این استان براساس تازه ترین تقسیمات کشوری دارای شش شهرستان و ۱۶ بخش شش دهستان و ۲۱۹۳ آبادی است. شهرهای اردبیل نمین، نیر، سرعین، بیله سوار، پارس آباد، اصلاندوز، خلخال، گیوی، مشگین شهر، کوثر و گرمی شهرهای آن را تشکیل می دهد.
●دیدنیهای استان
۱ـ چشمه های معدنی سرعین
شهر سرعین یا سرقین در غرب شهر اردبیل واقع شده و فاصله ان تا اردبیل ۲۸ کیلومتر است. سرعین تا پیش از آن که به یمن چشمه های آب گرم و معدنی خود مورد توجه و علاقه مردم قرار گیرد روستایی کوچک بود. آب های گرم سلیس فراوان دارد. بررسی کلروبیکربناته کلسیک گاز دار وخیلی گرم است و سلیس فراوان دارد. بررسی میزان املاح و باقی مانده خشک آنها دنشان می دهد که همه این چشمه ها یک منشاء دارند و آب اصلی آنها گرم است و از ژرفای زمین می جوشند. در لایه های بالاتر زمین کربنات کلسیم را بصورت بیکربنات کلسیم در خود حل می کند. استحمام در چشمه های سرعین دارای اثرات آرام بخش است و دردهای عصبی رماتیسمی و عصبی مفصلی را تسکین می دهد.
۲ـ دشت مغان
در غرب دریای خزر در حدود ۳۰۰ تا ۳۵۰ هزار هکتار وسعت دارد. این دشت با حرارتی بین ۳/۲ تا ۳۵ درجه سانتی گراد تنوع منطقه ای است متعدل و یکی از قطب های کشاورزی و دامپروری استان است. سراسر مغان به علت حاصل خیزی خاک دمای مساعد و موقعیت خاص منطقه ای زیر کشت غلات حبوبات و علوفه است.
۳ـ پل خداآفرین
رودخانه ارس دوپل تاریخی به فاصله ای اندک (۱۰۰متر ) از یکدیگر روی بنا شده اند که بنام خدا آفرین مشهورند. اولی منسوب به سده ششم هجری (دوره سلجوقیان) است. طول آن ۱۶۰ متر است (۱۲۰ متر آن متعلق به ایران و ۴۰ متر آن متعلق به جمهوری آذربایجان است) و دارای ۱۵ تاق ها استقرار پایه تاق ها به صخره های طبیعی رودخانه ارس بوده است. مصالح ساختمانی این پل سنگ های قلوه و لاشه در پایه ها و آجر در ساختمان تاق و ملاط آن اهک گچ است.
۴ـ جنگل ها و بیشه ها
علاوه بر پوشش گیاهی که در فضای جلگه ای دره ای و کوهستانی استان قرار دارد جنگل های متراکم نیز در محدوده شهرتسان خلخال وجود دارد که از امکانات بسیار مساعد در زمینه جذب جهانگرد برخوردارند. همچنین جنگل های چشمگیری نیز در دامنه شرقی کوه سبلان واقع شده که بیشتر این منطقه را پوشانده است. بیشترین گونه های درختی این جنگل ها فندق معروف است. این جنگل ها یکی از گردشگاه های مهم استان اردبیل اند. این منطقه به فندقلو …
۵ـ گنبد ”الله الله“
بلندی برج آن در حدود ۵/۱۷ متر است. سطح داخلی آن یا آیات فراوان و نقاشی روی پوشش چرمی، مقرنس کاری سقف تزیین یافته است سطح خارجی برج با چند نوع تزیینات مختلف پوشیده شده که عبارتند از سطح جانبی با تکرار کلمه ”الله“ با کاشی فیروزه ای در متن آجری تزیین یافته و به این دلیل به گنبد ”الله الله“ معروف است.
۶ـ سبلان و دانه های آن
سبلان و دامنه های شهر اردبیل ۴۸۱۱ متر از سطح دریا ارتفاع دارد. ارتفاع ان نسبی آن نسبت به دره قره سو در حدود ۳۴۰۰ متر است. رشته کوه اتشفشانی خاموش سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل آغاز می شود و در جهت شرقی غربی به طول ۶۰ کیلومتر است. رشته کوه آتشفشانی خاموش سبلان از دره قره سو در شمال غرب اردبیل آغاز می شود و در جهت شری- غربی به طول ۶۰ کیلومتر و عرض تقریبی ۴۸ کیلومتر تا کوه قوشاداغ در جنوب اهر امتداد می یابد.
۷ـ صنایع دستی و سوغاتی ها
صنایع دستی در استان اردبیل با همه نارسایی ها و بی توجهی ها که در طول سالیان گذشته شاهد آن بوده هنوز هم به صورت ناشناخته ولی زیبا زینتبخش کانون های فرهنگی و مسکونی بسیاری از کشورهای جهان است. انواع فرش، مسند شال ورنی گلیم جاجیم اشیاء سفالی چوبی و فلزی و … هنرمندانه همراه با نقش و نگارهای زیبا در استان اردبیل جان می گیرند و هنردستی و ارزشمند این منطقه را به نمایش می گذراند.
استان اردبیل