جستجو در تالارهای گفتگو

خانواده اولین واحد تشكیل دهنده اجتماع است. خداوند اولین انسان سمیع و بصیر را، كه به عنوان پیامبر و پدر همه انسان ها در زمین تمكّن داد، برایش همسری تعیین كرد. آن ها نخستین هسته اصلی خانواده را به وجود آوردند و به تدریج زمین را آباد ساختند و مردان و زنان بسیاری در زمین پراكنده شده، كارها را تقسیم كردند. خانواده اصالت پیدا كرد و هر فرد برای بقای خود و نوع، وظایف خاصی عهده دار گردید. هرقدر جمعیت كره زمین زیادتر شد، شكل زندگی و خانواده تغییرات عمیق تری پیدا كرد و نیازهای انسان بیش تر و متنوع تر شد. نیاز غریزی و گرایش به سوی جنس مخالف همیشه و در تمام موجودات وجود داشته است. اما ادیان الهی و در نهایت، اسلام به این نیاز تقدّس بخشیدند. انسان علاوه بر بیماری های جسمی، ناراحتی های روانی هم دارد. یكی از راه های یافتن آرامش و سلامت بهتر روان، اقدام به یافتن همسر و تشكیل خانواده است ... ● خانواده ساده ترین، كوچك ترین و قدیمی ترین شكل جامعه انسانی «خانواده» است.۱ خانواده كوچك ترین واحد بنیادی جامعه نوین است.۲ «خانواده» در لغت از دو جزء «خان» به معنای منزل و سرا و «واده» به معنای اهل منزل تشكیل شده است. پس در جمع، همه كسانی كه در خانه هستند، عضو خانواده می باشند. در تعریفی دیگر، می گویند: خانواده عبارت از روابط جنسی معیّن و بادوامی است كه تولید اطفال و پرورش آن ها را به عهده دارد. بحث در این زمینه گسترده است، اما آنچه مسلّم است این كه خانواده از مجموعه ای افراد تشكیل می شود و قسمتی از شبكه بزرگ تر به نام جامعه است.۳ خانواده از ابتدای پیدایش حیات انسان در زمین تا امروز تحولاتی عمیق یافته و عوامل گوناگون دینی، اقتصادی، سیاسی و زیست محیطی موجب این تغییرات و دگرگونی ها شده اند. هدف ما در این مقاله تجزیه و تحلیل و كنجكاوی در این تحولات نیست، كه این مقوله نیاز به تحقیق عمیق جامعه شناسی دارد، بلكه هدف ما از این مطالعه درباره خانواده، بیان ارزش و اهمیت آن، خانواده در ادیان الهی به ویژه اسلام، مشكلات و نابسامانی های خانواده در جهان امروز، ازدواج نخستین سنگ بنای ایجاد خانواده، و تأثیر ازدواج بر رفع ناهنجاری های روانی و كمك مؤثر در بهداشت جسمی و روانی است. ● ارزش و اهمیت خانواده هزاران سال كره زمین زیستگاه جانداران بسیار بود و شاید جاندارانی شبیه انسان در زمین بودند كه حیاتشان چندان تفاوتی با سایر جانداران زمین نداشت، تا این كه خداوند مخلوقی به نام آدم در زمین مستقر ساخت و برای رفع تنهایی و آسایش و آرامش او، همسری به او داد و از ازدواج این دو موجود انسان های بسیاری در زمین پراكنده شدند.۴ جامعه شناختی و زیست شناختی و تشریح مقایسه ای (تطبیقی) و پیوستگی انواع و خلقت تدریجی و نظرات موافق و مخالف و كلام درباره كینونیّهٔ الانسان الاولی۵ فرصتی دیگر می طلبد و هر نظریه ای درباره خلقت انسان و تداوم آن تا به امروز اثبات شود، موجودیت بحث حاضر را دچار مخاطره نمی كند و ارزش و اهمیت آن را تغییر نمی دهد. انسان موجودی است اجتماعی، در بهترین قوام آفریده شده (تین: ۱۴)، خلیفه خدا در زمین (بقره: ۳۰)، مسجود ملائكه (اعراف: ۱۱)، مخلوق برتر (بقره: ۳۰ـ۳۳)، مشرّف به تشریف روح الهی (حجر: ۲۹)، واجد عقل، فكر، استعداد، هوش، عواطف، احساسات، ادراك، حافظه، تخیّل و ده ها امتیاز دیگر و در نهایت، اراده و قدرت اخذ تصمیم و نیز قوّه نطق و بیان به او عنایت شده (الرحمن: ۳) و از مسؤولیت های مهم او اقدام به عمران و آبادی زمین است. (هود: ۶۱) مخلوقی به این عظمت بیهوده رها نشده و برای هدایت و ارشاد او، افرادی مأموریت یافته اند كه آنان را «نبی» و «رسول» نامیده اند. این مأموران الهی وظایف گوناگونی داشته اند. تعداد كمی با كتاب و كلام وحی و سلاح اعجاز، مأمور هدایت گروه های بزرگ از مردم بودند و شمار كثیری مأمور ناحیه یا بخش یا گروهی كوچك بودند و نام معدودی از آنان در كتاب های مقدّس و از جمله قرآن كریم ذكر شده است. همه انبیا بشر را به تشكیل خانواده و انتخاب همسر راهنمایی كرده اند. در جای جای كتاب مقدّس (تورات و انجیل)، عناوین احترام به ازدواج توسط والدین، ازدواج فامیلی، تأسیس ازدواج، ترغیب به ازدواج، جشن ازدواج، جشن عروسی و عناوینی مانند این در فصل هایی مانند رساله اول تیموتائوس، امثال سلیمان، رساله به عبرانیان و رساله اول به قرنتیان و ده ها مورد دیگر درباره عفّت زنان و موارد اخلاقی دیگر اشاره شده است.۶ در آثار باقی مانده از زرتشت درباره پاك دامنی و درباره زنان پیر و جوان سخن گفته شده و خانواده و عفّت و شرافت به بزرگی یاد شده است.۷ آثار موجود از عرفان هند و هندوان از جمله گزیده اوپه نیشدها در جای جای، به زوجیت و خانواده عزّت نهاده، در بخش نخستین «تقدیس خواندن سامه ویدا» از علاقه زوجیت سخن گفته و در بخش چهارم «مناجات و مراسم برای تناسل»، درباره مراسم ازدواج و داشتن فرزند نیكویی كه بتواند ویدا را بخواند و به سن كمال برسد سخن گفته است.۸ در مجموعه جوگ باسشت، داشتن فرزند و حسب و نسب پسندیده موجب افتخار دانسته شده است.۹ آنچه در كتاب آسمانی خودمان، قرآن، آمده در بحث اهمیت و ارزش ازدواج در اسلام مطرح خواهد شد. مباحث مربوط به خانواده بیش از همه، در جامعه شناسی مطرح شده و بیش تر مؤلّفان كتاب های جامعه شناسی فصل یا فصل هایی به خانواده اختصاص داده اند. كتاب های اخلاقی هم خانواده را ارج نهاده، آن را سنگ بنای جامعه خوب و منظم و «مدینه فاضله» نامیده اند. جامعه شناسان خانواده را از مهم ترین نهادهای اجتماعی می دانند و نقش خانواده را در بروز یا بهبود و یا عدم ظهور بیماری های روانی، در مرتبه اول می دانند اصولا نهادهای اساسی اجتماعی، كه مقام برتر را دارند، عبارتند از: خانواده، اشتغال، دین و سیاست. معمولا این مفاهیم ذیل مقوله «فرهنگ و ارزش ها» مطرح می شوند. همه این عناوین و مطالب دلیل بر آن هستند كه خانواده در صعود و سقوط ملت ها و ساخت های اجتماعی نقش درجه اول دارد. خانواده در متعادل ساختن رفتار افراد و رشد استعدادها و رشد جسمی و عقلی افراد خود، سازگاری اجتماعی، رشد شخصیت و اجتماعی نمودن افراد خود، وظیفه سنگینی دارد و در یك كلمه، موجب بقا یا فنای جامعه می شود. اولین مؤسسه ای كه فرزند را به زندگی اجتماعی آشنا می كند خانواده است. تغییرات خانوادگی، شكل خانواده و ارتباط اعضا با یكدیگر، جوّ عاطفی خانواده، موقعیت اجتماعی خانواده (ارزش ها، تمایلات و طرز تفكرها)، عادات چه زشت و چه زیبا، همه از خانواده نشأت می گیرند. یكی از اركان سه گانه تعلیم و تربیت خانواده است.۱۰ بحث درباره خانواده و تعلیم و تربیت، همانندسازی بچه ها، تلقین پذیری و سایر مسائل تربیتی هر یك به مقالات مستقلی نیاز دارد. ● ازدواج و خانواده در اسلام ازدواج یك سنّت لایتغیّر الهی است. ازدواج نه تنها در بین انسان ها، بلكه تمام در موجودات جاندار به شكل های گوناگون وجود دارد. گیاهان (با عمل لقاح و گرده افشانی)، حیوانات از كوچك ترین آن ها تا حیواناتی بزرگ مانند كرگدن، فیل، شتر; پرندگان، آبزیان، نهنگ ها; حیواناتی كه نزدیك ترین جانداران به انسان هستند مانند میمون ها، همه توالد و تناسل و تكثیرشان حاصل رابطه جنسی نر و ماده است. به قول جلال الدین رومی: بهر آن میل است از ماده ز نر *** تا بود تكمیل كار همدگر میل اندر مرد و زن حق زان نهاد *** تا بقا یابد جهان زین اتحاد مطالعه تاریخ اجتماعی ملت ها و تاریخ ادیان، تحولات و تغییرات خانواده و همسرگزینی را برای ما شرح می دهد، كه این امر مقدّس همسرگزینی چگونه دچار دگرگونی های نفرت انگیز شده، زنان غالباً به عنوان وسیله ای در دست مردان یا همچون كالا خرید و فروش شده اند. حال زن نزد اقوام و ملل گوناگون، در آثار باقی مانده از مورّخان و جامعه شناسان و مردم شناسان جای تأمّل و تفكر دارد. داشتن چند همسر به وسیله مردان و داشتن چند شوهر ـ كه به ندرت دیده می شود و سابقاً در بعضی نقاط دنیا جریان داشته است ـ تا برسد به تك همسری، سیر مسأله ازدواج را روشن می كند. ● آثار و فواید ازدواج ازدواج امری فطری است. در این مختصر، به فواید ازدواج از دید اجتماعی، اقتصادی و موارد مشابه اشاره می شود و فایده ازدواج از دید روانی و بهداشت روانی مستقلا ذكر خواهد شد. علّامه طباطبائی در زمینه حقوق زن در ملل گوناگون و از جمله تمدن غرب، بحث مفصّلی در جلد چهارم تفسیر شریف المیزان (دوره چهل جلدی) دارند كه به اختصار به آن اشاره می شود: عمل ازدواج از اصول كارهای اجتماعی است و ازدواج از بدو پیدایش بشر بوده و هریك از دو انسان (مرد وزن) مجهّز به دستگاه های خاص خلقت برای ازدواج هستند و تمام احكام مربوط به حقوق مرد و زن و ارث و مهریه و طلاق بر اساس همین اصول است.۱۱ ادیان و حكومت ها و در نهایت، سازمان ملل اساس ازدواج را بر تشریك مساعی زن و مرد قرار داده اند. اگرچه همه ادیان الهی اصول اخلاقی را محترم شمرده اند، اما آنچه را اسلام بیش از همه تأكید نموده، فراموش كرده اند. فطرت انسان مایل به ازدواج است. اصول انسانی و مسلّم ازدواج نزد همه ملت ها محترم است. ازدواج موجب جلوگیری از زنا و فحشا می شود. مسأله ازدواج و تشكیل خانواده آن قدر اهمیت دارد كه علمای مذاهب، جامعه شناسان، حقوقدانان، روان شناسان و علمای تعلیم و تربیت، زیست شناسان و كسانی كه در زمینه فرهنگ جهانی و فرهنگ قومی و ملّی و قبیله ای و علوم اقتصادی و سیاسی مطالعه و تحقیق می كنند، بخش مهمی از مطالعات و تحقیقاتشان، مستقیم یا غیرمستقیم، به امور ازدواج و جوانان اختصاص دارد. اكنون جهان شاهد بروز و ظهور بیماری مهلك و كشنده و نابودكننده نسل و حرث آدمیان، به نام «ایدز» است و پزشكان به شدت مشغول مطالعه راه های مبارزه با بیماری های ناشی از مقاربت های غیرصحیح جنسی و فحشا هستند و هنوز نتوانسته اند آثار شوم سوزاك و سفلیس را برطرف كنند. این بیماری بدون آن كه مرز و تمدن بشناسد بشریت و خانواده ها را به مخاطره افكنده اند. همه خیرخواهان انسان و پزشكان متفق القول اند كه غرق شدن در منجلاب بی عفّتی و آزادی های جنسی موجب پیدایش این بیماری ها شده است. اگر وضع ارتباطات جنسی به ویژه آمیختن با مواد مخدر و پشتوانه ملی جنایت كاران مافیایی همچنان ادامه پیدا كند، نتیجه ای جز نابودی در انتظارمان نخواهد بود. ازدواج پیوستگی عقل و روح و جسم مرد و زن با یكدیگر است. تمایلات جنسی جزو اساسی یك ازدواج كامل هستند و ضرورت دارند، ولی بی نهایت مهم نیستند.۱۲ امروزه روان شناسان عقیده دارند در مسأله زناشویی تملّك یا مورد تملّك قرار گرفتن مخالف شؤون انسان هاست و باید هرفرد چه مرد و چه زن، خود را از آنِ كسی بداند و جزئی از وجود او شود تا برای هر دو طرف شور و شعف ایجاد گردد. اگرچه این بحث دامنه گسترده ای دارد، اما به همین مختصر اكتفا می شود.● آثار و فواید ازدواج در اسلام اسلام برای ازدواج تقدّس قایل است; مقررات و تشریفات خاصی برای آن در نظر گرفته شده است. ازدواج راهی برای رسیدن به كمال است. برای احتراز از تكرار مطالب، اهمیت ازدواج و اصل همسرگزینی در اسلام به شرح ذیل تقسیم بندی می شود: الف) ازدواج در اسلام از دید اجتماعی و سیاسی هریك از افراد جامعه شؤون و وظایفی دارند; در جامعه ای كه زندگی می كنند دارای حقوقی هستند كه باید محترم شمرده شوند و متقابلا مسؤولیت هایی (فردی و اجتماعی) به عهده دارند. یكی از اهداف مهم انبیای الهی آشنا كردن افراد به وظایف و مسؤولیت های خودشان بوده است. مردم امّت واحدی بودند، خداوند انبیا را برانگیخت با بشارت و انذار، و همراه آنان كتاب (مجموعه قوانین) نازل نمود تا در میان مردم به حق قیام كنند. (بقره: ۲۱۳) اسلام در تمام شؤون اجتماعی، به زن و مرد حقوق برابر داده است. هرگاه مرد یا زن عمل صالح همراه با ایمان انجام دهند به حیات طیبّه می رسند. (نحل: ۹۷) و خداوند انسان را از دو جنس زن و مرد آفریده و آنان را به شعوب و قبایل تقسیم كرده است تا از یكدیگر باز شناخته شوند. (حجرات: ۱۳) كلام الهی قریب ۲۴۰ مرتبه در قرآن كلمه «ناس» را به كار برده كه در تمام موارد، زنان و مردان را شامل است. در قضیه «مباهله» با نصارای نجران، مقرّر شد زنی از مسلمانان به همراه بچه هایش و مردی كه به منزله نفس رسول الله باشد به همراه رسول خدا و در مقابل نیز همین تركیب از نصارا یكدیگر را نفرین كنند كه قضیه به نفع مسلمانان پایان یافت (آل عمران: ۶۱) و روحانی مسیحی حقّانیت رسول الله(صلی الله علیه وآله)را پذیرفت. خداوند به وسیله یك زن و یك مرد انسان های بسیاری در زمین پراكند. (نساء: ۱) كسانی كه در زمینه ارث انتقاد می كنند، متأسفانه عمیقاً مسأله را بررسی و مطالعه نكرده اند. به قول علّامه طباطبائی مهم استفاده از ارث است كه پسر و دختر برابر استفاده می كنند. ملاك برتری مرد یا زن تقواست. خداوند عمل هیچ عاملی را، چه مرد باشد و چه زن، ضایع نخواهد كرد. (آل عمران: ۱۹۵) اسلام لباس زواج را برای بندگان لباس افتخار دانسته، تصریح دارد كه كانون گرم خانوادگی موجب آسایش و زدودن غبار اندوه از سیمای زندگی است.۱۳ همان گونه كه ملاحظه می شود، اسلام زن و مرد را از لحاظ تدبیر شؤون زندگی به وسیله اراده و كار، مساوی می داند، هر دو در تأمین نیازمندی ها و استفاده از امكانات مساوی اند. آنچه مسلّم است این كه در بعضی از امور اجتماعی، اهمیت زن و مرد هركدام شكل خاصی دارد; زن فرزند به دنیا می آورد و لطافت و حساسیت دارد و مرد دارای قدرت بدنی و استحكام عقلانی بیش تر است. ملاك برتری هریك از زن و مرد كارهایی است كه از نظر ساختمان وجودی (فیزیولوژی) و موقعیت اجتماعی و صنفی باید انجام دهند. (نساء: ۳۲)۱۴ عمل ازدواج از اصول كارهای اجتماعی است كه در اسلام، پایه و اساس آن بر فطرت و تأمین نیازهای جسمی و تكمیل یكدیگر نهاده شده، منظور اصلی از آن بقای نوع و دوام آن است. سایر احكامْ فرع بر اصل مذكورند. قوانین كنونی بشر و سازمان ملل دایره محدودی دارند و اساس آن ها بر تشریك مساعی زن و مرد قرار دارد و متعرّض سایر احكام مانند حجاب و عفّت نشده اند. این ادعاها دعوت به اجتماع می كنند، اما به اجتماع هر فرد با فرد دیگر به هر صورتی كه باشد، نه آن گونه همبستگی كه براساس فطرت است، بخصوص رابطه عمیق عاطفی میان مرد و زن كه در نهایت منجر به تولید مثل و داشتن فرزند می شود. ب) ازدواج در اسلام از نظر قرآن و حدیث ـ ابتدا آیات قرآن: اول. احیای حقوق فطری زنان با توجه به آیاتی كه ذكر شد، ارث، عمل صالح، یافتن حیات طیبّه، آزادی در استفاده از اموال شخصی حتی مهریه، مشخص ساختن حقوق، وظایف و مسؤولیت های هر كدام از زن و مرد; (نساء: ۱۲۴ / مؤمن: ۴۰ / آل عمران: ۱۹۵) ـ دوم. جلوگیری از قتل، خفّت، خواری و تحقیر زنان (نساء: ۳۲)، سرزنش از خوار شمردن دختران (نحل: ۵۹) زن مانند مرد عضوی است از خانواده كه فرزند می آورد. (نساء: ۱) ـ سوم. زن باعث روشن شدن خانه و آوردن فرزند می شود. (بقره: ۲۲۲) ـ چهارم. زن كالای خرید و فروش نیست، این مرد است كه به خواستگاری می رود و مهریه می پردازد و معیشت و مسكن زن را تأمین می كند و زن حق دخالت در آنچه را به دست آورده است، دارد. (نساء: ۳۲) ـ پنجم. حرمت ساختمان وجودی زن رعایت شده; در ایام عادت ناراحت است و نباید اذیت شود. اگر همسرش بمیرد، پس از ایام عده می تواند ازدواج كند. در همه حال، باید فطرت رعایت شود. ـ ششم. زن در شؤون زندگی فردی و اجتماعی، مانند مرد دارای حرمت و استقلال است،۱۵ با این تفاوت كه غالباً اسلام امور عاطفی و پرورشی و تربیتی را به زنان، و جنگ و جهاد و قضاوت را به مردان واگذار كرده است. ـ هفتم. به رعایت حقوق زنان، به ویژه در رابطه با عفّت و پوشش و پرهیزگاری سفارش شده است; زیرا مصالح اجتماع ایجاب می كند كه زنان پوشیده باشند. در غیر این صورت، زشتی ها و فساد فراوان می شوند. قرآن «حجاب» را به صراحت سفارش كرده۱۶ و حتی در مواردی مردان را نیز به پوشش توصیه كرده است. اما احادیث، احادیث نیز درباره زنان و مسائل آنان از قبیل ارث، حالات خاص جسمی (حیض و نفاس و استحاضه) و ازدواج موقت (متعه) و دایم و تمام مسائلی كه حول زندگی زناشویی است، در كتب مهم شیعه و سایر مذاهب اسلامی نقل شده، در میان شیعه دوازده امامی كتاب هایی همچون جواهر الكلام، محجّهٔ البیضاء، فروغ كافی، وسائل الشیعه، شرح مرحوم مجلسی بر من لا یحضره الفقیه و بحارالانوار و در كتب اهل تسنّن، صحاح ستّه كلیه احادیث را نقل نموده اند. در ذیل، به چند حدیث مهم اشاره می شود: در حدیثی پیامبر می فرماید: «خداوند هیچ بنیانی را بیش تر از بنیان ازدواج دوست ندارد.۱۷ همچنین می فرماید: «كسی كه ازدواج كند، نیمی از دینش را حفظ كرده است.»۱۸ امام صادق(علیه السلام) از پدر بزرگوارش نقل می كند: «دو ركعت نماز متأهّل از هفتاد ركعت فرد نماز مجرّد بهتر است.»۱۹ امام باقر(علیه السلام) می فرماید: «جهاد زنان خوب شوهرداری كردن است.»۲۰ امام صادق(علیه السلام) نیز به زنان سفارش می فرماید كه با همسران خود نیكی كنید و به مردان نیز می فرماید: خدا رحمت كند كسی را كه رابطه اش را با همسرش نیكو گرداند.۲۱ رسول اكرم(صلی الله علیه وآله) در حدیثی می فرماید: «خوبان شما كسانی هستند كه با همسرانشان نیكی كنند و من برای همسرانم بهترین شما هستم.»۲۲ امام رضا(علیه السلام) هم می فرماید: «بر آن كه بدو نعمت داده شده لازم است به زندگی خانواده اش توسعه ببخشد.»۲۳ سلمان و ابن عباس به نقل از رسول اللّه نقل كرده اند كه «از ثمرات ازدواج به دست آوردن فرزندی است كه دوستدار حضرت علی(علیه السلام)و اهل بیت او باشد.»۲۴ ● بهداشت روان و ازدواج انسان تركیبی از جسم و روان است. جسم بیمار می شود و برای بهبود آن همواره دانشمندان به مطالعه و تحقیق پرداخته اند، حتی برای اجزای بدن، مانند گوش و دندان و بینی و حلق، افرادی متخصص و فوق تخصص هستند. بیماری جسم ترحّم آور است; به محض این كه كسی آسیب ببیند، غالباً همه افراد تلاش می كنند تا او را به مركز درمانی منتقل كنند، اما بیماری روان تمسخرآور است و افراد نامطلع این بیماران را «دیوانه» می نامند و حركات و رفتارشان را می نگرند و می خندند. علاوه بر این، در سوابق فرد هم منعكس می شود و در اموری مانند اشتغال، ازدواج و موارد دیگر تأثیر می گذارد، در حالی كه باید به بهداشت و سلامت روان توجه بیش تر كرد. ازدواج امری است كه فوق العاده بر بهداشت جسم و روان تأثیر می گذارد. اگرچه مطالعات و تحقیقات روان درمانی و بهداشت روانی موارد متعددی را بیان می كند، اما در این جا فقط به آنچه در قرآن و احادیث ذكر شده است بسنده می شود: ۱) تأمین محبت: عدم تأمین این نیازها در رفتار اختلال ایجاد می كنند كه از جمله آن ها نیازها محبت است. محبت نمودن و مورد محبت واقع شدن (تحابّ) یكدیگر را دوست داشتن است. مُحابّه هم كسی را به دوستی گرفتن است. محبت سه وجه دارد: الف) خرسند شدن و لذت بردن; مثل محبت مرد نسبت به زن; ب) بهره مندی معنوی; ج) محبت برای فضیلت و بزرگی. خداوند می فرماید: «و مِن آیاته اَنْ خَلَقَ لَكُم مِنْ انفُسكم ازواجاً لِتَسكنوا الیها وَ جَعَل بینكُم موّدهًٔ و رحمهٔ انَّ فی ذلك لآیات لقوم یتفكرون.» (روم: ۲۱); از نمونه آیات پروردگار آن است كه برای شما از جنس خودتان (از نفوس خودتان) همسرانی آفرید تا آرامش بیابید و بین شما مودّت و رحمت قرار داد. برای افرادی كه صاحب اندیشه اند در این امر نشانه هایی است.پیش از شرح كلمه «ودّ» و تسكین و رحمت به یكی دو حدیث اشاره می شود: «قولُ الّرَجل للمراءَ انّی اُحبكَ لا یذهب مِن قلبها ابداً.»۲۵ در فصل مستقلی از وسایل الشیعه تحت عنوان «استحباب حب النساء» دوازده حدیث آمده كه ترجمه آزاد بعضی از آن ها ذكر می شود: ازدیاد ایمان مؤمن، علاقه او به زنان (خود) است. از اخلاق انبیا، دوست داشتن زنان بود. رسول الله(صلی الله علیه وآله) فرمود: از دنیای شما بوی خوش و زنان را می خواهم. نور چشم من در نماز و دوست داشتن همسرانم است. امام صادق(علیه السلام) فرمود: هرقدر زنان (همسر و محرم) را بیش تر دوست بداری، در ازدیاد ایمان كوشیده ای. البته اسراف و افراط در محبت هم ناپسند است. «وُدّ» به معنای تمنّا، آرزو داشتن، دوستی از روی عشق و محبت از صفات پروردگار ودود است. خداوند پاداش عمل صالح همراه با ایمان را «وُدّ» قرار داده است. (مریم: ۹۶) محبّت و مودّت آن قدر مهم است كه خداوند فرمود: «بگو مزد رسالت از شما نمی خواهم، مگر این كه نسبت به اهل بیت مودّت داشته باشید.» (شوری: ۲۳) «سكن» هم آرامش یافتن است; مانند آن كه درباره نماز فرمود: «اِنَّ صلاتَك سَكن لهم.» (نحل: ۸۰) شب را هم برای تسكین و آرامش آفرید. سكینه، كه آرامش قلب و دل است، در قرآن آمده و نیاز به بحث مستقل دارد. «رحمت» نرمی و نرم خویی و نیكی كردن به طرف مقابل است.۲۶ احسان و نیكی معانی بیش تری دارند و به قدری مهم هستند كه خداوند هم «رحمن» (برای همه مخلوقات در دنیا) و هم «رحیم» (در آخرت) است. توجه عمیق به این سه مفهوم در زندگی خانوادگی عظمت «آیه» بودن آن برای افراد صاحب فكر و اندیشمندان را روشن می سازد. كافی است در همین یك آیه دقت كنیم و به عظمت بهداشت روانی و ازدواج پی ببریم. محبت منشأ عفاف و پاك دامنی هم هست و موجب ثبات خانواده و اجتماع می شود. ۲) توسعه اقتصادی: معمولا بخشی از پریشانی ها و ناراحتی ها به سبب فقر و نداشتن امكانات مادی هستند. خداوند می فرماید: «انْ یكونوا فُقراءَ یُغنِهِم اللّهُ مِن فضلِه.» (نور: ۳۲) حسن تدبیر در اداره منزل، صرفه جویی و جلوگیری از اسراف و تبذیر موجب اعتدال در امور زندگی و در نهایت، ایجاد سازگاری و تعادل شخصیت است. ۳) تأمین بهداشت تن: نیاز به ازدواج امری تكوینی است. هر دختر و پسر بالغ نیاز به ازدواج دارد. احادیث در این باب بسیارند. سركوبی غرایز و یا اطفای آن، بخصوص غریزه جنسی از راه های غیر مشروع از قبیل زنا، لواط و استمنا، موجب بروز انواع بیماری های جسمی و روانی و فساد در اجتماع می شود. هرگاه آز و حرص و شهوت و تمایل به هوس آدمی را گرفتار سازد، به شخصیتی نامتعادل و ناموزون و ناهماهنگ مبتلا می گردد. بوی كبر و بوی حرص و بوی آز *** در سخن گفتن بیاید چون پیاز (مولوی) این وضعیت را اسلام با كلماتی مانند فاسق، تبه كار، منحرف، مجرم، بدخواه و بدكار نام برده و اسلام برای اصلاح روانی این چنین ناسالم، توبه و اصلاح رفتار ناسازگار را پیشنهاد كرده و «وقایه» در برابر شحّ نفس را سفارش می كند. «وَمَن یوق شحَّ نفسه فاولئك هُمُ المفلحون» (تغابن: ۱۶). مُسكّن این دردها و عقده ها و راه مبارزه با تمایلات هوسناك «ازدواج» است. ۴) تأمین بهداشت روان: روان شناسان ثابت كرده اند كه اختلالات روانی و روان نژندی ها همه اختلال در جنبه های گوناگون شخصیت هستند. امام علی(علیه السلام)رفتارها را به كفر، نفاق و ایمان تقسیم می كنند، سپس كفر را بر چهار پایه (اربعهٔ دعائم) و هر یك از پایه ها را نیز تقسیم می نمایند.۲۷ امام صادق(علیه السلام)نیز ۷۵ رفتار بهنجار را در مقابل رفتارهای مرضی نام برده اند.۲۸ و هنگامی كه روان شناسان اسلامی از راه های تنظیم رفتار بهنجار صحبت می كنند، پاسخ آن را در داشتن همسر و فرزند و خانواده با محبت می یابند. اگر تبادل محبت نباشد، انسان غریب است. امام علی(علیه السلام) می فرمایند: «فقدَ المحبّهٔ غُربه.»۲۹ ۵) مبارزه با تمنیات نفس امّاره: ازدواج اولین مرحله خروج از فردگرایی است. احادیث فراوانی در زمینه نهی از عزوبت (بدون دلیل شرعی) وارد شده اند; از جمله آن كه دو ركعت نماز متأهّل از هفتاد ركعت عزب افضل است و در حدیث دیگری، دو ركعت نماز متأهّل از نماز خواندن عزب در شب و روزه داری در روز برتر دانسته شده است.۳۰ مفهوم مخالف آن این است كه تجرّد و تنها زیستن پسندیده نیست. در هر آن چیزی كه تو ناظر شوی *** می كند با جنس سیر، ای معنوی در جهان هر چیز چیزی جذب كرد *** گرم گرمی را كشید و سرد، سرد. (مولوی) برخی آیات كریمه الهی به این موضوع اشاره دارند: ـ «انّه خلَق الزّوجین الّذكر و الانثی» (نجم: ۴۵); ـ «فجعل منهُ الزوجین الذّكر والانثی» (قیامه: ۳۹); ـ «وما خلقَ الذكرُ و الانثی» (لیل: ۳); ـ «لَقد ارسلنا رُسُلا مِن قلبك و جعلنا لهم ازواجاً و ذریّهٔ» (رعد: ۳); ـ «فجعلهُ نسباً و صهرا.» (فرقان: ۵۴) مفاهیم الفت، نفرت، جذب و دفع، متابعت و تعلّق، همه مفاهیمی هستند كه در جریان رشد اتفاق می افتند و رشد شامل وجدان و شخصیت و صفات و عادات و اخلاق و مبانی رفتار و محیط و اشتغال و هماهنگی با ارضای حوایج و دیگر خصوصیات هم هست. در نتیجه، ازدواج در رابطه با امور ارزشی و اخلاقیات مانند بقای نوع، رفع ترس و دلهره، تألیف قلوب، تعدیل روان و شخصیت سالم و سازگاری اجتماعی، اعتقاد و اعتماد بر فضل عمومی پروردگار بر بندگان، بخشش، هدیه، نحله الهی، بركت برای مرد و زن و حتی دو فامیل، یافتن معرفت بیش تری برای زندگی در رابطه با حقوق زن یا مرد، روش صحیح تربیت فرزند، گزاردن حقوق والدین و كمك به روان سالم مطرح می شود. ● مسائل شهوی و تمایلات نفسانی این موضوع نیاز به مقاله ای مستقل دارد، به ویژه از زمانی كه نظریه «میل جنسی» فروید به عنوان یك اصل وارد موضوعات روان شناختی و روان كاوی شد. برای رعایت اختصار، تنها به چند نكته در این زمینه اشاره می شود، اگرچه آدلر و یونگ، دو تن از شاگردان فروید در حیات او به نظریه «میل جنسی» وی پاسخ گفتند. شهوت جنسی عامل مهمی برای ادامه حیات، تلاش و كوشش و كسب و كار و درآمد، به ویژه برای افراد متأهل، است. مطالعه شرح حال كسانی كه تمایلات شهوی و جنسی شان را نابود كرده اند و یا از نظر خلقت ناقص بوده اند، بسیاری از انحرافات رفتاری شان را بر محققان ثابت می كند. شهوت و میل جنسی انگیزه ذاتی رفتار انسان است و اگر به شیوه صحیح ارضا نشود، ممكن است بر فطرت و عقل و كل شخصیت تسلط پیدا كند و ـ همان گونه كه اشاره شد ـ اگر شهوات بر انسان مسلّط شوند و از راه صحیح ارضا نگردند، موجب هتك حرمت و حدود الهی و نیز بیماری های روانی خطرناك می شوند. در سوره «نساء» پس از اشاره به روش های سوء گذشتگان، غرض از تشریع احكام گذشته و مصالح آن ها را یاداوری می كند و مردم را به روش زندگی انبیا و اولیا و حذف ناهنجاری ها رهنمون می شود و اشاره می كند: كسانی كه از شهوات پی روی می كنند، می خواهند كه شما بلغزید (به انحرافی عظیم مبتلا شوید) و منظور آنان هتك حرمت حدود الهی است; مثل زنا و ارتباط با زنانی كه اسلام ازدواج با آنان را برای همیشه حرام كرده است.۳۱ جلال الدین رومی مطالب جالبی درباره میل ها دارد: میل و شهوت كر كند دل را و كور *** تا نماید گرگ یوسف شهد شور میل ها همچون سگان خفته اند *** اندر ایشان خیر و شر بنهفته اند چون كه قدرت نیست خفتند این رده *** همچون هیزم پاره ها و تن زده تا كه مرداری درآید در میان *** نفخ صور حرص كوبد بر سگان چون در آن كوچه سگی مردار شد *** صد سگ خفته بدان بیدار شد. □□□ میل تن در سبزه و آب روان *** زان بود كه اصل او آمد ز آن میل جان اندر حیات و درحی است *** زان كه جانِ لامكان اصل وی است میل جان در حكمت است و در علوم *** میل تن در باغ و راغ است و كروم میل جان اندر ترقّی و شرف *** میل تن در كسب اسباب و علف میل و عشق آن شرف هم سوی جان *** زین یُحِّبُ و یُحبّون را بدان □□□ میل و رغبت كان زمان آدمی است *** جنبش آن رام امر آن غنی است شهوت از خوردن بود كم كن زخور *** یا نكاحی كن گریز از شور و شر میل تو سوی مغیلان است و ریگ *** تا چه گل چینی زخاك مرده ریگ بهداشت روان مطالب و عناوین بسیاری را شامل می شود كه در این مختصر نمی گنجند; مانند اضطراب، ترس، ناامیدی و یأس و نكات مشابه كه از آن ها بحث نشد. ازدواج اضطراب را به تدریج به صورت كامل برطرف می كند، البته شرط مهم آن اشتغال است. بیكاری افراد متدیّن را هم دچار آشوب فكری، رنج و خودخوری می كند. امید به زندگی و امید به رستگاری و حیات جاویدان موجب تلاش و كار و كوشش برای تأمین زندگی همسر و فرزندان می شود. اقدام به ارضای ناصحیح و خلاف شرع در تمایلات جنسی، موجب ترس، دلهره، اختلال در گردش خون، ترس از گناه، ترس از عقوبت، ترس از ابتلا به بیماری های مقاربتی یا ایدز، ایجاد اسهال و یبوست می گردد و حافظه و یادگیری را دچار اختلال می كند گاهی افراد برای فرار از گناه، به مواد مخدر پناه می برند.

ازدواج یکی از مهمترین رخدادهای زندگی هر فردی میباشد. تشکیل خانواده از نظر مذهبی- جامعهشناسی و فطری یکی از نیازهای اساسی بشر بوده و نه تنها برای زن و شوهر، بلکه برای نسلهای بعد نیز سرنوشتساز است که میبایست بر پایه و اساسی مستحکم بنا شود، پس ضرورت وجود کانالهایی برای اطلاعرسانی و آموزش سنجیده و متناسب با نیاز جوانان به خصوص در امر ازدواج و در حیطههای گوناگون از جمله بهداشت باروری، تنظیم خانواده، بیماریهای مادرزادی و ... که زوجین در مراحل مختلف ازدواج با آن مواجه خواهند شد، احساس میشود در این راستا مشاوره قبل از ازدواج، از سهم بسزایی برخوردار میباشد... همه موجودات زنده از آغاز تولد تا مرگ مراحلی را پشت سر میگذارند آدمی نیز چون سایر موجودات از این قاعده جدا نیست. آدمی موجودی است که همواره در حال تغییر و تحول است و همانگونه که بر آموختههایش افزوده میشود، نیازها و توانمندیهایش نیز دستخوش تغییر میگردد. یکی از نیازهای اصلی انسان، نیاز به داشتن همسر یا جفتگزینی است. در حقیقت ازدواج عبارت است از فرآیند علاقهمندی، کشش جسمی- جنسی- روانی و به دنبال آن، فراهمسازی شرایط اقتصادی، اجتماعی، علمی، شغلی، خانهداری و شخصی در جنس مخالف جهت ایجاد یک زندگی مشترک توأم با تفاهم، صمیمیت، پویایی، زایندگی و هدفمند. در این راستا بیشترین تأثیرات را مذهب، اعتقاد و دین دو طرف دارد. ازدواج پایهگذاری برای ایجاد خانواده و خانواده واحد متشکله جامعه است. سلامت و سعادت جامعه در گرو پایهگذاری صحیح سنگ این بنا و مراقبتهای جامع جسمی- روانی- اجتماعی و معنوی از آن است. به همین دلیل ازدواج بایستی بر پایه و اصول اساسی صورت پذیرد تا موجب رشد و شکوفایی زوجین گردد و بهداشت روانی خانواده و جامعه را فراهم سازد. اولین قدم در رسیدن به خوشبختی شناخت هدف ازدواج توسط دختر و پسر در آستانه ازدواج میباشد. از مهمترین اهداف ازدواج میتوان به آرامش و سکون، تکامل و رشد معنوی، تأمین نیازهای جسمی و روانی و عاطفی زن و مرد اشاره کرد. برای رسیدن به این اهداف دختر و پسر بایستی دانش و مهارت کافی را برای تشکیل خانواده و ازدواج داشته باشند. مشاوره قبل از ازدواج عملکردی است هماهنگ و کلی که تمام اطلاعات در زمینههای متعدد را یک جا به زن و مرد میدهد و یکی از مفیدترین و ضروریترین مشورتها در زندگی میباشد زیرا به انسان کمک میکند تا مناسبترین همسر را برگزیده و دین و اعتقاد خود را نه تنها حفظ، بلکه تکمیل و مستحکمتر کرده و با تفاهم و همدلی بر تلاش خود بیفزاید تا در خانه احساس رضایت کرده و فرزندان سالم و صالح تربیت کند. قالب کلی بررسیهای طبی قبل از ازدواج در دنیا شامل گرفتن تاریخچه بیماریهای ارثی در خانواده و فامیل، مشکلات روانی، انجام معاینات فیزیکی شامل قد و وزن و فشار خون و بررسی صفات ثانویه جنسی در مردان و زنان است. انجام آزمایشات خون شامل شمارش کامل خون، تستهای عملکرد کلیوی و بررسی از نظر ویروس هپاتیت B، ایمنی به سرخچه، هموگلوبینوپاتیها، بیماریهای کبدی، تستهای آزمایشگاهی برای سیفلیس، گنوکوک و گاهی تریکوموناس و کلامیدیا براساس تکنولوژی در دسترس در نقاط مختلف دنیا انجام میشود. گاهی رادیوگرافی قفسه سینه و سونوگرافی شکم و مشاوره و تست داوطلبانه ویروس نقص ایمنی انسانی (HIV) نیز انجام میشود که این اقدامات به عنوان جزئی از مشاوره قبل از ازدواج انجام میپذیرد. از نظر روانشناسانه مشاوره به سادهسازی و تسهیل رشد شخصیت افراد کمک میکند و بین نقشهای مختلف پل میسازد. به این صورت که به فرد کمک میکند تا مجموعهای از رفتارهای مناسب را کسب نموده و بتواند با تقاضاها و انتظارات نقش جدید سازگار گردد. مشاوره را میتوان برخورد دوجانبه مشاور و مراجع دانست که در یک وضعیت حرفهای و برای ایجاد تغییراتی در رفتار مراجع صورت میپذیرد. هدف از مشاوره کمک به مراجع است که از خود و طریقه تأثیر خویش بر محیط آگاه شود و اهداف قابل وصولی را برای آینده خود در نظر گیرد. ● فواید مشاوره ازدواج بطور کلی بقرار است: ۱) دادن آگاهی و اطلاعات همه جانبه در میان جوانان در هر رشته تحصیلی، به طوریکه افراد خود را به اطلاعات علمی و تحقیق مشغول کرده و ظاهراً از کسب اطلاعات جدید و فراگیر خود را بینیاز احساس کنند خصوصاً افرادی که از دو حیطه پزشکی و روانشناسی دور هستند. ۲) استفاده از بالاترین دانش در ابعاد روانشناسی، جامعهشناسی، فرهنگی و انسانشناسی که توسط روانشناس، روانپرستار و روانپزشک بکار گرفته میشود یعنی انتخاب بر اساس علم خواهد بود. ۳) وجود فرد ثالثی که هیچ نفعی جز حق مشاوره که پاسخ مثبت یا منفی آن را دریافت میکند ندارد، میتواند واقعبینی قضیه را بیشتر کند. فرد ثالث تخیلات و رویاهای عاشقانه و عاطفی را حذف میکند و به واقعیات بیپردهای که میبیند، میپردازد. ۴) نظرات خانواده طرفین، قدرت تحمیل نخواهند داشت. ۵) تمام مراحل و متغییرها نمره میگیرند و بررسی میشوند و دیدگاههای روانکاوانه در مورد مشکلات شخصیتی مورد بررسی قرار میگیرد. ۶) احتمال دروغ گفتن پسر یا دختر کشف شده و عشقهای دروغین آشکار میشود. ۷) مراحل درست و علمی ازدواج به آنها آموزش داده میشود. ۸) تمام بیماریهای روانی احتمالی در دو طرف شناسائی و تشخیص داده شده و به طرف شناسانده میشود. ۹) بیماریهای جسمی مخفی و نامکشوف بررسی و شناسائی میشود. ۱۰) تطابق شخصیتی، تطابق پزشکی، تطابق اخلاقی و عاطفی مورد بررسی قرار میگیرد. ۱۱) سوابق کل خانوادگی طرفین بررسی میشود(از نظر بیماریهای جسمی و روحی در خانوادهها) ۱۲) تطابق سنی و هوش بررسی میشود. ۱۳) تطابق جنسی از بابت میل، رفتار و هماهنگی. ۱۴) بهبود وضعیت نسلهای آینده و حذف عقبماندگی که مانع رشد جسمی- روانی و اخلاقی هستند، حیطههایی که میتوان در آن رابطه اطلاعاتی را در قالب انجام مشاوره قبل از ازدواج به زوجین ارائه کرد شامل: روابط جنسی، بهداشت باروری، بیماریهای مادرزادی، تنظیم خانواده، پیشگیری از سرطانهای شایع در زنان و مردان، روابط با همسر (بهداشت روانی)، قوانین اسلامی و حقوقی میباشند.

استخدام كارشناس ميكروبيولوژي و بهداشت حرفه اي در اهواز شركت كشت و صنعت نيشكر اميركبير (سهامي عام) جهت تكميل نيروي انساني مورد نياز خود در شهرستان اهواز (كيلومتر 45 جاده اهواز - خرمشهر) از افرادي با تخصص هاي زير دعوت به همكاري مي نمايد . عنوان شغل: كارشناس ميكروبيولوژي شرايط احراز : دارا بودن مدرك تحصيلي ليسانس در رشته ميكروبيولوژي و 3 سال سابقه كار مفيد تعداد : يك نفر آقا / خانم كارشناس بهداشت حرفه اي شرايط احراز : دارا بودن مدرك تحصيلي ليسانس در رشته بهداشت حرفه اي و 3 سال سابقه كار مفيد تعداد : يك نفر آقا مدارک مورد نياز: کپی سوابق کاری، کپی سوابق تحصيلی، کپی شناسنامه، کپی کارت پايان خدمت، درخواست کتبی استخدام پست الکترونیکی : Human-R@ak-sugarcane.ir یا از طريق نمابر شماره : 3432040-0611 آخرين مهلت: 30 مهر 1390

مدرسه : فضای اجتماعی خاصی است که آموزش و رشد شخصیت کودکان به روشهای صحیح و مناسب صورت می گیرد. دانش آموز : فردی است که بر اساس قوانین موجود در مدرسه ثبت نام و در ساعات معین و تدوین شده به فراگیری مطالب آموزشی مصوب مشغول است مدرسه تحت پوشش:مدارس دائرو فعالی است که درمنطقه تحت پوشش قراردارد.(اعم ازدولتی وغیرانتفاعی) بهداشت محیط مدارس : شامل فعالیتهایی است که در جهت اجرای ضوابط بهداشتی مدرسه و بمنظور ایجاد مدرسه سالم انجام می گیرید. آئین نامه بهداشت محیط مدارس : منظور آئین نامه ای است که در سال ۸۴ توسط وزرای آمــــوزش و پرورش و وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی و سازمان مدیریت و برنامه ریزی امضاء گردیده است. استاندارد ۲۰۸۶ : شماره استاندارد ۲۰۸۶ مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران آب آشامیدنی : طبق بسته خدمتی بهداشت آب آبخوری : محلی است که دانش آموزان جهت آشامیدن آب از آن استفاده می نمایند. آبخوری بهداشتی : - منظور آبخوری است که کف و بدنه آن قابل شستشو و دارای شیب مناسب به طرف کف شورو مجهز به شتر گلو بوده و سیستم جمع آوری بهداشتی فاضلاب متصل باشد .(طبق آئین نامه بهداشت محیط مدارس) دستشویی بهداشتی : محلی است که جهت شستشوی دست و روشویی مورد استفاده قرار میگیرد و ضوابط مندرج در ماده ۲۰ آئین نامه بهداشت محیط مدارس در آن رعایت شده باشد. مستراح بهداشتی : منظور مستراحی است که دارای حداقل شرایط زیر باشد : ۱ – دارای چاه فاضلاب یا مخزن جمع آوری و یا به شبکه جمع آوری عمومی فاضلاب متصل باشد . ۲ – دارای دیوار ، سقف و در باشد. ۳ – نور اتاقک مستراح کافی باشد . ۴ – جریان هوا جهت تهویه وجود داشته باشد ، یعنی هواکش برقی یا پنجره توری دار بازشو باشد. ۵ – سره مستراح سالم و قابل شستشو باشد (فاقد شکستگی) ۶ – کف توالت دارای شیب مناسب به سمت سره بوده و قابل شستشو باشد. ۷ – دیواره های مستراح تا ارتفاع ۱۵۰ سانتمتر قابل شستشو باشد ۸ – برای شستشو آب دسترسی داشته باشد. پایگاه تغذیه سالم (بوفه) بهداشتی : منظور مکانی است است که حداقل دارای شرایط زیر باشد: ۱ – مکان مناسبی داشته باشد . ۲ – دارای دیوار قابل شستشو و بدون درز و شکاف باشد ۳ – کف آن قابل شستشو و مجهز به کف شور باشد و کف شور از طریق شتر گلو به مجرای فاضلاب رو متصل باشد. ۴ – سقف باید صاف و بدون شکاف باشد. ۵ – دارای تهویه و نور مناسب باشد . ۶ – دارای یخچال مناسب جهت نگهداری مواد غذایی باشد. ۷ – متصدی دارای کارت معاینه پزشکی معتبر ، گواهینامه آموزش بهداشت عمومی معتبر و روپوش به رنگ روشن و تمیز باشد ۸ – در ، پنجره ، قفسه ، ویترین ، میزکار و …. از جنس مقاوم ،سالم ، بدون ترک خوردگی و شکستگی و قابل شستشو باشد. ۹ – دارای دستشویی بهداشتی باشد. ۱۰ - عرضه و فروش مواد خوراکی غیر مجاز ، بدون بسته بندی ، فله ای ، فاقد پروانه ساخت ، فاقد پروانه بهداشتی ، فاقد مهر استاندارد ، بدون درج تاریخ مصرف ، تاریخ مصرف گذشته و مواد غذایی که از نظر ظاهری علائم فساد در آن مشاهده شده است مبادرت نمایند. مواد خوراکی غیر مجاز : کلیه خوراکی های غیر مجاز که از طرف وزارت بهداشت ، درمان و آموزش پزشکی در بخشنامه های مختلف و با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش غیر قابل مصرف در مدارس اعلام می گردد. دفع بهداشتی فاضلاب : منظور سیستم فاضلابی است که طبق اصول بهداشتی به چاههای جاذب با مخزن سپتیک و یا شبکه جمع آوری و دفع وصل می گردد. فعالیت های بهداشت محیط در مدارس فعالیت ها: ۱ - بازدید از مدارس تحت پوشش ۲ – لیست کاملی از مدارس بازدید شده در منطقه تحت پوشش را تهیه مینماید ۳ – بازدید روتین از مدارس ب – تشکیل پرونده: فعالیت ها: ۱ – اختصاص یک پوشه به هر مدرسه ۲ – ثبت مشخصات مدرسه ۳ – قراردادن یک نسخه از چک لیست تنظیم شده بهداشت محیط مدرسه درداخل پرونده بهداشتی ۴ – اختصاص یک پرونده به بهداشت محیط مدارس تحت پوشش (مراکز بهداشتی درمانی روستایی) ارائه خدمت: فعالیت ها: ۱ – تنظیم برنامة زمانبندی بازدید از مدارس ۲ – بازدید و کنترل بهداشتی مدارس و اولویت بندی مشکلات بهداشت محیطی مدرسه ۳ – تطبیق بند به بند مواد آئین نامه بهداشت محیط با توجه به چک لیست بهداشت محیط مدرسه ۴ – ارزیابی مدرسه از نظر آب آشامیدنی و آبخوری و دستشویی ۵ – ارزیابی مدرسه از نظر مساحت و فضای فیزیکی مدرسه و کلاسهای درس ۶ – ارزیابی مدرسه از نظر سیستم دفع فاضلاب و سرویسهای بهداشتی ۷ – ارزیابی مدرسه از نظر عرضه مواد غذایی و اعمال قانون ماده ۱۳ قانون مواد خوردنی ، آشامیدنی ، آرایشی و بهداشتی ۸ – ارزیابی مدرسه از نظر ضوابط ارگونومی ۹ – ارزیابی مدرسه از نظر ایمنی ۱۰ – کنترل و نظارت بر وضعیت ایمنی مدرسه ، بهبود موارد ایمنی در مدرسه طبق استانداردهای اعلام شده از طرف وزارت بهداشت ، سازمان استاندارد و وزارت آموزش و پرورش ۱۱ – ارزیابی مدرسه از نظر جمع آوری زباله ۱۲ – ثبت نواقص بهداشتی موجود در پرونده بهداشتی مدرسه و کارت تعقیب بهداشتی ۱۳ – اعلام نواقص به مدیر مدرسه و پیگیری با همکاری آموزش و پرورش ۱۴ – نمونه برداری از آب مدرسه و ارسال به آزمایشگاه ۱۵ – نظارت بر عرضه و توزیع شیر مدرسه طبق دستورالعمل اجرائی با هماهنگی وزارت آموزش و پرورش ۱۶ – نمونه برداری از شیر و مواد غذایی مدرسه و ارسال به آزمایشگاه (در صورت نیاز) ۱۷ – پیگیری نتایج نمونه برداری آب ۱۸ – پیگیری نتایج نمونه برداری شیر مدرسه طبق دستورالعمل ۱۹ – پیگیری نتایج نمونه برداری مواد غذایی طبق دستورالعمل ۲۰ – پیگیری جهت احداث و بهسازی سرویسهای بهداشتی مدارس فاقد سرویس بهداشتی با همکاری آموزش و پرورش ۲۱ – نظارت بر اجرای دستورالعملهای وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در عرضه مواد غذایی مجاز ۲۲ – اعلام نتایج بازرسی از وضعیت بهداشت محیط مدرسه بمنظور رتبه بندی مدارس از لحاظ سلامت محیط به مدیر مدرسه

نقش ارتباط کلامی و غیر کلامی در ایجاد اختلالات رفتاری و روانی در قسمت قبل به ارتباطات خانوادگی و تأثیر آن بر بهداشت روان پرداختیم. اینک در ادامه می خوانیم... بسیاری از اختلالات رفتاری و روانی، ناشی از نوع ارتباطات غلط کلامی و غیرکلامی در درون نظام خانواده است. در این بخش تعدادی از این اختلالات که به طور مستقیم یا غیرمستقیم، پیامد این گونه ارتباطات است، مورد بررسی قرار می گیرد. 1- دروغ گویی: شایع ترین و بارزترین اختلال در درون نظام خانواده که بین اعضا ، ایجاد عدم اعتماد و اطمینان می کند، دروغ گویی است. این عمل با نتیجه ی مستقیم یادگیری توسط سایر اعضای خانواده است یا نتیجه ی ترس و شرم و حجب و حیا یا به خاطر تکبر و غروری است که معمولاً بزرگ ترها نسبت به یکدیگر یا نسبت به اعضای کوچک تر خانواده دارند. 2- اختلالات گفتاری: اختلالات گفتاری دسته ای از اختلالات هستند که به نحوی در بیان و درک گفتار ایجاد مشکل می نمایند. شایع ترین آن ها لکنت زبان است. اگر در ایجاد اختلال لکنت ، شیوه های ارتباطی نقش قاطع و تعیین کننده ای ندارند، اما در بروز و تشدید آن تأثیر بسزایی دارند. نحوه ی برخورد با لکنت فرد مبتلا توسط سایر اعضا، مثلاً تکرار کلام به صورت تقلید از فرد مبتلا یا مسخره کردن او در جمع به اشکال مختلف، نه تنها مشکل گفتاری را تشدید می کند، بلکه عزت نفس و اعتماد به نفس فرد مبتلا را کاهش می دهد. 3- اختلالات تیک: اختلالات تیک به حرکت یا ایجاد اصوات غیرارادی، ناگهانی، سریع، ناموزون و حرکت کلیشه ای مداوم بدن، اطلاق می شود. اختلال تیک به دو صورت گذرا و مزمن تقسیم می شود و هر کدام شامل تیک صوتی و حرکتی است. نحوه ی برخورد کلامی یا تقلید رفتارهای فرد مبتلا به تیک یا مسخره کردن حرکات او هم در مورد تیک های صوتی ، و هم در مورد تیک های حرکتی، به شدت ، اختلال تیک را افزایش داده، فرآیند بهبودی را به تأخیر می اندازد. 4- بی اختیاری ادرار: مشکل بی اختیاری ادرار یا شب ادراری یکی از مشکلات شایع دوران کودکی است. امروزه مشخص گردیده که مسائل و مشکلات گذرا و دیرپای درون خانواده علاوه بر نقشی که در بروز و پدیدآیی این اختلال دارند، در تشدید و تداوم آن نقشی اساسی تر و جدی تر خواهند داشت. آموزش های غلط کلامی در مورد کنترل ادرار، تذکرهای نابجا و سخت گیری های بی مورد از جلمه علل روانی – اجتماعی بی اختیاری ادرارند. علاوه بر آن، بیان مشکل بی اختیاری در بین اعضای خانواده و سایر افراد، دادن القاب و اسامی خاص به کودکان مبتلا و هر گونه تحقیر و تنبیه کلامی که در مورد فرد مبتلا به این اختلال اعمال می شود، در کاهش اعتماد به نفس و ارزش خود تأثیر می گذارد ، و دامنه و طول مدت بی اختیاری را افزایش می دهد. 5- اختلالات اضطرابی: اختلالات اضطرابی به شکل های مختلف از جمله اضطراب منتشر، اضطراب جدایی، ترس های مرضی، وسواس فکری و عملی بروز می کنند که یکی از علل مهم اضطراب، مخصوصاً در مورد ترس های غیرمنطقی و وسواس، عامل یادگیری است. نوع کلامی که توسط والدین و بزرگ ترها در مواجهه با موقعیت های خاص مثل: مواجه شدن با یک حشره، حیوان یا رعد و برق و امثال آن به کار برده می شود یا رفتارهای غیرکلامی که بروز داده می شوند، در ایجاد ترس های مرضی یا غیر منطقی نقش اساسی دارند. رفتارهای کلامی و غیرکلامی در مورد نظافت، نظم و ترتیب، شست و شو، آداب و رسوم و امثال آن توسط اطرافیان، زمینه ساز و تشدید کننده ی وسواس های فکری و عملی اند. رفتارهای تهدید آمیز والدین نسبت به یکدیگر، تهدید والدین برای جدایی و طلاق، گفت و گوی مداوم درباره ی مسائل بیمناک و هراس آور، ژست های ترسناک گرفتن، بیان ترس و شیوه ی ابراز آن، تنبیه های کلامی خطرناک و ... در ایجاد و تشدید اضطراب جدایی، اضطراب منتشر و ترس های دوران کودکی بسیار مؤثرند. 6- رفتارهای کلیشه ای و عادتی: رفتارهای عادتی یا کلیشه ای مثل ناخن جویدن، دسته ی دیگری از اختلالات اند که نوع ارتباط کلامی یا غیرکلامی اطرافیان در تشدید و حتی پدید آوردن پاره ای از آنها نقش دارند. به عنوان مثال ناخن جویدن می تواند ناشی از رفتار غیر کلامی یکی از اعضای خانواده در مواجهه با یک حالت هیجانی باشد که از طریق مشاهده و انتقال آن، یکی دیگر از اعضا را نیز مبتلا می سازد. 7- کودک آزاری: ساده ترین و در عین حال گسترده ترین عوارض ارتباط های کلامی و غیر کلامی نامناسب در پدیده ی کودک آزاری مشاهده می شود. اگر کودک آزاری را طیف دامنه داری از غفلت و بی توجهی تا آزار جسمی، جنسی و حتی قتل تعریف کنیم، رفتارهای ارتباطی اطرافیان، مخصوصاً والدین، خواهران و برادران بزرگ تر در اعمال آن جایگاه ویژه ای دارد. استفاده از عبارت های تهدید کننده، تحقیر کننده و کاربرد جملاتی که در آن ها به نوعی تمامیت شخصی یا شخصیتی کودک مورد خطاب واقع می شود. سندرم ( syndromeنشانگان ، تعدادی خصوصیات ، رویدادها یا رفتارها که به نظر می رسد با هم دیده می شوند یا به نحوی وابسته و هماهنگ هستند ) کودک آزاری را ایجاد و تشدید می کند. کودکی که از این اختلال و سندرم رنج می برد، معمولاً خودپنداره ( تصور هر کس از خود ) و عزت نفس پایینی دارد. احساس ترس، گوشه گیری، افسردگی، درماندگی آموخته شده، اضطراب و اختلالات خواب از دیگر عوارض کودک آزاری است. 8- ناهنجاری های جنسی: در پدید آمدن تداوم ناهنجاری های جنسی، در کودکان و نوجوانان، مخصوصاً گرایش های جنسی زودرس و حتی بلوغ جنسی زودرس، ارتباطات کلامی و غیرکلامی افراد بزرگسال تأثیر انکار ناپذیری دارد. به کار بردن اصطلاحات و عبارات تحریک آمیز نسبت به کودک یا در مقابل کودک، استفاده از اشاره ها و استعاره ها و لطیفه های تحریک آمیز ، رفتارهای تحریک کننده ی بدنی و انجام رفتارهای جنسی هر چند خفیف و ظریف ، از جمله ارتباط های کلامی و غیرکلامی مؤثر بر ناهنجارهای جنسی در کودکان و نوجوانان به شمار می آیند. 9 - اختلال سلوک اختلال سلوک عبارت است از الگوی رفتاری مداومِ مقاوم که در آن حقوق اساسی دیگران یا هنجارهای اجتماعی و اصول عمده ی متناسب با سن زیر پا گذاشته می شود. خطر ابتلا به اختلال سلوک در کودکانی که یکی از والدین حقیقی یا والد خوانده ی آنها به اختلال شخصیت ضد اجتماعی مبتلاست یا یکی از برادران یا خواهران آنها مبتلا به اختلال سلوک است، بیشتر است. این اختلال همچنین در کودکانی که والدین آنها وابستگی به الکل، اختلالات خلقی، اسکیزوفزنی یا اختلال بیش فعالی همراه با عدم توجه یا اختلال سلوک داشته اند، شایع تر است. صرفنظر از تأثیرات وراثتی والدین بر کودکان که در این اختلال گزارش شده، بخش عمده ای از رفتارهای ضداجتماعی و مرتبط با اختلال سلوک و بزهکاری، ناشی از آموزش توسط پیام های کلامی و غیر کلامی والدین، خواهران و برادران است. 10 - اختلال گستاخی ( لجبازی) یا بی اعتنایی مقابله ای: این اختلال عبارت است از: الگوی رفتاری منفی کارانه، خصمانه و بی اعتنا که حداقل به مدت شش ماه طول می کشد و با خصوصیاتی همچون زود عصبانی شدن ، با بزرگسالان مشاجره کردن، عملاً مزاحمت فراهم کردن، کینه توزی، خشمگینی و حساسیت همراه است. اختلال بی اعتنایی مقابله ای در خانواده هایی که حداقل یکی از والدین سابقه ی ابتلا به اختلال خلقی، اختلال بی اعتنایی مقابله ای، اختلال سلوک، اختلال شخصیت ضداجتماعی یا اختلال مربوط به مواد دارد، شایع تر است. کودکانی که مادران آنها از اختلال افسردگی رنج می برند بیشتر به رفتار مقابله ای مبتلا می شوند. ضمن توجه به تأثیرات وراثتی در بروز و پدید آیی این اختلال (بی اعتنایی مقابله ای) ، رفتارهای ارتباطی والدین مبتلا به اختلالات خلقی و سلوکی ، شخصیت ضداجتماعی یا اختلال مربوط به مواد و افسردگی نیز جایگاه ویژه ای دارد. اگر رفتارهای کلامی و غیرکلامی والدین مبتلا به اختلالات فوق را که در برگیرنده ی پیام های ضداجتماعی، بزهکارانه و ناتوانی در ابراز مناسب عاطفه و هیجان است، در نظر بگیریم ، هر یک به نوعی در ارسال پیام های نامناسب و حتی متضاد که گمراه کننده یا گیج کننده و گاهی عاری از محبت و دلبستگی است، دخالت دارند که به گونه ای در ایجاد اختلال لجبازی یا بی اعتنایی مقابله ای نمودار می شوند. بررسی دقیق تر سبب شناسی در مورد اختلالات، مخصوصاً اختلالات دوران کودکی نشان می دهدکه ارتباط های کلامی و غیر کلامی اعضای خانواده، مخصوصاً والدین در سال های اولیه ی کودکی، در شکل گیری و تداوم این اختلالات نقشی کلیدی داشته، گاهی علت اصلی در عدم بهبودی یک اختلال می باشد. علاوه بر اختلال های شناخته شده که پیام های کلامی و غیر کلامی در آنها نقش دارند، بسیاری از مشکلات زودگذر و پایدار ارتباطی بین اعضا نیز هیچ دلیل واضح دیگری جز مخدوش بودن پیام های ارتباطی ندارند. احساس کسالت و کدورت از یکدیگر، قهر کردن، بی حوصلگی در تحمل یکدیگر، ناتوانی در ابراز عواطف عمیق نسبت به یکدیگر، ناتوانی در بلند خندیدن، نق زدن، غر زدن، لجبازی کردن، عواطف دوگانه ی عشق و نفرت نسبت به یکدیگر داشتن، حسادت و افکار آلوده به انتقام و .. از جمله ی این گونه مشکلات هستند.

خانواده جایگاه مهمی در رشد شخصیت افراد دارد. اغلب افراد دچار مشکلات مختلف شخصیتی و روانی که فاقد بهداشت و سلامت روانی هستند از خانوادههای ناسالم برخاستهاند. از اینرو در تامین بهداشت روانی افراد خانواده جایگاهی مهمی دارد و ضروری است راهکارهای مناسب در تامین بهداشت روانی خانواده شناسایی و به مرحله اجرا گذارده شود. در این راستا ضروریست عواملی که مخل بهداشت روانی خانوادهها هستند شناسایی و روشهای مقابله با آنها توصیه گردد. روشن است عدم تامین بهداشت روانی خانواده ، تلاشهای فردی برای رسیدن به اهداف و پیشرفتهای فردی و اجتماعی را با مانع روبرو خواهد ساخت. عوامل خانوادگی موثر در بهداشت روانی شیوههای ارتباطی موجود در خانواده شبکه ارتباطی که فرد در آن قرار دارد عامل مهمی در تامین بهداشت روانی فرد هستند. از اینرو شیوههای ارتباطی نامناسب تاثیرات مضری روی فرد و سلامت او خواهند داشت. خانوادههای سرد و فاقد روابط گرم و محبت آمیز ، خانوادههای دارای روابط خصومت آمیز ، شیوههای ارتباطی شدیدا وابسته معمولا ناسالم گزارش شدهاند. برقراری شیوه ارتباطی منطقی ، محترمانه و در عین حال گرم و صمیمانه مدنظر متخصصان بهداشت روانی خانواده است. مهارتهای زندگی اعضای خانواده و نقش آن در بهداشت روانی خانواده لازم است تک تک اعضا خانواده با مهارتهای لازم برای زندگی آشنا باشند. روشن است والدین در خانواده نقش مهمی در ترویج استفاده از مهارتهای سالم زندگی در خانواده دارند. پدران و مادران که فاقد مهارتهای مفید زندگی هستند با عدم تامین الگوی مناسب برای فرزندان مشکلاتی را برای آنها فراهم میکنند. به عنوان مثال کودکی که همواره دیده است والدین او در مقابل ناملایمات زندگی با پرخاشگری و منازعه برخورد میکنند با احتمال بسیار بیشتری همین روش را در مسائل مربوط به خود در خانواده و حتی در بیرون از خانواده بکار خواهد بست. از اینرو لازم است خانوادهها با آگاهی و کسب اطلاعات لازم در زمینه شیوههای صحیح مهارتهای زندگی مثل کنترل و مدیریت استرس ، برنامه ریزی برای زندگی ، مدیریت اقتصادی خانواده ، مدیریت ارتباطات برون خانوادگی ، کنترل هیجانات ، آموزشهای مربوط به اجرای قاطعیت و جراتمندی به تامین بهداشت روانی افراد خانواده مبادرت ورزند. اقتصاد خانواده و نقش آن در بهداشت روانی خانواده وضعیت اقتصادی خانواده با تاثیری که در فضای کلی زندگی میگذارد نقش خود را بر بهداشت روانی خانواده اعمال میکند. مشکلات اقتصادی اغلب موجب بوجود آمدن مشکلات دیگری برای خانواده میشوند و خانواده ناچارا با معنویات و محرومیتهای در سبکهای زندگی و تصمیمگیری مواجه میشود که مجبور است با آنها دست و پنجه نرم کنند. تحقیقات نشان میدهد که اغلب شرایط نامناسب در فضای خانواده اعم از منازعه و سایر مسائل در شرایط رکود اقتصادی خانواده که خانواده با نوعی بحران اقتصادی مواجه است افزایش مییابد. طبقه متوسط اقتصادی از بهداشت روانی مناسبی بهره میبرند. در واقع مسائل اقتصادی زمینه ساز بروز مشکلات مختلف ارتباطی و روانی افراد خانواده میشوند و با کاهش توانمندیهای روانی افراد مقابله با این مشکلات را برای خانواده با مانع مواجه میسازند. درگیری فکری واقعی برای حل مشکلات مالی خانواده ، مشغله ذهنی با پیدا کردن راههای افزایش درآمد خانواده اغلب به کاهش ظرفیت تحمل افراد منجر میشوند. در این حالت فرد با کوچکترین ناملایمتی واکنشهای شدیدی ممکن است از خود نشان دهد. همچنین تلاش و تقلا برای بالا بردن در آمد خانواده و حفظ آن با تحت تاثیر قرار دادن گرمی و صمیمیت روابط خانواده کاهش مدت زمان با هم بودن اعضا نقش منفی خود را اعمال میکند. ازدواجهای مناسب در تامین بهداشت روانی خانواده در تشکیل یک خانواده سالم که بتواند از بهداشت روانی خوبی بهرهمند گردد انتخاب مناسب و ازدواج موفق مرحله اولیه است. لازم است در ازدواج که اولین مرحله تشکیل خانواده به شمار میرود و پایههای اساسی تامین بهداشت روانی خانواده ریخته شود. در این راستا توافق شخصیتی ، اقتصادی ، فرهنگی و فکری حائز اهمیت است که توصیه میشود با یاری از مشاوران و متخصصات امر صورت بگیرد. ازدواجهای نامناسب که در آن همسران از عدم همخوانی شخصیتهایشان رنج میبرند و یا مشکلات دیگری دارند در طول زندگی مخل بهداشت روانی آنها و فرزندان خواهد بود.

ایمنی و بهداشت شناگران مسافرت تابستانی به شهرهای شمالی کشور و دیگر مناطق دیدنی و سرسبز اغلب با شنا کردن در دریا و رودخانه ها همراه است. بخشی از مردم نیز استخرهای شنا را جهت تفریح و سپری نمودن اوقات فراغت انتخاب می کنند. این در حالیست که عمدتاً ایمنی و بهداشت را هنگام شنا کردن به عنوان دو نکته اساسی در بیشتر مواقع کمتر مورد توجه قرار می دهند. بد نیست بدانیم شنا کردن در دریا خطرات و مشکلاتی را همه ساله جهت مسافران دریا به وجود می آورد. خطرغرق شدن در آب دریا صرفاً مخصوص کسانی که آشنایی کمتری با فنون شنا کردن دارند نمی باشد و ممکن است هر انسان بی احتیاط و کم توجهی را تهدید کند. در زیرسطح زیبا و دیدنی استخر نیز، موادشیمیایی و بیولوژیکی فراوانی وجود دارد که ممکن است با اندکی غفلت متصدیان و شناگران معضلات بهداشتی زیادی برای استفاده کنندگان به وجود آورد. عوامل محیطی، قارچ و جلبک، گازهای شیمیایی تشکیل شده در آب، میزان درجه حرارت آب و محیط استخر، دفعات تخلیه، کیفیت اولیه آب، میزانPH و کلر آزاد آب همگی از عوامل موثر بر بهداشت استخر است. در این شماره به بررسی جنبه های مختلف شنا کردن می پردازیم. فواید شنا آنچه ورزش شنا در سراسر دنیا زیرپوشش قرار می دهد، طیف وسیعی از اقشار مردم علاقمند به ورزش و تحرک جسمانی می باشد عده ای از مردم به ورزش علاقمندند اما وقتی به یاد کوفتگی عضلانی ناشی از ورزش می افتند، از انجام آن منصرف می شوند و اصولاً علاقه ای به جنبش توأم با تعرق زیاد و کوفتگی عضلانی ندارند. آنچه به این افراد توصیه می شود" ورزش در آب" است چرا که به دور از تعرق زیاد می توانند نشاط و شادی ناشی از تحرک جسمانی را به دست آورند.ورزش در آب را می توان به ورزشکاران و کسانی که در سطح بالایی از آمادگی جسمانی هستند نیز توصیه کرد. همچنین برای کسانی که در فصل خارج از مسابقه، آمادگی خود را در سطح مطلوب حفظ می کنند و یا اینکه بخواهند تمرینات اختصاصی برای افزایش قدرت و استقامت عضلانی خود بسته به رشته ورزشی که به آن می پردازند انجام دهند. شنا را می توان به کسانی توصیه کرد که پس از بهبودی نسبی از آسیب های فیزیکی ممکن است تا مدتها از انجام دیگر تمرینات محروم شده چرا که از این طریق می توانند دوره درمان را سریع تر پیش برده و بهبودی حاصل نمایند. زنان باردار از جمله افرادی هستند که همواره در جستجوی ورزشی ملایم و مطلوب برای گذران این دوران می باشند. هر چند که بسیاری از نرمشها و ورزشهای سبک ویژه این دوران از سوی متخصصین معرفی شده است، اما آنچه به این افراد در سراسر دنیا توصیه می شود، ورزش در آب و انجام حرکات ملایم در آن می باشد. ورزش در آب علاوه بر آن که شادی و نشاط بودن در آب را با خود دارد، سستی و کسلی ناشی از وزن زیاد در این دوران را به در کرده، می تواند سبب بهبود وضعیت جسمانی در این قبیل افراد شود یک آمادگی جسمانی خوب، مادر را در تحمل وزن رو به رشد جنین یاری داده، می تواند با تقویت عضلات کمر و شکم، یک زایمان خوب و سالم را به ارمغان آورد. همچنین در دوران پس از زایمان، در برگشت عضلات به وضع اولیه قبل از زایمان بسیار موثر خواهد بود. شنا برای کسانی که اضافه وزن دارند، ورزش فوق العاده مفیدی است چرا که این ورزش به دلیل هوازی بودن در سوختن کالریهای اضافی که می تواند منجر به اضافه وزن شود تأثیر مطلوبی دارد. این ورزش می تواند تأثیری عمده در کم کردن استرسها داشته باشد. خاصیت ماساژ دهندگی آب آرامش خاطر و تمدد اعصاب را به انسان برمی گرداند. این ورزش به همه کسانی که علاقه مند به بهبود وضعیت روحی و جسمی خود هستند، صرفنظر از سن، سابقه آمادگی جسمانی و یا بیماری که دارند توصیه می شود. آنچه در این مورد به افرادی که به نوعی مشکل پزشکی عمده ای دارند، توصیه می شود مشورت با پزشک و رعایت برخی توصیه ها پیرامون عدم انجام حرکات خطرناک در مورد هر بیماری است. این ورزش بیشتر قسمت بالاتنه را درگیر فعالیت می کند. ماهیچه های کوچک بازوها در اثر ورزش شنا نسبت به ماهیچه های بزرگتر پا بیشتر به حرکت گرفته می شوند. تقویت عضلات و بهبود ظرفیت تنفسی، همچنین بالارفتن قدرت خون رسانی قلب از دیگر فوایدی است که می توان برای ورزش شنا ذکر کرد.

بهداشت شنا کردن بسیار روشن است که آب محیط عالی برای انتقال و رشد موجودات ذره بینی بیماری زایی است که عامل بیماریهایی از قبیل تب تیفوئیدآ اسهال آمیبی و باسیلی، هپاتیت، تبخال، ورم ملتحمه چشم و زرد زخم و غیره می باشد. این قبیل موجودات میکروسکوپی، محیطهای گرم و مرطوب همراه با غذای کافی را ترجیح می دهند. عوامل عفونت های ذیل در استخری با مراقبت ضعیف ممکن است وجود داشته باشد. - عفونت های ویروسی و قارچی، مثل عارضه خارش پای شناگران که یک بیماری قارچی پوست است. - عفونت چشم، گوش، گلو و بینی - عفونت های بخش فوقانی تنفس - عفونت های روده ای آنچه شناگران در استخر باید به آن توجه کنند - قبل از ورود به استخر بدن خود را با یک شوینده مناسب شستشو دهید.- قبل از ورود به استخر پای خود را در داخل حوضچه کلر قرار دهید. - به همه کسانی که به استخر می روند توصیه می شود پیش از ورود به استخر مثانه خود را تخلیه کنند. - از تف کردن، مضمضه کردن آب، شستن و خارج کردن ترشحات بینی و... خودداری کنید. - هنگام شنا کردن خلط گلوی خود را به آب استخر وارد نکنید. ترجیحاً هنگام ابتلاء به بیماری توأم با خلط عفونی، به شنا نپردازید. - اگر بیماری پوستی از قبیل بیماریهای قارچی قابل سرایت دارید به هیچ عنوان به استخر عمومی مراجعه نکنید. - بعد از استخر نیز بدن خود را شستو دهید. آنچه متصدیان استخر باید توجه کنند - کلر آزاد باقیمانده استخر حداقل 2-5/1 میلی گرم در آب باشد مقادیر کمتر از این میزان ممکن است عواملی از قبیل کریپتوسپوریدیوم را از بین نبرد.- مرتباً محیط استخر را تمیز کنید و آب آن را به دفعات کافی تخلیه و تعویض نمائید. - آب استخر را جهت وجود باکتریهای کلی فرم و پسودوموناس کنترل کنید، این دو می توانند شاخصهای مناسبی جهت سنجش میزان کارایی سیستم های ضدعفونی کننده و بهداشت آب باشند. ایمنی شناگران نکات ایمنی باید در سالن استخر با نصب هشدارها و پیامهای نوشته شده به اطلاع عمومی برسد. خودداری از دویدن در محیط استخر، شنا کردن در عمق متناسب با توانایی شنا کردن و اجتناب از بازی و شوخی های خطرناک می تواند ایمنی نسبی افراد را تأمین کند. استفاده از وسایل مورد نیاز جهت شنا از قبیل عینک، گوشی و دماغی را فراموش نکنید.چنانچه دچار خستگی و گرفتگی عضلانی شدید از شنا کردن در قسمتهای عمیق خودداری کنید. از شنا کردن در دریا هنگامی که شرایط طوفانی وجود دارد پرهیز کنید.