بهترین زمان برای گلاب گیری کاشان چه زمانی است؟

گلاب گیری کاشان از محبوب ترین سنت های ایرانیان است که در بین مردمان ایران بویژه مردمان دیار کاشان از ارزش والایی برخوردار است.

تاریخچه گلاب گیری کاشان

ماده تشکیل دهنده گلاب قمصر کاشان ،گل سرخ محمدی است. گل محمدی از محصولات رایج کشاورزی از گذشته های دور تا به امروزه بوده است. طبق نظریه های علمی و شواهد موجود بذر گل محمدی در دوره حکومت صفوی به کشور هایی چون ترکیه، بلغارستان و سوریه فرستاده شده است. گلاب تولید شده از کالاهای مهم و اصلی صادراتی ایران بوده است که خوشبختانه تا امروزه هم این صادرات گلاب وجود داشته است.

طبق آمار گرفته شده امروزه حدود ۲۵۰۰ هکتار از زمین های قابل کشت شهر کاشان به کشت گل محمدی اختصاص داده شده است. افراد و خانواده های اهل کاشان از کشت گل محمدی به عنوان منبع درآمد خوب نام می کنند زیرا از کشت گل سرخ و فروش آن به صنایع گلاب گیری سرمایه خوبی کسب خواهند کرد. این سنت گلاب گیری کاشان در سال ۱۳۹۸ در میراث معنوی کشور بزرگ ایران به ثبت اصلی رسیده است.

حدود ۷۰۰ سال پیش بذر گل محمدی در ایران کاشته شده است. شهر کاشان و حومه آن به دلیل اینکه دارای اقلیم خشک و کویری است بذر گل محمدی بطور شگفت انگیزی رشد می کند. روش تولید گلاب بصورت سنتی و با دستگاه های قدیمی است با توجه به اینکه روش های مدرن و راحت تری برای عرق گیری از گیاهان بوجود آمده است اما گلاب گیری کاشان با همان روش قدیمی و سنتی گلاب تولید می کند.

زمان گلاب گیری کاشان

تولید گلاب و گلاب گیری زمان خاصی دارد. این کار سنتی شگفت انگیز در فصل بهار و اغلب در اردیبهشت ماه صورت می گیرد. در فصل بهار عمده مردم به کار گلاب گیری و جمعع آوری گل های سرخ مشغول هستند. فضای عطر آگین خوشایندی از گل محمدی بوجود می آید که همه اهالی آن منطقه را مدهوش می کند. صنعت گلاب گیری در شهر کاشان باعث جذب گردشگران و علاقه مندان به خود شده است بطوری که در فصل بهار شهر کاشان و حومه آن پر از مردمانی می شود که طالبند تا شاهد گلاب گیری باشند.

علت اینکه تاکید میشود در فصل بهار به دیدت شهر کاشان بروید این است که گل های سرخ محمدی تازه شکوفا می شوند و فضا پر از عطر خاص گل محمدی می شود. همچنین در  مزارع و دشت ها هوا رو به سردی می رود و نسیم بهاری به همراه بوی خارق العاده گل محمدی به صورت شما می خورد و از آرامش خوبی بهره مند خواهید شد. لازم بذکر است که اگر نتوانستید در اردیبهشت ماه به شهر کاشان سفر کنید نگران نباشید زیرا در کوهستان هایی که گل محمدی کشت می شود به علت هوای سرد و کوهستانی که دارد گلاب گیری تا اواخر ماه خرداد هم ادامه دارد.

بطور کلی برای شرکت در مراسم سنتی گلاب گیری کاشان بهتر است  ۱۵ اردیبهشت ماه به این شهر رفته تا مرغوب ترین گل ها ی محمدی جهان که در حال شکوفا شده هستند را ببینید و سرمست بوی خوش آن شوید. مناسب ترین زمان از روز برای برداشت و چیدن این گل های استثنایی ابتدای روز درست موقعی که خورشید بطور مستقیم نتابیده است می باشد.

زیرا گل ها با طراوت  بوده و ممکن است اگر در ساعات پایانی روز این گل ها چیده شوند پژمرده شوند و از کیفیت گل ها کاسته خواهد شد. جشنواره و همایش گلاب گیری کاشان از ابتدای برداشت گل های محمدی شروع و تا پایان برداشت ادامه خواهد داشت این زمان از ۱۵ اردیبهشت ماه تا ۱۵ خرداد ماه ادامه دارد.

محل گلاب گیری کاشان

شهر زیبای کاشان به دلیل آب هوای متعادل و زمین مرغوبی که دارد برای کشت گل محمدی بسیار مناسب است. برای دستیابی به بهترین نوع از گل محمدی که هم دارای طراوت خوب و هم عطر خوشی دارد این است کخ بذر گل محمدی در اطراف شهر کاشان کاشته شود. دشت ها و مزرعه های گل سرخ محمدی در کوهپایه های اطراف شهر کاشان گلاب مرغوب تری را تولید میکنند.

این کیفیت هرچه به سمت نواحی خشک و پست می رسد روند کاهشی پیدا میکند. همچنین لازم بذکر است که علاوه بر کیفیت خوب گلاب نواحی کوهستانی نسبت به مناطق پست قیمت این گلاب های تولید شده هم بالاتر است. شهر های اطراف شهر کاشان که معروف به گلاب گیری هستند شامل قمصر، نیاسر و اردهال می باشد. شهر قمصر در مسافت ۴۰ کیلومتری شهر نیاسر و ۴۰ کیلومتری شمال غربی کاشان واقع شده است. دیدن از شهر قمصر کاشان باعث ایجاد یک آرامش درونی در فکر و روحتان خواهد شد.

علت معروف شدن شهر قمصر کاشان علاوه بر آب و هوای برتر نسبت به دیگر شهر ها به این دلیل است که اهالی این شهر و روستاهای اطراف این جشن گلاب گیری را با شور و هیجان زیادی برگزار می کنند. تمام شهر پر از گلهای محمدی سرخ رنگ میشود و کارگر های زحمت کش مشغول گلاب گیری در کارگاه های محصوص گلاب گیری هستند. این کارگاه ها مملو از گردشگران میشود زیرا مردم شهر قمصر با خوشرویی از مسافران پذیرایی و استقبال می کنند.

مراسم و نحوه گلاب گیری کاشان

همانطور که گفته شد فصل بهار مخصوصا اواسط اردیبهشت زمان مناسب برای گلاب گیری است. نحوه گلاب گیری به این صورت است که گل های سرخ محمدی توسط کارگران حمع آوری میشود. دسته های بزرگ گل سرخ چیده شده را در دیگ های مسی که اندازه بزرگی دارند می ریزند . دیگ های مسی به لوله ها ( شلنگ ها) متصل است که طرف دیگر این شلنگ ها به ظروف دیگری متصل می شوند.

گل های محمدی توسط شعله حرارت میب ینند و بخاری تولید می شود که این بخار تولید شده از این لوله ها عبور میکنند و به جایگاهی که دارای آب سرد است ریخته میشو.ند و تبدیل به گلاب ناب خواهند شد.

گلاب دو آتیشه زمانی تولید میشود که گلاب تولید شده معمولی را بار دیگر تقطیر کنند که این گلاب به دست آمده بسیار غلیظ و معطر است. روش تقطیر و فرآیند تولید  گلاب به صورت سنتی قابل اجرا است. در این روش هر یک کیلوگرم  گل سرخ را به همرا یک لیتر آب داخل دیگ مسی می ریزند و با استفاده از وسیله ای مخصوص فشار دیگ را کنترل میکنند.