لطفا جهت استفاده از تمام مطالب ثبت نام کنید
جستجو در تالارهای گفتگو
در حال نمایش نتایج برای برچسب های 'حضرت معصومه'.
9 نتیجه پیدا شد
-
حضرت معصومه؛ زینب ثانی [align=justify]تاریخ گویای این حقیقت تلخ است که حکومت بنی امیه و بنی عباس، هر دو از دشمنان قسم خورده نبوت و ولایت بودند و این کینه توزی با اسلام ناب را با جنایات مختلفی نشان میدادند؛ با این تفاوت که این نظام جبار بنیامیه به شکلی علنی، شمشیر برهنهای شده بود و قلوب خاندان ولایت را میشکافت و در نشان دادن این جنایات آن چنان اصرار میورزید که دیگر حتی پدر، جرأت نداشت به فرزند خود بگوید که از نسل اولاد علی علیه السلام است. اما شیوه حکومت بنی عباس، ظاهری آرام و باطنی کینه توز و خصمانه داشت و بعضی اوقات مردم نیز تحت تأثیر این گونه رفتارهای منافقانه قرار میگرفتند. مردم ایران در آن روزگار علاقه وافری به خاندان ولایت و اهلبیت داشتند و حتی با وجود حاکمیت استبداد عباسی در قلمرو اسلامی، از ابراز علاقه خود به آنان خودداری نمیکردند. در این میان عدهای بر این باورند که این علاقه به دلیل ازدواج امام حسین علیه السلام با دختر یزدگرد سوم است، اما شواهد تاریخی نشان میدهند که این علاقه ریشه الهی دارد. نقل شده است زمانی که آیه: «ان یشاء یذهبکم ایها الناس و یات باخرین و کان الله علی ذالک قدیرأ»؛ ای مردم اگر خداوند بخواهد میتواند شما را از این دنیا ببرد و قومی دیگر را جانشین شما سازد و خداوند بر این کار قادر است.» بر پیامبر نازل شد، آن حضرت دست بر شانه سلمان فارسی گذاشت و فرمود: «آنان هموطنان سلمان هستند.» در حقیقت پیامبر اسلام با این سخن، آینده ملت ایران را پیشبینی نمود و وظیفه خطیر آنان را گوشزد کرد. دلیل دیگر علاقه ایرانیان به اهلبیت، عدالت خواهی فطری ایرانیها و بیعدالتی پادشاهان فاسد و خودسر این کشور بوده است؛ همان حکام جباری که قرآن از آنان به نام مترف و مستکبر یاد میکند. به طور کلی علت اصلی علاقه ایرانیان به خاندان امامت، فطرت عدالتخواهی آنان و عادل بودن ائمه اطهار بوده است. البته علاقهای که ریشه هزار ساله دارد، به دور از عوامل سطحی و زودگذر است. حکومت بنی عباس نیز از وجود این علاقه با خبر بود و میدانست که خبر اسارت امام موسی بن جعفر علیه السلام خشم مردم ایران را علیه حاکمان جبار بنیامیه و بنی عباس برانگیخته و امکان دارد که ایرانیان دست به قیامی همه جانبه بزنند و حکومت بنیعباس را سرنگون کنند. از این رو، در پی چارهجویی برآمدند و از آن جا که با رشادتهای ملت ایران آشنا بودند، شمشیر را چاره کار ندانستند و نقشه ولایتعهدی (اجباری) امام علی بن موسی الرضا علیه السلام را مطرح کردند. با این ترفند موذیانه، هم خطر قیام مردم ایران را از میان بردند و هم امام هشتم را تحت نظر گرفته و رابطه مردم با ایشان را قطع نمودند. به این ترتیب دسترسی به امام هشتم علیه السلام بسیار مشکل و حتی غیر ممکن شد و مردم مجبور بودند از طریق عوامل حکومتی خبرهای مربوط به ائمه را دریافت نمایند. ● نقش حضرت معصومه علیهاالسلام در مبارزه با حکومت بنیعباس همانگونه که میدانید، امامان معصوم دارای خواهران دیگری هم بودهاند، پس چه دلیلی دارد که در میان همه آنان، حضرت زینب و حضرت معصومه علیهاالسلام دخت گرانقدر امام موسی بن جعفر علیهالسلام با ابعادی متفاوت، همان ویژگی سفر حضرت زینب را در بردارد، و در آن مرحله از تاریخ، حضرت معصومه علیهاالسلام همان رسالتی را به عهده داشت که حضرت زینب علیهاالسلام بعد از ماجرای خونین کربلا عهدهدار آن شده بود. زیرا در آن روزگار، ظلم و خفقان دستگاه بنیعباس در همه جا سایه افکنده بود. و حضرت معصومه و برادرش احمد بن موسی و چند تن از خواص دیگر، تنها شخصیتهایی بودند که از توطئه نظام بنیعباس آگاهی داشتند و عواقب چنین توطئهای را هم پیشبینی میکردند. بدین جهت، حضرت معصومه علیهاالسلام برای افشای چنین خیانتی عازم شهرهای ایران شده و به افشاگری علیه آنان پرداخت . در واقع در سال ۲۰۱ هـ ق. یک سال پس از سفر تبعیدگونه حضرت رضا علیه السلام به «مرو» حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام همراه عدهای از برادران خود برای دیدار برادر و انجام رسالتی که بر عهده داشتند تجدید عهد با امام زمان خویش راهی دیار غربت شد. در طول راه به شهر ساوه رسیدند، ولی از آن جا که در آن زمان عدهای از اهالی از مخالفان اهلبیت بودند، با مأموران حکومتی همراهی نموده و با همراهان حضرت وارد نبرد و جنگ شدند و عدهای از همراهان حضرت در این حادثه غم انگیز به شهادت رسیدند. حضرت در حالی که از غم و حزن بسیار، بیمار شده بود، با احساس ناامنی در شهر ساوه فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که فرمود: «شهر قم مرکز شیعیان ماست.» سپس حضرت به طرف قم حرکت نمود. در واقع در سال ۲۰۱ هـ ق. یک سال پس از سفر تبعیدگونه حضرت رضا علیه السلام به «مرو» حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام همراه عدهای از برادران خود برای دیدار برادر و انجام رسالتی که بر عهده داشتند تجدید عهد با امام زمان خویش راهی دیار غربت شد. در طول راه به شهر ساوه رسیدند، ولی از آن جا که در آن زمان عدهای از اهالی از مخالفان اهلبیت بودند، با مأموران حکومتی همراهی نموده و با همراهان حضرت وارد نبرد و جنگ شدند و عدهای از همراهان حضرت در این حادثه غم انگیز به شهادت رسیدند. حضرت در حالی که از غم و حزن بسیار، بیمار شده بود، با احساس ناامنی در شهر ساوه فرمود: مرا به شهر قم ببرید، زیرا از پدرم شنیدم که فرمود: «شهر قم مرکز شیعیان ماست.» سپس حضرت به طرف قم حرکت نمود. بزرگان قم وقتی از این خبر مسرت بخش مطلع شدند، به استقبال آن حضرت شتافتند. و در حالی که «موسی بن خزرج » بزرگ خاندان «اشعری» زمام شتر آن مکرمه را به دوش میکشید؛ ایشان در میان شور و احساسات مردم قم وارد آن شهر شد و در منزل شخصی «موسی بن خزرج» نزول اجلال فرمود. آن بزرگوار هفده روز در شهر قم به سر برد و در این مدت مشغول عبادت و راز و نیاز با پروردگار متعال بود و واپسین روزهای عمر پر برکت خویش را با خضوع و خشوع در برابر ذات پاک الهی به پایان رساند. سرانجام آن همه شوق و شور و شعف از «اجلال نزول کوکب ولایت و توفیق زیارت بانویی از تبار فاطمه اطهر» با افول نجمه آسمان عصمت و طهارت، مبدل به دنیایی از حزن و اندوه شد، و این غروب غمانگیز، عاشقان امامت و ولایت را در سوگ و عزا نشاند. در خصوص علت بیماری نابهنگام حضرت و مرگ زودرس آن بزرگوار، گفته شده است که زنی در شهر ساوه ایشان را مسموم نمود. این مطلب با توجه به درگیری دشمنان اهلبیت با همراهان حضرت و شهادت عدهای از آنها در «ساوه» و جو نامساعد آن شهر و حرکت نابهنگام آن بزرگوار در حال بیماری به سوی شهر قم، بعید به نظر نمیرسد. آری، آن حضرت که میرفت زینبوار با سفر پر برکتش سند گویایی بر حقانیت امامت رهبران راستین و افشاگر چهره نفاق و تزویر مأمونی باشد و همانند قهرمان کربلا پیامآور خون سرخ برادری باشد که این بار مزدورانه به قتلگاه «بنیعباس» برده میشد، ناگاه تقدیر الهی بر این قرار گرفت که مرقد آن بزرگوار حامی خط ولایت و امامت قرار گیرد و برای همیشه تاریخ فریادگر مبارزه با ظلم و بیعدالتی ستمپیشگان دوران و الهام بخش پیروان راستین تشیع علوی در طول قرون و اعصار باشد. بعد از وفات شفیعه روز جزا که در دهم ربیع الثانی سال ۲۰۱ هـ ق در ۲۸ سالگی آن حضرت اتفاق افتاد، ایشان را غسل داده و کفن نمودند و سپس به سوی قبرستان «بابلان» تشییع کردند، ولی به هنگام دفن آن بزرگوار، به دلیل نبودن محرم، «آل سعد» دچار مشکل شدند و سرانجام تصمیم گرفتند که پیرمردی به نام «قادر» این کار را انجام دهد. ولی قادر و حتی بزرگان و علمای شیعه قم هم لایق نبودند عهدهدار این امر مهم شوند؛ چرا که معصومه اهلبیت را باید امام معصوم به خاک سپارد. مردم منتظر آمدن «آن پیرمرد صالح» بودند که ناگهان دو سوار را دیدند که از جانب ریگزار به سوی آنان میآیند. وقتی نزدیک جنازه رسیدند، پیاده شده و بر جنازه نماز خواندند و جسم پاک ریحانه رسول خدا را در داخل سردابی «که از قبل آماده شده بود» دفن کردند و بدون این که با کسی تکلم نمایند، سوار شده و رفتند و کسی هم آنها را نشناخت. به قول یکی از بزرگان، هیچ بعید نیست که این دو بزرگوار، امامان معصومی باشند که برای این مهم به قم آمده بودند. پس از به پایان رسیدن مراسم دفن، موسی بن خزرج سایبانی از حصیر و بوریا بر قبر شریف آن بزرگوار برافراشت و این سایبان برقرار بود تا زمانی که حضرت زینب، دختر امام جواد علیه السلام، وارد قم شد و قبهای آجری بر آن مرقد مطهر بنا کرد. و بدین سان تربت پاک آن بانوی بزرگ اسلام قبلهگاه قلوب ارادتمندان به اهلبیت علیهم السلام و دارالشفای دلسوختگان عاشق ولایت و امامت شد. ● مقام و منزلت معنوی حضرت معصومه علیهاالسلام امام جواد علیه السلام فرمود: «من زار عمّتی بقم فله الجنّهٔ»؛ هر کس عمه مرا در شهر قم زیارت کند، بهشت بر او واجب است. حضرت معصومه علیهاالسلام بانویی آگاه از حوادث روز و محدثهای سخنور و معلمهای توانا بوده است و شاگردان زیر نظر ایشان به تعلیم اصول اسلامی مشغول بودهاند. همچنین کرامات زیادی از ایشان نقل شده است که نشان میدهد این بانوی مؤمنه و دریادل از روحی بزرگ و شأنی رفیع در پیشگاه خداوند برخوردار است. امام صادق علیه السلام میگوید: «الا ای قم حرمی ... تقبض فیها امرأهٔ من ولدی و اسمها فاطمهٔ بنت موسی یدخل بشفاعتها شیعتی الجنهٔ باجمعهم» ؛ «ای مردم! شهر قم حرم من است، بانویی از فرزندان من در این شهر در میگذرد که نامش فاطمه دختر موسی است و شیعیان در روز قیامت با شفاعت او به بهشت میروند.» در روایتی دیگر از امام رضا علیه السلام آمده است: «من زارها عارفاً بحقها فله الجنهٔ»؛ کسی که قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر را آنگونه که شایسته اوست زیارت کند، بهشت از آن اوست. نقل شده است که آیه: « ان یشإ یذهبکم ایهاالناس و یات باخرین و کان الله علی ذالک قدیرأ»؛ ای مردم اگر خداوند بخواهد میتواند شما را از این دنیا ببرد و قومی دیگر را جانشین شما سازد و خداوند بر این کار قادر است»؛ بر پیامبر نازل شد، آن حضرت دست بر شانه سلمان فارسی گذاشت و فرمود: «آنان هموطنان سلمان هستند.» [/align]
-
مقام علمی حضرت معصومه سلام الله [align=justify]حضرت معصومه سلام الله علیها در خاندانی كه سرچشمه علم و تقوا و فضایل اخلاقی بودند، نشو و نما یافت. پس از آن كه پدر بزرگوار آن بانوی گرامی به شهادت رسید، فرزند ارجمند آن امام یعنی حضرت رضا علیه السلام عهدهدار امر تعلیم و تربیت خواهران و برادران خود شد و مخارج آنان را نیز متكفل گردید. در اثر توجهات زیاد آن حضرت هر یك از فرزندان امام كاظم علیه السلام به مقامی شامخ دست یافتند و زبانزد عام و خاص گشتند. ابن صباغ مالكی در این باره گوید: "هر یك از فرزندان ابی الحسن موسی معروف به كاظم فضیلتی مشهور دارد."(۱) نیز اربلی در این زمینه مینویسد: "برای هر یك از فرزندان ابی الحسن موسی علیه السلام فضیلت و منقبتی معروف وجود دارد."(۲) آنچه مسلم است این كه در میان فرزندان امام كاظم علیه السلام بعد از حضرت رضا علیه السلام، حضرت معصومه سلام الله علیها از نظر علمی و اخلاقی، والا مقامترین آنان است. این حقیقت از اسامی و القاب و تعریفها و توصیفاتی كه ائمه اطهار علیهم السلام از وی نمودهاند، هویداست. و با توجه به این حقیقت كه ارتباط تنگاتنگ و غیر قابل انفكاكی میان تهذیب نفس و طی مدارج اخلاقی و عرفانی و حصول علوم اصیل الهی و حكمت وجود دارد، میتوان به رتبه و مقام علمی غیرقابل توصیف حضرت معصومه سلام الله علیها پی برد و به این نكته واقف گشت كه ایشان نیز چون حضرت زینب سلام الله علیها عالمه غیر معلمه بود.(۳) آنچه سخن فوق را تایید میكند، روایت صالح بن عرندس حلی، عالم بزرگوار شیعی قرن نهم در كتاب "كشف اللئالی"(۴) است. وی گوید: روزی جمعی از شیعیان به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر علیهالسلام و پرسیدن سوالاتی از ایشان به مدینه منوره مشرف شدند. چون امام كاظم علیه السلام در مسافرت بود، سوالات خود را به حضرت معصومه كه در آن هنگام كودكی خردسال بیش نبود، تحویل دادند. فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام شرف حضور پیدا كردند، لیكن هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. چون ناگزیر به بازگشت بودند، مسائل خود را مطالبه نمودند تا در مسافرت بعدی خدمت امام برسند. غافل از این كه حضرت معصومه جواب پرسشها را نگاشته است. وقتی پاسخها را ملاحظه كردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان شهر مدینه را ترك گفتند. از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر علیه السلام مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند. چون امام پاسخ سوالات را مطالعه كرد، سه بار فرمود: "فداها ابوها" (۵)؛ پدرش فدایش. ● روایات حضرت معصومه سلام الله علیها فاطمه معصومه سلام الله علیها از جمله راویان گرانقدر و عظیم الشان آل محمد صلی الله علیه و آله است. ایشان از پدر گرامی خویش و اجداد شریف و بزرگان و جمعی از خاندان جلیل القدرش احادیثی نقل كرده كه قابل قبول علمای شیعی و سنی است.(۶) متاسفانه نگارنده به بیش از پنج روایت از این بانوی گرامی دست پیدا نكرد: ۱) ابوالخیر شمس الدین محمد بن محمد بن جزری شافعی (م ۸۳۳) در كتاب "اسنی المطالب فی منافب سیدنا علی بن ابی طالب"(۷) سخن حضرت فاطمه دختر پیامبر صلی الله علیه و آله را آورده است: "... آیا فرمایش رسول خدا صلی الله علیه و آله را در روز غدیر به فراموشی سپردهاید كه فرمود: هر كه من مولای اویم، پس علی مولای اوست... و سخن دیگر رسول خدا صلی الله علیه و آله را؛ تو (ای علی!) نسبت به من به منزله هارون نسبت به موسی علیه السلام هستی؟!" (۸) در سند روایات فوق این اشخاص وجود دارند: بكر بن احمد قصری، فاطمه دختر امام رضا علیه السلام، فاطمه (معصومه) و زینب و امكلثوم دختران امام كاظم علیه السلام، فاطمه دختر امام صادق علیه السلام، فاطمه دختر امام باقر علیه السلام، فاطمه دختر امام سجاد علیه السلام، فاطمه و سكینه دختران امام حسین علیه السلام، ام كلثوم دختر فاطمه زهرا سلام الله علیها، حضرت فاطمه سلام الله علیها و كسانی كه پیش از بكربن احمد در این سلسله هستند. ۲) در روایت دیگری نظیر روایت فوق از لسان مبارك رسول الله صلی الله علیه و آله آمده است: "من كنت مولاه فعلی مولاه"(۹) ؛ هر كه من مولا و رهبر او هستم، علی رهبر و مولای اوست. در سند این روایت اشخاص ذیل وجود دارند: فاطمه دختر گرامی امام رضا علیه السلام، زینب و امكلثوم و فاطمه دختران گرامی امام كاظم علیه السلام، فاطمه دختر گرامی امام صادق علیه السلام، فاطمه دختر گرامی امام باقر علیه السلام، فاطمه دختر گرامی امام سجاد علیه السلام، فاطمه و سكینه دختران گرامی امام حسین علیه السلام، امكلثوم دختر گرامی حضرت فاطمه سلام الله علیها و حضرت فاطمه سلام الله علیها. ۳) روایت دیگر را ابی محمدبن احمد بن علی قمی در كتاب "المسلسلات"(۱۰) خویش این گونه ذكر مینماید: از محمدبن علی بن الحسین از احمد بن زیاد بن جعفر از ابوالقاسم جعفر بن محمد علوی عریضی از ابوعبدالله احمدبن محمد بن خلیل از علی بن محمد بن جعفر اهوازی از بكر بن احنف از فاطمه دختر علی بن موسی علیه السلام از فاطمه (معصومه) و زینب و امكلثوم دختران موسی بن جعفر علیهالسلام از فاطمه و سكینه دختران حسین بن علی علیه السلام از ام كلثوم دختر علی علیه السلام از فاطمه زهرا سلام الله علیها دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله كه فرمود: از رسول خدا صلی الله علیه و آله شنیدم كه میفرمود: وقتی در شب معراج به آسمان برده شدم، داخل بهشت گردیده، قصری از مروارید سفید و درخشان مشاهده كردم. دری داشت كه بر آن پردهای آویزان و با تزیین به مروارید و یاقوت درخشندگی پیدا كرده بود. چون سرم را بالا بردم، دیدم بر آن در نوشته شده است: "لااله الاالله، محمد رسول الله، علی ولی الله" و بر آن پرده: "خوشا، خوشا به مثل شیعه علی" آنگاه داخل قصر شدم. در آنجا قصری از عقیق سرخ بود و دری از نقره داشت كه به وسیله زبرجد سبز درخشان شده بود. بر آن در، پردهای بود. چون سرم را بالا بردم، دیدم بر آن در نوشته شده است: "محمد رسول خداست. علی جانشین مصطفی است." و بر آن پرده: "بشارت ده پیروان علی را به حلال زادگی." آنگاه داخل قصر شدم. در آنجا قصری از زمرد سبز بود. زیباتر از آن مشاهده نكرده بودم. دری از یاقوت سرخ داشت كه با تزیین به مروارید رخشان شده بود. بر آن در پردهای قرار داشت. وقتی سرم را بالا بردم، دیدم بر آن پرده نوشته شده است: "پیروان علی، رستگارانند." به دوستم جبرئیل گفتم: این قصر از آن كیست؟ گفت: محمد! از آنِ پسرعمو و جانشین تو علی ابن ابی طالب است. در روز قیامت همه مردم برهنه پا و عریان محشور میشوند مگر شیعیان علی. و همگی به نامهای مادرانشان فراخوانده میشوند مگر پیروان علی كه به نامهای پدرانشان خوانده میشوند. به دوستم جبرئیل گفتم: این برای چیست؟ گفت: زیرا آنان علی را دوست داشتند، حلال زادهاند.(۱۱) ۴) در روایت سوم از كتاب "امالی" از احمد بن حسین از حسن بن علی سكری از محمد بن زكریای جوهری از عباس بن بكار از حسن بن یزید از فاطمه (معصومه) دختر موسی بن جعفر علیه السلام از عمر بن علی بن الحسین از فاطمه دختر امام حسین علیه السلام از اسماء دختر عمیس از صفیه دختر عبدالمطلب آمده است: "وقتی حسین علیه السلام از مادرش متولد شد، پیامبر صلی الله علیه و آله فرمود: عمه! فرزندم را نزدم بیاور. من عرض كردم: ای رسول خدا! او را پس از ولادت پاكیزه نكردهایم. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: عمه! تو میخواهی او را پاكیزه كنی؟! خداوند تبارك و تعالی او را پاكیزه و از آلودگیها منزه كرده است." (۱۲) ۵) حدیث دیگر را محمد غماری شافعی در كتاب خویش بدین طریق نقل كرده است: از فاطمه دختر حسین رضوی از فاطمه دختر محمد رضوی از فاطمه دختر ابراهیم رضوی از فاطمه دختر حسن رضوی از فاطمه دختر محمد موسوی از فاطمه دختر عبدالله علوی از فاطمه دختر حسن حسینی از فاطمه دختر ابی هاشم حسینی از فاطمه دختر محمدبن احمدبن موسی مبرقع از فاطمه دختر احمدبن موسی مبرقع از فاطمه دختر موسی مبرقع از فاطمه دختر امام رضا علیه السلام از فاطمه دختر امام موسی بن جعفر علیه السلام از فاطمه دختر امام صادق علیه السلام از فاطمه دختر امام باقر علیه السلام از فاطمه دختر امام سجاد علیه السلام از فاطمه دختر امام حسین علیه السلام از زینب دختر امیرمومنان علیه السلام از فاطمه سلام الله علیها دختر رسول خدا صلی الله علیه و آله. در این روایت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها به نقل از رسول خدا صلی الله علیه و آله میفرماید: "آگاه باشید، هر كس با دوستی آل محمد بمیرد، شهید مرده است!" روایت مزبور به حدیث "فاطمیات" مشهور است. چون جز دو تن از كسانی كه در سلسله آن وجود دارند، بقیه "فاطمه" نام دارند.(۱۳) پی نوشتها: ۱ ـ الفصول المهمه، ص ۲۴۰. ۲ ـ كشف الغمه، ج ۳، ص ۳۰. ۳ ـ توجه به این مطلب كه اخلاص در اعمال در طی یك دوره چهل روزه باعث جاری گشتن چشمه های حكمت از قلب بر زبان می شود، اذعان و اعتراف به حقیقت فوق را سهل می نماید. چون حضرت معصومه سلام الله علیها نه تنها چهل روز كه در تمامی عمر شریفش مخلصانه عمل میكرد. ۴ ـ كشف اللئالی تاكنون به چاپ نرسیده و به صورت مخطوط در كتابخانه شوشتریهای نجف اشرف وجود دارد. مرحوم میرجهانی نسخهای از این كتاب را در كتابخانه شیخ محمدسماوی دیده است. (مهدی پور، كریمه اهل بیت، متن و پاورقی ص ۶۲.) ۵ ـ كریمه اهلبیت، ص ۶۴ و ۶۳. (با تصرف) ۶ - فاطمه بنت الامام موسی بن جعفر، ص ۵۸ و ۵۷ و اعلام النساء، ص ۵۷۷. ۷ ـ در كتاب اسنی المطالب پارهای از روایاتی كه در شان و منزلت امیرمومنان علیه السلام وارده گشته، گردآوری شده است. در این كتاب تنها احادیثی ذكر شده كه در مصادر و كتب معروف و با سندهای قوی و محكم بیان گردیده است. (امینی، مقدمه اسنی المطالب، ص ۳۲). ۸ ـ ص ۵۱ ـ ۴۹. این كتاب توسط محمدهادی امینی تحقیق شده است. نیز بنگرید به الغدیر، ج ۱، ص ۱۹۷. ۹ ـ احقاق الحق، ج ۶، ص ۲۸۲، به نقل از مسند فاطمه معصومه، ص ۶۱. ۱۰ ـ ص ۱۰۸. این كتاب در ضمن مجموعهای از آثار مولف در یك مجلد به سال ۱۳۶۹ ه" . در تهران به چاپ رسیده است. ۱۱ ـ بحارالانوار، ج ۶۵، ص ۷۷ و ۷۶، فاطمه بنت الامام موسی بن جعفر، ص ۶۰ و ۵۹. ۱۲ ـ فاطمه بنت الامام موسی بن جعفر، ص ۶۱. ۱۳ ـ رازی، محمد شریف، گنجینه دانشمندان، ج ۱، ص ۱۷ و ۱۶.[/align]
-
نظری بر اسامی و القاب حضرت فاطمه معصومه
irsalam پاسخی ارسال کرد برای یک موضوع در میلاد ائمه اطهار (ع)
نظری بر اسامی و القاب حضرت فاطمه معصومه علیهاالسلام [align=justify]برای این مجلله عظیم الشان اسامی چند نقل كردهاند كه عبارتند از: ●فاطمه: ایشان هم نام حضرت زهراعلیهاالسلام و فاطمه یا فاطمه كبری نامیده شده است. در روایتی درباره مقام والا و عظمت شان حضرت زهراعلیهاالسلام و علت نامیده شدن ایشان به فاطمه آمده است: محمد بن مسلم گفت: از ابوجعفر امام باقرعلیه السلام شنیدم كه فرمود: فاطمه دارای جایگاهی كنار درِ جهنم است. وقتی روز قیامت میشود، میان دو چشم هر نفر، مومن یا كافر نگاشته میشود. آنگاه به كسی كه دوستدار اهلبیت است و گناهان فراوانی دارد، دستور داده میشود به آتش افكنده گردد. وقتی حضرت فاطمه آن شخص را میبیند، میگوید: بارالها! مولای من! مرا فاطمه نام نهادی و به واسطه من میخواستی از كسانی كه دوستدار من و ذریهام هستند درگذری. وعدهات حق است و تو از وعدهات تخلف نمیكنی. حضرت معصومه علیهاالسلام نیز چون حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام دارای مقام شفاعت است. و احتمالا نامیده شدن وی به فاطمه بی ارتباط با این مقام نبوده است. به هر تقدیر به واسطه این بانوی گرامی بسیاری از شیعیان داخل بهشت میگردند. در این باره امام صادق علیه السلام میفرماید: بدانید برای بهشت هشت در است؛ سه تا از آنها به سوی قم باز میشود. در آنجا بانویی قبض روح میشود. او از جمله فرزندانم، و نامش فاطمه دختر موسی است. به شفاعت او همه شیعیان داخل بهشت میگردند. در آن زمان خداوند عزیز و والامرتبه میفرماید: درست گفتی، تو را فاطمه نام نهادم و میخواستم به خاطر تو از كسی كه دوستت دارد، و پیرو توست و به خاندانت علاقمند و پیرو آنان است، درگذرم. پیمانم حق است و من خلف وعده نمیكنم؛ به این سبب به بندهام فرمان داخل شدن در آتش را دادم تا تو درباره او شفاعت كنی. تو را شفیع قرار دادم تا برای ملائكه و پیامبران و فرستادگانم و صاحبان این توقفگاه، جایگاه و منزلتت در پیشگاه من مشخص شود. هر كس را كه دیدی میان دو چشمش كلمه مومن است، میگیری و داخل بهشت میكنی. امام رضا علیهالسلام فرمود:«من زار المعصومه بقم كمن زارنی»؛ هر كس معصومه را در قم زیارت كند، مانند كسی است كه مرا زیارت كرده است. حضرت معصومه علیهاالسلام نیز چون حضرت فاطمه زهراعلیهاالسلام دارای مقام شفاعت است؛ و احتمالا نامیده شدن وی به فاطمه بی ارتباط با این مقام نبوده است. به هر تقدیر به واسطه این بانوی گرامی بسیاری از شیعیان داخل بهشت میگردند. در این باره امام صادق علیه السلام میفرماید: «... الا ان للجنهٔ ثمانیهَٔ ابواب، ثلاثه منها الی قم. تقبض فیها امراه هی من ولدی و اسمها فاطمه بنت موسی تدخل بشفاعتها شیعتی الجنهٔ باجمعهم»؛ آگاه باشید، برای بهشت هشت در است؛ سه تا از آنها به سوی قم باز میشود. در آنجا بانویی قبض روح میشود. او از جمله فرزندانم، و نامش فاطمه دختر موسی است. به شفاعت او همه شیعیان داخل بهشت میگردند. برخی از نویسندگان در توضیح روایت فوق گفتهاند: مقتضای این خبر آن است كه از برای آن مخدره (فاطمه معصومه) در نزد خدای تعالی مقام محمودی است كه شفاعت نمودن آن مخدره باشد(در) روز جزا. و از برای او نزد خدا شانی است عظیم كه آن حضرت و هكذا برادرش حضرت رضا علیهالسلام كه در زیارتش میفرماید:«ان لك عندالله شانا من الشان.» و هكذا حضرت جواد. در كتاب مفتاحالجنان مذكور است كه حضرت رضا فرمود: هر كه زیارت كند او را همچنان است كه مرا زیارت كرده است. گرچه مولف مفتاح معلوم نیست، اما از احادیث معتبر نیز چنین مطلبی استفاده میشود. در حدیث است كه «من زار ذریتهما كانما زارهما»؛ هر كس ذریه حضرت حسن و حسین را زیارت كند، مثل كسی است كه خود آنها را زیارت كند. حضرت معصومه و حضرت عبدالعظیم حسنی نیز مشمول همین حكم هستند. آری، حضرت معصومه از مقام محمود یعنی مقام شفاعت برخوردار است. یا بضعهٔ الرساله: یاد مدینه كردم با گوش جان شنیدم لبیك را ز بالا تا در حرم رسید آیا شد آشكارا قبر نهان زهرا؟ یا فاطمه ز هر سو با گوش جان شنیدم بنت امام كاظم اخت امام هشتم باشد شفاعتش را روز جزا امیدم یا بضعهٔ الرساله، ما را مران ز درگه گشتم گدای كویت از غیر، دل بریدم بر زاده برادر، جان جواد سوگند رحمی، اگر چه زیر بار گنه خمیدم یا فاطمه، شفاعت از روسیاهیام كن تا خلق روز محشر بینند رو سپیدم ●معصومه: حضرت فاطمه معصومه مستغرق در عبادت، و از آلایش به معاصی و زشتیها پیراسته و عصمت مادرش زهرا علیهاالسلام در او تجلی نموده است.بر اساس پارهای از روایات، لقب معصومه از سوی امام رضا علیه السلام به این بانوی عظیم الشان اعطا گردید. علامه مجلسی در این باره گوید: امام رضا علیهالسلام در جایی فرمود:«من زار المعصومه بقم كمن زارنی»؛ هر كس معصومه را در قم زیارت كند، مانند كسی است كه مرا زیارت كرده است. بر اساس رویای صادقه نسب شناس گرانقدر مرحوم آیهٔ الله سیدمحمود مرعشی نجفی(م ۱۳۳۸ ه .) این لقب از طرف امام صادق علیهالسلام بر حضرت معصومه اطلاق شده است. در این رویا امام صادق علیهالسلام به آیهٔ الله نجفی كه با دعا و راز و نیاز تلاش پیگیری را برای یافتن قبر مطهر حضرت زهرا علیهاالسلام آغاز كرده بود، خطاب فرمود: «علیك بكریمه اهلبیت»؛ بر تو باد به كریمه اهلبیت. ●كریمه اهلبیت: حضرت معصومه در زبان علما و فقهای شیعه به لقب «كریمه اهلبیت» یاد میشود. از میان بانوان اهلبیت این نام زیبا تنها به او اختصاص یافته است.بر اساس رویای صادقه نسب شناس گرانقدر مرحوم آیهٔ الله سیدمحمود مرعشی نجفی(م ۱۳۳۸ ه .) این لقب از طرف امام صادق علیهالسلام بر حضرت معصومه اطلاق شده است. در این رویا امام صادق علیهالسلام به آیهٔ الله نجفی كه با دعا و راز و نیاز تلاش پیگیری را برای یافتن قبر مطهر حضرت زهرا علیهاالسلام آغاز كرده بود، خطاب فرمود: «علیك بكریمه اهلبیت»؛ بر تو باد به كریمه اهلبیت. ●لقبهای حضرت معصومه علیهاالسلام از زیارتنامهها تا آنجایی كه ما اطلاع یافتیم، سه زیارتنامه برای حضرت معصومه ذكر شده است: یكی از آنها مشهور و دوتای دیگر غیرمشهوراست. اسامی و لقبهایی كه برای حضرت معصومه در دو زیارتنامه غیرمشهور ذكر شده، به قرار ذیل است: طاهره(پاكیزه)؛ حمیده(ستوده)؛ برّه(نیكوكار)؛ رشیده(رشد یافته)؛ تقیه(پرهیزكار)؛ رضیه(خشنود از خدا)؛ مرضیه (مورد رضایت خدا)؛ سیده طاهره(بانوی پاكیزه)؛ سیده صدیقه(بانوی بسیار راستگو)؛ سیده رضیه مرضیه (بانوی خشنود از خدا و مورد رضای او)؛ سیده نساء العالمین(سرور زنان عالم). ●لقبهای دیگر آن بانو محدثه و عابده و مِقدامه(بانوی پیشتاز) از دیگر صفات و القابی است كه برای حضرت معصومه عنوان شده است. [/align] -
بانوی ملکوت: نگرشی بر حیات معنوی کریمه آل محمد, حضرت فاطمه معصومه (س) نویسنده : کریمی جهرمی - علی محل نشر : قم تاریخ نشر : ۱۳۷۹/۱۲/۲۱ رده دیویی : ۲۹۷.۹۷۶ قطع : رقعی جلد : شومیز تعداد صفحه : ۲۰۰ نوع اثر : تالیف زبان کتاب : فارسی نوبت چاپ : ۱ تیراژ : ۳۰۰۰ شابک : ۹۶۴-۷۱۱۸-۰۴-X
-
تاریخ گنبد حضرت معصومه علیهاالسلام در تاریخ چهارده معصوم (علیهم السلام) آمده است است که از دلائل تاریخ معلوم میشود سه گنبد بر مرقد حضرت معصومه (علیهاالسلام) ساختهاند: ۱) گنبدی که به امر شاه بیگم در سال ۵۲۹ بنا کردند. ۲) گنبدی که در سال ۹۲۵ به امر شاه اسماعیل صفوی ساختند. ۳) گنبدی که در سال ۱۲۱۸ به امر فتحعلی شاه ساخته شد. در کتاب جنّهٔ النعیم است که بنیان گنبد مطهّر حضرت فاطمه معروف به معصومه دختر امام هفتم امامیّه حضرت موسی بن جعفر که شاعر در مدح آن مخدّره گفته است: بنت شاه اولیاء موسی بن جعفر فاطمه که کند روح القدس بیرون درگه چاکری در سال ۵۲۹ به امر مرحومه شاه بیگم دختر عماد بیک نام انجام یافت و طلای گنبد و بنای مدرسه فیضیه، که بهترین مدارس آن بلده است، با سنگهای مرمر دور ضریح با دری که در سمت شمال با طلا ساخته شده و میناکار است، از مرحوم خاقان خلد آشیان (فتحعلی شاه قاجار) است و گوی کوچکی که مکمّل به جواهر است و بالای سر آویخته و در میان آن شدّه مروارید قیمتی که از طرفین گوی سر آن بیرون است با زنجیر طلا و حقّه جواهر و قنادیل طلا و نقره نیز از آن مرحوم است. و برای تاریخ طلای گنبد بعضی این شعر را نقل کردهاند: معصومهای که در ره ایوان اقدسش ............ از قدر و صدق حور و پری چاکر آمده و برای تاریخ مدرسه فیضیه این رباعی از قائلش معروف است: در روضه معصومه شهنشاه ملک کاه بنهاد بنای مدرسه دلکش و دلخواه تاریخ بناء پس چه ز ارباب کرم خواست بنوشت صبا مدرسه فتحعلی شاه این دو بیت از آن مرحوم نقل شده: خاقانم و یک جهان گناه آوردم در حضرت معصومه پناه آوردم مِهر نبی و حبّ علی را یا رب بر درگه کبریا گواه آوردم از سماء العالم نقل است که سه مخدّره از بنات حضرت جوادالائمه علیه السلام در جنب مدفن و قبر مخدّره معصومه مسمّا به فاطمه دفن شدند از این قرار: مخدّره زینب، و مخدّره أمّ محمّد، و مخدّره میمونه. منبع: قم یکی از امامزادگان معتبر ایران، سید عزیز الله امامت .
-
زیارت حضرت معصومه (س) ▪ عن سعد عن الرضا(ع) قال: یا سعد من زارها فله الجنهٔ ثواب الأعمال و عیون اخبار الرضا(ع): عن سعد بن سعد قال: سالت اباالحسن الرضا(ع) عن فاطمه بنت موسی بن جعفر (ع) فقال: من زارها فله الجنهٔ امام رضا (ع) فرمود- كسی كه حضرت فاطمه معصومه را زیارت كند پاداش او بهشت است .
-
احادیث منقول از حضرت معصومه [align=justify] حدثتنی فَاطِمَهُٔ وَ زَیْنَبُ وَ أمَّ كُلْثُوم بَنَاتُ مُوسَی بْن ِ جَعْفَر قُلْنَ:... عَنْ فَاطِمَهَٔ بِنْت ِرَسُول ِاللّه ِصَلَّی اللّه عَلَیْه ِوَ آله و سَلَّمَ وَ رَضِیَ عَنْهَا قَالَتْ : «أنَسِیتُمْ قَوْلَ رَسُول ِاللّه ِصِلَّی اللّهُ عَلَیْه ِوَ سَلَّم یَوْمَ غَد ِ یر ِخُمٍّ، مَنْ كُنْتُ مَوْلاهُ فَعَلِیٌّ مَوُلاهُ وَ قَوْلُهُ صَلَّی اللّهُ عَلَیْه ِوَ آله و سَلَّمَ ،أنْتَ مِنِّی بِمَنْز ِلَهٔ ِهَارُونَ مِنْ مُوسی؟!» فاطمه معصومه (س) این روایت را از دختر امام صادق(ع) نقل می كند كه سلسله سندش در نهایت به فاطمه زهرا(س) می رسد. فاطمه زهرا(س)، دختر بزرگوار رسول اكرم (ص) فرمود: « آیا فرمایش رسول خدا(ص) را در روز غدیر خم فراموش كرده اید كه فرمود: هر كس من مولای اویم، علی مولای اوست، و (آیافراموش كرده اید) دیگر فرمایش آن حضرت را كه فرمود: تو برای من همانند هارون برای موسی هستی؟!»(١) … عَنْ فَاطِمَهُٔ بِنْتَ موسَی بْن جَعْفَر (ع)... عَنْ فَاطِمَهَٔ بِنْت ِرَسُول ِاللّهِ صَلَّی اللّه عَلَیْه ِوَ آلِهِ وِ سَلَّمَ ، قَالَتْ: قَالَ رَسُولُ اللّه ِصَلَّی اللّه ِعَلَیْه ِوَ آلِه ِوَ سَلَّمَ : «ألا مَنْ ماتَ عَلی حُبِّ آل ِمُحَمَّد ماتَ شَهِیداً. فاطمه معصومه(س)، از دختر امام صادق (ع) روایتی نقل می كند كه سلسله سندش به حضرت فاطمه زهرا(س)می رسد كه آن حضرت می فرماید: حضرت رسول اكرم (ص) فرمود: «آگاه باشید! هركس با محبّت آل محمّد بمیرد شهید از دنیا رفته است.» مرحوم علامه مجلسی از شیخ صدوق روایتی بس ارزشمند درباره ارزش زیارت فاطمه معصومه (س) نقل می كند: قَالَ سَألْتُ اَبَا الْحَسَن ِالر ِّضَا(ع) عَنْ فَاطِمَهَٔ بِنْت ِمُوسَی بْن ِجَعْفَر (ع)، فَقَالَ مَنْ زَارَهَا فَلَهُ الْجَنَّهَٔ. راوی گوید از امام رضا(ع) درباره حضرت فاطمه معصومه پرسیدم. آن حضرت فرمود:« هركس قبرش را زیارت كند، بهشت بر او واجب می شود . ١) عوالم العلوم، ج ٢١، ص ٣٥٣ به نقل از اسنی المطالب ص ٤٩ تا ص ٥١. این روایت مدارك دیگری هم دارد كه در شرح مفصّل به آن پرداخته ایم . [/align]
-
ولادت حضرت فاطمه معصومه (س) مبارک باد [align=justify] حضرت فاطمه معصومه (س) در روز اول ذیقعده سال ۱۷۳ هجری، در شهر مدینه چشم به جهان گشود. این بانوی بزرگوار، از همان آغاز، در محیطی پرورش یافت که پدر و مادر و فرزندان، همه به فضایل اخلاقی آراسته بودند. عبادت و زهد، پارسایی و تقوا، راستگویی و بردباری، استقامت در برابر ناملایمات، بخشندگی و پاکدامنی و نیز یاد خدا، از صفات برجسته این خاندان پاک سیرت و نیکو سرشت به شمار می رفت. پدران این خاندان، همه برگزیدگان و پیشوایان هدایت، گوهرهای تابناک امامت و سکان داران کشتی انسانیت بودند. ● سرچشمه دانش حضرت معصومه (س) در خاندانی که سرچشمه علم و تقوا و فضایل اخلاقی بود، پرورش یافت. پس از آنکه پدر بزرگوار آن بانوی گرامی به شهادت رسید، فرزند ارجمند آن امام، یعنی حضرت رضا (ع) عهده دار امر تعلیم و تربیت خواهران و برادران خود شد و مخارج آنان را نیز بر عهده گرفت. در اثر توجهات زیاد آن حضرت، هر یک از فرزندان امام کاظم (ع) به مقامی والا دست یافتند و زبانزد همگان گشتند. ابن صباغ ملکی در این باره می گوید: هر یک از فرزندان ابی الحسن موسی معروف به کاظم، فضیلتی مشهور دارد.بدون تردید بعد از حضرت رضا (ع) در میان فرزندان امام کاظم(ع) حضرت معصومه (س) از نظر علمی و اخلاقی، والا مقام ترین آنان است. این حقیقت از اسامی، لقب ها، تعریف ها و توصیفاتی که ائمه اطهار (ع) از ایشان نموده اند، آشکار است و این حقیقت روشن می سازد که ایشان نیز چون حضرت زینب (س) عالمه غیر معلمه بوده است. ● مظهر فضایل حضرت فاطمه معصومه (س) مظهر فضایل و مقامات است. روایات معصومان (ع) فضیلت ها و مقامات بلندی را به آن حضرت نسبت می دهد. امام صادق (ع) در این باره می فرمایند:آگاه باشید که برای خدا حرمی است و آن مکه است؛ و برای پیامبر خدا حرمی است و آن مدینه است. و برای امیر مومنان حرمی است و آن کوفه است. بدانید که حرم من و فرزندانم بعد از من، قم است. آگاه باشید که قم، کوفه کوچک ماست، بدانید بهشت هشت دروازه دارد که سه تای آن ها به سوی قم است. بانویی از فرزندان من به نام فاطمه، دختر موسی، در آن جا رحلت می کند که با شفاعت او، همه شیعیان ما وارد بهشت می شوند. ● مقام علمی حضرت معصومه (س) حضرت معصومه (س) از جمله بانوان گرانقدر و والا مقام جهان تشیع است و مقام علمی بلندی دارد. نقل شده که روزی جمعی از شیعیان، به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر (ع) و پرسیدن پرسش هایی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند. چون امام کاظم (ع) در مسافرت بود، پرسش های خود را به حضرت معصومه (س)که در آن هنگام کودکی خردسال بیش نبود، تحویل دادند. فردای آن روز برای بار دیگر به منزل امام رفتند، ولی هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. پس به ناچار، پرسش های خود را باز خواستند تا در مسافرت بعدی به خدمت امام برسند، غافل از این که حضرت معصومه (س)جواب پرسش ها را نگاشته است. وقتی پاسخ ها را ملاحظه کردند، بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان، شهر مدینه را ترک گفتند. از قضای روزگار در بین راه با امام موسی بن جعفر (ع) مواجه شده، ماجرای خویش را باز گفتند. وقتی امام پاسخ پرسش ها را مطالعه کردند، سه بار فرمود: پدرش فدایش . ● فضیلت زیارت دعا و زیارت، پر و بال گشودن از گوشه تنهایی، تا اوج با خدا بودن است. دعا و زیارت، جامی است زلال از معنویت ناب درکام عطشناک زندگی؛ و زیارت حرم معصومه (س)، بارقه امیدی در فضای غبارآلود زمانه، فریاد روح مهجور در هنگامه غفلت و بی خبری، و نسیمی فرحناک و برخاسته از باغستان های بهشت است. زیارت مرقد فاطمه معصومه (س)، به انسان اعتماد به نفس می دهد، و او را از غرق شدن در گرداب نو میدی باز می دارد و به تلاش بیشتر دعوت می کند. زیارت مزار با صفای کریمه اهل بیت (س)، سبب می شود که زائر حرم، خود را نیازمند پروردگار ببیند، در برابر او خضوع کند ، از مرکب غرور و تکبر- که سرچشمه تمامی بدبختی ها و سیه روزی هاست- فرو آید و حضرت معصومه (س) را واسطه درگاه پروردگار عالمیان قرار دهد. بر همین اساس است که برای زیارت آن حضرت، پاداش بسیار بزرگی وعده داده شده و آن، ورود به بهشت است. در این باره از امام جواد (ع) نقل شده که فرمود: هر کس عمه ام را در قم زیارت کند، بهشت از آن اوست. ● برگزیدن شهر قم پس از آنکه حضرت معصومه (ع) به شهر ساوه رسید، بیمار شد چون توان رفتن به خراسان را در خود ندید، تصمیم گرفت به قم برود. یکی از نویسندگان در این باره که چرا حضرت معصومه (س) شهر قم را برگزید، می نویسد: بی تردید می توان گفت که آن بانوی بزرگ، روی ملهم و آینده نگر داشت و با توجه به آینده قم و محوریتی که بعدها برای این سرزمین پیش می آید - محوریتی که آرامگاه ایشان مرکز آن خواهد بود - بدین دیار روی آورد. این جریان به خوبی روشن می کند که آن بانوی الهی، به آینده اسلام و موقعیت این سرزمین توجه داشته و خود را با شتاب بد ین سر زمین رسانده و محوریت و مرکزیت آن را با مدفن خود پایه ریزی کرده است. ● غروب غمگین حضرت فاطمه(س) پس از ورود به شهر قم، تنها هفده روز در قید حیات بود و سپس دعوت حق را لبیک گفت و به سوی بهشت برین پرواز کرد. این حادثه در سال ۲۰۱ هجری رخ داد. سلام بر این بانوی بزرگوار اسلام از روز طلوع تا لحظه غروب. درود بر روح تابناک معصومه (س) که اینک آفتاب حرم باصفایش، زمین قم را نورانی کرده است. سلام بر سالار زنان جهان و فرزند پیام آوران مهر و مهتران جوانان بهشتی. ای فاطمه! در روز قیامت، شفیع ما باش که تو در نزد خدا، جایگاهی ویژه برای شفاعت داری. [/align]
-
اول ذی القعده سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه(س)
irsalam پاسخی ارسال کرد برای یک موضوع در میلاد ائمه اطهار (ع)
به مناسبت اول ذی القعده سالروز ولادت حضرت فاطمه معصومه(س) جایگاه علمی و معنوی کریمه اهل بیت(س) [align=justify]در مقاله حاضر ضمن بررسی مقام علمی و معنوی حضرت معصومه(س) اهمیت محبت و دوستی خاندان رسالت و نبوت مورد تأکید قرار گرفته است. با تشکر از اداره ارشاد قم بخاطر ارسال این مقاله، با هم آن را از نظر می گذرانیم. ● اهمیت دوستی اهل بیت (ع) بدون تردید از عوامل مهم قرب به خدای متعال، محبت و دوستی پیامبر اکرم، حضرت محمد(ص) و امامان معصوم علیهم السلام و فرزندان و ذراری آن بزرگواران است. این موضوع مستفاد از قرآن و سنت است؛ اما از قرآن، آیات زیادی بر آن دلالت دارد و روشن ترین آیات، این آیه شریفه است که می فرماید: «قل لا اسئلکم علیه اجراً الا الموده فی القربی»؛ ای پیامبر به مردم بگو من از شما درخواست هیچ اجر و مزدی برای رسالتم نمی کنم جز محبت و دوستی با خویشانم. روایات زیادی هم در این زمینه وارد شده است که مضمون آنها این است که پیامبر اکرم(ص) و امامان علیهم السلام از مردم خواسته اند که با فرزندان آنان دوستی نمایند. ما یک روایت را در اینجا ذکر می کنیم. از پیامبر اکرم(ص) روایت شده است که فرمودند: «احبوالله لما یغذوکم من نعمته و احبونی لحب الله و احبو ذریتی لحبی ایاهم؛ خدا را دوست بدارید! به خاطر نعمتهایی که به شما ارزانی داشته است و مرا هم دوست بدارید! به جهت دوستی با خدا (چون من پیامبر الهی هستم) و با فرزندان من دوستی نمایید! چون من آنها را دوست دارم. از متون بسیاری از زیارات امامان و فرزندان آنها نیز همین مطلب استفاده می شود؛ مثلاً در زیارت عاشورا آمده است؛ «اتقرب الی الله بحبکم و البرائه من اعدائکم؛ تقرب می جویم به خداوند، به واسطه دوستی با شما و بیزاری جستن از دشمنان شما. زیرا پیامبر عظیم الشأن(ص) و امامان معصوم علیهم السلام و فرزندان بزرگوار آنان واسطه فیض الهی هستند و خداوند متعال به واسطه آنان بر تمام انسانها و کل عالم هستی فیض بخشی می کند وهر اندازه ای که انسان به خدا ایمان داشته باشد و به خداوند عشق بورزد، باید به همان نسبت اولیای الهی را دوست بدارد. این محبت و دوستی که از مطالبات خدا و پیامبر و امامان معصوم است، نصیب کسی می شود که عظمت خداو پیامبران و سایر اولیای خدا را درک کند و آنان را بیشتر بشناسد؛ زیرا محبت، فرع بر معرفت است. اگر معرفت نباشد و یا از انسان سلب شود، محبت هم از بین می رود؛ چنان که در زیارت حضرت فاطمه معصومه علیها السلام آمده است: و ان لا یسلبنا معرفتکم انه ولی قدیر؛ از خدای ولی و قدیر می خواهم که معرفت شما خانواده را از من سلب نکند. معرفت و شناخت مقامات معنوی و بلندی شأن اولیای الهی، عطیه و اکرامی است از جانب خداوند متعال؛ چنان که در زیارت شریف عاشورا می خوانیم: «فاسئل الله الذی اکرمنی بمعرفتکم و معرفه اولیائکم و رزقنی البرائه من اعدائکم ان یجعلنی معکم فی الدنیا و الاخره؛ از آن خدایی که مرا به شناخت و اعتقاد به شما خانواده اکرام کرده و بیزاری از دشمنانتان را به من روزی کرده است مسئلت می کنم که مرا در این دنیا وآخرت با شما قرار دهد. به طور مسلم یکی از راههای تحصیل معرفت نسبت به اولیا، تأمل و مطالعه در شرح حال و سیره و زندگانی آنان است و نیز توجه به مقامات معنوی و فضایل اخلاقی و مناقبی، مانند: معجزات و کرامات آنان است. این نوع از معرفت، علاوه بر اینکه در اصل محبت و ازدیاد آن اثری مهم دارد، موجب تربیت و الگو گرفتن از آنان نیز می گردد؛ زیرا هیچ کس نمی تواند به تربیت صحیح و سعادت و کمال برسد، مگر از راه الگوپذیری از کسانی که خود به مقام قرب الهی نایل آمده و از طریق اصلاح خود به هدف نهایی رسیده اند. اگرچه مرتبه اعلای معرفت به پیامبر وامامان معصوم علیهم السلام و سایر اولیای الهی از قدرت ما خارج است، اما با کوشش و مجاهده می توان به مقامات بلند معنوی و کرامت و وساطت آنان درفیض الهی رسید؛ زیرا بسیاری از ابزارهای معرفت، به واسطه روایات خود ایشان در اختیار ما شیعیان قرار دارد که با مطالعه می توان به این هدف رسید و از این راه محبت بیشتر آنها را تحصیل کرد. از جمله این بزرگان، سیده جلیله فاطمه معصومه(س) دختر بزرگوار حضرت امام موسی بن جعفر(ع) است که در نوشتار حاضر گوشه ای از مقامات معنوی و فضایل و مکارم روحانی آن بانوی بزرگ اسلام که فرزند امام و خواهر امام و عمه امام است، بیان می شود. این بانوی بزرگ در عظمت و بلندای معنویت در حد بانوان بزرگ اسلام است و لقب او معصومه، نشان دهنده اوج عظمت و بزرگی اوست و اخبار و روایات و نیز قراین و شواهد موجود در زندگی ایشان بیان کننده کمالات و فضایل نفسانی و مقامات معنوی برای ایشان است که در ساختار اصلی این مقابله به آنها پرداخته شده است. ● ذکر نسب فاطمه معصومه(س) نام آن حضرت، فاطمه و ملقب به معصومه است. پدر آن بزرگوار، امام موسی کاظم(ع) و مادر آن حضرت، نجمه خاتون که قبر شریفش در مدینه طیبه است، می باشد. ایشان و برادرشان، حضرت امام علی بن موسی الرضا از یک مادر بودند، چنان که از کتاب «دلائل الامامه» طبری مازندرانی استفاده می شود. ولادت با سعادت آن حضرت به نقل کتاب «نزهه الابرار فی نسب اولاد الائمه الاطهار» روز دوشنبه اول ماه ذی قعده سال یکصد و هفتاد و سه واقع شده است. بنابراین، عمر شریفش ۷۲ سال بود که در سال دویست و یک از هجرت، روز دهم ربیع الثانی در قم از دنیا رفت. امام کاظم(ع) اختیار ازدواج دخترهای خود را به فرزندش، علی بن موسی الرضا(ع) داده بود؛ چنان که در کافی مذکور است که حضرت موسی بن جعفر(ع) در وصیت نامه خود نوشته بود که شوهر ندهد احدی دخترهای مرا نه عموهای آنها و نه برادرهای آنها، مگر با مشورت فرزندم علی و اگر برادری بخواهد خواهر خود را که از مادر یکی باشند، شوهر دهد باید با مشورت و رأی و امر فرزندم علی باشد؛ زیرا که او بیناتر است به مناکح قوم خود و او به هر کس صلاح دانست، شوهر دهد وگرنه، شوهر ندهد و به دخترهای خود همین گونه که نوشته ام به آنها نیز وصیت نموده ام. پس معلوم می شود که از برای آن بانو کفوی و همسری پیدا نشده، لهذا حضرت امام رضا(ع) او را شوهر نداد. باید متذکر شد نه تنها سیده جلیله، فاطمه دختر امام موسی(ع) ازدواج نکرده، بلکه سایر دختران آن حضرت نیز ازدواج نکرده بودند. چنانکه صاحب تاریخ قم به این مطلب اشاره نموده است. روشن است که خود این مطلب دلیل و شاهدی است قوی بر عظمت و جلالت بی بی فاطمه معصومه(ع) که همتایی برای ایشان در ازدواج نبوده است. ● مقام علمی حضرت معصومه (ع) حضرت معصومه درخاندانی که سرچشمه علم وتقوا و فضایل اخلاقی بودند، نشو و نما یافت. پس از آنکه پدر بزرگوار آن بانوی گرامی به شهادت رسید فرزند ارجمند آن امام یعنی حضرت رضا (ع) عهده دار امر تعلیم و تربیت خواهران و برادران خود شد. دراثر توجهات زیاد آن حضرت هر یک از فرزندان امام کاظم به مقامی شامخ دست یافتند و زبانزد عام و خاص شدند. ابن صباغ مالکی دراین باره گوید: هر یک از فرزندان ابوالحسن موسی معروف به کاظم(ع) فضیلتی مشهور دارد. چنانچه اربلی هم در این زمینه می نویسد: هر یک از فرزندان ابوالحسن موسی علیه السلام دارای فضیلت و منقبتی معروف است. مسلماً در میان فرزندان امام کاظم(ع) بعد ازحضرت رضا (ع) حضرت معصومه(س) از نظر علمی و اخلاقی والامقامترین آنان بود. این حقیقت از اسامی و القاب و تعریفها و توصیفاتی که ائمه اطهار از وی نموده اند، هویداست. و با توجه به این حقیقت که ارتباط تنگاتنگ و غیر قابل انفکاکی میان تهذیب نفس و طی مدارج اخلاقی و عرفانی وجود دارد، می توان به رتبه و مقام علمی غیر قابل توصیف حضرت معصومه پی برد. مؤید سخن فوق روایت صالح بن عرندس حلی، بزرگوار شیعی قرن نهم هجری درکتاب «کشف اللئالی» است. وی گوید: روزی جمعی از شیعیان به قصد دیدار حضرت موسی بن جعفر(ع) و پرسیدن سؤالی از ایشان، به مدینه منوره مشرف شدند، چون امام کاظم(ع) درمسافرت بود، سؤالات خود را به حضرت معصومه(س) که در آن هنگام در سنین نوجوانی بود، تحویل دادند. فردای آن روز مجدداً به منزل امام مراجعه کردند، لیکن هنوز ایشان از سفر برنگشته بود. چون ناگزیر به بازگشت بودند، مسائل خود را مطالبه نمودند تا در مسافرت بعدی خدمت امام برسند، غافل از اینکه حضرت معصومه(س) جواب پرسشها را نگاشته بود. وقتی پاسخها را ملاحظه کردند. بسیار خوشحال شدند و پس از سپاسگزاری فراوان شهر مدینه را ترک کردند. در میانه راه با کاروانی برخورد کردند که امام کاظم(ع) هم همراه آن کاروان درحال بازگشت به مدینه بود. پس از شرفیابی به محضر حضرتش پاسخ سؤالات دینی خود را به ایشان عرضه نمودند. چون امام پاسخ سؤالات را مطالعه فرمود، سه بار فرمود:«فداها ابوها» پدرش فدای او باد. امام با این جمله، صحت پاسخ ها را مورد تأیید قراردادند. ● زیارت نامه مخصوص یکی از شواهد عظمت استثنایی حضرت معصومه (ع) زیارت نامه ای است که از ناحیه معصوم درشأن او شرف صدور یافته است. بعد ازحضرت زهرا (ع) او تنها بانویی است که زیارت مأثوره دارد. سعد اشعری قمی می گوید:«درمحضر امام رضا علیه السلام بودم که به من فرمود: سعد! قبری از ما در نزد شما وجود دارد. سعد عرض کرد: قربانت گردم، آیا مقصود شما قبر فاطمه دختر موسی بن جعفر(ع) است؟ امام رضا فرمود: آری، کسی که با معرفت به جایگاه او، وی را زیارت کند، بهشت برای اوست. سپس فرمود: وقتی کنار قبرش رفتی، در بالای سر آن حضرت بایست و ۳۴ مرتبه الله اکبر و ۳۳ بار سبحان الله و ۳۳ مرتبه الحمدلله بگو و آن گاه بگو: السلام علی آدم صفوهء الله... ▪ ویژگیهای این زیارت نامه ۱) درآغاز زیارت نامه، اذکار تکبیر، تسبیح و تحمید گفته می شود که در زیارتهای دیگر دیده نشده است. زائر با این سرآغاز توحیدی، با حالتی ملکوتی و به دور از شوائب و آلودگیها، ارتباطی معنوی برقرار می کند و این عالی ترین حال بنده خدا در برابر عظمت اولیای خداست. ۲) عرض ادب و تقدیم سلام به محضر مقدس معصومین علیهم السلام به صیغه مخاطب آمده، ولی در زیارت نامه های دیگر فقط برای آن معصوم خاص، صیغه مخاطب به کار رفته است. رمز آن را در حدیثی از امام صادق علیه السلام می یابیم که فرمود: ۳) آنچه از حضرت معصومه(س) دراین زیارت نامه خواهانیم. خواسته ای به اجابت رسیده می باشد؛ چون بنا به احادیث، فضیلت زیارت آن حضرت بهشت است. ۴) دراین زیارت نامه، یک دوره معارف شیعه به طور فشرده بیان شده است که به برخی از آنها اشاره می شود: خدا حرمی دارد که مکه است، پیامبر حرمی دارد که مدینه است و امیرالمومنین(ع) حرمی دارد که کوفه است و ما حرمی داریم که قم است و به زودی، زنی از فرزندان من در آنجا دفن می شود که نامش «فاطمه» است. هرکس او را زیارت کند، بهشت بر او واجب خواهد شد ] در ذیل روایت آمده ] امام صادق (ع) این سخن را قبل از ولادت امام کاظم(ع) فرمود»: شایان ذکر است که تقدیم سلام به پیشگاه امام زمان علیه السلام به صیغه غایب آمده و شاید یکی از اسرار آن اشاره به غیبت آن حضرت باشد. ـ اعتقاد به نبوت، امامت و معاد؛ ـ دعا برای ورود به بهشت، حوض کوثر و سیراب شدن از آن به دست ساقی کوثر، محشور شدن در زهره اهل بیت و دعا برای فرج و درک سرور اهل بیت علیهم السلام در زمان ظهور و گردآمدن تحت لوای آن حضرت در زمان ظهور و یا رجعت؛ ـ تقرب به خدا با محبت این خاندان و اعلان برائت از دشمنانشان؛ ـ اعلام تسلیم و انقیاد و دوری از انکار و استکبار؛ ـ اظهار این عقیده که نعمت ولایت از عنایت خداست و استواری برآن جز با حول و قوه الهی میسر نیست؛ ـ تقاضای شفاعت از حضرت فاطمه معصومه. [/align]