ارزشمندی دارد که هیچ چیز با آن قابل معاوضه نیست بطوری که شاعر معاصر حبیب چایچیان متخلص به “حسان” در دیوان خود شب را چنین توصیف کرده است: 
ای شب‌ای همراز بی‌همتای دل پا نهی هر جابه جای پای دل ای شب‌ای میعاد جمله عاشقان لیله‌القدری تو و قدرت نهان شب نماز مصطفی را دیده است شب مناجات علی بشنیده است هست با گوش دل شب آشنا صوت زهرا و حسین و مجتبی دیده شب، دور از چشم همه اشک زینب دید و دفن فاطمه در دل شب عاشقان پاکباز باخدای خویش در راز و نیاز با چنین رخشنده گوهرهای شب من کیم تانام رب آرم به لب شهید گرانقدر دکتر مصطفی چمران نیز در وصف شب می‌گوید: خوش دارم در نیمه‌های شب در سکوت مرموز آسمان و زمین به مناجات برخیزم. با ستارگان نجوا کنم و قلب خود را با اسرار نگفتنی آسمان بگشایم. آرام آرام به عمق کهکشانها صعود نمایم و محو عالم بی‌نهایت شوم، از مرزهای عالم وجودم درگذرم و در وادی فنا غوطه‌ور شوم و جز خدا چیزی را احساس نکنم. انسان عارف و سالک از اشک و ناله و شب زنده‌داریها می‌خواهد به یک چیز برسد و آن همنشین شدن با خدا است. اگر یک لحظه آن حضور قلبی را احساس کند دیگر آرام می‌گیرد، عاشق در شب بجز این آرامشی ندارد. بیاای دل شبی با ما صفا کن ز روی عشق یادی از خدا کن اگر بیمار خواب و غفلت هستی به‌ذکر شب بیا دردت دوا کن اگر خوابت به سختی غالب آید زمین را فرش و دستت متکاکن برای شستن گرد گناهان میان اشک شبهایت شنا کن نمازی را که بی‌عشق رخ یار بجای آورده‌ای ازنو قضا کن در بین شبها یک شب است که از هزار ماه ارزش آن بیشتر است و آن “شب قدر” است. (لیله‌القدر خیر من الف شهر) شب قدر همان شبی است که در تمام سال شبی به خوبی و فضیلت آن نمی‌رسد، در شب قدر تقدیر امور سال می‌شود، ملائکه و روح (که اعظم ملائکه است) در آن شب به اذن خداوند به زمین نازل شده و خدمت امام زمان(عج) مشرف می‌شوند و آنچه برای هرکس مقدر شده بر ولی عصر عرضه می‌کنند. در آداب ما مسلمانان برای ساعات معین و روزها و شبهای مخصوص اعمال مشخصی وجود دارد که از مستحبات است و تاکید شده به جای کارهای معمولی وقت خود را به این اعمال مستحبی اختصاص دهیم. در بیرجند هم مانند سایر شهرها مراسم دعا و نیایش در شبهای قدر با رونق بیشتری برگزار می‌شود. در نخستین لیله قدر شب نوزدهم ماه مبارک رمضان مردم شب بیرجند تا پاسی از شب را در مساجد، حسینیه‌ها و تکایای به نیایش و عبادت خدا پرداخته و به مناسبت سالروز ضربت خوردن امیر مومنان حضرت علی(ع) نوحه‌سرایی می‌کنند. در این مراسم که اقشار مختلف مردم به ویژه جوانان و نوجوانان شرکت دارند سخنرانان و مداحان اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به شرح فضیلت شب قدر و مدح و منقبت مولای متقیان حضرت علی(ع) می‌پردازند. در این مراسم آیین مخصوص شبهای قدر از جمله سرگرفتن قرآن کریم در فضایی روحانی و معنوی برگزار می‌شود. خواندن زیارت امام حسین(ع)، غسل کردن و خواندن نماز دو رکعتی از دیگر اعمال شبهای قدر است. 
در شب بیست و یکم ماه مبارک رمضان نیز مراسم شب قدر و شب شهادت حضرت علی(ع) در فضای آکنده از معنویت با شب زنده‌داری در مساجد این شهرستان بر پا می‌شود. در این شب عزاداران از غروب تا سحرگاه در مساجد و هیاتهای عزاداری در سوگ مولود کعبه و برای ظهور حضرت مهدی(عج) دست به دعا برمی‌دارند. خواندن دعای شریف ابوحمزه ثمالی، دعای افتتاح، روضه و مداحی، خواندن دعای جوشن کبیر، برسر گرفتن قرآن و خواندن هزار رکعت نماز از دیگر مراسم شبهای قدر است. مراسم شب قدر ‪ ۲۳‬ماه مبارک رمضان هم با حضور گسترده مردم در مساجد این شهر برگزار می‌شود. دراین مراسم سخنرانان و مداحان اهل بیت(ع) به شرح فضیلت شب قدر و مدح مولای متقیان حضرت علی(ع) می‌پردازند. عاشقان امیر مومنان نیز درسوگ آن امام همام سینه‌زنی و عزاداری می‌کنند. آیین بر سر گرفتن قرآن کریم نیز همانند دیگر شبهای قدر در این شب نیز برگزار می‌شود. پس چه زیبا است آنگاه که خسته از دوندگیهای روزانه با دلی مملو از امید به رحمت و بخشش الهی پای در این مجالس می‌گذاری، اگر اندکی توجه کنی به راحتی مرغ روحت به اوج بیکرانها پرواز کرده و زبان گناه کارت را به اعتراف و استغفار می‌گشاید که الهی العفو… و چقدراحساس ضعف و کوچکی می‌کنی وقتی می‌بینی با تمام سیاهدلی و گناهکاری اجازه یافته‌ای در دریای مواج غفران و رحمت الهی شستشو کنی و با باران اشک سیاهیها را بزدایی و چشم دل بازکرده سبک و راحت به پرواز درآیی. چه زیبا است این پرواز و چه با شکوه است بخشش و عنایت الهی و چه نشاط آور و زندگی بخش است بازگشت از بدی به پاکی و خوبی و دیگر این زبانت نیست که سخن می‌گوید بلکه با تمام وجود فریاد بر می‌آوری “خلصنا من‌النار یا رب

[divider]

پیام بگذارید