نکاتی مهم برای دانش آموزان و معلمان که باید بدانند
آنچه دانش آموزان و دبیران در آعاز سال تحصیلی باید به آن توجه کنند و بدانند
فصل تحصیل و آموزش بعد از دو سال کرونا شروع شده و قبل از این در سایت علمی سرگرمی چرخک مفاله ای با موضوع “دانش آموز موفق کیست؟” نوشته ایم در این مقاله بنا داریم به مواردی دانش آموزان باید رعایت نمایند یا ایجاد عادت خوب مطالعه در دانش آموزان و یا اینکه چه مدل صندلی برای دانش آموزان مناسب است یا مشارکت دانش آموزان در کلاس یا تقویت خلاقیت در دانش آموزان و دیگر موضوعاتی که رعایت آنها باعث می شود دانش آموزان بهتری باشند با ما در چرخک همراه باشید
فهرست مطالب
![دانش آموز]()
دانش‌آموزان بخوانند!!
دانش‌آموزان بخوانند!!
● صبحانه فراموش نشود
کار اصلی یک دانش آموز همانطور که از اسمش پیداست یادگیری مطالب علمی جدید و درس خواندن است. خوردن یک صبحانه سالم و مقوی به شما کمک می‌کند که در طول روز پرانرژی تر بوده و تمرکز و قدرت ذهنی بیشتری داشته باشید. دانش آموزانی که صبحانه نمیخورند زودتر خسته می‌شوند و تمرکز کمتری دارند.
بهتر است صبح کمی زودتر از خواب بیدار شوید تا وقت کافی برای صبحانه خوردن داشته باشید. توصیه می‌شود در وعده صبحانه از نان، پنیر، کره، مربا، عسل و یک لیوان شیر استفاده کنید. در ضمن اگر لقمه نان و پنیرتان را با چند برگ سبزی خوردن و یا چند برش خیار و گوجه و یا میوه‌هایی مانند انگور میل کنید خیلی بهتر است.
● میان‌وعده‌های سالم بخورید
زنگ تفریح به صدا در می‌آید و وقت آن رسیده است که کمی استراحت کنید و خوراکی‌هایتان را با دوستانتان تقسیم کنید. بهتر است از میوه‌ها و انواع سبزی‌ها استفاده کنید. میوه هایی مانند سیب، پرتقال و یا سبزی‌هایی مانند هویج و خیار میان‌وعده های مناسبی هستند. خشکبار و مغزهایی مانند گردو، فندق، پسته و بادام و میوه‌های خشک مانند انجیر خشک و کشمش و برگه‌های هلو و زردآلو هم خوراکی‌های سالم و مفیدی برای زنگ تفریح هستند. بهتر است برای بهداشت بیشتر مواد غذایی را در کیسه کاغذی و یا ورقه‌های نازک آلومینیوم بگذارید.
● سلامت کیف و کفش دانش آموزی
کوله‌پشتی بهترین نوع کیف برای دانش‌آموزان است چون وزن بار را به دو قسمت تقسیم می‌کند. کولههایی که یک بند کمری دارند باز هم بهترند چون موجب می‌شوند به کمر شما فشار کمتری وارد شود. طرز استفاده از کوله‌پشتی هم خیلی مهم است. کوله‌پشتی را روی یک شانه نیندازید و از هر دو بند آن استفاده کنید. بندهای کوله را خیلی بلند نکنید. بندهای کوله هرچه کوتاه‌تر باشد فشار کمتری به کمر شما وارد می‌شود. کولههایی با بند پهن مناسب‌ترند. اگر کیف شما کوله نیست آن را دست به دست کنید و همیشه کیف تان را روی یک دست و یا روی یک شانه حمل نکنید. سعی کنید کیف مدرسه را تا حد امکان سبک بچینید و لوازم و وسایل غیرضروری را با خودتان به مدرسه نبرید.
کفش راحت و مناسب موجب می‌شود دیرتر احساس خستگی کنید. اگر هر روز برای رفتن به مدرسه مسیری را پیاده‌روی می‌کنید بهتر در انتخاب کفش بیشتر دقت کنید. یک کفش مناسب باید سبک و راحت باشد. جنس رویه آن طوری باشد که پا امکان نفس کشیدن داشته باشد. کفش‌های چرمی و پارچه‌ای مناسب هستند. کفش باید حدود سه سانتی‌متر پاشنه داشته باشد. قابل شستشو و تمیز کردن باشد و قسمت بیرونی کفی صاف نباشد تا در روزهای برفی و بارانی لیز نخورید.
● لوازم‌التحریر
دفترهای کم برگ و سبک تهیه کنید. دفترهای ۲۰۰ برگ و ۳۰۰ برگ موجب سنگین‌تر شدن کیف شما می‌شود. یک دفتر یادداشت تهیه کنید و برنامه‌های روزانه و هفتگی و تکالیفتان را در آن یادداشت کنید. مداد و خودکار برای شما مانند ابزار دستی است چون تقریبا هر روز چند ساعت از آنها استفاده می‌کنید.
مداد و خودکارهایی انتخاب کنید که روان، نرم و راحت باشند و نیاز به فشار اضافه نداشته باشند و به انگشتان دست شما آسیب نرسانند. طراحی‌های متعددی برای این کار در نظر گرفته شده و نمونه آن مداد و خودکارهایی با سطح مقطع مثلثی است که فشار کمتری به دست وارد می‌کند.
● بهداشت فردی دانش آموزان
صابون خمیری یا کاغذی چند برگ دستمال کاغذی و لیوان آب شخصی همراه داشته باشید. هنگام عطسه کردن جلوی دهانتان را با دستمال بگیرید. پیش از خوردن غذا و پیش و پس از دستشویی رفتن دست‌هایتان را با آب گرم و صابون با دقت و حداقل به مدت ۲۰ ثانیه بشویید.
به بهداشت دهان و دندان اهمیت دهید. هر شب پیش از خواب و صبح پس از خوردن صبحانه دندانهایتان را مسواک بزنید و از نخ دندان استفاده کنید.
وقتی به خانه می‌آیید اول دست‌هایتان را با آب و صابون بشویید سپس سر میز غذا بنشینید. دست‌ها از مهم‌ترین عوامل انتقال آلودگی به بدن ما هستند.
اگر بیمار شدید در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید و در صورت لزوم چند روز در خانه بمانید و استراحت کنید. اگر با داشتن بیماری به مدرسه بروید ممکن است بقیه همکلاسی‌ها و دوستانتان هم بیمار شوند. در چند روزی که در خانه استراحت می‌کنید با دوستانتان تماس بگیرید و در مورد درس‌ها و تکالیف جدید خبر بگیرید. تکالیفتان را انجام بدهید تا از درس عقب نمانید.
برای ارتقای سلامت خود و دوستانتان در تمیز نگه‌د‌‌اشتن کلاس و محیط مدرسه کوشا باشید. هر وقت احساس کردید دیدتان ضعیف شده و خوب تخته را نمی‌بینید سریع به پدر و مادرتان اطلاع بدهید و برای تهیه عینک اقدام کنید. عینک‌تان را همیشه به ویژه در کلاس درس به چشم داشته باشید.
● نظم و دانش آموز
یک ساعت زنگ‌دار داشته باشید و خودتان صبح از خواب بیدار شوید تا استقلال بیشتری داشته باشید و برای کارهایتان به دیگران وابسته نشوید.
سعی کنید در انجام کارهایتان در خانه و مدرسه مشارکت داشته داشته باشید. بدن ما در هر شبانه روز به هشت ساعت خواب راحت و عمیق نیاز دارد. شب زودتر به رخت‌خواب بروید. تکالیفتان را انجام دهید تا با آرامش یک خواب راحت داشته باشید. صبح کمی زودتر بیدار شوید تا وقت کافی برای خوردن صبحانه داشته باشید و راه خانه تا مدرسه را هم با عجله نروید.
برای درس خواندن برنامه‌ریزی منظم داشته باشید تا در بعضی مواقع به خصوص زمان امتحان به شما فشار نیاید.کارهای مهم روزاته‌تان را روی کاغذی بنویسید و در کنار میزتان و یا محلی که در معرض دید است، نصب کنید.استرس و اضطراب را از خودتان دور کنید. استرس بر یادگیری شما تاثیر منفی می‌گذارد. با معلم و پدر و مادر با معلم رابطه خوبی برقرار کنید. اگر مشکلی دارید با آنها مطرح کنید تا راهنمایی‌تان کنند. اجازه ندهید مشکلات ذهن شما را درگیر کنند و موجب ایجاد اضطراب و استرس شما شوند.
نکاتی که در بالا ذکر شد برای دانش آموزان بود که با رعایت آنها هم می توانند تبدیل به دانش آموز موفق شوند و همچنین فشار کمتری به آنها وارد خواهد شد و ادامه روی صحبت ما با معلمان عزیز خواهد بود تا بتوانند با رعایت یک سری نکات محیط بالقوه برای دانش آموزان خود فراهم نمایند تا بازدهی خوبی برای آنها داشته باشید در اولین مورد به ذکر نکاتی درباره اینکه چه صندلی برای دانش آموزان مناسب است خواهیم پرداخت
صندلی مناسب برای دانش آموزان
براساس علم ارگونومی، میز و صندلی باید به گونه ای باشد که کف پای فرد در هنگام نشستن روی صندلی، روی زمین هم سطح قرار گیرد. بخصوص هنگام نشستن دانش آموزان روی صندلی باید به این نکته توجه بیشتری شود. امکان جابجایی و حرکت آزادانه با توجه به فاصله بین ران و سطح زیرین میز، توجه به ارتفاع میز به طوری که، آرنج ها تقریبا هم سطح با لبه جلویی میز باشد، توجه به شرایط صندلی مطالعه منزل و… از نکاتی است که شرایط دانش آموزان را برای نشستن روی یک صندلی مناسب، مساعدتر می کند.
یک متخصص ارتوپد در این رابطه می گوید: وقتی کف پا روی زمین قرار می گیرد زاویه ای که ران با تنه می سازد حدود ۹۰ درجه است و در این صورت گودی کمر حفظ می شود.
دکتر ترکمان در این رابطه افزود: در هنگام مطالعه نیز سر و گردن نباید بیشتر از ۲۰ درجه به طرف پایین خم شود و علاوه بر آن بعضی اعمال مثل تاق باز خوابیدن یا به شکم خوابیدن در هنگام مطالعه در درازمدت دردهای ناحیه گردن و کمر را افزایش می دهد. وی یادآور شد: کسانی که طولانی مدت مطالعه می کنند یا به حالت نشسته کاری را انجام می دهند باید هر ۲۰ دقیقه عضلات خود را حرکت دهند. در واقع چهار گروه اصلی عضلات که شامل عضلات ناحیه ران، باسن، ستون فقرات و شانه می شوند نباید به طور مداوم بی حرکت بمانند چون در طولانی مدت صدمات زیادی را برای فرد ایجاد می کنند.
اگر این توصیه ها در درازمدت رعایت نشوند، فرد را دچار آسیب های جدی از جمله آرتروز، ساییدگی و مشکلات گردن می کند که کمتر درمان قطعی برای آن وجود دارد.
ایجاد عادت خوب مطالعه در دانش آموزان
تمام دانش آموزان از بدو ورود به مدرسه یا حتی مدتی قبل از آن با مطالعه آشنا می شوند. برخی از آنها فقط وقتی در کلاس درس هستند و معلم به عنوان ناظر کار و فعالیت آنها را سرپرستی می کند موفق عمل کرده و چنانچه در منزل یا جایی باشند که معلم حضور ندارد نمی توانند کارایی کامل و مفیدی داشته باشند و از قابلیت های خود به طور مناسب بهره مند شوند.
این به دلیل نداشتن عادت خوب مطالعه به صورت انفرادی است .بسیاری از جهت گیریها و اقدامات آموزشی در سیستم های گوناگون به منظور توسعه این عادات طراحی شده اند که باید از جنبه های مختلف مورد ارزیابی قرار گیرند.
دانش آموزانی که عادات ضعیف مطالعه دارند اصولا بسیار سریع از مطالب می گذرند .نگاهی به درس انداخته و بدون توجه و تمرکز بر معانی بیان شده بسیاری از نکات اصلی و کلیدی را از دست می دهند .
به سرعت با هر محرکی توجه شان به مسئله دیگری معطوف می شود و مجبورند بارها و بارها به صفحه قبل باز گردند و دوباره مطالب را مرور نمایند .
ایجاد عادات خوب مطالعه مسئولیت دانش آموز -معلم و والدین محترم می باشد . همگی باید تلاش کنند تا دستاوردهای آموزشی متناسب با ذوق -استعداد و تواناییهای دانش آموز باشد و فضا برای مطالعه همراه با آرامش وی فراهم باشد.
● مهارت های مطالعه
مهارت های مطالعه وقتی توسعه می یابد که دانش آموز بتواند به طور فردی برای خود برنامه ریزی موثر داشته باشد و این توانایی و مهارت در گرو داشتن این عوامل است .اراده ،تمرکز ، توانایی سازماندهی و کنترل کار -استفاده مناسب از زمان و به منظور رسیدن به موارد فوق نیاز به تشویق و تمرین دارد.
● نقش تکالیف در ایجاد عادات خوب مطالعه
تکالیف یکی از ابزارهای با ارزش در پاسخ به کنجکاوی و افزایش توانایی خواندن و تفکر و تنظیم وقت می باشد و یکی دیگر از فواید تکالیف نیز تقویت عزت نفس است زیرا نوعی تمرین به منظور احاطه بیشتر دانش آموز به مطالب عنوان شده در کلاس می باشد، چراکه هر آنچه توسط معلمان گرامی در کلاس درس بیان می شود به سرعت و به طور کامل در حافظه دانش آموزان جای نمی گیرد.
از طرفی به منظور مهارت در هر کاری نیاز به تمرین است و انجام تکالیف نیز نوعی تمرین آموزشی محسوب می شود . اما آنچه از اهمیت قابل توجهی برخوردارست میزان تکالیف است که باید با توجه به استعداد و ویژگی های دانش آموزان تعیین شود .در مورد دانش آموزانی که در کلاس مطالب را به سرعت یاد می گیرند و از حافظه خوبی نیز برخوردارند طبعا باید تکالیف کمتر از بقیه دانش آموزان باشد .
در ضمن گاهی اوقات در تعیین تکالیف زیاده روی می شود. بدین صورت که بعضی اوقات برای مثال در درس ریاضی که نیاز به تمرین به صورت حل مسئله می باشد با حل کردن ده تا بیست مسئله نتیجه قابل قبول حاصل می شود اما دادن پنجاه مسئله برای حل کردن ارزش تکلیف را پایین می آورد زیرا صرفا دانش آموز را خسته می کند و باعث می شود تا بدون توجه و اشتیاق و فقط به منظور پایان تکالیف مسائل مورد نظر را حل کند. به ویژه اگر والدین نیز اصرار بر اتمام هر چه زودتر تکالیفش داشته باشند دچار استرس و اضطراب خواهد شد و نتیجه معکوس خواهد شد.
در ضمن برای کودکان زیر سن مدرسه بهتر است به منظور تقویت عادات از روزی ۱۵ تا ۲۰ دقیقه کتاب خوانده شود و در مورد دانش آموزان دبستانی از روزی ۳۰ تا ۴۰ دقیقه که این امر نیز با توجه به آمادگی و شرایط دانش آموز متفاوت است .
کم رویی در دانش‌آموزان
چه بسیار دانش آموزان، دانشجویان، کارمندان، کارگران و … هوشمند و خلا قی که درمدارس، دانشگاه ها، ادارات، کارخانجات و … فقط به دلیل کم رویی و ناتوانی اجتماعی، همواره از نظر پیشرفت تحصیلی و شغلی و قدرت خلا قیت و نوآوری نمره کم تری عایدشان می شود. چرا که کم رویی یک مانع جدی برای رشد قابلیت ها و خلا قیت های فردی است.
مساله کم رویی غالبا باگذشت زمان فشردگی و پیچیدگی روابط بین فردی و تشدید فشارهای اجتماعی، رقابت ها، گوشه گیری ها، تکروی ها و عزلت گزینی ها و تنهایی ها گسترده تر و شدیدتر می شود و درصد بیشتری از جوانان و بزرگسالا ن را فرا می گیرد که میتواند به تدریج به صورت نوعی بیماری روانی درآید مگر این که بتوانیم با تشخیص سریع و استفاده از روش های تربیتی و درمانی مناسب و موثر از گسترش و تشدید آن جلوگیری کنیم.
● کم رویی و احساس تنهایی
بعضی نیز کم رویی را برای دختران امری عادی و صفتی مثبت تلقی می کنند و آن را برای پسران یک ویژگی یا منش ناپسند می دانند در حالی که کم رویی یک معلولیت اجتماعی و مانع رشد مطلوب شخصیت است و برای هر دو جنس امری نامطلوب است.
● برای درمان کم رویی باید مطالب زیر رعایت شود
▪ تمرین
▪ تلقین
▪ اعتماد به نفس
▪ امید
تقویت خلاقیت و نوآوری در دانش‌آموزان
خلاقیت واژه‌ای است بسیار مبهم و ارائه تعریفی دقیق از آن، امری است بس دشوار. واقعیت این است که تاکنون محققان و روانشناسان مختلف به جای ارائه تعریف جامعی از خلاقیت، بیشتر سعی داشته‌اند تصویری از ویژگی‌های افراد خلا‌ق ترسیم کنند.
به نظر بعضی روانشناسان، خلاقیت ترکیبی است از قدرت ابتکار، انعطاف‌پذیری و حساسیت در برابر نظریاتی که یادگیرنده را قادر می‌سازد خارج از نتایج تفکر نامعقول به نتایج متفاوت و مولد بیندیشند که حاصل آن رضایت شخص و احتمالا خشنودی دیگران خواهد بود.
متداول‌ترین برداشت از خلاقیت عبارت است از اینکه فکری نو و متفاوت ارائه دهد. خلاقیت را می‌توان با تولید یا خلق اثر نو متفاوت ارزیابی کرد. خلاقیت فرآیندی ذهنی است که توسط فرد معین در یک زمان مشخص صورت می‌پذیرد، فرآیندی که در نتیجه آن یک اثر جدید اعم از ایده یا چیز نو متفاوت تولید شود. تولید جدید و متفاوت میتواند کلا‌می یا غیرکلا‌می، عینی یا ذهنی باشد.
تحقیقات نشان داده است که تمام انسان‌ها دارای قوه خلاقیت هستند. بعضی در یک زمینه دارای خلاقیت بیشتر هستند و برخی در زمینه‌های دیگر. خلاقیت میتواند به وسیله معلمان در دانش‌آموزان شکوفا گشته و یا از بین برود. بنابراین باید محیط و فضای مساعدی برای رشد و پرورش قوه خلاقیت دانش‌آموزان فراهم آورد.
● روش‌های آموزش خلاقیت و نوآوری به دانش‌آموزان
بدون شک آینده هر جامعه‌ای را خلاقیت افراد آن جامعه می‌سازد خلاقیت امری اکتسابی است. بنابراین یکی از وظایف اساسی نظام آموزشی، آموزش خلاقیت به دانش‌آموزان است. برای آموزش خلاقیت، روش‌هایی وجود دارد که به برخی از آنها اشاره می‌شود:
۱) تجارب دانش‌آموزان را به موقعیت‌های خاص محدود نکنیم:
کارهای بدیع و تخیلا‌ت دانش‌آموزان را مورد تشویق قرار دهیم، سوال‌هایی از آنها بپرسیم که مشوق تفکر باشد و از تکرار روش‌های معمول و متداول بپرهیزد؛ سوال‌هایی که راه‌حل‌های متعدد داشته باشد، مشوق تفکر و خلاقیت است. مثلا معلمان ریاضی، باید ریاضی را آن‌طور که هست به دیگران یاد دهند.
۲) برای طرح سوال‌ها و اندیشه‌های غیرمعمول و بدیع ارزش قائل شویم:
دانش‌آموزان خود را تشویق کنید تا سوال‌های گوناگون از ما بپرسند، فراتر از اطلا‌عات دانش‌های معمول فکر کنند و راه‌های مختلف برای مسائل پیشنهاد دهند، دانش‌آموزان را در اظهار اندیشه‌های اصیل و بدیع تشویق کنیم و با اظهارنظرهای غیرقالبی، غیرمتداول و تازه آنها با خوشرویی و با احترام برخورد کنیم؛ حتی اگر فراتر از تصورات خود باشند.
۳) فرصت‌هایی برای خودآموزی و یادگیری اکتشافی در اختیار دانش‌آموزان قرار دهیم:
یکی از ویژگی‌های افراد آفریننده، استقلال شخصی و توانایی پیدا کردن راهحل مسائل به طریق اکتشافی و از راه خودآموزی است. اگر تنها حفظ کردن مطالب و راه‌حل‌های قالبی مورد تایید معلمان واقع شود، دانش‌آموزان به حفظ مطالب تشویق خواهند شد. اما اگر اندیشه‌های اصیل مورد تایید قرار گیرد، دانش‌آموزان به فعالیت‌های خلا‌ق مبادرت خواهند کرد. کلاس باید جایگاه کشف کردن باشد. به دانش‌آموزان اجازه دهید که خود مساله و یا قضیه‌ای ارائه دهند، هرچند ساده باشد.
۴) نسبت به تفاوت‌های فردی دانش‌آموزان با احترام برخورد کنیم:
برخورد درست معلمان با دانش‌آموزان در رشد استعدادهای خلا‌ق آنها تاثیر فراوانی دارد. از وادار کردن دانش‌آموزان به رقابت و هم‌چشمی با یکدیگر بپرهیزیم. هر یک از دانش‌آموزان دارای استعداد و قریحه‌های خاص خود هستند که شاید از این جنبه با دانش‌آموزان دیگر متفاوت باشند. در پرورش این استعدادهای ویژه در دانش‌آموزان بکوشیم.
۵) از روش‌ها و فنون ویژه بالا بردن سطح آفرینندگان استفاده کنیم:
تعدادی روش و فن آموزشی وجود دارد که استفاده از آنها در پرورش استعدادهای خلا‌ق دانش‌آموزان بسیار موثرند. معروف‌ترین آنها روش (بارش مغزی) است. در این روش معلم مساله‌ای را به دانش‌آموزان می‌دهد و از آنها می‌خواهد تا هرچه راهحل برای مساله به ذهنشان می‌رسد، بگویند. معلم دانش‌آموزان را برای دادن راه‌حل‌ها و اظهارنظرهای مختلف تقویت می‌کند ولی پیش از ارائه تمامی راه‌حل‌ها از سوی دانش‌آموزان، درباره آنها هیچ‌گونه اظهارنظری نمی‌کند.
روش دیگر، آموزش <مهارت‌های پژوهشی> است. آموزش مهارت‌های پژوهشی به طرح آزمودن فرضیه از سوی یادگیرندگان کمک می‌کند. روش‌های درست طرح فرضیه به وسیله دانش‌آموزان منجر به ایجاد طرز تفکر خلا‌ق در آنها می‌شود.
ایجاد تفکر خلا‌ق، یکی از اهداف مهم آموزش‌وپرورش است. همه افراد دارای استعداد خلا‌قیت‌‌اند و با تغییرات جزئی در کار و روش‌های تربیتی و آموزشی اولیای خانه و مدرسه، می‌توان <دانش‌آموز خلا‌ق> تربیت کرد.
● راه‌های پرورش خلاقیت در دانش‌آموزان
هیچ فرمولی وجود ندارد که طبق آن کسی به خلاقیت برسد. مرکز خلاقیت در نیم‌کره راست مغز قرار دارد و برای خلا‌ق بودن باید آن را فعال کرد. مهندس علی‌محمد شجاع‌جزایری که سال‌هاست نقاشی خلا‌ق از مقطع ابتدایی تا دانشگاه را تدریس می‌کند، بهترین سن برای وارد کردن به مرکز خلاقیت مغز را قبل از ۹ سالگی می‌داند و می‌گوید: “اگر سیستم آموزش و نظام زندگی توانسته باشند این مرکز را تا پیش از ۹ سالگی فعال کنند می‌توان انتظار پرورش افراد را در جوامع داشت و مسلم است که افراد خلا‌ق هم جامعه‌ای خلا‌ق را خواهند ساخت.
جامعه‌ای که بتواند مشکلا‌تش را خودش حل کند، چون یکی از معیارهای خلاقیت یافتن راه‌حل‌های درست برای مشکلات ما است. منحنی خلاقیت تا سن ۹ سالگی معمولا سیر صعودی دارد، اما متاسفانه در جامعه ما بعد از ۹ سالگی این منحنی سیر نزولی پیدا می‌کند.” معلمی که قصد دارد یاددهی و یادگیری در زمینه خلاقیت را در کلاس خود افزایش دهد و در فرآیند رشد خلاقیت، نقش تسهیل‌کننده و تسریع‌کننده را داشته باشد باید اصولی را رعایت کند که به‌طور خلا‌صه چند نمونه از این اصول در این قسمت آورده شده است:
۱) دانش‌آموزان را به مطالعه و کسب اطلا‌عات در تمام زمینه‌ها تشویق نماید.
۲) با استفاده از روش‌های پرورش خلاقیت (بارش مغزی و حل مساله، پروژه و…) سوالا‌تی را در ذهن دانش‌آموزان ایجاد نماید و آنها را با مسائل حل‌نشده روبه‌رو کند.
۳) تا حد امکان به آنها امنیت و آزادی عمل بدهد و به آنها اجازه دهد تا مسائل و نظرات و ایده‌های خود را اعلا‌م کنند و سپس این مسائل را نقد و بررسی کرده و مورد آزمایش قرار دهد.
۴) در مورد ماهیت خلاقیت و مفاهیم آن به دانش‌آموزان اطلا‌عات لازم را بدهد.
۵) خود معلم به فعالیت‌های خلا‌قانه علا‌قه نشان دهد و در انجام تمرینات خلاقیت مشارکت کند.
۶) تفاوت‌های فردی را در نظر داشته باشد و دانش‌آموزان را به تناسب رفتارها و فعالیت‌ها و دستاوردهای خلا‌ق مورد تشویق قرار دهد.
۷) به دانش‌آموزان بیاموزد که ایده‌ها و افکار خود را یادداشت کند (همیشه یک دفتر یادداشت همراه داشته باشند.)
۸) برای تخیلا‌ت و افکار نو آنها ارزش و احترام قائل باشد.
۹) فضایی برای طنز و شوخ‌طبعی در کلاس به‌وجود آورد.
۱۰) از وسایل و روش‌های دیداری و شنیداری در کلاس بیشتر استفاده کند.
۱۱) به دانش‌آموزان بیاموزد که افکار و رفتارهای خود را بیش از حد مورد قضاوت و ارزیابی قرار ندهند.
۱۲) آنها را عادت دهد که برای حل مسائل راه‌های متعددی را جست‌وجو کنند.
۱۳) اهمیت خلاقیت و آثار و نتایج آن را برای آنها تبیین نماید.
۱۴) آنها را با زندگینامه افراد خلا‌ق آشنا کند.
۱۵) تغییراتی در محیط کلاس ایجاد کند. (تغییر دکور کلاس، تشکیل کلاس در فضای باز پارک، نمازخانه مدرسه و…)
۱۶-) از روش‌های تدریسی‌ای استفاده کند که شاگردان فعالیت بیشتری داشته باشند و به آنها پروژه‌های گروهی بدهد.
استفاده از روش‌های پرورش خلاقیت در کلاس درسی بستگی به زمان و امکانات معلم و مدرسه دارد و هر معلمی با توجه به برنامه درسی خود و شرایط و امکاناتی که در اختیار دارد میتواند روش‌های مختلفی را برای پرورش خلاقیت مورد استفاده قرار دهد، نظیر تشکیل کلا‌س‌های ویژه خلاقیت که در آن ساعاتی به‌طور منظم برای این منظور پیش‌بینی می‌شود که البته با توجه به برنامه درسی مدارس خصوصا مقطع ابتدایی متاسفانه چنین ساعاتی پیش‌بینی نشده است.
و یا اختصاص بخشی از زمان کلاس برای انجام تمرینات که برای این منظور لازم است برخی از کلا‌س‌ها کمی زودتر از ساعت مقرر به اتمام برسد و زمان باقی‌مانده صرف تمرینات خلاقیت شود.
و اما روش سوم که می‌توان گفت موثرترین و ایده‌آل‌ترین استراتژی پرورش خلاقیت در مدارس است که در آن روش‌ها و مهارت‌های خلاقیت در فرآیند آموزش و آمیختن آن با تدریس روزمره است.
در کتاب‌های بخوانیم و بنویسیم مقطع ابتدایی تمریناتی نظیر داستان‌پردازی، تصویرسازی، کلمه‌سازی و هنر و… وجود دارند که به خودی خود قابلیت پرورش خلاقیت را عهده‌دار هستند.
اما معلمین می‌توانند به‌صورت‌های مختلف تمرینات خلاقیت را با محتوای دروس ترکیب کنند و میان آنها ارتباط لازم را ایجاد نمایند که البته این نوع برنامه‌ریزی بستگی زیادی به ذوق و علا‌قه و توانایی برنامه‌ریزی و آشنایی با روش‌های پرورش خلاقیت دارد.
و آخرین راهحل برای پرورش خلاقیت انجام تمرینات در منزل است که معلم، دانش‌آموزان را با اهداف تمرینات و دستورالعمل اجرایی آنها آشنا می‌کند و از آنها می‌خواهد که تمرینات را در منزل انجام دهد.
لطفا به این مقاله رای دهید
اگر این مقاله برای شما مفید بوده به آن رای دهید
اگر این مقاله را دوست داشتید با رای دادن به آن در نمایش آن به دیگر کاربران سهیم باشید