نگاهی اجمالی بر تاریخچه ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا یکی از محبوب‌ترین منابع جهان به‌منظور یافتن اطلاعات آنلاین است.

این تبدیل به دایره‌المعارف دیجیتالی شده است که همه به آن مراجعه می‌کنند. با این حال، افکار بحث‌برانگیزی در مورد قابلیت اطمینان اطلاعات موجود در ویکی‌پدیا وجود دارد. این عمدتاً به این دلیل است که هر کسی می‌تواند در فعالیت‌های سایت مشارکت کرده و مقالات را ویرایش کند.

به همین مناسبت، در وبسایت چرخک تاریخچه مختصر و اجمالی از ویکی‌ پدیا گردآوری شده‌است.

تاریخچه ویکی‌پدیا

ویکی‌پدیا در ابتدا به عنوان بخشی از نیوپدیا طراحی شد.

ویکی‌پدیا در ابتدا «ویکی» نامیده می‌شد که در سال ۱۹۹۵ به‌عنوان پلتفرمی برای ارتقای نیوپدیا طراحی شد. Nupedia قبلاً یک دایره المعارف آنلاین رایگان بود، با مفهوم استفاده از داوطلبان واجد شرایط برای مشارکت در این پلتفرم.

متأسفانه این روش طولانی شد و تنها ۱۲ مقاله در سال اول تکمیل شد. بنابراین، پس از تفکر بسیار، جیمی ولز و لری سانگر با استفاده از یک «ویکی» به نیوپدیا کمک کردند. «ویکی» اساساً ابرمتنی است که به طور مشترک از یک مرورگر وب ویرایش و مدیریت می‌شود. این بدان معناست که با استفاده از «ویکی»، جذب مشارکت‌کنندگان بیشتر و بنابراین تولید محتوا با سرعت بیشتری آسان‌تر می‌شود.

ویکی‌پدیا به پلتفرمی تبدیل شد که در آن کاربران می‌توانستند مقاله‌هایی را برای نویسندگان واجد شرایط برای نوشتن در نیوپدیا بنویسند یا پیشنهاد دهند.

ویکی‌پدیا نخستین دایره‌المعارف آنلاین نبود.

جیمی ولز و لری سانگر نام دامنه ویکی‌پدیا را در ۱۳ ژانویه ۲۰۰۱ ثبت کردند. دو روز بعد، زمانی که اولین ویرایش ایجاد شد، وب سایت راه‌اندازی شد و سایت از آن زمان تا کنون وجود داشته است. با این حال، این اولین بار در نوع خود نبود. دایره‌المعارف‌های آنلاین دیگری وجود داشت که هر کسی می‌توانست در آن مشارکت کند.

در سال ۱۹۹۳ ریک گیتس مفهومی را برای Interpedia ایجاد کرد که به گروه خبری Usenet پیشنهاد داد. این همکاری پذیرفته شد و اینترپدیا به عنوان پیشرو ویکی پدیا شناخته می‌شود.

اولین ویرایش در ویکی‌پدیا مقاله‌ای آزمایشی بود به نام «سلام، دنیا!»

در مصاحبه‌ای در سال ۲۰۰۸ با ولز، او اظهار داشت که اولین مقاله‌ای که در اواسط دهه ۱۹۹۰ در ویکی پدیا منتشر شد توسط خودش نوشته شده است. مقاله ساده بود و به عنوان یک قطعه آزمایشی به نام Hello, World!

با این حال، در ۱۷ ژانویه ۲۰۰۱، اعضای فهرست پستی نیوپدیا تشویق به ویرایش شدند، و این مصادف با زمانی بود که ویکی پدیا قوانین خود را در مورد اینکه چه کسی می‌تواند در مقاله‌ها مشارکت و ویرایش کند، کاهش داد. این بدان معنی است که مقاله در کنار سایر مقالاتی که قبلا وجود داشته‌اند ویرایش شده است.

ویکی پدیا هزارمین مقاله خود را در ۱۲ فوریه ۲۰۰۱، درست کمتر از یک ماه پس از خرید دامنه به دست آورد. ویکی پدیا سپس در سپتامبر ۲۰۰۱ به ۱۰۰۰۰مین مقاله خود رسید. در پایان اولین سال رسمی خود، ویکی پدیا به ۲۰۰۰۰ مقاله رسید که به طور میانگین هر ماه ۱۵۰۰ مقاله نوشته می‌شود. ثابت شد که ویکی پدیا محبوب‌تر و موفق‌تر از نیوپدیا است، که در آن زمان توجهات به ویکی پدیا معطوف شد.

ویکی پدیا در صدها زبان در دسترس است.

ویکی‌پدیا به زبان انگلیسی نوشته شد و اکثر نویسندگان اصلی آن، انگلیسی‌زبانان هستند.

اولین زبانی که به ویکی‌ پدیا اضافه شد آلمانی بود و از سال ۲۰۲۰ به ۲۸۵ زبان در دسترس بود. این به کاربران اجازه می‌داد تا مقالاتی را به زبان اصلی خود ایجاد کنند، به این معنی که ویکی‌پدیا در کشورهای مختلف دارای مقالات متفاوتی است.

بر اساس تعداد کل مقالات، انگلیسی در رتبه برتر یا محبوب‌ترین ویکی‌پدیا قرار دارد و پس از آن آلمانی، فرانسوی، هلندی و ایتالیایی قرار دارند. در ژانویه ۲۰۰۲، ۹۰ درصد از مقالات ویکی‌پدیا به زبان انگلیسی نوشته می‌شدند، اما در سال ۲۰۰۴  این میزان به ۵۰ درصد کاهش یافت. از سال ۲۰۲۰، کوچکترین ویکی‌پدیا به زبان کانوری است و تنها یک مقاله دارد.

ویکی‌پدیا توسط بنیاد ویکی‌مدیا میزبانی می‌شود.

در سال ۲۰۰۳، ولز یک موسسه خیریه غیرانتفاعی به نام بنیاد ویکی‌مدیا راه اندازی کرد. تمرکز این موسسه خیریه ایجاد پلتفرم‌ها و روش‌های کار آنلاین با مربیان بود. اعتقاد اصلی ولز این است که تمام دانش باید به صورت رایگان به اشتراک گذاشته شود و هرکسی حق دسترسی به اطلاعات را دارد.

بنیاد ویکی‌مدیا برای تأمین مالی ویکی پدیا راه‌اندازی شد، زیرا در سال ۲۰۰۲، سرمایه‌گذار اصلی ویکی پدیا، بومیس، بودجه خود را پس گرفت. اگرچه بنیاد ویکی‌مدیا یک موسسه خیریه غیرانتفاعی است، اما هر سال حدود ۱۰۹.۹ میلیون دلار برای تأمین مالی پروژه‌ها به ارمغان می‌آورد. هدف این بنیاد توسعه و نگهداری محتوای آنلاین از طریق ویکی‌پدیا و سایر خدماتی است که منابع آموزشی و آموزشی را ارائه می‌دهند.

بنابراین ویکی پدیا در ابتدا به‌عنوان بستری برای عموم مردم برای پیشنهاد مقالات و موضوعات راه‌اندازی شد اما پس از افزایش محبوبیت و افزایش بازدیدهای وب، ویکی پدیا به پلتفرم اصلی تبدیل شد.

ویکی پدیا که اکنون توسط بنیاد ویکی‌مدیا میزبانی می‌شود، پنجمین وب‌سایت بزرگ در اینترنت است که هر ماه بیش از ۶ میلیارد بازدیدکننده دارد.

کانال تلگرامی چرخک- مرجع مطالب انگیزشی