جستجو در تالارهای گفتگو

این ساختمان خوش شانسی می آورد!!! سال آينده، ساكنان چيني شاهد يك عمارت سكهاي شكل كامل در رودخانه پيرل در «گوانگژو» چين خواهند بود. اين پروژه 195 ميليون دلاري در حقيقت مرکز تحقيقات و انبار تبادل پلاستيک گوانگدونگ بوده كه طرح خود را از اجسام كانتوني مرتبط با شانس و اقبال خوب الهام گرفته است. اين ساختمان از 138 متر ارتفاع و يك حفره با قطر 47 متر در ميان آن برخوردار بوده كه سازندگان، آن را تلفيقي از طراحي چيني و غربي ميخوانند. شكل ظاهري اين طراحي شبيه زمرد چيني يا يك چرخ چاه يا يك سكه طلا بوده كه هر سه در چين نمادي از خوششانسي هستند. منبع : ایسنا

مخلوط کن مخلوطکن دستی. مخلوط کردن سفیده تحم مرغ.دستگاه مخلوطکن برقی برای مخلوط کردن مایعات و همچنین جهت خرد یا آسیاب کردن گوشت، سیب زمینی، پیاز، مغز گردو، برنج، ادویه و اجسام سخت به کار میرود. شرکتهای سازنده این گونه لوازم برقی گاهی دستگاههای متنوع و جداگانه به بازار عرضه میکنند که بعضی از آنها فقط یک کار خاص را انجام میدهد و بعضی با استفاده از لوازم یدکی چند کار مختلف را انجام میدهند. قطعات تشکیل دهنده درپوش آسیاب: این درپوش از بیرون ریختن مواد آسیاب شده جلوگیری میکند و مجهز به یک جز فشاری میباشد که شستیهای آسیاب را حل نموده و موتور را به کار میاندازد. تیغه آسیاب: تیغه آسیاب شامل دو نیم تیغهاست که فقط یک طرف آن تیز و برندهاست روی تیغه دکمه ای قرار دارد که با فشار دادن آن تیغه ابر میدارند. کائوچویی زیر تیغه: این کاسه مواد آسیاب شده را در خود نگه داری میکند و زیر تیغه، روی بدنه دستگاه، قرار میگیرد. دکمه کائوچویی: این دگمه جهت نگه داری تیغه مورد استفاده قرار میگیرد. قسمت مخلوط کن: این قسمت از دستگاه شامل اجزایی به شرح زیر است: درپوش پلاستیکی که از ریختن مواد مخلوط شده به بیرون جلوگیری میکند. تیغه مخلوط کن که در وسط مخزن نصب میشود. قسمت آب پرتقال گیری: قسمت آب پرتقال گیری دستگاه از اجرای زیر تشکیل شدهاست: درپوش کلاهکی که روی بازوی مخلوط کن سوار میشود و قسمت وسط آن گردان است. مخزن که روی دگمه سر موتور سوار میشود و بازوی بلندی که با کلاهک درپوش درگیر میشود در آن قرار دارد. روی دسته دگمه فشاری قرار دارد. بدنه اصلی دستگاه که موتور محرک در آن قرار دارد و دگمهای که زیر دسته مخلوط کن آن قرار میگیرد. قسمت الکتریکی دستگاه: قسمت الکتریکی آسیاب برقی از قطعات زیر تشکیل شدهاست: موتور آسیاب و مخلوط کن برقی: موتور از نوع یونیورسال است و وظیفه آن به حرکت درآوردن تیغهاست به منظور عملیات خرد کردن یا مخلوط کردن مواد میباشد. دور موتور حدود ۱۲۰۰۰ دور در دقیقه و سرعت تیغه نیز همان سرعت محور موتور است. این دستگاه باید به صورت لحظهای حدود ۳ ثانیه روشن و استفاده شود تا نسوزد. کلیدهای شستی: کلیدهای شستی در مسیر جریان الکتریکی قرار میگیرند و با فشار دادن درپوش آسیاب این کلیدها عمل نموده و موتور الکتریکی به کار میافتد. پایانه: پایانه محل اتصال سیمهای رابط میباشد و از جنس پلاستیکی است. کابل رابط: کابل رابط که از نوع ۲x۰٫۷۵ یا ۲x۱ میباشد از نوع افشان است. دوشاخه: برای اتصال کابل رابط دستگاه به پریز از دوشاخه استفاده میشود. نکات ایمنی در بکارگیری دستگاه هیچ وقت قطعات آسیاب مخلوط کن برقی را با آب جوش پاک تمیز نکنید. قطعات را با شعله آتش خشک نکنید. هرگز دستگاه اصلی را که موتور در آن تعبیه شده داخل آب نکنید. دستگاه را نزدیک شعله آتش، اجاق گاز، و وسایلی که با گرما در ارتباط هستند و نیز اشعه مستقیم آفتاب نگذارید. هرگز به طور طولانی از دستگاه استفاده نکنید این دستگاه باید ۳ ثانیه کار کند و ۳ ثانیه استراحت داشته باشد. از ریختن مواد سخت داخل آسیاب جدا خودداری نماید. موقع باز و بسته کردن دستگاه دوشاخه را از پریز بیرون آورید.

اگر شما جزو افرادي هستيد كه براي گذراندن تعطيلات خود به جاي رفتن كنار دريا ترجيح مي دهيد از اماكن تاريخي ديدن كنيد، در اين صورت احتمالاً گرفتن چند عكس زيبا برايتان خالي از لطف نخواهد بود بخصوص اگر يك ساختمان زيبا يا يك شاهكار هنري در برابر شما باشد. ولي براي عكس گرفتن از هر سوژه اي اصولي وجود دارد كه توجه به آنها سبب زيبايي و تاثير گذاري بيشتر مي شود. لذا در اين مقاله از مقالات آموزشي ياد بگير دات كام مي خواهيم در مورد عكاسي از ساختمان ها صحبت كنيم. نور مناسب مشكل اساسي در مورد نور اينست كه بهترين موقع براي گردش بهترين موقع براي عكاسي نيست. مثلاً هنگام ظهر نه زاويه نور مناسب است و نه ازدحام جمعيت به شما اجازه مي دهد عكس دلخواه خود را بگيريد. شايد در اين شرايط خريد يك كارت پستال بهترين انتخاب باشد ولي اگر شما هم مانند من از علاقه مندان عكاسي باشيد با يك كارت پستال ارضاء نخواهيد شد. بنابراين بايد در زمان مناسب در محل حاضر شويد. بهترين زمان براي عكاسي در فضاي باز يا صبح زود است يا بعد از ظهر هنگامي كه نور خورشيد مايل مي تابد و به قرمزي مي زند. البته صبح زود بهترين موقع است چون در اين زمان نور خورشيد بهترين كيفيت را دارد. و در ضمن افراد كمتري دور و بر شما و سوژه مي چرخند. همانند عكاسي از هر سوژه اي در عكاسي از ساختمان ها بايد ببينيد چه چيزي در ساختمان مورد نظر شما آنقدر ويژه و مورد توجه است كه آن را منحصر به فرد كرده است، بر روي آن تمركز كنيد. و آن را در تصوير خود برجسته نماييد. بعضي مواقع بايد كل ساختمان را در عكس خود بگنجانيد و بعضي مواقع فقط روي جزئيات تاكيد كنيد و گاه تركيبي از هر دو. چهار چوب وقتي از ساختمان ها عكس مي گيريد بخصوص زمانيكه از قسمت هاي فوقاني عكس مي گيريد. حجم نسبتاً زيادي از عكس شما با تكه اي ملال آور از آسمان تمام مي شود. بنابراين بايد به گونه اي اين قسمت را در تصوير تغيير دهيد. يك ترفند ساده استفاده از درختان اطراف و شاخ برگ آنهاست. بايد آنقدر دوربين را حركت دهيد كه شاخه يا شاخه هاي اطراف در بالاي ساختمان مورد نظر قرار گيرد. در اين حالت زوم اوپتيكال دوربين براي تنظيم چهارچوب عكس به شما كمك بسيار مي كند. البته تنظيم نور و مقياس ساختمان كمي مشكل است. از پديده پرسپكتيو كمك بگيريد براي اينكه تصويري متمايز خلق كنيد بايد سعي كنيد كمي از بلندي هاي اطراف كمك بگيريد و از زواياي مختلف به ساختمان مورد نظر نگاه كنيد. گاه در عكاسي از ساختمان هاي بلند مي توانيد از طبقات اول صرفنظر كنيد. يا مي توانيد به ساختمان نزديك شويد و با استفاده از يك لنز وايد حالت پرسپكتيو تصوير را مضاعف كنيد. زماني كه از پايين به سمت بالا نگاه مي كنيد به نظر مي رسد خطوطي كه در دو طرف ساختمان قرار دارند در حال نزديك شدن به يكديگر هستند. و اين طور به نظر مي رسد كه ساختمان در حال خم شدن به سمت پشت است. مشكلي كه وجود دارد اين است كه هنگام عكاسي تشخيص ميزان لازم پرسپكتيو كار راحتي نيست. شايد شما لنز وايد نداشته باشيد اما مهم نيست چون در دنياي ديجيتال كار ها بسيار ساده تر شده اند. كافي است در نرم افزار فتو شاپ از دستورات Distort يا Perspective براي تنظيم ميزان لازم پرسپكتيو خود استفاده كنيد. براي عكاسي از ساختمان ها دو لنز به شما پيشنهاد مي كنم. يكي لنزي كه 28-80 ميليمتر را بپوشاند يا در رنج آن باشد. و ديگري لنز وايد شماست كه 75-300 ميليمتر را بپوشاند و براي عكاسي از فاصله دور و افزودن جزئيات ضروري است. و احتياج به سه پايه هم ندارد.

اجرای الگوی نگهدارنده در ساختمان PS1 گروه معماری Interboro Partners گرجستان الگوی نگهدارنده با ورقه و پنلهای ایستاده و معلق را در ساختمان PS1 این کشور به اجرا درآورده است تا با ایجاد مغایرت میان نمای خارجی این ساختمان و سایر ساختمانهای اطراف آن، هنر بخش چشمانداز در صنعت معماری جهان را به نمایش بگذارد. ورقههای ترکیبی کاغذ و پلاستیک مواد بازیافتی به صورت شبکهای درکنار یکدیگر قرار گرفتهاند و در زوایا و شیبهای مختلف به بدنه و چهارچوب ساختمان PS1 گرجستان متصل شدهاند. این اتصال بهگونهای صورت گرفته که میتوان این ورقهها را به صورت طوفانزده با حرکتهای عمودی و افقی گردان مشاهده کرد. همچنین بخشهای داخلی ساختمان همچون محوطه بازی و نشیمن آن نیز با استفاده از انواع فضاهای سبز با ترکیب درختچههای طبیعی و مصنوعی و میزهای چوبی در طرح و اندازههای متفاوت طراحی و در معرض نمایش عموم درآمدهاند. این در حالی است که ورقههای شبکهای چشمانداز ساختمان PS1 علاوه بر القاء نمای خارجی جذاب به ساختمان، در گردش و تهویه مناسب هوا در ساختمان نیز نقش عمدهای را ایفا خواهند کرد. منبع: سایت خبری / تحلیلی معماری نیوز

ساختمان جاروبرقی دید کلی جاروبرقی یکی از وسایل خانگی مهم است، که این روزها در اکثر منازل وجود دارد. کارخانههای گوناگون این دستگاه را در شکلهای مختلف ساخته و به بازار عرضه میکنند. بعضی از این جاروبرقیها دارای کیسه زباله یکبار مصرف میباشند، و بعضی دارای کیسه دایمی که قابل تخلیه و استفاده مجدد است. ساختمان جاروبرقی از دو قسمت اصلی تشکیل شده که در زیر به آنها میپردازیم. قسمت الکتریکی (الکتروموتور) دستگاه مهمترین قسمت الکتریکی جاروبرقی را یک الکتروموتور از نوع موتورهای کلکتوردار تشکیل میدهد. در اکثر وسایل الکتریکی خانگی معمولا از موتور یونیورسال (سری dc) استفاده میشود. ساختمان و طرز کار آن به صورت زیر میباشد. استاتور (قسمت ساکن) این قسمت از موتور که یک میدان الکتریکی دوار ، برای گرداندن آرمیچر ، ایجاد میکند از دو بخش و یک هسته آهنی تشکیل شده است. سرو ته کلافهای سیمپیچی با نظم و شرایط خاصی در روی تیغههای کلکتور که روی محور روتور نصب شده است لحیم شدهاند. هسته آرمیچر معمولا به شکل استوانهای و از جنس آهن نرم ساخته میشود. این قسمت را از صفحههای نازک که نسبت به یکدیگر عایق شدهاند، میسازند. بدین صورت که آنها را کنار هم قرار داده و بعد روی یکدیگر پرس میکنند. بدین وسیله از افزایش جریانهای فوکو و در نتیجه از گرم شدن هسته جلوگیری میشود. هر یک از صفحههای عایق در محیط خود دارای تعدادی دندانه میباشند که هنگام قرار گرفتن آنها در کنار هم و پرس شدن در طول استوانه رتور شیارهایی به موازات محور آن ایجاد میکنند تا کلافهای سیمپیچی در داخل آنها قرار گرفته و محکم شوند. برای کاهش تلفات ناشی از پدیده هیسترزیس جنس هسته را از فولاد نرم سیلیسدار انتخاب میکنند. زیرا این ماده دارای تلفات هیسترزیس کمی میباشد. جنس محور موتور را از فولاد سخت انتخاب و آن را کاملا صاف و صیقلی میکنند تا در تکیهگاه به راحتی عمل کند. کلکتور (کموتاتور) کلکتور از تیغههای جدا از هم مسی تشکیل شده است که به صورت استوانهای روی محور روتور قرار گرفته و توسط فلنچ نگهدارنده در جای خود محکم شدهاند. در فاصله بین هر یک از تیغهها صفحههای نازکی از جنس میکا قرار گرفته تا به این وسیله تیغهها نسبت به یکدیگر عایق شوند. انتهای هر یک از تیغهها به شکل برجسته و دوشاخه شده است تا سر و ته کلافها به راحتی در داخل آنها قرار گرفته و لحیم شوند. در بعضی از کلکتورها تیغه فاقد دو شاخه برجسته میباشد. معمولا سطح کموتاتور را به سیله ماشین بصورت بسیار صاف استوانهای میتراشند. این عمل باعث کاهش اصطکاک بین سطح کموتاتور و زغالها میشود. در ضمن عایق بین تیغهها را کمی پایین از سطح تیغه قرار میدهند تا با زغالها برخورد نکند. جاروبکها (زغالها) جاروبکها عناصری هستند که جریان الکتریکی دریافتی از شبکه را پس از یکسوسازی وارد کلافهای رتور میکنند. جاروبکها قطعات کوچکی از ترکیب زغال و گرافیت هستند. معمولا بین جاروبکها و کموتاتور هیچ نوع روغنکاری نباید انجام گیرد. زیرا گرافیت جاروبکها روغنکاری سرخود انجام میدهند. جاروبکها داخل نگهدارنده جاگذاری شده و توسط فنر روی تیغههای کموتاتور فشرده میشوند. ارتباط بین برق ورودی و جاروبکها توسط سیمهای بههم بافته شده مسی انجام میگیرد. بطوری که جاروبکها در داخل جازغالی قرار گرفته و تحت نیروی فنر با تیغهها در تماس میباشند. جاروبکها طوری طراحی شدهاند که دارای عمر طولانی باشند. قسمت مکانیکی جاروبرقی شکل ظاهری قطعات جاروبرقی برعکس قسمت الکتریکی از تنوع زیادی برخوردار است. بطوری که هر کارخانه سازنده میتواند برحسب سلیقه خود ساختمان خارجی دستگاه را طراحی کند و آن را بسازد. دلیل دیگر این مطلب این است که هدف سازندگان این نوع وسایل این است که تا حد امکان تولیدشان از نظر ظاهری با تولید کارخانههای دیگر متفاوت باشد. قطعات مختلف قسمت مکانیکی عبارتند از : •سیم جمع کن : سیم جمع کن از یک قرقره ، یک فنر جمع شونده نوار که به آن متصل است تشکیل شده است. مرکز فنر در یک نقطه ثابت و سر دیگرش پس از چندین دور چرخش به قسمت میانی قرقره متصل است. هنگام کشیدن سیم به خارج از دستگاه ، قرقره چرخیده و فنر را جمع میکند، که با فشار دادن شستی آزاد شده و سیم را در جای خود نگه میدارد. •زباله دان : زبالهدان یا مخزن جمعآوری زباله ، در قسمت جلوی دستگاه قرار گرفته است و بعد از آن قسمت مکنده قرار دارد. •فیلتر : با روشن شدن موتور جارو برقی ، هوا به داخل آن مکیده شده و زبالهها را جمعآوری میکند. هوای مکیده شده علاوه بر زباله ، گرد و غبار را نیز جذب میکند. لذا لازم است این هوا که پس از مکیدن زباله ، از قسمت موتور خارج و در فضای اتاق پراکنده میشود، تمیز باشد. به این منظور سر راه هوای خروجی از کیسه و قبل از آنکه این هوا به قسمت موتور برسد از لایههای اسفنجی فشرده استفاده میشود. در واقع اسفنج فشرده ، نقش فیلتر یا پاککننده هوای خروجی را بر عهده دارد. اگر فیلتر بیش از حد کثیف شود، هوا به سختی از آن عبور میکند. بنابراین لازم است هر از چند گاهی مناسب با کارکرد جارو ، فیلتر را تمیز و یا نسبت به تعویض آن اقدام نمود.

اطو برقی دیدکلی اطو دستگاهی است که از آن برای صاف کردن و آهار دادن چین و چروک لباس ، پارچه ، پرده و غیره استفاده میشود. در زمانی نه چندان دور (حدود سی سال پیش) از اتوی زغالی استفاده میشد. ولی با توجه به ایجاد گاز سمی از این اتو و رشد و پیشرفت صنعت برق ، اطوی زغالی کنار گذاشته شد و جای آن را اطوی برقی گرفت. اتو را نباید روی لباس ، مخصوصا لباس پشمی کشید. بلکه باید آن را به آرامی روی لباس فشار داد. به همین جهت در ساختمان اتوهای معمولی وزنهای جهت سنگین شدن اتو تصبیه میکنند. اطوی معمولی برای صاف کردن و فرم داخل پارچههای پنبهای و کتانی مناسبتر است و برای پارچه های پشمی که نیاز به اعمال فشار بیشتری دارد اتوهای بخار مناسبتر است. بخار ایجاد شده در داخل اتوی بخار سبب می شود که پارچه بهتر صاف شود و دیگر لازم نیست که برای ایجاد فشار بیشتر اتو به پارچه ، وزنه یا کفه سنگینتر استفاده شود از این رو اتوهای بخار سبکتر است اتو بخار همچنین از ایجاد سوختن احتمالی پارچه جلوگیری می کند. امروزه اتوها را طوری می سازند که بتوان از آن هم به عنوان اتوی خشک و هم به عنوان اطوی خشک و هم به صورت اتوی بخار استفاده کرد. اطوی خشک یا معمولی اطوی خشک برای اتو کردن پارچههای غیر پشمی مناسبتر است. این نوع اتو در مدلها و طرحهای مختلف به بازار عرضه میشود. از مزایای اطوی خشک ساختمان سادهتر ، قیمت ارزان ، تعمیر و بکارگیری راحتتر آن است. مشخصات فنی اطوی خشک •ولتاژ اسمی : 220 ولت •توان اسمی : 1000 وات •وزن : 2.70 کیلوگرم •کنترل درجه حرارت : 85 تا 210 درجه سانتیگراد ساختمان نوعی اتوی خشک •مجموعه کف اتو که المنت هم در آن قرار میگیرد. •صفحه مشخصات که مشخصات فنی دستگاه مانند ولتاژ ، توان ، وزن ، رنج درجه حرارت روی آن نوشته میشود. •مجموعه ترمینال که شامل قسمتهای زیر است. ◦پیچ ترمینال ◦مجموعه بیمتال که تغییر و کنترل درجه حرارت بوسیله آن انجام میگیرد. ◦پوشش بیمتال ◦واشر خاردار یا محدود کننده بیمتال که این واشر برای بیمتال محدودیت حرکتی ایجاد میکند. •محور یا میله فرمان ترموستات •نگهدارنده و مجموعه بست همراه آن •وزنه یا کفه چدنی که برای ذخیره کردن گرما و افزایش وزن اتو مورد استفاده قرار میگیرد. •درپوش یا پوسته که روی وزنه یا کفه سنگین قرار میگیرد. •صفحه راهنما که درجه حرارت لازم را برای پارچههای مختلف تعیین میکند •درپوش رنگی لامپ نشاندهنده اتو •لامپ نشاندهنده •درپوش عقب دسته اتو •سیم رابط که روکش آن از نخهای مخصوص بافته شده است تا اگر با کف داغ اتو تماس حاصل کرد صدمه نبیند. •لوله لاستیکی حفاظ سیم •مجموعه دسته صفحه چرخان که درجه حرارت را کنترل میکند. •مدار اتو که شامل قسمتهای زیر است. ◦المنت : المنت اتو از نوع نواری است که داخل طلق نسوز قرار میگیرد، یا از نوع فنری است که داخل چینی سرامیک قرار دارد. ◦ترموستات : ترموستات اتو از یک صفحه یا بازوی حساس به گرما ، کنتاکتها و میله فرمان تشکیل میشود. در اثر افزایش دمای محیط اطراف ترموستات ، صفحه یا بازوی حساس افزایش طول داده و سبب قطع و وصل کنتاکتها میشود. ترموستات ، کنترل درجه حرارت اطو را به عهده دارد. ◦لامپ نشاندهنده : ورود جریان برق به اطو توسط لامپ نشاندهنده مشخص میشود. روش تنظیم و تست درجه حرارت اتو بگذارید اتو سرد شود تا دمای آن برابر دمای محیط گردد. دسته کنترل درجه حرارت ترموستات را روی علامت حداقل (MN) قرار دهید. دو سر اهممتر را به دو شاخه اتو وصل کنید. دسته ترموستات را حرکت دهید. تست کردن انحراف عقربه به این صورت است که اگر محدوده نرمال عملکرد ترموستات با بردارهای A و B نشان داده شود، به این ترتیب عمل میکنیم که وقتی دکمه و ترموستات پایینتر از محدوده A قرار میگیرد و ترموستات عمل میکند. پیچ تنظیم روی ترموستات را که زیر صفحه راهنما قرار دارد و علامت (–) کنار آن قرار گرفته ، باید در خلاف جهت عقربههای ساعت چرخاند. وقتی که دگمه ترموستات بالاتر از محدوده B عمل میکند باید پیچ تنظیم ترموستات را در جهت عقربههای ساعت چرخاند. ساختمان و اجزای اطوی بخار مشخصات اطوی بخار همیشه بر روی آن توسط کارخانه سازنده حک میشود. •ولتاژ اسمی : 220 ولت •توان اسمی : 1100 وات •وزن : 1.710 کیلوگرم •طول سیم رابط : 2.43 متر •ظرفیت مخزن آب : 200 سانتیمتر مکعب •دامنه کنترل درجه حرارت : 80 الی 200 درجه سانتیگراد قطعات مختلف اتوی بخار •کلاهک •درپوش •لوله پلاستیکی حفاظ سیم •سیم رابط •صفحه راهنما •درپوش جلو دسته اتو •دگمه بخار •دگمه ضامن •فنر و دگمه بخار •مجموعه دسته چرخان •مجرای قیفی ورودی آب •نگهدارنده قیف با مجرای قیفی شکل •دسته اتو که از جنس کائوچو است •محور یا بازوی حرارتی ترموستات •پوسته یا روپوش صفحه یا کفی اتو •درپوش لوله پرکننده آب •مجموعه یا ترکیب فواره آب نشان •مخزن ترکیبی •شیر ترکیبی •تغییر دهنده ریلی •مجموعه گنبدی شکل بخار •واشر ستارهای محدود کننده حرکت بی متال •صفحه زیر اتو که هیتر هم در آن قرار دارد. طریقه باز کردن اتو درپوش عقب دسته اتو را به سمت خود بگیرید و پیچ نگهدارنده دسته را باز کنید و درپوش را دربیاورید. پیچهای نگهدارنده سیم رابط را از ترمینالهای مربوط باز کنید و سیمهای رابط را از ترمینال جدا سازید. برای باز کردن درپوش ، مجرای قیفی شکل آن را مطابق شکل به سمت بیرون بکشید. برای خارج کردن مجرای قیفی شکل آب دو پیچ نگهدارنده آن را باز کنید و درپوش لولهپرکن را بیرون بکشید. برای خارج کردن دسته ، مهره و واشر نگهدارنده آن را خارج کنید. برای خارج کردن درپوش لوله پرکننده آب و میله ترموستاپ و پوسته ، برای خارج کردن بازوی عمل کننده آب افشان از میله مربوط به آبافشان فنر میله عمل کننده و گیره نگه دارنده دو پیچ نگهدارنده گیره سر لوله آب افشان و درپوش آن را خارج کنید. عیب یابی اتو گرم نمیکند. •دوشاخه خراب است : آن را تعویض کنید. •سیم رابط قطعی دارد : آن را برطرف کنید. •پیچها شل شده : پیچها را محکم کنید. •کف اتو شکسته : آن را تعویض کنید. •ترمینالها فرسوده است : آنها تعمیر یا تعویض کنید. اگر موقع پر کردن آب نشت میکند. •ارتباط درپوش لولهپرکن ضعیف شده است : آن را درست کنید. بعد از پرکردن آب نشت میکند. •آب مخزن نشت می کند : آن را تعویض کنید. •ارتباط مخزن ضعیف است : مخزن را صحیح وصل کنید. •درپوش مخزن ضعیف است : آن را تعویض کنید. مجرای خروجی بخار هنگام بخار نشت میکند. •گرما پایین است : توسط درجه حرارت آن را تنظیم کنید، در صورت خراب بودن درجه حرارت در صورت امکان آن را تعمیر یا تعویض کنید. اتوگرم نمیشود. •دو شاخه خراب یا شکسته است : آن را تعمیر یا تعویض کنید. •سیم رابط قطع شده است : قطعی را برطرف کنید. •در اتصلات پیچها شل شدهاند : پیچها را تست و محکم کنید. •مجموعه ترمینالی ، اتصال الکتریکی را درست برقرار نمیکند : آن را تعمیر یا تعویض کنید. •المنت یا عنصر حرارتی یا صفحه گرم شونده تماس ندارد : آن را تعویض کنید. فقط قسمتی از کف اتو گرم میشود. •المنت یا عنصر حرارتی با صفحه گرم شونده تماس ندارد : آن را تعویض کنید.

ساختمان آبگرمکن: الف-ژاکت:رویه یا کاور از جنس ورق آهن ساخته شده که بخاطر زیبایی و دوام بیشتر آن را لعاب می رهند. ب-پایه:یا شاسی که اجزاء آبگرمکن روی آن سوار می شود. ج- مخزن آب:محفظه بین دو استوانه داخل هم را مخزن تشکیل می دهد.که از ورق آهن گالوانیزه یا سیاه به ضخامت 3تا 4 میلیمتر ساخته می شود .چنانچه از ورق سیاه باشد داخل آن را لعاب می دهند تا عمر آن در مقابل زنگ زدن بیشتر گردد. د-دودکش:استوانه دو سر آزاد داخلی را دودکش نامند که یک سر آن روی اطاق احتراق و سر دیگر به دودکش ساختمان که به فضای آزاد منتهی می گردد. ه- اطاق احتراق:محفظه تشکبل شعله که از مشعل (اجاق)و اتصالات تشکیل می شود. و-محل نصب کنترل:در روی ژاکت یک سوراخ و مقابل آن روی مخزن بوشنی تعبیه شده که بالب ترموستات (که دمای آب را کنترل می کند) در آن قرار می گیرد. ز- کاربراتور گازی : برای کنترل سوخت که باید از ترموستات یا آکواستات فرمان بگیرد و همچنین روشن بودن دائم شمعک (پیلوت)دستگاهی مورد نیاز است که کاربراتور نامیده می شود.(درشکل نقشه انفجاری یک نمونه کاربراتور دیده می شود.)

ساختمان و عیب یابی آبمیوه گیری دیدکلی امروزه دستگاههای آب میوه گیری در طرح ها و مدلهای متنوع به بازار عرضه می گردد. از آنجایی که هر نمونه از این دستگاهها از کمیت و کیفیت خاص برخوردار است. جا دارد به شرح و اجزای ساختمانی این دستگاه اشاره ای داشته باشیم. صفحه مشخصات فنی دستگاه : صفحه مشخصات فنی دستگاه ، اطلاعات مربوط به دستگاه و برق تغذیه آن را به ما می دهد. این اطلاعات شامل قدرت به وات ولتاژ به ولت که معمولا 220 ولت می باشد و اطلاعاتی شامل مدل ، کارخانه سازنده ، استاندارد ها و ظرفیت قید شده است قطعات آب میوه گیری اهرم فشارنده ، درپوش یا مخزن ، صافی یا توری ، ظرف یا مخزن ، در پوش دهانه ، کلاهک صفحه برنده ، صفحه برنده ، کلاهک لاستیکی ، محفظه موتور ، گیره b و a ، صفحه کلید ، کلید ، دیود ، زغال کربنی خازن ، پیچ موتور پایینی ، سیم رابط ، صفحه پایینی دستگاه ، صفحع مشخصات ، برس تمیز کننده ، ظرف شیشهای یا بلوری ، تیغه برنده ، حلقه بالا رونده ، متصل کننده بالایی ، پیچ و مهره و واشر. طریقه باز کردن دستگاه آب میوه گیری •بازکردن صفحه تیغه برنده: در پوش تیغه را بردارید. با پیچ گوشتی نگه دارنده تیغه را بردارید. تیغه همراه صفحه را با بالا کشیدن آن از جای خودش خارج کنید. •طریقه باز کردن صفحه زیر دستگاه: صفحه زیر دستگاه با باز کردن سه عدد پیچ باز می شود. سر درپوش لاستیکی را بردارید و سه پیچ زیر آن را باز کنید. ترمینالهای متصل به موتور را بردارید و سپس موتور را جدا کنید. •طریقه باز کردن کلید و صفحه کلید: برای باز کردن صفحه کلید و کلید ، اول صفحه زیر دستگاه را بردارید. دو پیچ را باز کنید. اتصال ترمینالهای کلید را بکشید. برای برداشتن کلید ابتدا با دست صفحه کلید را جلو بکشید و آن را از بدنه جدا سازید. •باز کردن زغال کربنی: موتور را بردارید. ترمینالهای زغالها را از نگه دارنده آن جدا کنید. •طریقه تعویض سیم رابط: صفحه زیر را باز کنید. سیم رابط را از محفظه موتور باز کرده و آن را با سیم رابط نو تعویض کنید. •طریقه باز کردن گیره b و a: صفحه زیر را باز کنید. خار (e) هر دو گیره را بردارید. گیره ها جدا خواهند شد. گیره های b و a علامت گذاری کنید تا موقع مونتاژ یا جا زدن آنها اشتباه نکنید. •طریقه باز کردن تیغه و ظرف شیشه مخلوط کن: در پوش را بردارید. سپس نگه دارنده شیشه را به طرف بالا بکشید. با دقت حلقه درپوش را با پیچاندن در جهت خلاف عقربه های ساعت بیرون بیاورید. تیغه را با یک پارچه پیچیده و به دقت در گوشهای بگذارید. اتصال بالایی آن را توسط ابزار مخصوص بچرخانید و نگه دارنده تیغه را خارج کنید. نکات ایمنی آب میوه گیری •قبل از وصل کردن دوشاخه به پریز مطمئن شوید که کلید دستگاه قطع است. •محفظه موتور را هرگز داخل آب نکنید. •قبل از استفاده از آب میوه گیری دوشاخه و سیم رابط آن را چک کنید. •آب میوه گیری را روی مکان صاف بگذارید. •قبل از توقف کامل ماشین دستگاه را باز نکنید. •هرگز موقع کار دستگاه ، انگشت ، قاشق ، چنگال و غیره داخل محفظه آب میوه گیری نکنید. عیب یابی آبمیوه گیری موتور حرکت نمی کند: •کلید خراب است : کلید را تعویض کنید. •سیم رابط قطع است یا وصل نیست: سیم رابط را تعمیر یا تعویض کنید. موتور صدا می کند اما نمی چرخد (فورا موتور را خاموش کنید). •بلبرینگ یا بوش خراب است: موتور را باز کرده ، بلبرینگ را گریس کاری کرده و بوش را روغن کاری کنید. در صورت خراب بودن آنها را تعویض کنید. •اجسام سخت بین گردنده و تیغه گیر کرده است: آن را در بیاورید. موتور زیاد گرم می کند: •موتور نیم سوز است: سیم پیچی موتور را تجدید یا تعویض کنید. •محور شفت اصلی از جای خود خارج شده است: قطعه را تعویض کنید. •موتور بدون بار کار می کند: مطمئن باشید که قبل از شروع به کار دستگاه ، میوه در داخل ظرف وجود دارد. •بار زیاد است یا اجسام سخت در داخل محفظه قرار گرفته است: به دستورالعمل کار مراجعه شود. بوی نامطبوع به مشام می رسد: •موتور گرم کرده است: به بخشی که گرم شدن موتور را شرح می دهد مراجعه و رفع عیب کنید. •مایع داخل موتور نشت کرده است: دستگاه را توسط واشر آب بندی کنید. •موتور رطوبت مواد را جذب می کند: موتور را خشک کنید و مانع از رطوبت هوا به داخل موتور شوید. دستگاه لرزش و صدا دارد: •تفاله به صورت ناهموار داخل ظرف جمع شده است. •صافی از حالت نرمال خود خارج شده است: صافی را تعویض کنید. •گیره ها کاملا متصل نشده اند: کاملا ببندید. •دستگاه در محل صحیح قرار نگرفته است: از یک سطح تراز استفاده کنید. •نصب و جا به جایی صافی مشکل است. •اجسام خارجی بین پایه تیغه و پایه صافی جمع شده است: آنها را بیرون بیاورید. •صافی را تمیز کنید. آب میوه کاملا گرفته نمی شود: •تیغه خراب است: تیغه را تعویض یا تیز کنید. •فاصله بین صفحه زیر تیغه و تیغه زیاد است: 2 و یا 3 واشر تنظیم کننده روی سفت موتور قرار دهید آب میوه از دستگاه نشت می کند. •ظرف شکسته است: در پوش یا ظرف زیر در پوش را تعویض کنید. •آب بندی دستگاه خوب نیست: توسط واشر دستگاه را آب بندی کنید.

دید کلی سماورهای زغالی و نفتی هنگام کار ، گاز دی اکسید کربن تولید میکنند. این گاز که در اثر ناقص سوختن زغال و نفت بوجود میآید به علت عدم توجه مصرف کنندگان ، خطرات جانی نیز بجای میگذارد. لذا به منظور جلوگیری از این خطرات سماورهای برقی به بازار عرضه شده است. البته سماورهای برقی نیز بدون عیب نیستند. به عنوان مثال میتوان به خطر برق گرفتگی اشاره کرد. با این حال به سبب داشتن محاسن زیاد امروزه مورد استقبال مردم قرار گرفتهاند. در حال حاضر اگر چه توسعه شبکه گاز شهری استفاده از سماورهای گازی را نیز رواج داده است، اما تولید گاز دی اکسید کربن در این سماورها سبب شده است که استفاده از سماورهای برقی همچنان در اولویت باشد. ساختمان سماور برقی سماور برقی از دو قسمت عمده زیر تشکیل شده است. قسمت خارجی این قسمت سماور شامل مخزن ، درپوش مخزن یا چنبره ، پایه و دستهها میباشد. اجزای الکتریکی سماور برقی قسمت عمده سماور برقی بخش الکتریکی آن است که شامل اجزای زیر است. * عایق مخصوص المنت برای جلوگیری از اتصال بدنه المنت از عایق مخصوصی استفاده میشود. در المنتهای فلزی از عایقهای مخصوص سرامیکی که بصورت مهره سوراخدار است، استفاده میشود. قطر سوراخ مهرهها برحسب مقدار ولتاژ المنتها متفاوت است. عایق المنتهای صفحهای از نوع مقوای نسوز است و عایقهای حلزونی از نوع پودر سرامیکی یا خاک چینی میباشند. * لولههای عایق نسوز لولههای عایق که به آنها وارنیش نسوز هم گفته میشود، برای عبور سیمهای رابط مورد استفاده قرار میگیرد. وظیفه لولههای عایق دو چیز است : o حفاظت سیمهای روپوشدار سماور در مقابل حرارت o جلوگیری از اتصال بدنه * ترمینان چینی: سیمهای رابط به دو سر المنت توسط ترمینال چینی به همدیگر متصل میشوند، که از استحکام حرارتی کافی برخوردار است. * ترموستات یا اتوماتیک : ترموستات کنترل درجه یا میزان گرما در سماور را به عهده دارد. ترموستات یک سماور برقی از قسمتهای زیر تشکیل میشود. o بازو یا عضو حساس به حرارت o پلاتینها o اهرم چینی o ولوم o پیچ تنظیم o دسته ولوم طرز کار سیستم اتوماتیک سماور اصول کار ترموستات به این صورت است که وقتی جریان الکتریکی المنت توسط ترموستات برقرار میشود، المنت گرم شده و گرمای آن از طریق بدنه مخزن جذب آب درون مخزن میشود. وقتی درجه حرارت آب بالا رفت و به حد مجاز رسید، گرمای المنت ، بازوی حساس ترموستات را گرم میکند. بازوی حساس در مقابل گرما انبساط طولی پیدا کرده و بطرف بالا کشیده میشود. در این هنگام دو پلاتین اتصال جریان المنت ، از همدیگر جدا شده و المنت از کار میافتد. پس از مدت زمانی که دمای آب از حد لازم کمتر میشود. بازوی حساس خنک شده در نتیجه انقباض طولی پیدا کرده و دوباره دو پلاتین به همدیگر وصل میشوند و جریان المنت برقرار و آب گرم میگردد. بدین ترتیب در تمام مدتی که سماور به برق وصل است گرمای آب بطور خودکار کنترل میشود. عیب یابی سماور برقی سماور گرم نمیکند و لامپ نشان دهنده روشن نمیشود. * پریز برق ندارد : باید عوض یا تعویض شود. * دوشاخه یا کابل رابط خراب است : باید تعمیر یا تعویض شود. سماور گرم نمیکند اما لامپ نشان دهنده روشن است. * ترموستات خراب است : روشن شدن لامپ نشان دهنده به دلیل اتصالی اشتباط آن به ترمینال چینی است. آن را اصلاح کنید. گرم نکردن سماور به دلیل خراب بودن ترموستات میباشد. یک لحظه کوتاه پلاتینهای ترموستات را به همدیگر وصل کنید. در این هنگام اگر سماور گرم شد، ترموستات خراب است. ترموستات را در صورت امکان رفع عیب کنید، اگر عیب برطرف نشد آن را تعویض کنید. * المنت خراب است : اگر المنت مختصر قطعی پیدا کرده و کاملا خراب نشده باشد. محل قطع شده را مشخص و به همدیگر اتصال دهید. ولی اگر در اثر کار زیاد خسارت کلی دیده باشد، باید آن را به کلی عوض کنید تا عیب رفع شود. سماور برقی گرم میکند ولی گرمای آن مطلوب نشده و زود به زود ترموستات قطع و وصل میشود. * ولوم ترموستات روی درجه مناسب قرار نگرفته است : ولوم ترموستات را روی درجه مناسب قرار دهید. * ترموستات تنظیم نیست ولوم ترموستات را در جهت عقربههای ساعت بچرخانید تا در آخرین درجه خود قرار گیرد. حال سماور را به برق وصل کنید. دسته ولوم را پس از باز کردن پیچ آن از ولوم خارج کنید. به محض قطع جریان توسط ترموستات ، پیچ داخل ولوم را با پیچ گوشتی تخت مناسب در جهت عقربههای ساعت بچرخانید تا پلاتینها به هم متصل شده و جریان الکتریکی برقرار شود. در این حال همچنان منتظر باشید. اگر بعد از چند لحظه کار در حالی که آب نمیجوشد، ترموستات عمل کند باز پیچ تنظیم را در همان جهت بچرخانید. پس از مدتی آب به جوش میآید. بعد از چند لحظه که از مدت زمان جوش آب گذشت، پیچ را در جهت خلاف عقربههای ساعت حرکت دهید تا عمل اتوماتیک انجام گیرد. حال چنانچه پس از کاهش گرما ، ترموستات مجددا بصورت خودکار جریان را برقرار کند و در هنگام جوشیدن آن را قطع نماید ترموستات تنظیم است. در غیر اینصورت اقدام به تنظیم مجدد ترموستات کنید تا وضعیت اتوماتیک بطور مطلوب بدست آید. آب از زیر سماور چکه میکند و هنگام کار سماور ، بدنه دارای برق است. * کوره حرارت سوراخ شده است : باید محل عیب را شناسایی و قلع کاری کرد. * سماور هنگام شست و شو در داخل آب قرار گرفته و قسمت الکتریکی آن خیس شده است : آن قدر صبر کنید تا سماور کاملا خشک شود.

پلوپز برقی و ساختمان آن دیدکلی پلوپز برقی در اکثر منازل مورد استفاده قرار میگیرد. این دستگاه نیز بر حسب ظرفیت ، پخت برنج و کارخانه تولید کننده در مدلهای متفاوت به بازار عرضه میشود. مخارج پخت برنج با پلوپز از پخت برنج با نفت و گاز ارزانتر است. علاوه بر این ویتامین برنج در پلوپز باقی میماند. ساختمان پلوپز •دیگ پلوپز : دیگ پلوپز از جنس کرم شکل میباشد و سطح آن از ماده تفلون پوشیده شده است تا برنج پخته شده به دیگ نچسبد. •نگهدارنده درپوش پلوپز : نگهدارنده درپوش پلوپز روی دسته سمت راست پلوپز سوار است. •دسته پلوپز : هر دستگاه پلوپز دارای دستهای است که از جنس کائوچو میباشد. •قسمت زیر دسته نگهدارنده سمت راست •صفحه گرم کننده •لامپ نئون •ترموستات مرکزی : وسط صفحه گرم کننده قرار میگیرد و حالت فنری دارد. •پایه : پلوپزها سه پایه دارند که از جنس کائوچو میباشد. •بدنه خارجی : جنس بدنه خارجی را از استیل میسازند تا اولا در تماس با آب زنگ نزند، ثانیا از هدایت حرارت مرکزی به محیط جلوگیری کند. •صفحه زیر : صفحه زیر ، صفحه فلزی است که از هدایت گرمای هیتر یا گرمکن به محیط جلوگیری میکند و نیز محافظ قسمتهای داخلی است. •کلید : کلید اتوماتیک است و بعد از پختن برنج بصورت خودکار جریان قطع میکند. •صفحه مشخصات : صفحه مشخصات صفحهای است که علامت یا مارک کارخانه سازنده روی آن حک میشود. •هیتر یا گرم کننده : هیتر یا گرم کننده به صورت یک صفحه است و بر روی آن المنت حرارتی توری شکلی که به دور مقوای نسوز پیچیده شده قرار دارد و روی آن نیز طلق نسوز مقوایی قرار دارد. •نگهدارنده فلز المنت •دوشاخه و سیم رابط •درپوش کامل : در پوش از جنس استیل است و روی آن دسته عایقی قرار دارد. •درپوش بدون دسته •نگهداری عایق یا دسته درپوش •پیچ نگهدارنده دسته درپوش •ترموستات محافظت حرارتی و غیره عیب یابی پلوپز برق ندارد. •سرسیمها قطعی دارد یا سیم رابط به دوشاخه قطعی دارد : تعمیر یا تعویض شود. لامپ نئون روشن نمیشود. •سیم یا سرسیم مربوط به لامپ قطعی دارد یا لامپ خراب است : آن را تعویض یا تعمیر کنید. کلید اتوماتیک خوب کار نمیکند. •بعد از پختن کلید اتوماتیک قطع نمیکند : تمام اتصالات را بررسی کنید. کلید یا ترموستات را تعویض کنید. •هنگام پختن برنج کلید اتوماتیک قطع می شود : چک کنید که آیا ته دیگ داغ میشود یا خیر. ته دیگ را تمیز کنید. در صورت لزوم ترموستات را تعویض کنید. کلید اتوماتیک کار نمیکند. •تنظیم حرارت ترموستات حرارتی ایراد دارد : آن را تنظیم کنید. در حالی که کلید اتوماتیک کار میکند اما برنج ته میگیرد. •تنظیم کلید اتوماتیک ایراد دارد : آن را تنظیم کنید. •بدنه پلوپز اتصال دارد. •سیمهای رابط به بدنه چسبیدهاند. المنت ، ترموستات و یا لامپ .... اتصال بدنه دارد : صفحه زیر پلوپز را باز کرده و کلید سیم بندیهای مدار را بازدید کنید. اتصال بدنه هر کدام از قطعات را بوسیله اهممتر (با چراغ سری) مورد آزمایش قرار دهید تا محل عیب مشخص گردد. بعد از مشخص کردن آن را تعمیر کنید.

ساختمان پنکه پَنکه یکی از وسایلی است که در منازل و ساختمانها فراوان مورد استفادهاست. پنکه دارای پرههای اریب است که با چرخیدن خود باعث جابجایی و خنکی هوا میشود. پنکهها معمولاً در دو نوع رومیزی و ایستاده ساخته میشوند. نگاه اجمالی به پنکه پنکه رومیزی یکی از وسایلی است که در منازل و ساختمانها فراوان مورد استفاده میباشد. در کشور ما تعداد کارخانههای تولید کننده پنکه رومیزی انگشت شمار است. قسمتهای مهم پنکه رومیزی •موتور ، که معمولا از نوع تک فاز خازندار است. •پرههای خنک کننده •نگه دارنده پره خنک کننده •شبکه سیمی یا محافظ خنک کننده و پایه •صفحه کلید •کلید ساعتی طریقه جا زدن شبکه پروانه پنکه رومیزی شبکه را به بدنه با جایی که موتور درون آن قرار دارد میبندند بعد از بستن شبکه نیمه واشر مخصوص پشت پروانه خنک کننده را به محور موتور میبندند. بعد از واشر مخصوص پروانه خنک کننده را در جای خود گذاشته و پیچ روی پروانه خنک کننده را میبندند و نیمه دیگر شبکه را به نیمه ثابت شبکه بسته شده میبندند. مدار الکتریکی پنکه رومیزی مدار الکتریکی یک پنکه رومیزی مجهز به تایمر میباشد. لازم به توضیح است که موتور پنکه رومیزی دارای سه دور تند ، متوسط ، و کم میباشد که توسط یک صفحه کلید با چهار دگمه امکان بهره برداری از دورهای مختلف آن فراهم میگردد. از این چهار دگمه برای قطع و سه دگمه برای دورهای مختلف است.

ساختمان کولرهای آبی از آنجایی کولرهای آبی در پشت بام نصب میشوند، باید از نظر استحکام در محلی گذاشته شوند که در سقف ایجاد لرزش و صدا ننمایند. مثلا آنها را نباید روی ستونها یا نزدیک دیوارها قرار داد. محل قرار گرفتن کانالهای کولر باید از قبل پیش بینی شده باشد، که در روی پشت بام ورودی کانال از طریق اطاقک سیمانی توسط برزنت به کولر متصل گردد. در قسمت زیر کولر معمولا یک قاب فلزی چهار پایه به ارتفاع حدود 30 سانتیمتر قرار داده میشود. ساختمان موتور کولر آبی این نوع موتورها از نوع قفسی (قفس سنجابی) با راه انداز خازنی یا مقاومتی دو دور میباشند، که در قدرتهای مختلف 0.25 ، 0.5 و 0.75 اسب بخار و بالاتر نسبت به حجم هوادهی کولر انتخاب میشوند. این نوع موتورها به دلیل نداشتن کلکتور (روتور سیم پیچی شده) با صدای بسیار کم ، حجم ، قیمت کمتر و عمر طولانیتر مورد استفاده قرار میگیرند. موتور کولر دارای دو دور حدود 1000 و 1500 دور در دقیقه است، که به نام دور کند و دور تند معروف است. ساختمان این موتورها بر اساس سه مشخصه سیم پیچ که راه انداز دورکند و دورتند هستند، ساخته میشوند. در روی بدنه موتور کولر قسمت الکتریکی کلید گریز از مرکز وجود دارد که سرهای خروجی سیم پیچها و کابل ورودی برق به آن متصل میشود. روی قسمت کائوچویی این کلید لغات (com) مشترک (hi) تند (lo) کند دیده میشود. جریانی که موتور در دورهای تند و کند میکشد، حدود یک اسب بخار و (4.2 آمپر) است. برای کولرهای با حجم هوا دهی زیاد از موتورهای سه فاز با یک دور (1500 دور در دقیقه) استفاده میشود. ساختمان کولر آبی از بخشهای مختلفی تشکیل شدهاند که آنها را بررسی میکنیم. استاتور (قسمت ساکن موتور) استاتور از سه قسمت اصلی تشکیل شده است. بدنه (طوقه) این قسمت استاتور از ورقهای فولادی ساخته شده و توسط دستگاه درز جوش به صورت استوانهای کامل در آمده است. قبل از جوش بدنه سوراخهایی توسط پرس جهت تهویه روی آن تعبیه میگردد. قبل از اینکه هسته و سیمبندی در آن قرار گیرد، روی آن آزمایشهایی انجام میگیرد. بدنه ابتدا فسفاته ، سپس لعابکاری و سرانجام رنگ میشود. موقعی که استاتور روی پایهاش قرار میگیرد، حتما قسمت بیرون منفذ آن باید به سمت بالا باشد تا در مقابل ریزش آب و غیره محافظت گردد. هسته هسته الکتروموتور از ورقهای دینامو (فولاد سیلیسدار) که روی آن شیارهای مخصوص و متفاوت تعبیه گردیده ، تشکیل شده است. قطر داخلی هسته 8.9 سانتیمتر و طول یا ضخامت محوری هسته برای موتورهای 3/1 اسب بخار ، 4.3 سانتیمتر و برای موتورهای 2/1 و 4/3 اسب بخار 5.4 سانتیمتر است. رتور رتور نیز از ورقهای دینامو (فولاد سیلیسدار) تشکیل شده است. در روی ورقها شیارهایی تعبیه شده است که آلومینیم مذاب درآن تزریق میشود. آلومینیم مذاب پرههای خنککننده دو سر رینگ را که میلههای روتور را اتصال کوتاه میکند، نگه میدارد. جهت سبک شدن روتور و تهویه بهتر آن در روی هسته در قسمت مرکزی سوراخهایی تعبیه میشود. درپوش و بوشها درپوشهای انتهایی ، قسمتی از موتور را تشکیل میدهند، که در مرکز آنها بوشهای نگهدارنده محور رتور تعبیه شده است. جنس بوشها از استیل و قسمت داخلی آنها از برنز میباشد تا در مقابل بارهای سنگین و سبک از استحکام کافی برخوردار باشند. روی بوشها منفذی تعبیه گردیده که در داخل آن نمد مخصوص آغشته به روغن قرار میگیرد. کلید گریز از مرکز (صفحه اتصالات) این کلید روی درپوش عقب الکتروموتور قرار دارد و چهارسر توسط فیشها از زیر به آن اتصال دارد. در قسمت رویی یا بیرونی کلید ، یک سیم مخصوص دور زیاد که به فیشی با علامت hi که مخفف high ، سیم دور کم به فیشی که به علامت lo که مخفف low و سیم برق مشترک به فیش با علامت com که مخفف (comon) است، متصل میشوند. توربین (بادبزن) قسمت اصلی کولر که هوای داخل اطاقک را به داخل کانال میدمد، توربین یا بادبزن نامیده میشود. توربین از طریق یک فلکه (پولی) بزرگ با یک تسمه به فلکه موتور متصل میگردد. توربین از تعدادی پره که با شکل و زاویه خاصی حول یک استوانه قرار دارند، تشکیل شده است. پولی یا فلکه پولی از آلومینیم خشک تهیه شده و انتقال قدرت از الکتروموتور به فن یا پروانه از طریق آنها انجام میگیرد. پولی کوچک روی محور موتور و پولی بزرگ روی محور پروانه نصب میشود. طرز قرار گرفتن آنها طوری است که هر دو آنها دقیقا روی یک صفحه فرضی قرار میگیرند. در غیر این صورت باعث خوردگی تسمه میشوند. روی مرکز هریک از پولیها یک پیچ مغزی قرار دارد که باید توسط آچار آلن روی سطح صاف محورها تنظیم و سپس محکم شود. در غیر اینصورت پس ازمدتی به صورت هرزگرد حرکت میکنند. یاتاقان یاتاقان یا بستر قسمتی است که یک سر محور فن در داخل آنها قرار میگیرد. ساختمان یاتاقان طوری است که نیروی وزن ناشی ا زمحور و فن و اصطکاک را به بدنه منتقل میسازد، و چون باید حداقل اصطکاک و ساییدگی را داشته باشد، لازم است ماهانه یک بار روغنکاری شوند. بهترین یاتاقانها نوع گرافیتی و بلبرینگی هستند. واترپمپ (پمپ آب) واتر پمپ یا پمپ آب کولر مانند همه پمپها از دو قسمت الکتریکی (موتور) و یک قسمت مکانیکی (پمپ) تشکیل میشود. قسمت الکتریکی استاتور : قسمت استاتور از دو بوبین یا بالشتک تشکیل شده است، که روی هسته در داخل شیارها قرار گرفتهاند. روتور : هسته روتور ، واترپمپ را از ورقهای آهن سیلیسدار تهیه و شیارهایی به منظور قرار گرفتن میله یا هادیها روی روتور ، روی آن ایجاد میکنند. این شیارها به منظور افزایش گشتاور واتر پمپ انتخاب می شوند. در داخل آنها مواد مذاب تزریق میکنند. بطوری که یک قفسه آلومینیومی تشکیل میشود. درپوش ها :درپوشها محل قرار گرفتن یاتاقانها و نگهداری دو سر محور موتور میباشند، و در نگهداری روتور نقش مهمی ایفا میکنند. قسمت مکانیکی واتر پمپ(پمپ آب) : قسمتی از مجموعه موتور کولر که به شکل پرههای منظم در قسمت انتهایی (پایینی) محور قرار دارد، واتر پمپ نامیده میشود، و عمل پمپاژ آب را به بدنه کولر انجام میدهد. قسمتهای مختلف پمپ عبارتند از : پایه اصلی پمپ که در داخل آب قرار میگیرد. پروانه چهار یا سه پره که نقش توربین را داشته و آب را پمپاژ میکند. کفی یا پایه پمپ که در زیر پایه نصب میگردد و نقش آببندی پمپ را دارد. چپقی پایه پمپ ، محل قرار گرفتن شیلنگ ، که آب را به سه راهی منتقل میکند. کلاهک پمپ ، قسمت فوقانی الکتروپمپ ، که به صورت چتری بالای الکتروپمپ قرار میگیرد تا از ورود آب به داخل آن جلوگیری کند. بدنه کولر (اطاقک هوا) اطاقک هوا از یک مکعب تشکیل شده است که دارای کف سقف و یک بدنه ثابت میباشد. سه دیوار دیگری که پوشالها در آن جای داده میشوند. معمولا متحرک هستند، و میتوان آنها را از اطاقک جدا ساخت. در مواقع تعویض پوشالها و یا سرویس کولر این کار ضروری است. قسمت دیوار ثابت از طریق یک دریچه لبهدار با یک قطعه برزنت به کانال اصلی متصل میگردد. بدین ترتیب از انتقال ضربه و لرزش کولر به کانال جلوگیری میشود. شناور (فلوتر) شناور وسیلهای است که برای تنظیم مقدار و ارتفاع آب داخل مخزن کولر یا هر مخزن دیگری بکار میرود، و از سرریز شدن آب جلوگیری میکند. این دستگاه که قابل تنظیم نیز هست، از یک شیر فشاری که توسط یک بازو به یک کره پلاستیکی توخالی متصل است تشکیل میشود. جعبه اتصال الکتریکی جعبه اتصال که از مواد عایق ساخته شده است، به بدنه ثابت کولر در داخل آن متصل میباشد. طوری که روی آن سرپیچهای اتصال ، همراه با حروف و در بعضی موارد با نقشه اتصال دیده میشود. این جعبه دارای یک درپوش محافظ است. خازن راهانداز موتور کولر این خازن (که با سیم پیچ راهانداز موتور بطور سری قرار گرفته است) هنگام راه اندازی موتور در مدار قرار میگیرد، و با ایجاد اختلاف کار بین جریان ولتاژ باعث حرکت موتور شده و سپس توسط کلید گریز از مرکز از مدار موتور خارج میشود. پس از خاموش شدن کولر مجددا کلید گریز از مرکز خازن را برای استارت بعدی در مسیر جریان از میدهد.

ساختمان اسرارآميز سلول سلول، يك موجود بسيط و ساده نيست و چنانكه خواهيم ديد، ساختمان آن از قسمت هاى مختلفى تشكيل شده است كه هر كدام دفترى است از معرفت كردگار. به طور كلى هر سلول از سه قسمت مهم «هسته» (در وسط)، «پوسته خارجى» (غشاء) و «ماده اى شفاف»، در ميان آن دو ساخته شده است. در ضمن ساختمان اين سه قسمت نيز ساده نبوده و هر يك داراى اجزا و تشكيلات شايان توجهى است.1 ولى با اين همه، ساختمان ياخته ها بسيار ظريف مى باشد به طورى كه تنها ضخامت غشاء آنها در بعضى از سلول ها يك ميكرون است. هم چنان كه در گذشته اشاره شد مى توان سلول را مانند بدن يك انسان تشريح كرد و براى اين كار، ابتدا سلول را در زير ميكروسكوپ قرار داده و اجزاى آن را رنگ آميزى مى كنند تا بيشتر قابل ديدن شوند. سپس به وسيله سوزن هاى بسيار ظريفى، سلول را شكافته و تشريح مى كنند و در پاره اى از موارد از دستگاه ميكروتوم براى قطع و برش سلول ها استفاده مى كنند كه بعداً براى مطالعه، برش هاى حاصله را با رنگ هاى مخصوصى رنگ آميزى مى كنند; ولى ابزار مخصوصى وجود دارد كه به وسيله آنها مى توانند بدون قطع و برش پوسته، سلول رنگ را به قسمت هاى داخلى آن تزريق نموده و از بيرون غشاء بى رنگ، قسمت هاى رنگ آميزى شده را مورد مطالعه قرار دهند. ظرافت اين دستگاه، جالب توجه است. اعمال حياتى سلولها عجيب تر آنكه هر سلول به تنهايى (مانند: انسان و ساير حيوانات پر ياخته) اعمال حياتى را به خوبى انجام مى دهد. اعمال حياتى سلول، عبارت است از: تغذيه، هضم، جذب، دفع، پاسخ به تحريك2 و توليد مثل. در ابتدا سلول براى اين كه مواد غذايى مورد نياز محيط خود را قابل جذب نمايد، ماده اى به نام «دياستاز» از خود ترشح كرده و آنها را در خارج، هضم مى نمايد و سپس مواد غذايى هضم شده را به داخل جذب نموده و زوايد را كه در حقيقت، حكم مدفوع حيوانات پر ياخته را دارد - از خود بيرون مى دهد. قسمتى از مواد جذب شده به مصرف تأمين انرژى و حرارت سلول رسيده و قسمت ديگر به صورت تركيبات مختلف در رشد سلول به كار مى رود.3 سلول در اثر تغذيه و رشد به مرحله اى مى رسد كه ديگر نمى تواند از آن حد تجاوز كند، در اين زمان است كه توليد مثل سلول از راه تقسيم انجام مى گيرد و يك سلول به دو سلول زنده تبديل گرديده، هر كدام از آن دو، به طور جداگانه به فعاليت حياتى خود ادامه مى دهند. اكنون ملاحظه كنيد كه يك سلول با اين ظرافت و كوچكى- كه اين همه نكات و دقايق نظم و اسرار شگفت انگيز در وجود آن نهفته است - هرگز مى تواند معلول تصادف و علل فاقد شعور طبيعى باشد؟ راستى اگر در جهان، موجودى به جز يك سلول وجود نداشت، همان كافى نبود كه وجود يك قدرت و عقل با هدفى را ثابت كند؟ آرى هر سلول از سلول هاى بدن انسان، يك نشانه حق، يك دليل خداشناسى و يك مصداق روشن از برهان نظم مى باشد. مهم ترين و جالب ترين نكته توحيدى سلول، همان اسرار مربوط به حيات آن است

نکاتی درباره سقف تیرچه و بلوک و محاسبه وزن واحد سطح : معمولا اگر طول دهانه از ۴ متر بیشتر باشد از کمرکش استفاده می کنیم، کار کمرکش بستن تیرچه ها به یکدیگر برای کمتر کردن خیز تیرچه ها است. کمرکش ها عمود بر جهت تیرچه ها قرار می گیرند و نحوه ارماتور گذاری انها بدین نحو است که در ۱ متر اول دهانه از هر طرف استفاده از سنجاقک به فواصل اتساین ۱۰ سانتی متر و در اواسط دهانه به اتساین ۲۰ سانتی متر می رسد. مطابق یک توصیه اگر طول دهانه از ۷ متر بیشتر باشد بهتر است که در هر ۳ متر یک کمرکش عبور کند. دقت کنید که کمرکش باربر نیست و فقط برای یکپارچه کردن سقف کاربرد دارد و بار متمرکز را بین تیرچه ها نیز پخش می کند. مشخصات فنی تیرچه و بلوک : در ایران معمولا از تیرچه به عرض ۱۰ سانتی متر استفاده می گردد، در صورت نیاز به تیرچه قوی تر از ۲ تیرچه کنار یکدیگر استفاده می گردد. مطابق ائین نامه ACI ارتفاع تیرچه ها نمی بایست از ۳٫۵ برابر عرض تیرچه بیشتر شود . بتن تیرچه ها باید دارای مشخصات دانه بندی ریزتر بتن سقف باشد و عیار ان ۴۵۰ است. میلگرد اصلی در تیرچه ها می بایست از ۸Ø و ۱۰ Ø و ۱۲ Ø باشد. در دهانه های بزرگتر از ۷ متر باید از تیرچه دوبل استفاده کرد. بتن مصرفی در روی تیرچه ها باید از بتن مرغوب و با مقاومت ۲۸ روزه نمونه مکعبی Kg/m2 225 باشد. دوستان دقت کنند که در اجرا به هیچ عنوان عیاری که ما در طراحی سازه در نظر گرفتیم ساخته نمی شود بنابراین همیشه عیار درج شده در نقشه اجرایی را بیشتر از عیار محاسباتی درج کنید تا با این کار خطا های ناشی از ساخت بتن را پوشش دهیم. مطابق ائین نامه ACI حداقل ضخامت بتن روی بلوک ها ۵ سانتی متر می باشد. اگر دهانه از ۵ متر افزایش پیدا کرد برای هر یک متر باید ۱ سانتی متر ضخامت بتن را افزایش داد. محاسبه وزن واحد سطح : گچ و خاک : ۰٫۰۲ * ۱۶۰۰ = Kg/m2 32 بلوک سفالی : Kg/m2 64 بتن تیرچه ها : ۲*(۰٫۱ * ۰٫۲۵*۲۴۵۰)= Kg/m2 122.5 بتن سقف : ۰٫۰۵*۲۴۵۰ = Kg/m2 122.5 پوکه ریزی : ۰٫۱ * ۶۰۰ = Kg/m2 60 ملات ماسه و سیمان : ۰٫۰۳ * ۲۱۰۰= Kg/m2 63 موزائیک : ۰٫۰۲۵*۲۲۵۰ = Kg/m2 56.25 جمع کل Kg/m2 520.25 که این مقدار را Kg/m2 520 میتوان در نظر گرفت.

ترانسفورماتورها را با توجه به كاربرد و خصوصيات آنها به سه دسته كوچك متوسط و بزرگ دسته بندي كرد. ساختن ترانسفورماتورهاي بزرگ و متوسط به دليل مسايل حفاظتي و عايق بندي و امكانات موجود ، كار ساده اي نيست ولي ترانسفورماتورهاي كوچك را مي توان بررسي و يا ساخت. براي ساختن ترانسفورماتورهاي كوچك ، اجزاي آن مانند ورقه آهن ، سيم و قرقره را به سادگي مي توان تهيه نمود. اجزاي تشكيل دهنده يك ترانسفورماتور به شرح زير است؛ هسته ترانسفورماتور هسته ترانسفورماتور متشكل از ورقه هاي نازك است كه سطح آنها با توجه به قدرت ترانسفورماتور ها محاسبه مي شود. براي كم كردن تلفات آهني هسته ترانسفورماتور را نمي توان به طور يكپارچه ساخت. بلكه معمولا آنها را از ورقه هاي نازك فلزي كه نسبت به يكديگر عايقاند، مي سازند. اين ورقه ها از آهن بدون پسماند با آلياژي از سيليسيم (حداكثر 4.5 درصد) كه داراي قابليت هدايت الكتريكي و قابليت هدايت مغناطيسي زياد است ساخته مي شوند. در اثر زياد شدن مقدار سيليسيم ، ورقههاي دينام شكننده مي شود. براي عايق كردن ورقهاي ترانسفورماتور ، قبلا از يك كاغذ نازك مخصوص كه در يك سمت اين ورقه چسبانده مي شود، استفاده مي كردند اما امروزه بدين منظور در هنگام ساختن و نورد اين ورقه ها يك لايه نازك اكسيد فسفات يا سيليكات به ضخامت 2 تا 20 ميكرون به عنوان عايق در روي آنها مي مالند و با آنها روي ورقه ها را مي پوشانند. علاوه بر اين ، از لاك مخصوص نيز براي عايق كردن يك طرف ورقه ها استفاده مي شود. ورقه هاي ترانسفورماتور داراي يك لايه عايق هستند. بنابراين ، در مواقع محاسبه سطح مقطع هسته بايد سطح آهن خالص را منظور كرد. ورقههاي ترانسفورماتورها را به ضخامت هاي 0.35 و 0.5 ميلي متر و در اندازه هاي استاندارد مي سازند. بايد دقت كرد كه سطح عايق شده ى ورقه هاي ترانسفورماتور همگي در يك جهت باشند (مثلا همه به طرف بالا) علاوه بر اين تا حد امكان نبايد در داخل قرقره فضاي خالي باقي بماند. لازم به ذكر است ورقه ها با فشار داخل قرقره جاي بگيرند تا از ارتعاش و صدا كردن آنها نيز جلوگيري شود. سيم پيچ ترانسفورماتور معمولا براي سيم پيچ اوليه و ثانويه ترانسفورماتور از هادي هاي مسي با عايق (روپوش) لاكي استفاده ميكنند. اينها با سطح مقطع گرد و اندازههاي استاندارد وجود دارند و با قطر مشخص ميشوند. در ترانسفورماتورهاي پرقدرت از هاديهاي مسي كه به صورت تسمه هستند استفاده ميشوند و ابعاد اين گونه هاديها نيز استاندارد است. توضيح سيم پيچي ترانسفورماتور به اين ترتيب است كه سر سيم پيچها را به وسيله روكش عايقها از سوراخهاي قرقره خارج كرد، تا بدين ترتيب سيم ها قطع (خصوصا در سيمهاي نازك و لايههاي اول) يا زخمي نشوند. علاوه بر اين بهتر است رنگ روكشها نيز متفاوت باشد تا در ترانسفورماتورهاي داراي چندين سيم پيچ ، را به راحتي بتوان سر هر سيم پيچ را مشخص كرد. بعد از اتمام سيم پيچي يا تعمير سيم پيچهاي ترانسفورماتور بايد آنها را با ولتاژهاي نامي خودشان براي كنترل و كسب اطمينان از سالم بودن عايق بدنه و سيم پيچ اوليه ، بدنه و سيم پيچ ثانويه و سيم پيچ اوليه آزمايش كرد. قرقره ترانسفورماتور براي حفاظ و نگهداري از سيم پيچهاي ترانسفورماتور خصوصا در ترانسفورماتورهاي كوچك بايد از قرقره استفاده نمود. جنس قرقره بايد از مواد عايق باشد قرقره معمولا از كاغذ عايق سخت ، فيبرهاي استخواني يا مواد ترموپلاستيك مي سازند. قرقره هايي كه از جنس ترموپلاستيك هستند معمولا يك تكه ساخته مي شوند ولي براي ساختن قرقره هاي ديگر آنها را در چند قطعه ساخت و سپس بر روي همدگر سوار كرد. بر روي ديواره هاي قرقره بايد سوراخ يا شكافي ايجاد كرد تا سر سيم پيچ از آنها خارج شوند. اندازه قرقره بايد با اندازه ى ورقههاي ترانسفورماتور متناسب باشد و سيم پيچ نيز طوري بر روي آن پيچيده شود. كه از لبه هاي قرقره مقداري پايين تر قرار گيرد تا هنگام جا زدن ورقههاي ترانسفورماتور ، لايه ى رويي سيم پيچ صدمه نبيند. اندازه قرقره هاي ترانسفورماتورها نيز استاندارد شده است اما در تمام موارد ، با توجه به نياز ، قرقره مناسب را مي توان طراحي كرد. - نکات قابل توجه قبل از حمل ترانسهای قدرت پس از پایان مراحل ساخت و انجام موفقیت آمیز آزمایشات کارخانه ای یا جابه جائی ترانسفورماتور نصب شده، از محلی به محل دیگر و قبل از بارگیری می بایست اقدامات زیر بروی ترانسفورماتور انجام گیرد. لازم به ذکر است که به منظور کاهش ابعاد و وزن ترانسفور ماتور و نیز از نظر فنی و محدودیّت ترافیکی می بایستی تجهیزات جنبی ترانسفورماتور(کنسرواتور، بوشینگ و...) باز و به طور جداگانه بسته بندی و آماده حمل گردند. اما خود ترانسفورماتور به طریق زیر حمل می گردد. الف_حمل با روغن: ترانسفورماتورهای کوچک و ترانسفورماتورهایکه وزن و ابعاد آنها مشکلاتی را از نظر حمل ایجاد نمی نمایند، معمولا با روغن حمل می گردند.در این حال سطح روغن بایستی حدودا 15 سانتی متر پایین تر از درپوش اصلی(سقف) ترانسفورماتور قرار دشته باشد. توجه: 1_فاصله 15 سانتیمتر فوق الذکر در مورد کلیه ترانسفورماتورها یکسان نبود.و توصیه می شود به دستور العمل کارخانه سازنده مراجعه شود. 2_لازم به ذکر است که در هنگام حمل روغن، قسمت آمتیوپارت ترانسفورماتوری بایستی کاملا در داخل روغن قرار گیرد. 3_به منظور جلوگیری از نفوذ رطوبت و هوا به داخل ترانسفورماتورفضای بین روغن و سقف ترانسفورماتور با هوای خشک و یا گاز نیتروژن با فشار حدود 2/0 بار در هوای 20c پر می کنند. لازم به ذکر است که گاز نیتروژن بایستی کاملا خشک باشد4_در این حالت با نصب یک محفظه سیلیکاژل بسته (آب بندی شده) بر روی ترانسفورماتور به منظور جذب رطوبت استفاده می شود ضمنا جهت جلوگیری از پاشیدن روغن به داخل سیلیکاژل در طول حمل از یک وسیله حفاظتی استفاده می شود. ب_ حمل بدون روغن : ترانسفورماتور های بزرگ بدون روغن حمل می گردند. در این موارد پس از تخلیه روغن، ترانسفورماتور را با هوای خشک و یا با نیتروژن پر می کنند.لازم به ذکر است که در این حالت نیز در طول حمل بایستی فشار هوا یا نیتروژن به طور مرتب کنترل گردند. 2_نکات قابل توجه و مهم در نصب و قبل از راه اندازی: (1کنترل ضربه نگار 2 (کنترل فشار هوا 3( کنترل نقطه شبنم و اکسیژن 4( کنترل استقرار ترانسفورماتور بر روی فوندانسیون 5( کنترل تجهیزات جنبی ترانسفورماتور شامل بوشینگ-سیستم خنک کننده-رادیاتور-فن-پمپ-کنسرواتور-ملحقات کنسرواتور 6(سیستم تنفسی 7 (شیراطمینان 8 (ترمومترها شامل ترمومتر روغن-کالیبوه کردن ترمومتر-ترمومتر سیم پیچ9 (تپ خپجر10 ( رله بو خهلتس

محل استقرار ساختمان در زمین محل استقرار ساختمان در شرایط متعارف باید در قسمت شمالی زمین باشد ، در موارد استثنائی مانند وجود درختان قطور و یا شرقی غربی بودن زمین و نظایر موضوع با توجه به وضعیت استقرار ساختمان های مجاور در شورای معماری مطرح و تصمیم لازم اتخاذ می گردد . نحوه احداث بنا در شرق ، غرب و یا جنوب ملک چنانچه تراکم مجاز در ساختمانی به عللی به مقدار صد در صد پر نشود یا مالک نخواهد تمام تراکم مجاز را در قسمت شمالی زمین بنا نماید ، می تواند مابقی تراکم را در ضلع جنوبی ، شرقی یا غربی و بصورت یک یا چند واحد مستقل یک طبقه احداث نماید ، مشروط به اینکه : ۱- فضای حیاط باقیمانده کمتر از ۴۰ درصد کل زمین نباشد . ۲- ارتفاع واحد مذکور از پای کار تا لبه دست انداز بام به هیچ وجه از ۳/۵ متر تجاوز ننماید ( ارتفاع از کف تا زیر سقف بیشتر از ۲/۷۰ نباشد ) ۳- چنانچه واحد مورد نظر در بر گذر قرار گیرد باعث جلوگیری از ورود ماشین به حیاط یا پارکینگ مربوطه نگردد . ۴- از واحد مورد نظر هر گونه استفاده تجاری به استثناء مواردی نظیر دفتر مهندسی و مطب و … که قانون شهرداری صریحا ذکر نموده است ممنوع می باشد. پیش بینی سرویس های بهداشتی و آشپزخانه در زیرزمین املاک کمتر از ۱۲۰متر مربع پیش بینی سرویس های بهداشتی و آشپزخانه در زیرزمین ، در زمین های کمتر از ۱۲۰متر مربع مساحت ، به شرطی که حالت تفکیکی نداشته باشد بلامانع است . نحوه اقدام در خصوص باقیمانده املاک واقع در طرح های اجرائی شهرداری چون از باقیمانده بعضی از املاک واقع در طرح های اجرائی شهرداری که به اداره کل املاک ابلاغ گردیده ، به علت کمی متراژ در صورت رعایت ضابطه ۶۰% زیربنا به منظور ایجاد واحد مسکونی ، مناسب نمی باشد ، لذا برای اینگونه املاک و همچنین باقیمانده املاکی که مقدار جزء گذر را مجانا و بلا عوض بشهرداری واگذار می نمایند ، در صورتیکه از ۷۰ متر مربع بیشتر نباشد ، با توجه به موقعیت محل و با رعایت کامل قاعده لا ضرر و مراعات حقوق مجاورین از ۶۰% تا ۱۰۰% پروانه ساختمانی صادر می گردد . شرط افزایش سطح اشغال در املاک با مساحت کمتر از ۱۲۰ متر مربع سطح زیربنای ۶۰% در طبقه همکف ، برای کلیه پلاک های واقع در مناطق مسکونی که مساحت شش دانگ آن ها حداکثر ۱۲۰ متر مربع می باشد و در محدوده ۵ ساله خدمات شهری و مناطق آزاد شده قرار دارند ، در صورت عدم مزاحمت برای مجاورین ، حداکثرتا ۸۰% مساحت زمین افزایش داده شده است . ضمنا اراضی دارای مشخصات بالا که قبلا در آن ها تا حد ۶۰% احداث بنا شده نیز مشمول مفاد این مصوبه خواهند بود . موارد لزوم عدم رعایت بر اصلاحی در مواردیکه مالکین عمارات به منظور تعویض سقف یا تعمیرات ضروری مشابه و یا اضافه اشکوب در حد فقط یک طبقه جهت ساختمان که مشرف بر کوچه ها یا خیابان هایی است که حداکثر عرض اصلاحی از دوازده متر تجاوز ننماید و دارای بر اصلاحی می باشد ، در خواست پروانه ساختمانی نمایند ، در صورتیکه این عملیات ساختمانی منجر به نوسازی کلی نشود ، بدون رعایت بر اصلاحی بلامانع است . مفاد فوق منحصرا مربوط به ابعادی که ساختمان مربوطه در بر تمام یا قسمتی از آن قرار دارد بوده و در مورد سایر ابعاد زمین در صورت داشتن بر اصلاحی باید عقب نشینی لازم رعایت گردد . مگر این که دیوار موجود اساسی باشد . نحوه احداث بنا دراملاک دارای اصلاحی احداث ساختمان در املاکی که با طرح های تعریضی برخورد دارند با رعایت ۶۰% طول و مساحت سند قبل از اصلاحی درباقیمانده زمین و در حد تراکم مجاز بلامانع می باشد و پیش آمدگی بیش از ۶۰% طول تحت زاویه ۴۵درجه ، با رعایت ۶۰%مساحت سند ( قبل از اصلاحی ) به شرط واگذاری رایگان مقدار جزء گذر بشهرداری بلامانع است . نحوه پیش آمدگی ارتفاع معابر حداکثر پیش آمدگی مجاز در قسمت پخ ساختمان هایی که در تقاطع معابر قرار گرفته اند ، به میزان ۱۵۰ سانتی متر عمود بر پخ می باشد . احداث بنا در حد ۶۰ درصد به علاوه دو متر و چگونگی اجرای پخ ۴۵ درجه ارائه نقشه های معماری ساختمان که با پیش آمدگی ۶۰% طول زمین به علاوه ۲ متر و بدون رعایت زاویه ۴۵ درجه به شرط ارائه رضایت نامه محضری از مالکین پلاک های مجاور نمی باشد . نحوه احداث بنا در حد ۶۰% به علاوه ۲ متر و عدم رعایت پخ ۴۵ درجه در مجاورت گذر احداث ساختمان در املاکی که با طرح های تعریضی و یا احداثی معابر شبکه برخورد دارند ، با رعایت ۶۰% طول و مساحت سند ، قبل از اصلاحی در باقیمانده زمین و در حد تراکم مجاز بلامانع بوده و پیش آمدگی بیش از ۶۰ % طول تحت زاویه ۴۵درجه با رعایت ۶۰% مساحت ( قبل از اصلاحی ) مجاز می باشد . بدیهی است مالکین املاکی که بازاء مساحت اصلاحی از شهرداری غرامت دریافت نموده اند ، می بایست پس از اصلاح سند ،با رعایت ابعاد سند جدید عمل نمایند . رعایت پخ ۴۵ درجه در املاکی که مجاوز گذر واقع می شوند الزامی نیست . بدیهی است محدوده تعریف شده فوق محدوده احداث بنا بوده و طراحی ساختمان ترجیحا باید بدون پخ و یا ارائه راه حل های ابتکاری انجام گیرد . نحوه کاهش سطح اشغال و استفاده از ارتفاع به منظور ایجاد تسهیلات بیشتر در طراحی ساختمان ها و همچنین ایجاد فضای باز بیشتر و استفاده مطلوبتر از تراکم های ساختمانی مجاز در صورت کاهش سطح اشغال ، استفاده از تراکم مجاز طرح های تفصیلی در ارتفاع ، بدون پرداخت عوارض ناشی از ازدیاد ارتفاع بر خیابان های ۱۲ متر و بیشتر بلامانع است . ضمنا احداث زیر زمین با حداکثر سطح مجاز ( ملاک عمل فعلی ) به منظور تامین پارکینگ تاسیسات انباری و فضاهای مشاع و عمومی بلامانع خواهد بود . اعمال تسهیلات فوق در مورد املاکی که در معرض تعریض معابر با عرض بیشتر از ۱۲متر قرار می گیرند ، چنانچه مساحت باقیمانده آن ها کمتر از ۶۰% مساحت کل ملک باشد نیز بلامانع است . ارتفاع مجاز در تراکم ۱۲۰ درصد در اراضی با تراکم ۱۲۰% احداث سه طبقه بنای مسکونی روی زیرزمین و یا دو طبقه روی پیلوت و زیر زمین ضمن رعایت سایر ضوابط و مقررات بلامانع می باشد . ضوابط بالکن ها ۱- احداث پیش آمدگی در خیابان های ۱۲ متر تا ۲۰ متر به عمق ۸۰ سانتی متر و برای خیابان ۲۰ متر به بالا به عرض ۱۲۰سانتی متر مجاز می باشد . ۲- ارتفاع پیش آمدگی نسبت به کف پیاده رو ، نباید از ۳/۵ متر کمتر باشد و سطح آن مطابق ضوابط مربوطه جزء تراکم محسوب خواهد شد . ۳- پیش آمدگی ساختمان در همکف و طبقات ، در خارج از ۶۰% طول مجاز و در داخل زاویه ۴۵درجه ، حداکثر به میزان ۲ متر بلا مانع است ( رعایت ۶۰% مساحت الزامی است ). ۴- پیش آمدگی روی پخ دو گذر در محدوده سند مالکیت ، به میزان حداکثر ۱/۵ متر عمود بر پخ و به شرط رعایت ۳/۵ متر ارتفاع از کف پیاده رو بلامانع است . ۵- طریقه محاسبه زیربنا و تراکم پیش آمدگی ها در داخل فضای باز به قرار زیر است : الف- پیش آمدگی آخرین سقف ساختمان ، به عنوان باران گیر ، جزء زیربنا محسوب نمی گردد . ب- بالکن ها و تراس های مسقف ، تا عمق ۳ متر ، چنانچه سه طرف آن باز باشد ، یک دوم مساحت آن جزء زیربنا محسوب می گردد ، بدیهی است مازاد بر عمق ۳ متر تماما زیربنا محسوب می گردد . ج- در صورتیکه پیش آمدگی سه طرف بسته باشد ، دو سوم مساحت آن جزء زیر بنا محاسبه می گردد . نصاب ارتفاع و طبقات جهت نصب آسانسور مالکین ساختمان های بیشتر از چهار طبقه و ساختمان هایی که ارتفاع آن ها بیشتر از ۱۵ متر باشد ، ملزم به احداث آسانسور می باشند ، دراین زمینه کف ورودی ساختمان ملاک عمل بوده و کف طبقه همکف می تواند با حفظ مشخصات طبقه زیرزمین ، حداکثر ۱/۲۰ متر بالاتر از کف ورودی منظور گردد . تقاضای افزایش تراکم و مواقعی که تعبیه آسانسور میسر نمی باشد . در مواردیکه مالکین پلاک های ساخته شده و یا در حال احداث که تقاضای افزایش تراکم ، به منظور احداث یک طبقه می نمایند و امکان تعبیه آسانسور در بنای احداثی با تشخیص معاون شهرسازی و معماری شهرداری منطقه میسر نمی باشد ، در صورت توافق کمیسیون های منتخب با افزایش تراکم مورد درخواست ، صدور پروانه ساختمانی تا چهار طبقه روی پیلوت و یا پنج طبقه روی زیرزمین ، بدون تعبیه آسانسور بلامانع خواهد بود . لزوم پیش بینی پله فرار در کلیه ساختمان های شش طبقه و بیشتر علاوه بر پله های ورودی ، پیش بینی پله فرار که مستقیما به فضای باز ساختمان ارتباط داشته باشد الزامی است.

جزئیات اجرایی ساختمان های بتنی (1) تهيه كنندگان: عبدالامير كربلايي و سارا مظاهري بتن بتن و فولاد دو نوع مصالحی هستند که امروزه بیشتر از سایر مصالح در ساختمان انواع بناها از قبیل ساختمان پلها،ساختمان سدها، ساختمان متروها،ساختمان فرودگاه ها و ساختمان بناهای مسکونی و اداری و غیره به کار برده می شوند.و شاید به جرأت می توان گفت که بدون این دو پیشرفت جوامع بشری به شکل کنونی میسر نبود.با توجه به اهدافی که از ساخت یک بنا دنبال می شود،بتن و فولاد به تنهایی و یا به صورت مکمل کار برد پیدا می کنند. فولاد به لحاظ اینکه در شرایط به دقت کنترل شده ای تولید می شود و مشخصات و خواص آن از قبیل تعیین و با آزمایشات متعددی کنترل می شود،دارای کاربری آسانتر از بتن است. اما بتن در یک شرایط کاملا متفاوتی با توجه به پارامتر های مختلف از قبیل نوع سیمان،نوع مصالح و شرایط آب و هوایی تولید و استفاده می شود و عدم اطلاع کافی از خواص مواد تشکیل دهنده بتن و نحوه تولید و کاربرد آن می تواند ضایعات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در قرن اخیر، علم شناخت انواع بتن و خواص آنها نیز توسعه قابل ملاحظه ای داشته است، به نحوی که امروزه انواع مختلف بتن با مصالح مختلف تولید و استفاده می شود و هر یک خواص و کاربری مخصوص به خود را داراست.هم اکنون انواع مختلفی از سیمانها که حاوی پوزولانها ،خاکستر بادی،سرباره کوره های آهن گدازی،سولفورها،پلیمرها،ال یافهای مختلف،و افزودنیهای متفاوتی هستند،تولید می شد. ضمن اینکه تولید انواع بتن نیز با استفاده از حرارت،بخار،اتوکلاو،تخلیه هوا،فشار هیدرولیکی،ویبره و قالب انجام می گیرد. بتن به طور کلی محصولی است که از اختلاط آب با سیمان آبی و سنگدانه های مختلف در اثر واکنش آب با سیمان در شرایط محیطی خاصی به دست می آیدو دارای ویژگیهای خاص است. اولین سؤالی که پیش می آید این است که چه رابطه ای بین تشکیل دهنده بتن باید وجود داشته باشد تا یک بتن خوب به دست آید و اصولا بتن خوب دارای چه شرایط و ویژگیهایی است. رابطه بین اجزاء تشکیل دهنده بتن،در خواص فیزیکی و شیمیایی و همچنین نسبت اختلاط آنها با هم است.چه اگر مصالح یا آب و سیمانی با خواصی مناسب بتن با هم مخلوط گردند و در شرایط و محیطی مناسب به عمل آیند،یقینا بتن خوبی حاصل می شودو اصولا بتن خوب، بتنی است که دارای مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخشی باشد. رسیدن به یک مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخش بدین معناست که سایر خواص بتن مانند مقاومت کششی، وزن مخصوص، مقاومت دربرابر سایش، نفوذ ناپذیری، دوام، مقاومت دربرابر سولفاتها و ... نیز همسو با مقاومت فشاری، بهبود یافته و متناسب می شوند. اگر چه شناخت مصالح مورد مصرف در ساخت بتن و همچنین خواص مختلف بتن کار آسانی نیست اما سعی می شود به خواص عمومی مصالح و همچنین بتن پرداخته شود. بتن اینک با گذشت بیش از 170 سال از پیدایش سیمان پرتلند به صورت کنونی توسط یک بنّای لیدزی، دستخوش تحولات و پیشرفتهای شگرفی شده است.در دسترس بودن مصالح آن، دوام نسبتاً زیاد و نیاز به ساخت و سازهای فراوان سازه های بتنی چون ساختمان ها، پل ها، تونل ها، سدها، اسکله ها، راه ها و سایر سازه های خاص دیگر، این ماده را بسیار پر مصرف نموده است. اینک حدود سه تا چهار دهه است که کاربرد این ماده ارزشمند در شرایط ویژه و خاص مورد توجه کاربران آن گشته است. اکنون کاملاً مشخص شده است که توجه به مقاومت تنها به عنوان یک معیار برای طرح بتن برای محیطهای مختلف و کاربریهای متفاوت نمی تواند جوابگوی مشکلاتی باشد که در درازمدت در سازه های بتنی ایجاد می گردد. چند سالی است که مسأله پایایی و دوام بتن در محیط های مختلف و به ویژه خورنده برای بتن و بتن مسلح مورد توجه خاص قرار گرفته است.مشاهده خرابی هایی با عوامل فیزیکی و شیمیایی در بتن ها در اکثر نقاط جهان و با شدتی بیشتر در کشور های در حال توسعه، افکار را به سمت طرح بتن هایی با ویژگی خاص و با دوام لازم سوق داده است. در این راستا در پاره ای از کشورها مشخصات و دستورالعمل ها واستانداردهایی نیز برای طرح بتن با عملکرد بالا تهیه شده و طراحان و مجریان در بعضی از این کشورهای پیشرفته ملزم به رعایت این دستورالعمل ها گشته اند. در مواد تشکیل دهنده بتن نیز تحولات شگرفی حاصل شده است. استفاده از افزودنی های مختلف به عنوان ماده چهارم بتن، گسترش وسیعی یافته و در پاره ای از کشورها دیگر بتنی بدون استفاده از یک افزودنی در آن ساخته نمی شود. استفاده از سیمان های مختلف با خواص جدید و سیمان های مخلوط با مواد پوزولانی و نیز زائده های کارخانه های صنعتی روز به روز بیشتر شده و امید است که بتواند تحولی عظیم در صنعت بتن چه از نقطه نظر اقتصادی و چه از نظر دوام و نیز حفظ محیط زیست در قرن آینده بوجود آورد. در سازه های بتنی مسلح نیز جهت پرهیز از خوردگی آرماتور فولادی از مواد دیگری چون فولاد ضد زنگ و نیز مواد پلاستیکی و پلیمری (FRP) استفاده می شود که گسترش آن منوط به عملکرد آن در دراز مدت گشته است. با توجه به نیاز روز افزون به بتن های خاص که بتوانند عملکرد قابل و مناسبی در شرایط ویژه داشته باشند،سعی شده است تا در این مقاله به پاره ای از این بتن ها اشاره گردد. کاربرد مواد افزودنی به ویژه فوق روان کننده ها و نیز مواد پوزولانی به ویژه دوده سیلیس در تولید بتن با مقاومت زیاد و با عملکرد خوب مختصراً آورده می شود. بتن های خیلی روان که تحولی در اجرا پدید آورده است و نیز بتن های با نرمی بالا برای تحمل ضربه و نیروهای ناشی از زلزله نیز از مواردی است که باید به آنها اشاره نمود. کوشش های فراوان برای مبارزه با مسأله خوردگی آرماتور در بتن و راه حل ها و ارائه مواد جدید نیز در اواخر سالهای قرن بیستم پیشرفت شتابنده ای داشته است که به آنها اشاره خواهد شد. افزودنی های خاص در شرایط ویژه : برای ساخت بتن های ویژه در شرایط خاص نیاز به استفاده از افزودنی های مختلفی می باشد. پس از پیدایش مواد افزودنی حباب هواساز در سالهای 1940 کاربرد این ماده در هوای سرد و در مناطقی که دمای هوا متناوباً به زیر صفر رفته و آب بتن یخ می زند، رونق بسیار یافت. این ماده امروز یکی از پر مصرف ترین افزودنی ها در مناطق سرد نظیر شمال آمریکا و کانادا و بعضی کشورهای اروپایی است. ساخت افزودنی های فوق روان کننده که ابتدا نوع نفتالین فرمالدئید آن در سالهای 1960 در ژاپن و سپس نوع ملامین آن بعداً در آلمان به بازار آمد شاید نقطه عطفی بود که در صنعت افزودنی ها در بتن پیش آمد. ابتدا این مواد برای کاستن آب و به دست آوردن کارایی ثابت به کار گرفته شد و چند سال بعد با پیدایش بتن های با مقاومت زیاد نقش این افزودنی اهمیت بیشتری یافت. امروزه بتن های مختلفی برای منظور ها و خواص ویژه و نیز به منظور مصرف در شرایط خاص با این مواد ساخته می شود که ازمیان آنها به ساخت بتن های با مقاومت زیاد، بتن های با دوام زیاد، بتن های با مواد پوزولانی زیاد (سرباره کوره های آهن گدازی و خاکستر بادی) بتن های با کارایی بالا، بتن های با الیاف و بتن های زیر آب و ضد شسته شدن می توان اشاره نمود. بتن های با کارآیی بسیار زیاد که چند سالی است از پیدایش آن در جهان و برای اولین بار در ژاپن نمی گذرد، تحول جدیدی در صنعت ساخت و ساز بتنی ایجاد کرده است. این بتن که نیاز به لرزاندن نداشته و خود به خود متراکم می گردد، مشکل لرزاندن در قالب های با آرماتور انبوه و محلهای مشکل برای ایجاد تراکم را حل نموده است. این بتن علیرغم کارایی بسیار زیاد خطر جدایی سنگدانه ها و خمیر بتن را نداشته و ضمن ثابت بودن کارایی و اسلامپ تامدتی طولانی می تواند بتنی با مقاومت زیاد و دوام و پایاپی مناسب ایجاد کند. در طرح اختلاط این بتن باید نسبت های خاصی را رعایت نمود. به عنوان مثال شن حدود 50 درصد حجم مواد جامد بتن را تشکیل داده و ماسه حدود 40 درصد حجم ملات انتخاب می شود. نسبت آب به مواد ریزدانه و پودری بر اساس خواص مواد ریز بین 9/0 تا 1 می باشد. با روش آزمون و خطا نسبت دقیق آب به سیمان و مقدار ماده فوق روان کننده مخصوص برای مصالح مختلف تعیین می گردد. از این بتن با استفاده از افزودنی دیگری که گرانروی بتن را می افزاید در زیر آب استفاده شده است. بتن های با عملکرد و دوام زیاد از آنجا که رسیدن به مقاومت بالا در بتن از اهداف دست اندرکاران کارهای بتنی در دو دهه اخیر بوده است، ابتدا این نوع بتن با مقاومت بیش از MPA50 ساخته شد.با پایین آوردن نسبت آب به سیمان تا حد 3/0 رسیدن به چنین مقاومتهایی بسیار آسان است. برای ساخت بتن هایی با مقاومت بیشتر و در حد Mpa 110-80 و برای تقویت ناحیه فصل مشترک سنگدانه درشت و خمیر سیمان مواد سیلیسی فعال و غیر بلوری به نام دوده سیلیس به کار گرفته شد. همزمان سنگدانه هایی با مقاومت بیشتر و با دانه بندی مناسب تر و با کنترل حداکثر اندازه سنگدانه در این مخلوط ها به کار رفت. از آنجا که در کاربرد این بتن گاه مقادیر بالایی سیمان و بیش از 400 کیلوگرم (حتی تا 500 کیلوگرم) مصرف می شد، علاوه بر گرانی این بتن، ترک هایی نیز حین ساخت به دلیل جمع شدگی پلاستیکی و ناشی از خشک شدن بیشتر این بتن ها و نیز ترک های حرارتی بوجود آمد. همچنین با افزایش این مقاومت تردی و شکنندگی بتن نیز افزایش یافت. چنین بتنی نمی توانست در شرایط محیطی سخت و محیطهای خورنده به علت وجود ترک های زیاد دوام قابل قبولی داشته باشد. به منظور افزایش دوام حین افزایش مقاومت ضمن کاربرد دوده سیلیس و کم کردن آب و مصرف فوق روان کننده، مقدار سیمان کاهش یافته و در عوض مواد پوزولانی همچون دوده سیلیس، خاکستر بادی، سرباره کوره های آهن گدازی، خاکستر پوسته برنج و بالاخره پوزولان های طبیعی به صورت مواد ریزدانه جایگزین آن گردید. امروز شاهد ساخت بتن هایی با دوام که نفوذپذیری کمی دارند و در مقابل حملات شیمیایی کلرورها و سولفات ها و گاز کربنیک و بعضاً واکنش قلیایی پایدارتر می باشند، هستیم. برای مصرف این بتن در سازه های بلند و رفع نقیصه شکنندگی در پاره ای موارد از الیاف های کوتاه استفاده شده تا بدین وسیله نرمی این بتن ها افزایش یابد. از مزایای عمده این بتن ها کاهش وزن ساختمان ها به علت کم کردن ابعاد ستون ها، صرفه جویی در میزان بتن و فولاد، کوتاه شدن دوران ساخت، تغییر شکل های وابسته به زمان کمتر و پایایی و داوم بشتر آنها می باشد. به منظور کاستن وزن سازه های بتنی که با بتن با مقاومت زیاد ساخته می شوند چند سالی است که با مصرف بخشی از سنگدانه های سبک در آن، بتن های سبک تری تولید نموده اند. امروزه بتن هایی با وزن مخصوص 2 تن بر متر مکعب و مقاومت های mpa 80-60 در بعضی پروژه ها به کار رفته است. به علت دوام قابل قبولی که این بتن ها در آزمایشات متعدد از خود نشان داده اند مصرف آنها در چند سازه بتنی دریایی در محیط های خورنده در کشورهای نروژ، کانادا، ژاپن، آمریکا و استرالیا گزارش شده است. در کشور ما نیز اخیراً با تولید دوده سیلیس در کارخانه های داخلی کاربرد این ماده در بتن آغاز گشته است. در چند پروژه در جنوب کشور که به علت داشتن آب و هوای گرم و محیطی خورنده برای بتن و نیز فولاد از سخت ترین شرایط محیطی برای بتن است، بتن با سیمان دارای حدود 7 تا 10 در صد میکرو سیلیس به عنوان جابگزین سیمان استفاده شده است. بایستی توجه داشت که به علت عدم آب انداختگی این بتن و واکنش های سریع و گرمای محیط خطر ایجاد ترک های پلاستیک در ساعات اولیه و سپس ترک های ناشی از خشک شدن و حرارتی در این بتن ها زیاد بوده و در صورت عدم کنترل و دقت و عمل آوری سریع و مناسب علیرغم مقاومت زیاد وجود ترک در این بتن ها سبب افزایش نفوذ پذیری آنها گشته و در نتیحه املاح و مواد خورنده به داخل بتن و خوردگی آرماتور خرابی بتن تشدید می گردد. در پاره ای از تونل های انتقال آب و نیز تونل سدها نیز از این ماده در طرح اختلاط بتن برای بتن پاشی پوشش استفاده شده است. پیوستگی خوب این بتن و کم شدن مصالح بازگشتی و مقاومت و دوام خوب از خصوصیات آن درپوشش تونل ها است. این ماده در لایه نهایی سرریز بعضی سدهای کشور نیز در حال استفاده و یا در آینده استفاده نخواهد شد. مصرف میکرو سیلیس در بتن سبب افزایش مقاومت سایشی و فرسایشی بتن می گردد. بتن های با نرمی بالا امزوزه کار برد بتن با نرمی بالاتر که بتواند تغییر شکل های زیاد را بدون شکست تحمل نماید، مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات در خصوص تأمین نرمی لازم در بتن با الیاف های مختلف و حتی حذف آرماتور در حال انجام می باشد. هدف از کاربرد الیاف در بتن افزایش مقاومت کششی، کنترل گسترش ترک ها و افزایش طاقت بتن می باشد تا قطعه بتنی بتواند در مقابل بارهای وارده در یک مقطع ترک خورده تغییر شکل های زیادی را پس از نقطه حداکثر تنش تحمل نماید. بتن با الیاف مختلف در سال های اخیر در سازه های عمده ای چون رو سازی راهها و فرودگاه ها، پی های عظیم با تغییر شکل های زیاد و به ویژه در پوشش بتنی تونل ها به کار رفته است. در ساخت پوشش تونل ها بتن الیافی با پاشیدن بر جداره شکل می پذیرد. اخیراً برای حذف ترک ها در پوشش تونل هایی که به صورت چند تکه پیش ساخته اجرا می شود از بتن بدون آرماتور و تنها الیاف استفاده شده و این نوع بتن سبب حذف ترک ها در حین عمل آوری و حمل و نقل قطعات و نصب آنها برای کامل کردن مقطع تونل های مترو شده است. در نوع بسیار جدید بتن الیافی که می توان با آن به حداکثر نرمی در بتن رسید از روش ریختن دوغاب روی الیاف استفاده می شود . در این روش ابتدا الیاف ریخته شده و سپس فضای بین آنها با ملات دوغابی پر می شود. میزان الیاف در این بتن حدود 10 در صد می باشد که حدود 10 برابر میزان الیاف در بتن های الیافی متداول است. با این مصالح لایه های محافظی بدون ترک و تقریبا غیر قابل نفوذ می توان ایجاد نمود. به علت نرمی زیاد این قطعات ظرفیت تغییر شکل پذیری این قطعات به میزان ظرفیت دال های فولادی می رسد. مقاومت فشاری این نوع بتن حدود 110-85 مگا پاسکال و مقاومت خمشی حدود N/m 45-35 می باشد. از این قطعات می توان نه تنها به عنوان لایه های محافظ کوچک استفاده نمود بلکه در باندهای فرودگاه در برابر ضربات عملکرد خوبی نشان می دهند. در کارهای تعمیراتی دال ها می توان از آنها به عنوان لایه روی بتن قدیم و بدون درز و در زمان کوتاهی استفاده نمود. آرماتورهای غیر فولادی در بتن در سال های اخیر استفاده محدودی از آرماتورهای غیر فلزی آغاز گشته است هر چند تحقیقات بر روی کاربرد وسیعتر آنها و عملکرد دراز مدت این نوع آرماتورها ادامه دارد این آرماتورها که معروف به آرماتورهای با الیاف پلاستیکی (FRP) هستند از الیاف مختلفی چون الیاف شیشه ای (GFRP) الیاف آرامیدی (Afrp) والیاف کربنی (CFRP) در یک رزین چسباننده تشکیل شده اند. خاصیت عمده این آرماتورها که سبب کار برد آنها شده است مقاومت در برابر خوردگی آنهاست که می تواند در محیط های بسیار خورنده دوام دراز مدتی داشته باشند. علاوه بر این مقاومت بالا، مقاومت به خستگی بالا، ظرفیت بالای تغییر شکل ارتجاعی، مقاومت الکتریکی زیاد و هدایت مغناطیسی پایین و کم این مواد از مزایای آنها شمرده می شود. البته این مواد معایبی چون کرنش گسیختگی کم و شکننده بودن و خزش زیاد و تفاوت قابل ملاحظه ضریب انبساط حرارتی آنها در مقایسه با بتن را به همراه دارند. اخیراً از الیاف مختلف شبکه هایی بافته شده و به صورت یک شبکه آرماتور در سطح بتن برای کنترل ترک و کم کردن عرض آن و همچنین در دیوارهای نمای بتنی ازآن استفاده می کنند. تحقیقات روی کاربرد صفحات الیافی به جای صفحات فولادی برای تقویت قطعات خمشی و تیرها و دال ها به ویژه در پل ها ادامه دارد. این صفحات با رزین های اپوکسی به نواحی کششی از خارج اتصال داده می شود. کاربرد صفحات با الیاف کربنی برای این تقویت بیشتر رایج گشته و در چندین پل در ژاپن و در بعضی کشورهای اروپایی از آن استفاده شده است. بتن سبک و اثر میکروسیلیسها در افزایش مقاومت تولید سیمان که ماده اصلی چسبندگی در بتن است در سال ۱۷۵۶ میلادی در کشور انگلستان توسط «John smeaton » که مسئولیت ساخت پایه برج دریایی «Eddystone » را بر عهده داشت آغاز شد و درنهایت سیمان پرتلند در سال ۱۸۲۴ میلادی در جزیره ای به همین نام در انگلستان توسط «Joseph Aspdin » به ثبت رسید . مردم کشور ما نیز از سال ۱۳۱۲ با احداث کارخانه سیمان ری با مصرف سیمان آشنا شدند و با پیشرفت صنایع کشور ، امروزه در حدود ۲۶ الی ۳۰ میلیون تن سیمان در سال تولید می گردد . با آگاهی مهندسان از نحوه استفاده سیمان در کارهای عمرانی ، این ماده جایگاه خودش را در کشورمان پیدا کرد . یکی از روشهای ساختمان سازی که امروزه در جهان به سرعت توسعه می یابد ساختمانهای بتنی است . بعد از انقلاب اسلامی به علت کمبود تیر آهن در نتیجه تحریمها و نیز گسترش ساخت و سازهای عمرانی در کشور ، کاربرد بتن بسیار رشد نمود . علاوه بر این موضوع ساختمانهای بتنی نسبت به ساختمانهای فولادی دارای مزایایی از قبیل مقاومت بیشتر در مقابل آتش سوزی و عوامل جوی ( خورندگی ) آسان بودن امکان تهیه بتن به علت فراوانی مواد متشکله بتون و عایق بودن در مقابل حرارت و صوت می باشند که توسعه روز افزون این نوع ساختمانها را فراهم می سازد . یکی از معایب مهم ساختمانهای بتنی وزن بسیار زیاد ساختمان می باشد که با میزان تخریب ساختمان در اثر زلزله نسبت مستقیم دارد . اگر بتوانیم تیغه های جدا کننده و پانل ها را از بتن سبک بسازیم وزن ساختمان و در نتیجه آن تخریب ساختمان توسط زلزله مقدار زیادی کاهش می یابد . ولی کم بودن مقاومت بتن سبک عامل مهمی در محدود نمودن دامنه کاربرد این نوع بتن و بهره گیری از امتیازات آن بوده است . استفاده از میکروسیلیس در ساخت بتن سبک سبب شده است که مقاومت بتن سبک بالا رود و این محدودیت کاهش یابد . در این تحقیق ضمن توضیحاتی در مورد بتن و تاثیر آب بر روی مقاومت بتن ، بیشتر در باره بتن سبک و روشهای افزایش مقاومت آن با استفاده از میکروسیلس ، خواص مکانیکی و همچنین موارد کاربرد آن بحث می شود . ۱- سیمان - سیمان تولید شده در کشور ما با سیمان تولید شده در کشورهای صنعتی متفاوت است که لازم است تفاوت آن تا حد ممکن بررسی شود . - طبقه بندی سیمانها شناسایی شود . - عدم تنوع در کیفیت سیمان نشانه ضعفهایی از سیستم ساخت و ساز می باشد . - عدم استفاده از سیمان با کیفیت بالا از عوامل اولیه عمر کوتاه ساختمان در بحث مصالح می باشد . ۲- شن و ماسه - معیارها و آئین نامه های تولید کلان شن و ماسه بررسی شود . - تولید کلان شن و ماسه در کشور ما از نظر معیار و رعایت آئین نامه های تولید بررسی شود . - معایب شن و ماسه تولیدی در کشور در حد کلان بدلائل زیر آنرا در درجه دوم و یا سوم کیفیت قرار می دهد . الف- وجود گرد و غبار ب-عدم شستشو ج- دانه بندی نا صحیح د- استفاده از شن و ماسه رودخانه ای بجای شن و ماسه شکسته . ه- استفاده از شن و ماسه درجه ۲ و یا ۳ از عوامل ثانوی عمر کوتاه ساختمان در بحث مصالح می باشد . افزایش مقاومت بتن مد نظر تمام دست اندرکاران صنعت تولید بتن می باشد . ساختار بتن : - بتن دارای چهار رکن اصلی می باشد که به صورت مناسبی مخلوط شده اند ، این چهار رکن عبارتند از : الف- شن ب- ماسه ج- سیمان د- آب - در برخی شرایط برای رسیدن به هدفی خاص مواد مضاف به آن اضافه می شود که جز۶۵۱۵۲; ارکان اصلی بتن به شمار نمی آید . - توده اصلی بتن مصالح سنگی درشت و ریز ( شن و ماسه ) می باشد . - فعل و انفعال شیمیایی بین سیمان و آب موجب می شود شیرابه ای بوجود آید و اطراف مصالح سنگی را بپوشاند و مصالح سنگی را بصورت یکپارچه بهم بچسباند . - استفاده از آب برای ایجاد واکنش شیمیایی است . - برای ایجاد کار پذیری لازم بتن مقداری آب اضافی استفاده می شود تا بتن با پر کردن کامل زوایای قالب بتواند دور کلیه میلگرد های مسلح کننده را بگیرد . - جایگاه استفاده آب در بتن به لحاظ انجام عمل هیدراتاسیون دارای حساسیت بسیار زیادی است . ویژگیهای آب مصرفی بتن : - آب های مناسب برای ساختن بتن: ۱- آب باران ۲- آب چاه ۳- آب برکه ۴- آب رودخانه در صورتی که به پسابهای شیمیایی کارخانجات آلوده نباشد و غیره … بطور کلی آبی که برای نوشیدن مناسب باشد برای بتن نیز مناسب است باستثنا۶۵۱۵۲; مواردی که متعاقبا توضیح داده خواهد شد . آبهای نا مناسب برای ساختن بتن: ۱- آبهای دارای کلر ( موجب زنگ زدگی آرماتور می شود) ۲- آبهایی که بیش از حد به روغن و چربی آلوده می باشند . ۳- وجود باقیمانده نباتات در آب . ۴- آب گل آلود ( موجب پایین آوردن مقاومت بتن می شود ) ۵- آب باتلاقها و مردابها ۶- آبهای دارای رنگ تیره و بدبو ۷- آبهای گازدار مانند co۲ و… ۸- آبهای دارای گچ و سولفات و یا کلرید موجب اثر گذاری نا مطلوب روی بتن می شوند . ـ نکته : ۱- آبی که مثلا شکر در آن حل شده است برای نوشیدن مناسب است ولی برای ساخت بتن مناسب نیست . ـ نکته : ۲- مزه بو و یا منبع تهیه آب نباید به تنهایی دلیل رد استفاده از آب باشد . ـ نکته : ۳- ناخالصیهای موجود در آب چنانچه از حد معین بیشتر گردد ممکن است بشدت روی زمان گرفتن بتن ، مقاومت بتن ، پایداری حجمی آن ، اثر بگذارد و موجب زنگ زدگی فولاد شود . ـ نکته : ۴- استفاده از آب مغناطیسی بعنوان یکی از چهار رکن اصلی مخلوط بتن می تواند بعنوان تاثیرگذار بر روی یارامترهای مقاومت بتن انتخاب گردد . تمایز بتن از نظر چگالی : الف- بتن معمولی : چگالی بتن معمولی در دامنه باریک ۲۲۰۰ تا ۲۶۰۰ kg/m۳ قرار دارد زیرا اکثر سنگها در وزن مخصوص تفاوت اندکی دارند ب- بتن سنگین : از این بتنها در ساختمان محافظهای بیولوژیکی بیشتر استفاده می شود مانند ساختار ، آکتورهای هسته ای و پناهگاههای ضد هسته ای که مورد بحث ما نمی باشد که چگالی آن معمولا بیشتر از ۲۲۰۰ تا ۲۶۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می باشد . ج- بتن سبک : مصرف بتن سبک اصولا تابعی از ملاحظات اقتصادی است ضمن اینکه استفاده از این بتن بعنوان مصالح ساختمانی دارای اهمیت بسیار زیادی است این بتن دارای چگالی کمتر از ۲۲۰۰ تا ۲۶۰۰ کیلوگرم در متر مکعب می باشد . بدلیل اینکه دارای چگالی کمتر از بتن سنگین است دارای امتیاز قابل توجهی از نظر ایجاد بار وارده بر سازه می باشد چگالی بتن سبک تقریبا بین ۳۰۰ و ۱۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب می باشد یکی از امتیازات مهم امکان استفاده از مقاطع کوچکتر و کاهش مربوطه در اندازه پی ها می باشد ضمن اینکه قالبها فشار کمتری را از حالت بتن معمولی تحمل می کنند و همچنین در کاهش جابجایی کل وزن مصالح بدلیل افزایش تولید جایگاه ویژه ای دارد . روش های کلی تولید بتن سبک : روش اول : از مصالح متخلخل سبک با وزن مخصوص ظاهری کم بجای سنگدانه معمولی که تقریبا دارای چگالی ۶/۲ می باشد استفاده می کنند . روش دوم : بتن سبک تولید شده در این روش بر اساس ایجاد منافذ متعدد در داخل بتن یا ملات می باشد که این منافذ باید به وضوح از منافذ بسیار ریز بتن با حباب هوا متمایز باشد که بنام بتن اسفنجی ، بتن منفذ دار و یا بتن گازی یا بتن هوادار می شناسند . روش سوم : در این روش تولید ، سنگدانه ها ی ریز از مخلوط بتن حذف می شوند . بطوریکه منافذ متعددی بین ذرات بوجود می آید و عموما از سنگدانه های درشت با وزن معمولی استفاده می شود . این نوع بتن را بتن بدون سنگدانه ریز می نامند . ـ نکته : کاهش در وزن مخصوص در هر حالت به واسطه و جود منافذ یا در مصالح یا در ملات و یا در فضای بین ذرات درشت موجب کاهش مقاومت بتن می شود . طبقه بندی بتن های سبک بر حسب نوع کاربرد آنها : - بتن سبک بار بر ساختمان - بتن مصرفی در دیوارهای غیر بار بر - بتن عایق حرارتی مثال : طبق استاندارد ۷۷ – ۳۳۰ ASTM C در بتن سبک ---- مقاومت فشاری بر مبنای نمونه های استوانه ای استاندارد از شده پس از ۲۸ روز نباید کمتر از Mpa ۱۷ باشد . و وزن مخصوص آن نباید از ۱۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب تجاوز نماید که معمولا بین ۱۴۰۰ او ۱۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است . نکته : ۲- بتن مخصوص عایق کاری معمولا دارای وزن مخصوص کمتر از ۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب و مقاومت بین ۷/۰ و Mpa ۷ می باشد . انواع سبک دانه هایی که به عنوان مصالح در ساختار بتن سبک استفاده می شود : الف- سبک دانه های طبیعی : مانند دیاتومه ها ، سنگ پا ، پوکه سنگ ، خاکستر ، توف که بجز دیاتومه ها بقیه آنها منشا۶۵۱۵۲; آتشفشانی دارند . ـ نکته :۱- این نوع سبک دانه ها معمولا بدلیل اینکه فقط در بعضی از جاها یافت می شوند به میزان زیاد مصرف نمی شوند ، معمولا از ایتالیا و آلمان اینگونه مصالح صادر می شود . ـ نکته : ۲- از انواعی پوکه معدنی سنگی که ساختمان داخلی آن ضعیف نباشد بتن رضایت بخشی با وزن مخصوص ۷۰۰ تا ۱۴۰۰ کیلو گرم بر متر مکعب تولید می شود که خاصیت عایق بودن آن خوب می باشد اما جذب آب و جمع شدگی آن زیاد است . سنگ پا نیز دارای خاصیت مشابه است . ب- سبک دانه های مصنوعی : این سبک دانه ها به چهار گروه تقسیم می شوند: - گروه اول : که با حرارت دادن و منبسط شدن خاک رس ، سنگ رسی ، سنگ لوح ، سنگ رسی دیاتومه ای ، پرلیت ، اسیدین، ورمیکولیت بدست می آیند . - گروه دوم : از سرد نمودن و منبسط شدن دوباره کوره آهن گدازی به طریقی مخصوص بدست می آید - گروه سوم : جوشهای صنعتی ( سبکدانه های کلینکری) می باشند . - گروه چهارم : مخلوطی از خاک رس با زباله خانگی و لجن فاضلاب پردازش شده را می توان به صورت گندوله در آورد تا با پختن در کوره تبدیل به سبک دانه شود ولی این روش هنوز به صورت تولید منظم در نیامده است.

سازه های متداول برای ساختمان های بلند (1) تهيه كنندگان :عبدالامير كربلايي و سارا مظاهري اهمیت اثر نیروی جانبی با بالا رفتن ارتفاع ساختمان با سرعت زیادی افزایش می یابد. در ارتفاع معینی تغییر مکان جانبی ساختمان چنان زیاد می شود که ملاحظات سختی کنترل کننده طرح می گردند تا اینکه مقاومت مصالح سازه ای . درجه سختی اساسا بستگی به نوع سیستم سازه دارد . بعلاوه بازده هر سیستم خاصی مستقیما با مقدار مصالح مصرف شده ارتباط دارد.بنابراین از بهینه کردن سازه برای شرایط فضایی معینی باید با حداقل وزن حداکثر سختی حاصل شود . این عمل منجربه ابداع سیستم های سازه ای مناسب برای حدود ارتفاعات معین میگردد. بعضی از عواملی که در توسعه این سیستم های تازه نقش مهمی داشته اند عبارتند از: * مصالح سازه ای با مقاومت زیاد. * عمل مرکب بین عناصر سازه ای ساخته شده از دو یا چند نوع مصالح. * روش های جدید اتصال قطعات. * تخمین رفتار پیچیده سازه ها به وسیله ماشین های حسابگر الکترونیک(کامپیو تر). * استفاده از مصالح ساختمانی سبک تر. * روش های اجرایی جدید. در بخش های زیر متداول ترین سیستم های سازه ای مورد بحث قرار می گیرند.در این بحث ها طرح های هندسی نمونه،رفتار سازه ها تحت بار گذاری،و بازده سیستم ها مورد تأکید می باشند. * سازه دیوار باربر * سازه هسته برشی * سازه تیر دیواری سازه دیوار باربر از لحاظ تاریخی سازه های ضخیم و سنگین ساخته شده از مصالح بنایی بوده اند.وزن زیاد و انعطاف ناپذیری آنها در طرح افقی باعث عدم استفاده مؤثر از آنها در ساختمان های بلند گردید.اما پیشرفت تکنولوژی جدید در استفاده از مصالح بنائی مهندسی ساخته شده و قطعات بتنی ساخته مفهوم دیوار باربر را برای ساختمان های با ارتفاع متوسط اقتصادی ساخته است. این سیستم برای انواعی از ساختمان ها که در آنها تقسیمات مکرر فضا لازم است مانند آپارتمان ها و هتل ها قابل استفاده می باشد. روش دیوار باربر برای انواع طرح و شکل ساختمان ها مناسب است.نقشه های افقی این طرح ها از شکل های مستطیلی ساده تا شکل های دایره ای و مثلثی متغییر می باشند. سازه های دیوار باربر عموماً شامل مجموعه ای از دیوارهای خطی می باشند.بر اساس نحوه قرار گرفتن این دیوارها در ساختمان آنها را می توان به سه گروه اصلی تقسیم نمود: * سیستم دیوار عرضی که شامل دیوار های خطی در امتداد عمود بر طول ساختمان می باشد و در نتیجه مانع نما کاری نمای اصلی نمی گردد. * سیستم دیوار طولی که شامل دیوارهای خطی موازی طول ساختمان می باشد این رو دیوار نمای اصلی را تشکیل می دهد. * سیستم دو طرفه که شامل دیوارهای موازی عرض و طول ساختمان می باشد. همچنبن ممکن است ساختمان را بطور مشخصی به قسمت های سازه ای مختلف تقسیم کرد بطوریکه هر قسمت سیستم دیوار جداگانه ای را به کار ببرد. ترتیب قرار گرفتن دیوارها که در اینجا بحث شد در مورد ساختمان های مستطیلی ممکن است به وضوح قابل بیان باشد،اما در مورد ساختمان های با تصاویر افقی پیچیده تر طبقه بندی کردن ممکن است تا حدودی مشکل باشد. رفتار سازه دیوار بار بر تحت بار گذاری بستگی به مصالح مصرف شده و نحوه اثر متقابل صفحه افقی کف و صفحه قائم دیوار دارد.به عبارت دیگر این رفتار تابعی از درجه پیوستگی(اتصال) دیوارها به یکدیگر و به دال های کف می باشد.اتصال سازه کف به دیوارهای پیوسته را باید مفصلی تصور کرد.(با فرض هیچگونه سیستم اتصال خاصی بکار نرفته باشد)،در صورتی که در ساختمان های بتنی در محل ریخته شده ،دال هاو دیوارها بطور واقعی متصل و پیوسته هستند. واضح است که ساختمان بتنی در محل ریخته شده ،با توجه به رفتار سه بعدیش،خیلی سخت تر از ساختمان ساخته شده ار مصالح بنائی یا قطعات پیش ساخته مفصلی می باشد و این نکته بتن را برای ساختمان های بلندتر اقتصادی می سازد. بارهای قائم با ایجاد خمش از سازه کف مستقیما به دیوارها انتقال می یابند.دهانه های متداول کف ها (یعنی فاصله بین دیوارها ) بسته به ظرفیت حمل بار وصلبیت جانبی سیستم کف و عوامل دیگر بین 12 تا 25 فوت متغیر می باشند.چون دیوار بارها را خیلی شبیه به یک ستون باریک و عریض مقاومت می کند پایداری آن در مقابل کمانش باید کنترل گردد. تنش های فشاری در دیوار تابعی از دهانه کف،ارتفاع و نوع ساختمان ،و اندازه و ترتیب سوراخ های دیوار(برای در و پنجره و غیره)می باشد. سوراخ های دیوار باید روی یک محور قائم قرار داده شود تا از تمرکز و ترکیب تنش ها در اثر ترتیب متناوب پنجره ها اجتناب گردد. کف هایی که بصورت خارج از مرکز به دیوارها متصل می باشند لنگرهای خمشی ایجاد می کنند که دیوار باید آنها را نیز مقاومت کند. نیروهای افقی به وسیله سازه کف که مانند دیافراگمی افقی عمل می کند به دیوارهای برشی موازی امتداد نیرو توزیع می شود. ین دیوارهای برشی به دلیل صلبیت زیاد شان مانند تیرهای با عمق زیاد عمل می کنند و در مقابل برش،خمش و واژگونی مثل آن واکنش نشان می دهند. در مقابل نیروی باد موازی با جهت کوتاه ساختمان،دیوارها در سیستم دیوار عرضی نه فقط بارهای وزن را تحمل می کنند بلکه در مقابل برش ناشی از باد نیز مقاومت می نمایند. از طرف دیگر سیستم دیوار طولی این دو وظیفه دیوارها را هم جدا می کند. دیوارهای طولی بارهای وزن را تحمل می نمایند و نیروهای باد را به صورت خمش موضعی به دیافراگم کف یا مستقیما به دیوارهای برشی واقع در وسط یا دو انتهای ساختمان منتقل می کنند. در مورد اثر باد روی ضلع کوتاه ساختمان که اهمیت کمتری دارد، دیوارهای باربر در سیستم دیوار طولی اکنون به صورت دیوار های برشی نیز عمل می کنند. در سیستم دیوار عرضی دیوارهای برشی را ممکن است در امتداد کریدور مرکزی قرار داد. در ساختمان های بتنی در محل ریخته شده، پایداری در اثر رفتار یکپارچه سیستم کف-دیوار که مانند یک واحد صندوقی با خمش واکنش نشان می دهد تامین می گردد. بنابراین با فرض دیافراگم های کف بی نهایت صلب آنها مستقیماً به نسبت سختی نسبی شان بارهای باد را مقاومت می کنند.اما اگر طرح دیوارها چنان باشد که نیروی برآیند باد از مرکز جرم دیوار های مقاوم عبور نکند،پیچش ایجاد می شود که باعث افزایش برش در بعضی از دیوار ها می گردد. رفتار دیوار برشی در مقابل بار گذاری جانبی به مقدار زیاد بستگی به شکل آن در تصویر افقی یعنی اینرسی حاصله در مقابل خمش دارد. دیوارهای برشی به ندرت دیوارهای توپر می باشند زیرا غالبا در آنها سوراخ هایی برای پنجره و غیره تعبیه می شود که باعث ضعیف شدن آنها می گردد. تعداد، اندازه، و ترتیب قرار گرفتن این سوراخ ها ممکن است شدیداً در رفتار دیوار تأثیر داشته باشد. اگر دیوار فقط دارای سوراخ های پنجره کوچک باشد تحت بار گذاری جانبی مثل دیوار تو پر رفتار می کند. بارهای زیاد وزن چنان فشاری در دیوار تولید می کنند که دوران(خمش) ایجاد شده در اثر باد هرگز قادر به غلبه کردن آن در طرف رو به باد نمی باشد. با قرار دادن سوراخ های در دریک دیوار برشی داخلی به طور متناوب بطوریکه در آن دیوار به صورت واحد هایی تکرار می شود. نتیجه مشابه ای به دست می آید. اما در منتهی الیه دیگر که در آن سوراخ ها به صورت شکافی دیوار را به دو واحد جدا تقسیم می کنند هر یک از واحد ها به صورت دیوار جداگانه عمل می نمایدو نصف بار را تحمل می کند.در چنین حالتی به دلیل بارهای وزن بالنسبه کم امکان اینکه در دیوار کشش ایجاد شود کاملاً وجود دارد. همچنین برای دیوار برشی داخلی در جایی که پیوستگی در عرض کریدور فقط بوسیله دال کف تامین می شود، با اطمینان می توان فرض نمود که دو قسمت دیوار به صورت جداگانه و انفرادی عمل می کنند ولی به علت وزن مرده بیشتر ممکن است در اثر باد کشش ایجاد نشود. تعیین رفتار سیستم دیواری که بین حالت های منتهی الیه مورد بحث در بالا قرار دارد نسبتاً مشکل است. رفتار این سیستم های دیواری بستگی به مقدار صلبیت ایجاد شده بوسیله قسمت های فوقانی و تحتانی پنجره ها (یا درها) در مقابل برش قائم دارد. دیوار را ممکن است به صورت دو قطعه جدا تصور نمود که موقع مقاومت کردن بارهای جانبی تا حدودی روی یکدیگر اثر متقابل دارند. در این بحث فرض شده است که دیوار های بار بر،تو پر و مسطح و در صفحه های قائم باشند. اما دیوارها ممکن است از شبکه ای از عناصر مورب یا اعضاء خطی ستونی در فواصل نزدیک تشکیل شده باشند.آنها همچنین ممکن است منحنی شکل یا تاب دار و در صفحه های مایل قرار گرفته باشند. سازه هسته برشی سیستم دیوار خطی بار بر برای ساختمان های آپارتمانی که در آنها وظایف و نحوه استفاده ساختمان ثابت است کاملاً مناسب می باشد. اما برای ساختمان های تجارتی و اداری حداکثر انعطاف پذیری در تقسیم بندی فضا لازم می باشد، از این رو در این ساختمان ها فضاهای باز و وسیع مطلوب است که بتوان آنها را به وسیله جدا کننده های متحرک تقسیم کرد. یک راه حل متداول این است که سیستم های قائم حمل و نقل و توزیع انرژی (مانند آسانسور، پله ها، و مجراهای عبور وسایل مکانیکی) را یک جا جمع کرده تا بسته به اندازه و وظیفه ساختمان تشکیل هسته یا هسته هایی بدهند. این هسته ها به عنوان سیستم های دیوار برشی مورد استفاده قرار می گیرند و پایداری جانبی لازم را برای ساختمان تأمین می کنند. به نظر می رسد که از لحاظ شکل و محل هسته در داخل ساختمان هیچگونه محدودیتی وجود نداشته باشد. خصوصیات سیستم های هسته ی به قرار زیر می باشند: * شکل هسته - هسته باز در مقابل هسته بسته - هسته تنها در مقابل هسته توام با دیوارهای خطی * تعداد هسته ها: هسته انفرادی در مقابل چندین هسته. * محل هسته ها: داخلی در مقابل محیطی و در مقابل خارجی * ترتیب قرار گرفتن هسته ها: متقارن در مقابل نا متقارن * هندسه ساختمان به عنوان مولد شکل هسته: مولد مستقیم در مقابل مولد غیر مستقیم هسته ها را می توان از فولاد ، بتن یا ترکیبی از هر دو ساخت. در هسته قابی فولادی برای رسیدن به پایداری جانبی مطلوب ممکن است از خر پای ویراندیل استفاده کرد.سیستم قاب ویراندیل نسبتا انعطاف پذیر است، از این رو فقط برای ساختمان های بالنسبه کوتاه به کار می رود. برای ساختمان های بلند تر در قاب ویراندیل از مهار بندی قطری (به صورت خر پای قائم) استفاده می شود تا سختی لازم برای هسته به دست آید. مزیت هسته های قابی فو لادی در سوار کردن نسبتا سریع قطعات پیش ساخته می باشد. از طرف دیگر هسته بتنی علاوه بر حمل بارها فضا را نیز محصور می کندو از لحاظ حفاظت در مقابل آتش هیچ گونه ملاحظه اضافی لازم نیست. فقدان شکل پذیری و قابلیت تغییر شکل پلاستیک بتن به عنوان یک ماده ساختمانی از لحاظ بار گذاری زلزله اشکال این نوع هسته ها می باشد. هسته های برشی را می توان به صورت تیرهای بسیاری مجسم کرد که از زمین طره شده و بارهای جانبی را مقاومت می کنند. بنابراین تنش های خمشی و برشی تولید شده در هسته،با فرض اینکه تاب رفتار یک هسته تحت بارهای جانبی بستگی به شکل، درجه همگن بودن و صلبیت آن و جهت بار دارد. در هر طبقه سوراخ هایی در هسته وجود دارد و مقدار پیوستگی ایجاد شده به وسیله قسمت های فو قانی و تحتانی این سوراخ ها روی رفتار هسته اثر تعیین کننده دارد. هسته بخصوص تحت بار گذاری نا متقارن که پیچش ایجاد می کند ممکن است مانند یک مقطع باز عمل کند و قسمت بالای آن تاب بردارد. بنابراین در قسمت فوقانی هسته تنش های برشی پیچشی اضافی و در پای آن خمش جانبی و برش اضافی در بال ها تولید می شود. سازه تیر دیواری * سیستم های فاصله گذاری و خر پای متناوب : * سیستم های مرکب از قاب و دیوار برشی: * سیستم های دال مسطح: * سیستم های مرکب از دیوار برشی و قاب توأم با خرپا های کمر بندی صلب: * سیستم های لوله ای در سازه برج: سیستم های فاصله گذاری و خر پای متناوب در این بخش اساساً تیر های به ارتفاع طبقه که دهانه ها در جهت کو تاه ساختمان می پوشانید مورد نظر ما می باشد . این تیرها که بر ردیف هائی از ستون ها در امتداد دیوارهای خارجی متکی می باشند ممکن است خرپاهای فولادی یا بتنی ، و یا دیوارهای بتنی تو پر باشند. متداول ترین سازه های تیر دیواری سیستم های فاصله گذاری و خرپاهای متناوب می باشند. خرپاها یک طبقه در میان به کار برده می شوند. این خرپاها دال های کف را هم در تار فوقامی و هم در تار تحتانیشان نگه می دارند. فضای آزادی که در طببقات متناوب (یک در میان) ایجاد می شود برای بعضی از انواع ساختمان ها که در طرح ریزی فضاهای آنها انعطاف پذیری لازم است سودمند می باشد. ساختمان متشکل از خرپاهای متناوب از سیستم فا صله گذاری خیلی سخت تر می باشد. در اینجا خرپاها در تمام طبقات بکار می روند ولی بصورت متناوب قرار داده می شوند. با به کار بردن تیرهای دیواری به ارتفاع طبقه بطور متناوب، دال های کف فقط نصف فاصله بین خرپاها رامی پوشانند و فضاهای باز نسبتاً بزگی ایجاد می شود. این دال های کف از یک طرف روی تار فوقانی یک خرپا قرار دارند و از طرف دیگر از تار تحتانی خرپای بعدی که در طبقه بالا قرار دارد آویزان می شوند. طرز قرار گرفتن خرپاها در ارتفاع ساختمان تا حدودی شبیه طرح آجر کاری دیوارها می باشد. سیستم خرپاهای متناوب در موقع مقاومت بارهای افقی و قائم به نحو خیلی مؤثری عمل می کند. این روش در مورد ساختمان های بلند نسبت به قاب هایی که بطور معمولی مهار بندی شده اند در حدود 40 در صد کمتر فولاد مصرف می کند و اتصالات کمتری در محل ساختمان لازم دارد. این سیستم تاکنون برای ساختمان های تا حدود 30 طبقه به کار رفته است. در سازه های تیر دیواری سیستم فاصله گذاری طبقاتی که دارای خرپا هستند، مانند قطعات صلب، فوق العاده سخت می باشند و به سختی تغییر شکل می دهند. .ولی طبقات باز (طبقاتی که دارای خرپا نمی باشند) فقط ازستون ها می توانند برای تحمل بار جانبی استفاده کنند. تغییر شکل این ستون ها مشابه تغییر شکل ستون های یک قاب صلب معمولی می باشد. در سیستم خرپای متناوب فرض می شود که دال های کف مانند دیافراگم های افقی بی نهایت سخت عمل کنند، از این رو همه نقاط واقع در روی هر یک از کف ها تغییر مکان افقی مساوی خواهند داشت. بنا براین قاب های خرپایی مجاور یکدیگر مجبورند که مشترکاً بصورت واحد عمل کنند. به عبارت دیگر از جمع تغییر شکل های جداگانه دو قاب مجاور بطور تقریبی حالت تغییر شکل یافته تمام سیستم بدست می آید. تغییر شکل ساختمان مشابه تغییر شکل یک تیر طره ای صلب می باشد. منحنی تغییر شکل ساختمان نشان می دهد که لازم نیست ستون ها برای لنگرهای خمشی در امتداد جهت کوتاه ساختمان طرح کردند. بنابراین دال های کف که مانند دیافراگم های صلب عمل می کنند تمام برش ناشی از باد (یابه طور کلی بار های جانبی) را به خر پاها منتقل می کنند و این خرپاها به نوبه خود بارها را به صورت نیروهای محوری به ستون ها انتقال می دهند. چون خر پاها باید برش قائم را مقاومت کنند، هر گونه بازشدگی در تیر های دیواری در آنها تغییر شکل ایجاد می کند وباعث کاهش صلبیت تیرها می گردد. ستون های خارجی را می توان چرخاند به طوری که جان آنها عمود بر خرپا قرار بگیرد تا بدین وسیله از محور های قوی آنها برای مقاومت نیرو های بار در جهت طولی استفاده شود. سختی جانبی در جهت طول ساختمان را می توان به طرق مختلف از جمله اضافه کردن قطعات سازه ای پیش ساخته در بالاو پایین پنچره ها افزایش داد. سیستم های مرکب از قاب و دیوار برشی * 1- سیستم های مرکب از قاب مفصلی و دیوار برشی: * 2- سیستم های مرکب از قاب مفصلی،قاب ویراندیل و دیوار برشی: * 3- سیستم های مرکب از قاب صلب و دیوار برشی: * *تغییر شکل حالت برش قاب صلب: * *تغییر شکل حالت خمش دیوار برشی: * *تاثیر متقابل قاب و هسته برشی: سیستم های قالب صلب خالص برای ساختمان های مرتفع تر از 30طبقه عملی نمی باشد.در چنین مواردی یکی از انواع دیوار برشی نیز در قاب به کار برده می شود تا بارهای جانبی را مقاومت کند. دیوارهای برشی یا بتنی می باشند و یا از مهار بندی فولادی مشبک (خرپایی) تشکیل می گردند. این دیوارها ممکن است هسته های داخلی، بسته مانندهسته های دور محوطه های آسانسورها و پله ها، یا دیوارهای موازی در داخل ساختمان، و یا خرپاهای نمایی قائم باشند. شکل های گوناگون نقشه های افقی،راه حل های مختلف ممکن را برای طرح های افقی نشان می دهند. سیستم های هسته ای در ارتباط با فرم ساختمان از نقطه نظرهای زیر طبقه بندی شوند. * محل و موقعیت هسته ها - هسته های نمایی خارجی - هسته های داخلی :هسته هایی نمایی،هسته ها در داخل ساختمان - هسته های خارجی از مرکز * تعداد هسته ها - هسته های منفرد - هسته های شکافته - هسته های چندتایی * شکل هسته ها. - شکل های بسته: مربعي ، مستطيلي، دایره ای و مثلثی. - شکل های باز: x شکل، I شکل و ناودانی شکل. - شکل هایی که از فرم ساخمان الهام می گیرند. سیستم های مرکب از قاب و دیوار برشی بر اساس رفتارشان تحت بارگذاری جانبی دسته بندی می شوند که ممکن است یک از سه نوع زیر باشند. 1- سیستم های مرکب از قاب مفصلی و دیوار برشی: در این سیستم چون اتصالشان تیرهای قاب به ستون ها مفصلی می باشد، قاب فقط می تواند بارهای وزن را تحمل کند. دیوار برشی تمام بارهای جانبی را مقاومت می کند. 2- سیستم های مرکب از قاب مفصلی،قاب ویراندیل و دیوار برشی: نیروهای جانبی به وسیله دیوار برشی و قاب صلب(یعنی قاب ویراندیل) مشترکاً مقاومت می گردند.قاب های داخلی و قاب های نمایی طولی فقط بارهای وزن را تحمل می کنند. 3- سیستم های مرکب از قاب صلب و دیوار برشی: به کار بردن فقط دیوارهای برشی به منظور جذب بارهای جانبی برای ارتفاعات بیش از 500 فوت غیر عملی می باشد.برای اینکه هسته ها به اندازه کافی قوی باشند باید ابعاد آنها خیلی بزرگ انتخاب شود که در این صورت دیگر برای دستگاه های حمل و نقل قائم و توزیع انرژی مناسب نخواهند بود. به علاوه تغییر شکل آنها ممکن است چنان زیاد باشد که در دیوارهای جدا کننده و پنجره ها ترک ایجاد کند و یا حتی در ساکنین ساختمان واکنش های روانی ناگوار به وجود آورد.با به کار بردن قاب صلب که برای مقاومت نیروهای جانبی با دیوار برشی سهیم می شود بر صلبیت جانبی ساختمان به مقدار زیادی افزوده می گردد.تغییر شکل کل سیستم های متشکل از دیوار برشی و قاب صلب که روی یکدیگر اثر متقابل دارند با جمع کردن حالت های تغییر شکل جداگانه دیوار و قاب بدست می آید. تغییر شکل حالت برش قاب صلب: توجه کنید که شیب منحنی تغییر شکل در پای ساختمان در جایی که بیشترین برش اثر می کند حداکثر می باشد. تغییر شکل حالت خمش دیوار برشی: دیوار برشی ممکن است یک دیوار بتنی توپر یا یک خر پای فولادی قائم باشد.این دیوار برشی ممکن است یک هسته داخلی،دیوار های داخلی،دیوار های داخلی موازی و یا یک دیوار نمایی باشد. دیوار برشی مانند یک تیر طره ای قائم عمل می کند و مانند آن خم می شود. توجه کنید که شیب منحنی تغییر شکل در بالای ساختمان حداکثر می باشد و این دلالت بر این قسمت ساختمان دیوار برشی در ایجاد سختی کمترین سهم را دارد. تاثیر متقابل قاب و هسته برشی: برای یافتن اثر متقابل قاب و دیوار برشی تغییر شکل های دو حالت فوق را با هم جمع می کنیم که یک منحنی s کشیده حاصل می شود. به علت خصوصیات تغییر شکلی مختلف دیوار برشی و قاب، دیواربرشی به وسیله قاب در قسمت بالای ساختمان به عقب کشیده می شود و در قسمت پایین ساختمان به جلو رانده می شود. از این رو برش ناشی از باد (یا زلزله) در قسمت بالای ساختمان اساساً به وسیله قاب و در قسمت پایین ساختمان اساسا به وسیله دیوار برشی گرفته می شود.

جزئیات اجرایی ساختمان های بتنی (1) تهيه كنندگان: عبدالامير كربلايي و سارا مظاهري بتن بتن و فولاد دو نوع مصالحی هستند که امروزه بیشتر از سایر مصالح در ساختمان انواع بناها از قبیل ساختمان پلها،ساختمان سدها، ساختمان متروها،ساختمان فرودگاه ها و ساختمان بناهای مسکونی و اداری و غیره به کار برده می شوند.و شاید به جرأت می توان گفت که بدون این دو پیشرفت جوامع بشری به شکل کنونی میسر نبود.با توجه به اهدافی که از ساخت یک بنا دنبال می شود،بتن و فولاد به تنهایی و یا به صورت مکمل کار برد پیدا می کنند. فولاد به لحاظ اینکه در شرایط به دقت کنترل شده ای تولید می شود و مشخصات و خواص آن از قبیل تعیین و با آزمایشات متعددی کنترل می شود،دارای کاربری آسانتر از بتن است. اما بتن در یک شرایط کاملا متفاوتی با توجه به پارامتر های مختلف از قبیل نوع سیمان،نوع مصالح و شرایط آب و هوایی تولید و استفاده می شود و عدم اطلاع کافی از خواص مواد تشکیل دهنده بتن و نحوه تولید و کاربرد آن می تواند ضایعات جبران ناپذیری را به دنبال داشته باشد. با توجه به پیشرفت علم و تکنولوژی در قرن اخیر، علم شناخت انواع بتن و خواص آنها نیز توسعه قابل ملاحظه ای داشته است، به نحوی که امروزه انواع مختلف بتن با مصالح مختلف تولید و استفاده می شود و هر یک خواص و کاربری مخصوص به خود را داراست.هم اکنون انواع مختلفی از سیمانها که حاوی پوزولانها ،خاکستر بادی،سرباره کوره های آهن گدازی،سولفورها،پلیمرها،ال یافهای مختلف،و افزودنیهای متفاوتی هستند،تولید می شد. ضمن اینکه تولید انواع بتن نیز با استفاده از حرارت،بخار،اتوکلاو،تخلیه هوا،فشار هیدرولیکی،ویبره و قالب انجام می گیرد. بتن به طور کلی محصولی است که از اختلاط آب با سیمان آبی و سنگدانه های مختلف در اثر واکنش آب با سیمان در شرایط محیطی خاصی به دست می آیدو دارای ویژگیهای خاص است. اولین سؤالی که پیش می آید این است که چه رابطه ای بین تشکیل دهنده بتن باید وجود داشته باشد تا یک بتن خوب به دست آید و اصولا بتن خوب دارای چه شرایط و ویژگیهایی است. رابطه بین اجزاء تشکیل دهنده بتن،در خواص فیزیکی و شیمیایی و همچنین نسبت اختلاط آنها با هم است.چه اگر مصالح یا آب و سیمانی با خواصی مناسب بتن با هم مخلوط گردند و در شرایط و محیطی مناسب به عمل آیند،یقینا بتن خوبی حاصل می شودو اصولا بتن خوب، بتنی است که دارای مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخشی باشد. رسیدن به یک مقاومت فشاری دلخواه و رضایت بخش بدین معناست که سایر خواص بتن مانند مقاومت کششی، وزن مخصوص، مقاومت دربرابر سایش، نفوذ ناپذیری، دوام، مقاومت دربرابر سولفاتها و ... نیز همسو با مقاومت فشاری، بهبود یافته و متناسب می شوند. اگر چه شناخت مصالح مورد مصرف در ساخت بتن و همچنین خواص مختلف بتن کار آسانی نیست اما سعی می شود به خواص عمومی مصالح و همچنین بتن پرداخته شود. بتن اینک با گذشت بیش از 170 سال از پیدایش سیمان پرتلند به صورت کنونی توسط یک بنّای لیدزی، دستخوش تحولات و پیشرفتهای شگرفی شده است.در دسترس بودن مصالح آن، دوام نسبتاً زیاد و نیاز به ساخت و سازهای فراوان سازه های بتنی چون ساختمان ها، پل ها، تونل ها، سدها، اسکله ها، راه ها و سایر سازه های خاص دیگر، این ماده را بسیار پر مصرف نموده است. اینک حدود سه تا چهار دهه است که کاربرد این ماده ارزشمند در شرایط ویژه و خاص مورد توجه کاربران آن گشته است. اکنون کاملاً مشخص شده است که توجه به مقاومت تنها به عنوان یک معیار برای طرح بتن برای محیطهای مختلف و کاربریهای متفاوت نمی تواند جوابگوی مشکلاتی باشد که در درازمدت در سازه های بتنی ایجاد می گردد. چند سالی است که مسأله پایایی و دوام بتن در محیط های مختلف و به ویژه خورنده برای بتن و بتن مسلح مورد توجه خاص قرار گرفته است.مشاهده خرابی هایی با عوامل فیزیکی و شیمیایی در بتن ها در اکثر نقاط جهان و با شدتی بیشتر در کشور های در حال توسعه، افکار را به سمت طرح بتن هایی با ویژگی خاص و با دوام لازم سوق داده است. در این راستا در پاره ای از کشورها مشخصات و دستورالعمل ها واستانداردهایی نیز برای طرح بتن با عملکرد بالا تهیه شده و طراحان و مجریان در بعضی از این کشورهای پیشرفته ملزم به رعایت این دستورالعمل ها گشته اند. در مواد تشکیل دهنده بتن نیز تحولات شگرفی حاصل شده است. استفاده از افزودنی های مختلف به عنوان ماده چهارم بتن، گسترش وسیعی یافته و در پاره ای از کشورها دیگر بتنی بدون استفاده از یک افزودنی در آن ساخته نمی شود. استفاده از سیمان های مختلف با خواص جدید و سیمان های مخلوط با مواد پوزولانی و نیز زائده های کارخانه های صنعتی روز به روز بیشتر شده و امید است که بتواند تحولی عظیم در صنعت بتن چه از نقطه نظر اقتصادی و چه از نظر دوام و نیز حفظ محیط زیست در قرن آینده بوجود آورد. در سازه های بتنی مسلح نیز جهت پرهیز از خوردگی آرماتور فولادی از مواد دیگری چون فولاد ضد زنگ و نیز مواد پلاستیکی و پلیمری (FRP) استفاده می شود که گسترش آن منوط به عملکرد آن در دراز مدت گشته است. با توجه به نیاز روز افزون به بتن های خاص که بتوانند عملکرد قابل و مناسبی در شرایط ویژه داشته باشند،سعی شده است تا در این مقاله به پاره ای از این بتن ها اشاره گردد. کاربرد مواد افزودنی به ویژه فوق روان کننده ها و نیز مواد پوزولانی به ویژه دوده سیلیس در تولید بتن با مقاومت زیاد و با عملکرد خوب مختصراً آورده می شود. بتن های خیلی روان که تحولی در اجرا پدید آورده است و نیز بتن های با نرمی بالا برای تحمل ضربه و نیروهای ناشی از زلزله نیز از مواردی است که باید به آنها اشاره نمود. کوشش های فراوان برای مبارزه با مسأله خوردگی آرماتور در بتن و راه حل ها و ارائه مواد جدید نیز در اواخر سالهای قرن بیستم پیشرفت شتابنده ای داشته است که به آنها اشاره خواهد شد. افزودنی های خاص در شرایط ویژه : برای ساخت بتن های ویژه در شرایط خاص نیاز به استفاده از افزودنی های مختلفی می باشد. پس از پیدایش مواد افزودنی حباب هواساز در سالهای 1940 کاربرد این ماده در هوای سرد و در مناطقی که دمای هوا متناوباً به زیر صفر رفته و آب بتن یخ می زند، رونق بسیار یافت. این ماده امروز یکی از پر مصرف ترین افزودنی ها در مناطق سرد نظیر شمال آمریکا و کانادا و بعضی کشورهای اروپایی است. ساخت افزودنی های فوق روان کننده که ابتدا نوع نفتالین فرمالدئید آن در سالهای 1960 در ژاپن و سپس نوع ملامین آن بعداً در آلمان به بازار آمد شاید نقطه عطفی بود که در صنعت افزودنی ها در بتن پیش آمد. ابتدا این مواد برای کاستن آب و به دست آوردن کارایی ثابت به کار گرفته شد و چند سال بعد با پیدایش بتن های با مقاومت زیاد نقش این افزودنی اهمیت بیشتری یافت. امروزه بتن های مختلفی برای منظور ها و خواص ویژه و نیز به منظور مصرف در شرایط خاص با این مواد ساخته می شود که ازمیان آنها به ساخت بتن های با مقاومت زیاد، بتن های با دوام زیاد، بتن های با مواد پوزولانی زیاد (سرباره کوره های آهن گدازی و خاکستر بادی) بتن های با کارایی بالا، بتن های با الیاف و بتن های زیر آب و ضد شسته شدن می توان اشاره نمود. بتن های با کارآیی بسیار زیاد که چند سالی است از پیدایش آن در جهان و برای اولین بار در ژاپن نمی گذرد، تحول جدیدی در صنعت ساخت و ساز بتنی ایجاد کرده است. این بتن که نیاز به لرزاندن نداشته و خود به خود متراکم می گردد، مشکل لرزاندن در قالب های با آرماتور انبوه و محلهای مشکل برای ایجاد تراکم را حل نموده است. این بتن علیرغم کارایی بسیار زیاد خطر جدایی سنگدانه ها و خمیر بتن را نداشته و ضمن ثابت بودن کارایی و اسلامپ تامدتی طولانی می تواند بتنی با مقاومت زیاد و دوام و پایاپی مناسب ایجاد کند. در طرح اختلاط این بتن باید نسبت های خاصی را رعایت نمود. به عنوان مثال شن حدود 50 درصد حجم مواد جامد بتن را تشکیل داده و ماسه حدود 40 درصد حجم ملات انتخاب می شود. نسبت آب به مواد ریزدانه و پودری بر اساس خواص مواد ریز بین 9/0 تا 1 می باشد. با روش آزمون و خطا نسبت دقیق آب به سیمان و مقدار ماده فوق روان کننده مخصوص برای مصالح مختلف تعیین می گردد. از این بتن با استفاده از افزودنی دیگری که گرانروی بتن را می افزاید در زیر آب استفاده شده است. بتن های با عملکرد و دوام زیاد از آنجا که رسیدن به مقاومت بالا در بتن از اهداف دست اندرکاران کارهای بتنی در دو دهه اخیر بوده است، ابتدا این نوع بتن با مقاومت بیش از MPA50 ساخته شد.با پایین آوردن نسبت آب به سیمان تا حد 3/0 رسیدن به چنین مقاومتهایی بسیار آسان است. برای ساخت بتن هایی با مقاومت بیشتر و در حد Mpa 110-80 و برای تقویت ناحیه فصل مشترک سنگدانه درشت و خمیر سیمان مواد سیلیسی فعال و غیر بلوری به نام دوده سیلیس به کار گرفته شد. همزمان سنگدانه هایی با مقاومت بیشتر و با دانه بندی مناسب تر و با کنترل حداکثر اندازه سنگدانه در این مخلوط ها به کار رفت. از آنجا که در کاربرد این بتن گاه مقادیر بالایی سیمان و بیش از 400 کیلوگرم (حتی تا 500 کیلوگرم) مصرف می شد، علاوه بر گرانی این بتن، ترک هایی نیز حین ساخت به دلیل جمع شدگی پلاستیکی و ناشی از خشک شدن بیشتر این بتن ها و نیز ترک های حرارتی بوجود آمد. همچنین با افزایش این مقاومت تردی و شکنندگی بتن نیز افزایش یافت. چنین بتنی نمی توانست در شرایط محیطی سخت و محیطهای خورنده به علت وجود ترک های زیاد دوام قابل قبولی داشته باشد. به منظور افزایش دوام حین افزایش مقاومت ضمن کاربرد دوده سیلیس و کم کردن آب و مصرف فوق روان کننده، مقدار سیمان کاهش یافته و در عوض مواد پوزولانی همچون دوده سیلیس، خاکستر بادی، سرباره کوره های آهن گدازی، خاکستر پوسته برنج و بالاخره پوزولان های طبیعی به صورت مواد ریزدانه جایگزین آن گردید. امروز شاهد ساخت بتن هایی با دوام که نفوذپذیری کمی دارند و در مقابل حملات شیمیایی کلرورها و سولفات ها و گاز کربنیک و بعضاً واکنش قلیایی پایدارتر می باشند، هستیم. برای مصرف این بتن در سازه های بلند و رفع نقیصه شکنندگی در پاره ای موارد از الیاف های کوتاه استفاده شده تا بدین وسیله نرمی این بتن ها افزایش یابد. از مزایای عمده این بتن ها کاهش وزن ساختمان ها به علت کم کردن ابعاد ستون ها، صرفه جویی در میزان بتن و فولاد، کوتاه شدن دوران ساخت، تغییر شکل های وابسته به زمان کمتر و پایایی و داوم بشتر آنها می باشد. به منظور کاستن وزن سازه های بتنی که با بتن با مقاومت زیاد ساخته می شوند چند سالی است که با مصرف بخشی از سنگدانه های سبک در آن، بتن های سبک تری تولید نموده اند. امروزه بتن هایی با وزن مخصوص 2 تن بر متر مکعب و مقاومت های mpa 80-60 در بعضی پروژه ها به کار رفته است. به علت دوام قابل قبولی که این بتن ها در آزمایشات متعدد از خود نشان داده اند مصرف آنها در چند سازه بتنی دریایی در محیط های خورنده در کشورهای نروژ، کانادا، ژاپن، آمریکا و استرالیا گزارش شده است. در کشور ما نیز اخیراً با تولید دوده سیلیس در کارخانه های داخلی کاربرد این ماده در بتن آغاز گشته است. در چند پروژه در جنوب کشور که به علت داشتن آب و هوای گرم و محیطی خورنده برای بتن و نیز فولاد از سخت ترین شرایط محیطی برای بتن است، بتن با سیمان دارای حدود 7 تا 10 در صد میکرو سیلیس به عنوان جابگزین سیمان استفاده شده است. بایستی توجه داشت که به علت عدم آب انداختگی این بتن و واکنش های سریع و گرمای محیط خطر ایجاد ترک های پلاستیک در ساعات اولیه و سپس ترک های ناشی از خشک شدن و حرارتی در این بتن ها زیاد بوده و در صورت عدم کنترل و دقت و عمل آوری سریع و مناسب علیرغم مقاومت زیاد وجود ترک در این بتن ها سبب افزایش نفوذ پذیری آنها گشته و در نتیحه املاح و مواد خورنده به داخل بتن و خوردگی آرماتور خرابی بتن تشدید می گردد. در پاره ای از تونل های انتقال آب و نیز تونل سدها نیز از این ماده در طرح اختلاط بتن برای بتن پاشی پوشش استفاده شده است. پیوستگی خوب این بتن و کم شدن مصالح بازگشتی و مقاومت و دوام خوب از خصوصیات آن درپوشش تونل ها است. این ماده در لایه نهایی سرریز بعضی سدهای کشور نیز در حال استفاده و یا در آینده استفاده نخواهد شد. مصرف میکرو سیلیس در بتن سبب افزایش مقاومت سایشی و فرسایشی بتن می گردد. بتن های با نرمی بالا امزوزه کار برد بتن با نرمی بالاتر که بتواند تغییر شکل های زیاد را بدون شکست تحمل نماید، مورد توجه قرار گرفته است. تحقیقات در خصوص تأمین نرمی لازم در بتن با الیاف های مختلف و حتی حذف آرماتور در حال انجام می باشد. هدف از کاربرد الیاف در بتن افزایش مقاومت کششی، کنترل گسترش ترک ها و افزایش طاقت بتن می باشد تا قطعه بتنی بتواند در مقابل بارهای وارده در یک مقطع ترک خورده تغییر شکل های زیادی را پس از نقطه حداکثر تنش تحمل نماید. بتن با الیاف مختلف در سال های اخیر در سازه های عمده ای چون رو سازی راهها و فرودگاه ها، پی های عظیم با تغییر شکل های زیاد و به ویژه در پوشش بتنی تونل ها به کار رفته است. در ساخت پوشش تونل ها بتن الیافی با پاشیدن بر جداره شکل می پذیرد. اخیراً برای حذف ترک ها در پوشش تونل هایی که به صورت چند تکه پیش ساخته اجرا می شود از بتن بدون آرماتور و تنها الیاف استفاده شده و این نوع بتن سبب حذف ترک ها در حین عمل آوری و حمل و نقل قطعات و نصب آنها برای کامل کردن مقطع تونل های مترو شده است. در نوع بسیار جدید بتن الیافی که می توان با آن به حداکثر نرمی در بتن رسید از روش ریختن دوغاب روی الیاف استفاده می شود . در این روش ابتدا الیاف ریخته شده و سپس فضای بین آنها با ملات دوغابی پر می شود. میزان الیاف در این بتن حدود 10 در صد می باشد که حدود 10 برابر میزان الیاف در بتن های الیافی متداول است. با این مصالح لایه های محافظی بدون ترک و تقریبا غیر قابل نفوذ می توان ایجاد نمود. به علت نرمی زیاد این قطعات ظرفیت تغییر شکل پذیری این قطعات به میزان ظرفیت دال های فولادی می رسد. مقاومت فشاری این نوع بتن حدود 110-85 مگا پاسکال و مقاومت خمشی حدود N/m 45-35 می باشد. از این قطعات می توان نه تنها به عنوان لایه های محافظ کوچک استفاده نمود بلکه در باندهای فرودگاه در برابر ضربات عملکرد خوبی نشان می دهند. در کارهای تعمیراتی دال ها می توان از آنها به عنوان لایه روی بتن قدیم و بدون درز و در زمان کوتاهی استفاده نمود. آرماتورهای غیر فولادی در بتن در سال های اخیر استفاده محدودی از آرماتورهای غیر فلزی آغاز گشته است هر چند تحقیقات بر روی کاربرد وسیعتر آنها و عملکرد دراز مدت این نوع آرماتورها ادامه دارد این آرماتورها که معروف به آرماتورهای با الیاف پلاستیکی (FRP) هستند از الیاف مختلفی چون الیاف شیشه ای (GFRP) الیاف آرامیدی (Afrp) والیاف کربنی (CFRP) در یک رزین چسباننده تشکیل شده اند. خاصیت عمده این آرماتورها که سبب کار برد آنها شده است مقاومت در برابر خوردگی آنهاست که می تواند در محیط های بسیار خورنده دوام دراز مدتی داشته باشند. علاوه بر این مقاومت بالا، مقاومت به خستگی بالا، ظرفیت بالای تغییر شکل ارتجاعی، مقاومت الکتریکی زیاد و هدایت مغناطیسی پایین و کم این مواد از مزایای آنها شمرده می شود. البته این مواد معایبی چون کرنش گسیختگی کم و شکننده بودن و خزش زیاد و تفاوت قابل ملاحظه ضریب انبساط حرارتی آنها در مقایسه با بتن را به همراه دارند. اخیراً از الیاف مختلف شبکه هایی بافته شده و به صورت یک شبکه آرماتور در سطح بتن برای کنترل ترک و کم کردن عرض آن و همچنین در دیوارهای نمای بتنی ازآن استفاده می کنند. تحقیقات روی کاربرد صفحات الیافی به جای صفحات فولادی برای تقویت قطعات خمشی و تیرها و دال ها به ویژه در پل ها ادامه دارد. این صفحات با رزین های اپوکسی به نواحی کششی از خارج اتصال داده می شود. کاربرد صفحات با الیاف کربنی برای این تقویت بیشتر رایج گشته و در چندین پل در ژاپن و در بعضی کشورهای اروپایی از آن استفاده شده است. بتن سبک و اثر میکروسیلیسها در افزایش مقاومت تولید سیمان که ماده اصلی چسبندگی در بتن است در سال ۱۷۵۶ میلادی در کشور انگلستان توسط «John smeaton » که مسئولیت ساخت پایه برج دریایی «Eddystone » را بر عهده داشت آغاز شد و درنهایت سیمان پرتلند در سال ۱۸۲۴ میلادی در جزیره ای به همین نام در انگلستان توسط «Joseph Aspdin » به ثبت رسید . مردم کشور ما نیز از سال ۱۳۱۲ با احداث کارخانه سیمان ری با مصرف سیمان آشنا شدند و با پیشرفت صنایع کشور ، امروزه در حدود ۲۶ الی ۳۰ میلیون تن سیمان در سال تولید می گردد . با آگاهی مهندسان از نحوه استفاده سیمان در کارهای عمرانی ، این ماده جایگاه خودش را در کشورمان پیدا کرد . یکی از روشهای ساختمان سازی که امروزه در جهان به سرعت توسعه می یابد ساختمانهای بتنی است . بعد از انقلاب اسلامی به علت کمبود تیر آهن در نتیجه تحریمها و نیز گسترش ساخت و سازهای عمرانی در کشور ، کاربرد بتن بسیار رشد نمود . علاوه بر این موضوع ساختمانهای بتنی نسبت به ساختمانهای فولادی دارای مزایایی از قبیل مقاومت بیشتر در مقابل آتش سوزی و عوامل جوی ( خورندگی ) آسان بودن امکان تهیه بتن به علت فراوانی مواد متشکله بتون و عایق بودن در مقابل حرارت و صوت می باشند که توسعه روز افزون این نوع ساختمانها را فراهم می سازد . یکی از معایب مهم ساختمانهای بتنی وزن بسیار زیاد ساختمان می باشد که با میزان تخریب ساختمان در اثر زلزله نسبت مستقیم دارد . اگر بتوانیم تیغه های جدا کننده و پانل ها را از بتن سبک بسازیم وزن ساختمان و در نتیجه آن تخریب ساختمان توسط زلزله مقدار زیادی کاهش می یابد . ولی کم بودن مقاومت بتن سبک عامل مهمی در محدود نمودن دامنه کاربرد این نوع بتن و بهره گیری از امتیازات آن بوده است . استفاده از میکروسیلیس در ساخت بتن سبک سبب شده است که مقاومت بتن سبک بالا رود و این محدودیت کاهش یابد . در این تحقیق ضمن توضیحاتی در مورد بتن و تاثیر آب بر روی مقاومت بتن ، بیشتر در باره بتن سبک و روشهای افزایش مقاومت آن با استفاده از میکروسیلس ، خواص مکانیکی و همچنین موارد کاربرد آن بحث می شود . ۱- سیمان - سیمان تولید شده در کشور ما با سیمان تولید شده در کشورهای صنعتی متفاوت است که لازم است تفاوت آن تا حد ممکن بررسی شود . - طبقه بندی سیمانها شناسایی شود . - عدم تنوع در کیفیت سیمان نشانه ضعفهایی از سیستم ساخت و ساز می باشد . - عدم استفاده از سیمان با کیفیت بالا از عوامل اولیه عمر کوتاه ساختمان در بحث مصالح می باشد . ۲- شن و ماسه - معیارها و آئین نامه های تولید کلان شن و ماسه بررسی شود . - تولید کلان شن و ماسه در کشور ما از نظر معیار و رعایت آئین نامه های تولید بررسی شود . - معایب شن و ماسه تولیدی در کشور در حد کلان بدلائل زیر آنرا در درجه دوم و یا سوم کیفیت قرار می دهد . الف- وجود گرد و غبار ب-عدم شستشو ج- دانه بندی نا صحیح د- استفاده از شن و ماسه رودخانه ای بجای شن و ماسه شکسته . ه- استفاده از شن و ماسه درجه ۲ و یا ۳ از عوامل ثانوی عمر کوتاه ساختمان در بحث مصالح می باشد . افزایش مقاومت بتن مد نظر تمام دست اندرکاران صنعت تولید بتن می باشد . ساختار بتن : - بتن دارای چهار رکن اصلی می باشد که به صورت مناسبی مخلوط شده اند ، این چهار رکن عبارتند از : الف- شن ب- ماسه ج- سیمان د- آب - در برخی شرایط برای رسیدن به هدفی خاص مواد مضاف به آن اضافه می شود که جز۶۵۱۵۲; ارکان اصلی بتن به شمار نمی آید . - توده اصلی بتن مصالح سنگی درشت و ریز ( شن و ماسه ) می باشد . - فعل و انفعال شیمیایی بین سیمان و آب موجب می شود شیرابه ای بوجود آید و اطراف مصالح سنگی را بپوشاند و مصالح سنگی را بصورت یکپارچه بهم بچسباند . - استفاده از آب برای ایجاد واکنش شیمیایی است . - برای ایجاد کار پذیری لازم بتن مقداری آب اضافی استفاده می شود تا بتن با پر کردن کامل زوایای قالب بتواند دور کلیه میلگرد های مسلح کننده را بگیرد . - جایگاه استفاده آب در بتن به لحاظ انجام عمل هیدراتاسیون دارای حساسیت بسیار زیادی است . ویژگیهای آب مصرفی بتن : - آب های مناسب برای ساختن بتن: ۱- آب باران ۲- آب چاه ۳- آب برکه ۴- آب رودخانه در صورتی که به پسابهای شیمیایی کارخانجات آلوده نباشد و غیره … بطور کلی آبی که برای نوشیدن مناسب باشد برای بتن نیز مناسب است باستثنا۶۵۱۵۲; مواردی که متعاقبا توضیح داده خواهد شد . آبهای نا مناسب برای ساختن بتن: ۱- آبهای دارای کلر ( موجب زنگ زدگی آرماتور می شود) ۲- آبهایی که بیش از حد به روغن و چربی آلوده می باشند . ۳- وجود باقیمانده نباتات در آب . ۴- آب گل آلود ( موجب پایین آوردن مقاومت بتن می شود ) ۵- آب باتلاقها و مردابها ۶- آبهای دارای رنگ تیره و بدبو ۷- آبهای گازدار مانند co۲ و… ۸- آبهای دارای گچ و سولفات و یا کلرید موجب اثر گذاری نا مطلوب روی بتن می شوند . ـ نکته : ۱- آبی که مثلا شکر در آن حل شده است برای نوشیدن مناسب است ولی برای ساخت بتن مناسب نیست . ـ نکته : ۲- مزه بو و یا منبع تهیه آب نباید به تنهایی دلیل رد استفاده از آب باشد . ـ نکته : ۳- ناخالصیهای موجود در آب چنانچه از حد معین بیشتر گردد ممکن است بشدت روی زمان گرفتن بتن ، مقاومت بتن ، پایداری حجمی آن ، اثر بگذارد و موجب زنگ زدگی فولاد شود . ـ نکته : ۴- استفاده از آب مغناطیسی بعنوان یکی از چهار رکن اصلی مخلوط بتن می تواند بعنوان تاثیرگذار بر روی یارامترهای مقاومت بتن انتخاب گردد . تمایز بتن از نظر چگالی : الف- بتن معمولی : چگالی بتن معمولی در دامنه باریک ۲۲۰۰ تا ۲۶۰۰ kg/m۳ قرار دارد زیرا اکثر سنگها در وزن مخصوص تفاوت اندکی دارند ب- بتن سنگین : از این بتنها در ساختمان محافظهای بیولوژیکی بیشتر استفاده می شود مانند ساختار ، آکتورهای هسته ای و پناهگاههای ضد هسته ای که مورد بحث ما نمی باشد که چگالی آن معمولا بیشتر از ۲۲۰۰ تا ۲۶۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب می باشد . ج- بتن سبک : مصرف بتن سبک اصولا تابعی از ملاحظات اقتصادی است ضمن اینکه استفاده از این بتن بعنوان مصالح ساختمانی دارای اهمیت بسیار زیادی است این بتن دارای چگالی کمتر از ۲۲۰۰ تا ۲۶۰۰ کیلوگرم در متر مکعب می باشد . بدلیل اینکه دارای چگالی کمتر از بتن سنگین است دارای امتیاز قابل توجهی از نظر ایجاد بار وارده بر سازه می باشد چگالی بتن سبک تقریبا بین ۳۰۰ و ۱۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب می باشد یکی از امتیازات مهم امکان استفاده از مقاطع کوچکتر و کاهش مربوطه در اندازه پی ها می باشد ضمن اینکه قالبها فشار کمتری را از حالت بتن معمولی تحمل می کنند و همچنین در کاهش جابجایی کل وزن مصالح بدلیل افزایش تولید جایگاه ویژه ای دارد . روش های کلی تولید بتن سبک : روش اول : از مصالح متخلخل سبک با وزن مخصوص ظاهری کم بجای سنگدانه معمولی که تقریبا دارای چگالی ۶/۲ می باشد استفاده می کنند . روش دوم : بتن سبک تولید شده در این روش بر اساس ایجاد منافذ متعدد در داخل بتن یا ملات می باشد که این منافذ باید به وضوح از منافذ بسیار ریز بتن با حباب هوا متمایز باشد که بنام بتن اسفنجی ، بتن منفذ دار و یا بتن گازی یا بتن هوادار می شناسند . روش سوم : در این روش تولید ، سنگدانه ها ی ریز از مخلوط بتن حذف می شوند . بطوریکه منافذ متعددی بین ذرات بوجود می آید و عموما از سنگدانه های درشت با وزن معمولی استفاده می شود . این نوع بتن را بتن بدون سنگدانه ریز می نامند . ـ نکته : کاهش در وزن مخصوص در هر حالت به واسطه و جود منافذ یا در مصالح یا در ملات و یا در فضای بین ذرات درشت موجب کاهش مقاومت بتن می شود . طبقه بندی بتن های سبک بر حسب نوع کاربرد آنها : - بتن سبک بار بر ساختمان - بتن مصرفی در دیوارهای غیر بار بر - بتن عایق حرارتی مثال : طبق استاندارد ۷۷ – ۳۳۰ ASTM C در بتن سبک ---- مقاومت فشاری بر مبنای نمونه های استوانه ای استاندارد از شده پس از ۲۸ روز نباید کمتر از Mpa ۱۷ باشد . و وزن مخصوص آن نباید از ۱۸۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب تجاوز نماید که معمولا بین ۱۴۰۰ او ۱۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب است . نکته : ۲- بتن مخصوص عایق کاری معمولا دارای وزن مخصوص کمتر از ۸۰۰ کیلوگرم بر متر مکعب و مقاومت بین ۷/۰ و Mpa ۷ می باشد . انواع سبک دانه هایی که به عنوان مصالح در ساختار بتن سبک استفاده می شود : الف- سبک دانه های طبیعی : مانند دیاتومه ها ، سنگ پا ، پوکه سنگ ، خاکستر ، توف که بجز دیاتومه ها بقیه آنها منشا۶۵۱۵۲; آتشفشانی دارند . ـ نکته :۱- این نوع سبک دانه ها معمولا بدلیل اینکه فقط در بعضی از جاها یافت می شوند به میزان زیاد مصرف نمی شوند ، معمولا از ایتالیا و آلمان اینگونه مصالح صادر می شود . ـ نکته : ۲- از انواعی پوکه معدنی سنگی که ساختمان داخلی آن ضعیف نباشد بتن رضایت بخشی با وزن مخصوص ۷۰۰ تا ۱۴۰۰ کیلو گرم بر متر مکعب تولید می شود که خاصیت عایق بودن آن خوب می باشد اما جذب آب و جمع شدگی آن زیاد است . سنگ پا نیز دارای خاصیت مشابه است . ب- سبک دانه های مصنوعی : این سبک دانه ها به چهار گروه تقسیم می شوند: - گروه اول : که با حرارت دادن و منبسط شدن خاک رس ، سنگ رسی ، سنگ لوح ، سنگ رسی دیاتومه ای ، پرلیت ، اسیدین، ورمیکولیت بدست می آیند . - گروه دوم : از سرد نمودن و منبسط شدن دوباره کوره آهن گدازی به طریقی مخصوص بدست می آید - گروه سوم : جوشهای صنعتی ( سبکدانه های کلینکری) می باشند . - گروه چهارم : مخلوطی از خاک رس با زباله خانگی و لجن فاضلاب پردازش شده را می توان به صورت گندوله در آورد تا با پختن در کوره تبدیل به سبک دانه شود ولی این روش هنوز به صورت تولید منظم در نیامده است.

تخريب ساختمان ها به وسيله ي انفجار نويسنده : تام هديس مترجم : محمود کريمي شروداني شما مي توانيد يک ديوار سنگي را بوسيله يک پتک خراب کنيد. هم چنين خراب کردن يک ساختمان پنج طبقه بوسيله مته هاي حفاري و کوي هاي تخريب کننده ساختمان به نظر آسان مي رسد. اما وقتي شما بخواهيد يک سازه ي عظيم را تخريب کنيد، مثل يک آسمان خراش ، 2 طبقه، بايد از سلاح هاي بزرگ استفاده کنيد.مواد منفجره تخريب کننده روش قابل ترجيح براي تخريب ايمن و مؤثر سازه هاي بزرگتر است. وقتي که يک ساختمان در محاصره ي ساختمان هاي ديگري باشد، آن وقت لازم مي شود . آن را از داخل منفجر کنيم وموجب فرو ريزي آن درمحيط فنداسيون شويم. دراين مقاله، خواهيم فهميد که چگونه کارشناسان انفجار ، اين انفجارهاي ديدني را برنامه ريزي و اجرا مي کنند. صداهاي وحشتناک انفجار و موج ابرهاي گرد وغبار ممکن است آشفته به نظر آيد.اما انفجار يک ساختمان از داخل در واقع يکي از شاهکارهاي مهندسي دقيقا برنامه ريزي شده مي باشد که شما ممکن است درعمر خود ببينيد. يک انفجار واقعي از داخل ؟ اگر بخواهيم دقيقاً بگوييم يک انفجار از داخل اتفاقي است که در آن چيزي درخود فرومي ريزد،زيرا فشار اتمسفري بيروني از فشار دروني بيشتر است. به طور مثال اگر شما هواي داخل يک لوله ي شيشه اي را به خارج پمپاژ کنيد مي تواند درهم بشکند. انفجارازداخل يک ساختمان ،واقعاً يک انفجار از داخل نيست. فشار اتمسفري موجب درخود فروريختن سازه نمي شود بلکه جاذبه است که موجب فرو ريزي آن مي شود.اما عبارت انفجار از داخل به طور عمومي براي اين نوع از تخريب استفاده مي شود. دراين مقاله ما از اين لغت به همين طريق استفاده مي کنيم. هرچه بزرگتر باشند ، سخت تر فرو مي ريزند. ايده ي اصلي تخريب بوسيله ي انفجار کاملاً ساده است. اگر شما سازه هاي پشتيباني کننده ي يک ساختمان را درنقاط مشخصي حذف کنيد،قسمت هاي فوقاني آن نقاط بر روي قسمت پايين آن نقاط خراب مي شود . اگر قسمت بالايي به اندازه کافي سنگين باشد.نيروي کافي با قسمت پايين برخورد مي کند. و موجب تخريب قابل توجهي مي شود. مواد منفجره فقط محرک تخريب هستند.اين جاذبه ي زمين است که ساختمان را پايين مي آورد. تخريب گران مواد منفجره را در سطوح مختلفي از ساختمان کار مي گزارند،به طوريکه سازه هاي ساختمان در چندين نقطه وبر روي خود فرو بريزد. وقتي که همه چيز به طور صحيح برنامه ريري واجرا مي شود آسيب کلي ناشي از مواد منفجره و مصالح ساختماني در حال ريزش براي متلاشي کردن کل سازه کافي است واينجاست که گروه خاکبرداري را با تلي از نخاله هاي ساختماني تنها مي گزارند. براي تخريب يک ساختمان به صورت ايمن، کارشناسان انفجار بايد هر قسمت از انفجار را از قبل ترسيم کنند. اولين گام بررسي نقشه معماري ساختمان است. اگر بتوان نقشه را يافت مي توان تشخيص داد که ساختمان چگونه مونتاژ شده است. سپس گروه انفجار گشتي درساختمان آن هم چندين بار مي زنند ودر مورد سازه هاي پشتيبان کننده ي هر طبقه يادداشت برداري مي کنند. وقتي همه اطلاعات خام مورد نظرشان را پيدا کردند.برنامه ي حمله را ، شکل مي دهند. براساس تجربيات گذشته در ساختمان هاي مشابه، کارشناسان انفجار تصميم مي گيرند که از چه مواد منفجره اي استفاده کنند، درچه جايي از ساختمان قرار دهند وانفجار آنها را چگونه زمان بندي کنند. در برخي موارد گروه ممکن است مدل سه بعدي کامپيوتري از سازه ها را ايجاد کند. به اين ترتيب آنها مي توانند برنامه شان را در محيط مجازي وزودتر امتحان کنند. بزرگترين چالش در تخريب يک ساختمان کنترل چگونگي ريزش آن است. به طور ايده آل يک کارشناس انفجار مي تواند، ساختمان را بر روي يک سمت بغلتاند، مثلاً در پارکينگ روباز اتومبيل يا ديگر مناطق باز اطراف يک ساختمان. اين نوع از انفجار راحت ترين نوع مي باشد و به طور کلي نيز ايمن تر راه انجام کار است. به زمين انداختن يک ساختمان چيزي شبيه بريدن و انداختن يک درخت است. براي واژگون کردن يک ساختمان به سمت شمال،گروه انفجار ابتدا مواد منفجره را در ضلع شمالي ساختمان قرار مي دهند. به طريق مشابه شما هم اگر بخواهيد درختي به سمت شمال سقوط کند آن را به سمت شمال قطع مي کنيد. ممکن است گروه انفجار از کابل هاي آهني براي پشتيباني ستون ها درساختمان استفاده کنند.بين طريق ستون ها همانطور که مي افتند به سمت خاصي کشيده مي شوند. برخي مواقع ساختمان بوسيله ي سازه هاي ديگري محاصره شده است. که لازم است حفظ شوند. دراين حالت گروه انفجاري به يک انفجار واقعي از داخل دست مي زنند وساختمان را طوري تخريب مي کنند که مستقيماً بر روي فنداسيون خود فرو بريزد. چنين شاهکاري نيازمند کارتي است که فقط شرکت هاي تخريب گرانگشت شماري در جهان مي توانند از پس آن بر آيند. گروه انفجار هر پروژه را تا حدودي متفاوت انجام مي دهند، اما ايده اصلي درهمه ي موارد اين است که ساختمان را به صورت مجموعه ي برج هاي جدا از هم در نظر بگيريم.کارشناسان انفجار مواد منفجره را طوري قرار مي دهند که هر برج به سمت مرکز ساختمان سقوط کند. به طور کلي اين همان راهي است که آنها براي قرار دادن مواد منفجره جهت واژگون کردن يک سازه ي تنها به يک سمت استفاده مي کنند. وقتي که مواد منفجره با ترتيب صحيح منفجر شدند اين برجهاي سقوط کننده دربرابر يکديگر فرو مي افتند وهمه ي نخاله هاي ساختماني در مرکز ساختمان جمع مي شوند.و گزينه ي ديگري که وجود دارد . منفجر کردن مواد منفجره بر روي ستون هاي مياني ساختمان پيش از ديگر ستون هاست. بدين ترتيب اضلاع ساختمان به سمت داخل فرو مي ريزد. به گفته ي برنت بلن چارد که يک متخصص انفجار دريک شرکت مشاوره ي تخريب است .به طور کلي هر ساختمان در جهان منحصر به فرد محسوب مي شود و براي هر ساختمان که بايد تخريب شود مي توان راههاي زيادي يافت که بوسيله ي آن گروه انفجار کارخود را انجام دهند. بلن چارد اشاره مي کند که تخريب «هايز هومز» که يک مجتمع مسکوني با ده ساختمان در نيوجرسي آمريکا بود در طي سه سال وطي سه فاز جداگانه انجام شد.اومي گويد هر فاز توسط يک شرکت انفجاري متفاوت انجام شد واگر چه همه ي ساختمان ها يکسان بودند هر گروه مواد منفجره تا حدودي متفاوت انتخاب کردند. وبر روي تعداد مختلفي از ستون هاي پشتيبان کننده ي ساختمان کار گذاشتند. اگر بخواهيم به طور کلي بگوييم گروه انفجار اول ، ستون هاي پشتيبان کننده ي اصلي را در پايين ترين طبقه و سپس در چند طبقه بالاتر منفجر مي کنند.مثلاً دريک ساختمان بيست طبقه گروه انفجار مي توانند ابتدا ستون هاي طبقه اول ودوم را منفجر کنند. سپس ستون هاي طبقه ي دوازدهم و پانزدهم را . دربيش تر موارد منفجر کردن سازه هاي پشتيبان کننده در طبقات پايين تر براي درهم فرو ريختن ساختمان کافي است، اما کار گذاشتن مواد منفجره بر روي ستون هاي طبقات بالاتر به هر چه بيشتر خرد کردن ساختمان درهنگام فرو ريزي کمک مي کند. اين کار به جمع آوري راحت تر نخاله هاي ساختماني پس از انجام عمليات انفجار کمک مي کند. به محض اينکه مشخص شد مواد منفجره چگونه بايد کار گذاشته شوند زمان آماده سازي ساختمان فرا مي رسد. درقسمت بعد مي بينيم که چه چيزهايي درآماده سازي پيش از انفجار وجود دارد وچگونه گروه انفجار مواد منفجره را براي يک تخريب به وقت زمان بندي شده کار مي گذارند. ديناميت و گروه انفجار درآخرين قسمت ديديم که چگونه گروه انفجار تخريب ساختمان را برنامه ريزي کرده اند. وقتي که آنان به نقشه ي واضحي براي چگونگي فرو ريزي سازه دست يافتند. زمان آماده سازي ساختمان فرا مي رسد. اولين گام در آماده سازي که معمولاً قبل از آنکه گروه انفجاري به نقشه برداري از محل دست بزنند رخ مي دهد ، خارج کردن هر گونه وسيله از ساختمان است. سپس خدمه ي ساختمان يا به عبارت دقيق تر خدمه ي تخريب کار تخريب ديوارهاي غير باربر در ساختمان را آغاز مي کنند. اين کار براي هر چه بهتر خرد شدن هر طبقه انجام مي شود. اگر اين ديوارها برداشته نشوند. موجب مقاوم ماندن ساختمان وجلوگيري از فرو ريختن آن مي شود. خدمه ي تخريب ممکن است به ضعيف کردن ستون هاي پشتيبان کننده بوسيله چکش هاي سنگين يا دستگاههاي برش فولاد بپردازند. به طوري که اين ستون ها راحت تر مقاومت خود را از دست بدهند. سپس گروه انفجار مي تواند کارگزاري مواد منفجره بر روي ستون ها را آغاز کند. آنها مواد منفجره ي مختلفي براي مصالح ساختماني مختلف استفاده مي کنند وميزان مواد منفجره ي مورد نياز را براساس ضخامت مصالح ساختماني تعيين مي کنند. براي ستون هاي بتني ،گروه انفجار از همان ديناميت سنتي يا يک ماده ي منفجره ي شبيه به آن استفاده مي کنند. ديناميت در واقع يک چاشني جاذب است که در مواد شيميايي يا ترکيبي از مواد شيميايي که به شدت قابل اشتعال اند رسوخ کرده است.وقتي که اين مواد شيميايي مشتعل مي شوند. سريعاً مي سوزند وحجم عظيمي از گاز داغ را در بازه زماني کوتاهي ايجاد مي کنند. اين گاز سريعاً منبسط مي شود و فشار روبه بيرون بي اندازه اي را بر هر چيزي که در اطراف آن باشد. اعمال مي کند. اين فشار تا حدود 600 تن بر هر اينچ مربع مي باشد. گروه انفجار اين مواد منفجره را در حفره هاي باريکي که در ستون هاي بتني ايجاد شده است وارد مي کند. وقتي که مواد منفجره مشتعل شد،فشار روبه بيرون ناگهاني يک موج ضربه اي قدرتمند که با سرعت ما فوق صوت در ستون حرکت مي کند بتن را به تکه هاي ريز تبديل مي کند. تخريب ستون هاي فولادي کمي دشوارتر است ، چرا که ماده ي متراکم آن قوي تر است. براي ساختمان هايي با سازه هاي فولادي ،گروه انفجار از مواد انفجاري ويژه اي استفاده مي کنند که به طور مختصر RDX ناميده مي شود. ترکيبات شيميايي منفجره ي با پايه ي RDX با سرعت بسيار زيادي منبسط مي شوند. اين سرعت تا حدود 27 هزار فوت بر ثانيه (8230 متر برثانيه) مي رسد.به جاي تکه تکه کردن کل ستون فشار متمرکز وداراي سرعت اوليه زياد برفولاد اعمال مي شود وآن را به دو قسمت تقسيم مي کند. علاوه بر اين گروه انفجار ممکن است ديناميت را بر يک سمت از ستون منفجر کنند تا ستون را به سمت خاصي فرو بياندازند. براي مشتعل کردن RDX وديناميت حتماً بايد از يک شوک بسيار قوي استفاده کنيد. درتخريب ساختمان گروه انفجار اين کار را بوسيله يک کلاهک منفجر کننده انجام مي دهند. کلاهک منفجر کننده مقدار کمي از مواد منفجره است که به نوعي از فيوز وصل شده است.طراحي فيوز سنتي به صورت يک سيم طولاني به همراه مواد منفجره درقسمت دروني ، مي باشد . وقتي شما يک سر سيم را آتش مي زنيد،مواد منفجره ي دروني با يک سرعت ثابت شروع به سوختن مي کنند وشعله به سمت انتهاي سيم وماده منفجره کننده ي اصلي حرکت مي کند. وقتي که به اين نقطه رسيد کلاهک منفجر کننده را منفجر مي کند. اين روزها گروههاي انفجاري اغلب از چاشني هاي الکتريکي به جاي فيوزهاي سنتي استفاده مي کنند. يک فيوز داراي چاشني الکتريکي فقط يک سيم الکتريکي طولاني است.در انتهاي منفجر شونده سيم بوسيله ي لايه اي از مواد منفجره پوشانده شده است.اين ماده ي منفجره شونده مستقيماً به چاشني که آن هم به مواد منفجره ي اصلي وصل هستند. متصل است.وقتي که شما جريان را بوسيله سيم مي فرستيد (مثلاً با استفاده از يک باتري) مقاومت الکتريکي موجب داغ شدن سيم مي شود. اين گرما ماده ي مشتعل شونده ي انتهاي منفجر شونده ي سيم را آتش مي زند که آن هم موجب عمل کردن چاشني ومنفجر شدن مواد منفجره ي اصلي مي گردد. براي کنترل کردن سلسله مراتب انفجار گروه انفجاري کلاهک هاي انفجاري را بوسيله ي يک مکانيزم ماده تاخيري مرتبط مي کند. اين مکانيزم در واقع تکه هايي از مواد با سرعت سوختن کم هستند که بين چاشني وفيوز جايگذاري شده اند. با استفاده از طول کوتاهتر يا بلندتر براي مواد تأخيري گروه انفجار مي تواند ميزان زماني که لازم است تا هر ماده ي منفجره عمل کند را تنظيم کند. طول فيوز خودش نيز يک فاکتور محسوب مي شود. چرا که حرکت بار الکتريکي در يک فيوز طولاني تر بيشتر از يک فيوز کوتاهتر طول مي کشد.با استفاده از اين ابزارهاي زمان بندي گروه انفجار به دقت ترتيب انفجار مواد را تنظيم مي کند. گروه انفجار ميزان مواد منفجره مورد نياز را عمدتاً بر اساس تجربه خود واطلاعات فراهم شده توسط معماران ومهندساني که خودشان ساختمان را ساخته اند تعيين مي کنند. اما در اکثر مواقع آنها فقط براين اطلاعات تکيه نمي کنند .براي اينکه مطمئن شوند مواد منفجره را بيشتر يا کمتر از اندازه ي مورد نياز بر روي سازه ي پشتيباني کننده جايگذاري نمي کند. گروه انفجار دست به يک تست انفجار بر روي تعدادکمي از ستون ها مي زنند. اين انفجار جهت ايمني بيشتر در يک غلاف انجام مي شود. پرسنل گروه انفجار درجات متنوعي از مواد منفجره را بر اساس اثر بخشي هر انفجار امتحان مي کند وبدين ترتيب حداقل مواد منفجره ي مورد نياز براي تخريب ستون ها را بدست مي آورد. با استفاده از حداقل ميزان مواد منفجره ي مورد نياز گروه مي تواندتکه هاي مصالح ساختماني پرتاب شونده وهم چنين احتمال آسيب ديدن سازه هاي اطراف را کاهش دهد. براي کاهش دادن هر چه بيشتر مصالح ساختماني پرتاب شونده گروه فنس هاي فلزي و پارچه ي مخصوصي در اطراف هر ستون استفاده مي کند. فنس از پرتاب تکه هاي بزرگ بتن به اطراف جلوگيري مي کند وپارچه بيشتر ذرات کوچکتر رامي گيرد. هم چنين گروه ممکن است اطراف هر طبقه اي را که در آن مواد منفجره کار گذاشته است با پارچه بپوشاند.اين کارها به عنوان يک تور اضافه تر عمل مي کند که هر گونه بتن خرد شده را که از ستون ها برمي خيزد در خود مي گيرند. ديگر ساختمان هاي اطراف ساختمان در حال تخريب ممکن است جهت محافظت در برابر مصالح ساختماني پرتاب شونده وفشار ناشي از انفجارها پوشانده شود. وقتي همه چيز تنظيم شد، زمان اجراي نمايش فرا مي رسد. درقسمت هاي بعد ، ما آخرين گام هايي که گروه انفجاري براي انجام انفجار بايد بردارند. را خواهيم ديد و نيز نگاهي به خود انفجار خواهيم داشت.هم چنين اشتباهاتي که درتخريب هاي انفجاري ممکن است پيش بيايد مي فهميم . ومي بينيم گروه انفجاري پس از خوابيدن گرد وغبار پروژه را ارزيابي مي کند. انفجار بزرگ در دو قسمت آخر ماهمه ي کارهايي را که گروه انفجاري براي آماده سازي ساختمان جهت انفجار انجام مي دهند. را ديديم. علاوه براين اقدامات گروه انفجار بايد افراد داخل منطقه را هم براي شنيدن صداي انفجار آماده سازند. هم چنين بايد مقامات محلي وفعالان اقتصادي افراد محله را مجاب کنند که اين تخريب آسيبي جدي به ساختمان هاي اطراف نخواهد زد. بهترين راه که گروه انفجاري مي تواند مقامات مضطرب را آماده کند اثبات کردن موفقيت شرکت خود در انفجارهاي تخريبي گذشته است. براي کمک به گروه انفجار درحين پروژه ،شرکت ممکن است يک مؤسسه ي مشاوره اي مستقل تخريب را هم وارد کار کند. شرکت Protec يکي از اين شرکت هاست. اين شرکت از لرزه نگارهاي ميداني قابل حمل براي اندازه گيري ميزان ارزش زمين وشوک ناشي از انفجار در حين عمليات استفاده مي کند. يکي از متخصصان اين شرکت مي گويد که آنها هم چنين مي توانند به بررسي ساختمان ها پيش از انفجار بپردازند. وبنابراين هر گونه ادعاي آسيب ديدن ناشي از انفجار را تشخيص دهند. علاوه بر اين کارکنان اين شرکت انفجار را از چند زاويه فيلم برداري مي کنند تا نواري از آنچه واقعاً اتفاق افتاده وجود داشته باشد. با استفاده از اطلاعات جمع آوري شده از انفجارهاي گذشته مهندسان شرکت مي توانند تشخيص دهند که يک انفجار مشخص چه سطحي از لرزه را مي تواند ايجاد کند. پس از آن که سازه به صورت ابتدايي تضعيف شد وهمه ي مواد منفجره کار گذاشته شد،زمان آخرين آماده سازي ها فرا مي رسد. گروه انفجار آخرين بازرسي مواد منفجره را انجام مي دهند. ومطمئن مي شوند که ساختمان وناحيه ي اطراف آن کاملاً خالي است. چيزي که شگفت آور است اين است که برخي مواقع افراد مشتاق انفجار سعي مي کنند به صورت پنهاني ازحصارها وموانع عبور کنند تا ديد نزديک تري به انفجار داشته باشند. اگر چه خطرات آشکاري وجود دارد. براساس ميزان تخريبي که انجام خواهد گرفت. نگه داشتن کليدي نظاره گران در يک فاصله ي مناسب از انفجار الزامي است .گروه انفجار اين منطقه ي ايمن را بر اساس اندازه ي ساختمان و ميزان مواد منفجره ي مورد استفاده محاسبه مي کند. برخي مواقع گروه انفجار درمحاسبه ي برد مصالح ساختماني پرتاب شونده دچار اشتباه شده و ناظران به شدت آسيب ديده اند. گروه انفجار ممکن است ميزان مواد منفجره مورد نياز را بيشتر از آنچه که لازم است بر آورد کنند وبدين ترتيب انفجاري قوي تر از حد نياز رخ دهد. اگر آن ها ميزان مواد منفجره ي مورد نياز را کمتر از حد لازم برآورد کنند يا برخي از مواد منفجره موفق به انفجار نشوند ممکن است ساختمان به طور کامل تخريب نشود. دراين حالت گروه تخريب از دستگاه هاي خاک برداري وگوي هاي تخريب ساختمان براي پايان دادن کار استفاده مي کنند. همه ي اين رويدادهايي که اشاره شد در صنعت تخريب ساختمان به ندرت پيش مي آيد. ايمني اولين نگراني گروه انفجار است. ودر بيشتر موارد آنها خيلي خوب مي توانند آنچه راکه در طي يک انفجار رخ خواهد داد پيش بيني کنند. وقتي که منطقه تخليه شد ، گروه انفجار پشت کنترل هاي انفجاري قرار مي گيرند. وشمارش معکوس را شروع مي کنند. گروه انفجار ممکن است آژيري را در 10 دقيقه ، 5 دقيقه و 1 دقيقه مانده به انفجار به صدا در آورند. تا همه بفهمند که چه زماني ساختمان قرار است فرو بريزد. اگر آنها از يک منفجر کننده ي الکتريکي استفاده کنند، کنترل کننده ي انفجار دو کليد خواهد داشت. يکي با علامت "charg" (بار الکتريکي) وديگر علامت "fire" (آتش) نزديک به به پايان شمارش معکوس يکي از اعضاي گروه انفجار دکمه ي "charge" را فشار داده ونگه مي دارد، تا چراغ نشان گر روشن شود.اين کار موجب ذخيره ي بار الکتريکي عظيم مورد نياز براي فعال کردن منفجر کننده ها مي شود (چيزي شبيه به شارژ شدن فلاش دوربين). پس از اينکه دستگاه کنترل انفجار شارژ شد و شمارش معکوس پايان يافت دکمه "fire" فشار داده مي شود. اين در حالي است که هم چنان دکمه ي "charge" پايين نگه داشته شده است.دراين حالت بار الکتريکي ذخيره شده در سيم ها رهامي شود تا کلاهک هاي انفجاري منفجر شوند. به طور معمول ، انفجار واقعي تنها چند ثانيه طول مي کشد .براي خيلي از تماشاچي ها سرعت تخريب، باورنکردني ترين قسمت عمليات تخريب انفجاري است . چگونه ساختماني که ماه ها و ماه ها زمان برده که ساخته شود وبراي يک صد سال يا بيشتر روي پاي خود ايستاده است، به تلي از نخاله هاي ساختماني تبديل مي شود. گويي اين که يک قلعه ي شني بوده است؟ پس از انفجار ، ابري از گرد وغبار در اطراف ساختمان تخريب شده بر مي خيزد و تماشاچي ها را در بر مي گيرد. اين ابر براي هر کسي که نزديک محل انفجار زندگي مي کند، مي تواند آزار دهنده باشد، اما گروه انفجار ثابت مي کنند که چنين چيزي از گرد وغبار ناشي از تخريب هاي غير انفجاري ، کمتر آزار دهنده است. وقتي که کارگران با استفاده از پتک هاي سنگين وگوي هاي تخريب ساختمان دست به ويران کردن يک ساختمان مي زنند ،فرآيند کار مي تواند هفته ها وماه ها طول بکشد. دراين زمان ، هر روز حجم قابل توجهي از گردوغبار در هوا پخش مي شود. وقتي که ساختمان در يک لحظه فرو بريزد.يا به عبارت ديگر کل غبار در يک ابر ظهور کند، به همان نسبت هم زمان کمتري مشکل گرد وغبار ادامه مي يابد. ساکنان نزديک محل انفجار که دچار آلرژي هستند مي توانند منطقه را در آن روز ترک کنند و به کلي از گرد وغبار دور باشند. پس از محو شدن ابر مذکور، گروه انفجار به برآورد صحنه مي پردازند وفيلم انفجار را بازبيني مي کنند تا ببينند که آيا همه چيز طبق برنامه پيش رفته است يانه. دراين مرحله ، تأييد منفجر شدن همه مواد منفجره وهمچنين برداشتن هر ماده ي منفجره اي که عمل نکرده است ، کار بسيار سختي است. اگر خدمه مشاوران تخريب هم در محل باشند. گروه انفجار اطلاعات ناشي از لرزه و موج انفجار را هم باز بيني مي کنند. دراکثر مواقع، گروه هاي انفجار با تجربه يک ساختمان را طبق برنامه تخريب مي کنند.آسيب هاي وارده به ساختمان اطراف ، حتي آنهايي که همجوار محل انفجار هستند، معمولاً به چند پنجره شکسته محدود مي شود. واگر چيزي دقيقاً درست عمل نکرده باشد،گروه انفجار آن را به ذهن مي سپارند تا درکار بعدي رخ ندهد. به اين ترتيب وپس از انجام هر پروژه علم وهنر تخريب ساختمان به رشد کردن ادامه مي دهد.

پيدايش ترك در ساختمان نويسنده:اسماعیل محمدی افت پي بر اثر عواملي همچون رطوبت و فشارهاي وارده از طبقات ، بي مقاومتي خاك و عملكردهاي آن پيش مي آيد . همچنين نوع مصالح مصرفي و اجراي غيرفني ، سبب نشستهاي پي مي شود . در مجموع ، بر اثر حركات زمين ، اسكلت بنا حركت مي كند و شكستهاي مختلف كه شامل تركهاي عميق و يا معمولي و در مواردي به شكل مويي است ، نمايان مي شود. موقعيت ترك : تركهاي عميق : اين تركها گاهي به طور دائمي به وجود مي آيد و دليل آن نشست مرتب پي است كه در اين صورت ، بودن ساكنان در ساختمان خطرناك است. تركهاي ثابت : معمولا پس از نشست پي ، تحرك ساختمان كم مي شود. اين پديده بر اثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زير پيش مي ايد. در نتيجه ، شكست و افت ديوارها و اسكلت بنا نيز متوقف ، و حالت ترك ثابت مي شود. موي تركهاي معمولي : اين تركها در اثر افتهاي كوچك در اسكلت بنا و به واسطه نيروها و در مواردي به علت نوع مصالح اندود به وجود مي ايند. رطوبت ، انقباض و انبساط حاصله در مقابل خشك شدن سطوح مرطوب ، باعث ايجاد تركهاي مويي مي شود. حالتهاي ترك : ترك را به شكلهاي مختلف مي توان آزمايش كرد. نوع خطرناك و بدون خطر آنها را به شكلهاي زير مي توان شناسايي كرد: الف) بند دوقسمت ديوار را كه بر اثر تركهاي عميق از يكديگر جدا شده اند ، با گچ دستي طوري كف كش مي كنيم كه ملات فقط دو قسمت جدا شده را پوشش دهد ؛ يعني در تركها نفوذ نكند پس از خودگيري و خشك شدن ملات گچ ، چنانچه از ديوار جدا شود ، اسكلت در حال نشست و افت كامل است كه بايد در مورد آن با احتياط رفتار كرد. ب) در موارد ذكر شده در بالا ، مي توان روي ترك دو قسمت جدا شده ديوار را نوار كاغذي از جنس كاهي نازك به ابعاد 30*3 سانتيمتر به شكل ضربدر (*) با پونز نصب كرد. چنانچه كاغذ پاره شود ، شكست و نشست در ساختمان بسيار خطرناك مي باشد. در اين صورت ، ساختمان بايد از سكنه خالي شود. ج) در نشستهاي خطرناك ، كلاف پنجره بر اثر نيروي فشار ، اهرم و دفرمه مي شود . به علت بالا بودن ضريب شكنندگي ، شيشه پنجره ها ترك مي خورند و مي شكنند. د) در افتهاي مداوم پي و مواقع سكوت ، صداهاي "تك تك " كه حاصل ترك مصالح و بويژه اجركاري است ، شنيده مي شود. روش تعمير تركها : همانطور كه گفتيم ، بر اثر نشست ، تركهايي به وجود مي آيد كه برخي از آنها مويين و ريز هسنتد . با خالي كردن اطراف آنها و با " كشته كشي " و كشيدن پنبه آب روي سطوح تركهاي مويين آنها گرفته و آماده نقاشي مي شوند. تركهاي نيمه عميق : بر اثر حركت پذيري سقف توفال كه از انقباض و انبساط رطوبت و حرارت حاصل مي شوند . تركهايي به وجود مي آيد . اين تركها را با نوك كاردك و ماله خالي مي كنيم و پس از " آماده كشي " و پرداخت كشته و پنبه زني ، تركها را مي گيريم و آماده نقاشي ميكنيم. تركهاي عميق : اطراف ترك را با تيشه مي تراشيم و سپس درز آن را كاملا خالي مي كنيم. كاربردن گچ دستي و كف كش كردن ، درون ترك را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف مي كنيم . سپس با گچ كشته و پنبه اب ، سوح آن را كاملا پرداخت و آماده نقاشي مي كنيم. توجه شود : چون سطح كشته كشي در بعد بيشتري انجام مي شود تا خطر كپ كردن به وجود نيايد ، بابد اصولي را به كاربرد تا سطح ترك از اطراف به شكل پخ از گچكاري و اندود برداشته شود تا عمق ترك در سطحي عريض پيوند شود. به اين عمل اصطلاحا " پرداخت كردن ، كشته و همسطح كردن با زمينه در گچكاري قديمي " مي گويند. ترك در تقاطع ديوار : ديوارها بر اثر نداشتن پيوند با هشت گير ترك مي خورند . در مواقعي نشست و شكست ديوارها ، تركها كاملا باز و رويت مي شوند . در بعضي موارد ، اين تركها بسيار عميق هستند ؛ به طوري كه مي توان دست را در درون آنها حركت داد . در اين حالت ، چنين عمل مي كنيم : 1- سطح ترك را از دو طرف كاملا با تيشه مي تراشيم ، و پس از جارو ، سطوح آن را كاملا مرطوب مي كنيم . 2- چنانچه لازم باشد ، كنارهاي ترك را با قلم و چكش چند سانتيمتر بازتر مي كنيم تا نشست گچ با عمق بيشتري انجام شود. 3- ملات گچ تيزون را شلاقي در درون ترك مي كوبيم تا سطح ترك كاملا پر شود. 4- پس از پر كردن ترك به شكل سرتاسري و كف كش كردن گچ تيزون ، اندود گچ و خاك را اجرا مي كنيم. 5- در صورت نياز ، ترك را شمشه گيري مي كنيم تا در سطح گچكاري يكنواختي به وجود آيد. 6- با گچ آماده و سپس گچ كشته ، سطح اندود را " سفيدكاري" مي كنيم و با پنبه آب زدن براي پرداخت ، گچكاري را خاتمه مي دهيم. توجه شود: چنانچه در محل تقاطع ديوار ديوار ابزار گرد زده شود ، يعني ماهيچه به وجود آيد ، ترك مجددي پيش نخواهد آمد . ترك در نعل درگاه : به علتهاي زير ، نعل درگاه و سوح زير آن مي شكنند : الف) در اثر نشست ستون زير نعل درگاه ، به علت اهرم شدن آن ، برش افقي به وجود آيد. ب) برشهاي عمودي به خاطر وجود پيوند و اثر نيروهاي فشاري در امتداد تير نعل درگاه و برشهاي طولي بعد از مقدار گير نعل درگاه به وجود مي آيد كه در هر دو حالت ، جداره تركها را مي تراشيم ، باز مي كنيم و سپس گرد آن را مي گيريم . بهد ، محل مرطوب شده را با اصطلاحا گچ تيزون ( زودگير) پر مي كنيم و زمينه را با كشته كشي آماده مي سازيم و سپس تركها را به ترتيب ترميم و تعمير مي كنيم. پيوند در تركهاي عميق : چنانچه ترك عميق باشد ، رجهاي بريده شده را از دو طرف به اندازه يك نيمه ، خالي مي كنيم و با به كاربردن ملات مرغوب و اجرهاي راسته مقاوم ، سطح ترك را در عزض ديوار با رعايت پيوند ، كامل مي گيريم و سپس مبادرت به اندودكاري مي كنيم. در اين صورت ، اثر ترك كلي محو مي شود. در بعضي موارد ترك به حدي است كه از بيرون نور و اشيا قابل رويت مي شود . به طور مسلم ، اين ترك و شكست و نشست از پي شروع مي شود و تا بالاترين قسمت ساختمان ادامه مي يابد كه براي تعمير ان ، به اينصورت عمل مي كنيم : مسير ترك را در كفسازي دنبال مي كنيم و با برداشتن كفسازي به پي مي رسيم . تعمير از پي شروع مي شود . پاز كرسي چيني ، جداره ترك را جهت به وجود آوردن پيوند خالي مي كنيم . پس از بنايي ترك مذكور ، در عمق ديوار اندود و سفيدكاري انجام مي دهيم. رفع ترك اطراف ستونهاي فلزي : در اجراي اسكلت فلزي كنار ستون فلزي ، هر 60 سانتيمتر ، ميلگرد با برگشت به صورت L خوابيده به نام علمي كيليبس به معناي گيره ، چفت و بست ، پهلو گرفتن و سفت كردن است . آهنگر اسكلت ساز آن را اصطلاحا كلمس مي گويد . حدودا به قطر نمره 16 ميليمتر و به طول 50 سانتيمتر و برگشت ( گونيا زاويه 90 درجه ) حدود 12 سانتيمتر پاجوش به قطر كافي اتصال مي شود. اين اجرا ديوار آجري را با ستون فلزي به طور اصولي پيوند و اتصال مي دهد. اجراي اصولي اين روش يه اين شرح است كه كيليپس زا به دو ستون مقابل و در راستاي يكديگر جوش مي دهيم . سپس ، با ميلگرد راستاي هم قطر و با رعايت اورلپ به دو كيليپس جوش مي دهيم . توجه گردد كه چنانچه فاصله دو ستون فلزي مقابل از 3 متر بيشتر باشد ، بايد از وجود وادار ، فلزي مانند سپري جهت نصب بين دو ستون استفاده كنيم. سپس ، كيليپس گذاري بين ستونها و وادار را در راستاي يكديگر انجام دهيم . بهد هم سفتكاري ديوار را اجرا كنيم. باز هم توجه گردد كه چنانچه فاصله تير زيرين و تير فوقاني در قاب ، مرتفع و بيشتر از ارتفاع 3 متر باشد ، بايد از وجود تير فرعي غير باربري مانند نبشي استفاده كنيم . به طور مسلم ، اتصال تير فرعي با وادار و اجراي كليپس گذاري در مجموعه ذكر شده ، سفتكاري را با اسكلت فلزي كاملا درگير مي سازد. با اين روش اولا وجود تركها در موقع نشست از بين خواهد رفت ؛ ثانيا در مقابل زلزله و تحركات زمين ، ديوارهاي ساختمان و به خصوص ديوارهاي خارجي نگهداري مي شوند كه از براي تعمير چنين عمل مي كنيم : 1- سطح اندود رويه ، آستر روي ستون و دو ديوار متصل به ستون فلزي را به عرض 100 سانتيمتر و در شرايط محدود حتي به عرضي كمتر ، جمع اوري مي كنيم . 2- به فاصله و ارتفاع هر 60 سانتيمتر از ذدو ديوار ، كناره ستون را در يك رج افقي به اندازه 50 سانتيمتر خالي مي كنيم. 3- عمل كليپس گذاري را در دو رج خالي شده با ستون فلزي از ميلگرد حداقل نمره 16 با جوش مطمئن و كافي انجام مي دهيم. 4- محل خالي را با ملات مرغوب و آجر نيم لايي آبخور به طور اصولي انجام مي دهيم تا شكاف گرفته شود. 5- پس از جارو زدن سطح تراشيده شده و آب پاشيدن به ان ، ميخ سر كج را به فاصله هر 25 سانتيمتر طوري مي كوبيم كه 5/1 سانتيمتر با سطح ستون و سفتكاري فاصله داشته باشد. 6- توري گالوانيزه به عرض 80 سانتيمتر را توسط سيم آرماتور بندي با قلاب مطمئن و محكم به ميخهاي سركج مي بنديم . 7- اندود آستر را طوري انجام مي دهيم كه توري در وسط ملات قرار گيرد و اندود را مسلح سازد. 8- پس از آستر ، عمل سفيدكاري و لكه گيري و سپس رنگ و روغن را انجام مي دهيم. با اين روشهايي كه در بالا توضيح دادم چنانچه نشست به وجود آيد ، ديگر ترك در كناره ستون فلزي به وجود نخواهد آمد.

پيدايش ترك در ساختمان نويسنده:اسماعیل محمدی افت پي بر اثر عواملي همچون رطوبت و فشارهاي وارده از طبقات ، بي مقاومتي خاك و عملكردهاي آن پيش مي آيد . همچنين نوع مصالح مصرفي و اجراي غيرفني ، سبب نشستهاي پي مي شود . در مجموع ، بر اثر حركات زمين ، اسكلت بنا حركت مي كند و شكستهاي مختلف كه شامل تركهاي عميق و يا معمولي و در مواردي به شكل مويي است ، نمايان مي شود. موقعيت ترك : تركهاي عميق : اين تركها گاهي به طور دائمي به وجود مي آيد و دليل آن نشست مرتب پي است كه در اين صورت ، بودن ساكنان در ساختمان خطرناك است. تركهاي ثابت : معمولا پس از نشست پي ، تحرك ساختمان كم مي شود. اين پديده بر اثر قطع رطوبت و فشرده شدن سطح زير پيش مي ايد. در نتيجه ، شكست و افت ديوارها و اسكلت بنا نيز متوقف ، و حالت ترك ثابت مي شود. موي تركهاي معمولي : اين تركها در اثر افتهاي كوچك در اسكلت بنا و به واسطه نيروها و در مواردي به علت نوع مصالح اندود به وجود مي ايند. رطوبت ، انقباض و انبساط حاصله در مقابل خشك شدن سطوح مرطوب ، باعث ايجاد تركهاي مويي مي شود. حالتهاي ترك : ترك را به شكلهاي مختلف مي توان آزمايش كرد. نوع خطرناك و بدون خطر آنها را به شكلهاي زير مي توان شناسايي كرد: الف) بند دوقسمت ديوار را كه بر اثر تركهاي عميق از يكديگر جدا شده اند ، با گچ دستي طوري كف كش مي كنيم كه ملات فقط دو قسمت جدا شده را پوشش دهد ؛ يعني در تركها نفوذ نكند پس از خودگيري و خشك شدن ملات گچ ، چنانچه از ديوار جدا شود ، اسكلت در حال نشست و افت كامل است كه بايد در مورد آن با احتياط رفتار كرد. ب) در موارد ذكر شده در بالا ، مي توان روي ترك دو قسمت جدا شده ديوار را نوار كاغذي از جنس كاهي نازك به ابعاد 30*3 سانتيمتر به شكل ضربدر (*) با پونز نصب كرد. چنانچه كاغذ پاره شود ، شكست و نشست در ساختمان بسيار خطرناك مي باشد. در اين صورت ، ساختمان بايد از سكنه خالي شود. ج) در نشستهاي خطرناك ، كلاف پنجره بر اثر نيروي فشار ، اهرم و دفرمه مي شود . به علت بالا بودن ضريب شكنندگي ، شيشه پنجره ها ترك مي خورند و مي شكنند. د) در افتهاي مداوم پي و مواقع سكوت ، صداهاي "تك تك " كه حاصل ترك مصالح و بويژه اجركاري است ، شنيده مي شود. روش تعمير تركها : همانطور كه گفتيم ، بر اثر نشست ، تركهايي به وجود مي آيد كه برخي از آنها مويين و ريز هسنتد . با خالي كردن اطراف آنها و با " كشته كشي " و كشيدن پنبه آب روي سطوح تركهاي مويين آنها گرفته و آماده نقاشي مي شوند. تركهاي نيمه عميق : بر اثر حركت پذيري سقف توفال كه از انقباض و انبساط رطوبت و حرارت حاصل مي شوند . تركهايي به وجود مي آيد . اين تركها را با نوك كاردك و ماله خالي مي كنيم و پس از " آماده كشي " و پرداخت كشته و پنبه زني ، تركها را مي گيريم و آماده نقاشي ميكنيم. تركهاي عميق : اطراف ترك را با تيشه مي تراشيم و سپس درز آن را كاملا خالي مي كنيم. كاربردن گچ دستي و كف كش كردن ، درون ترك را پر و سطح آن را با گچ آماده صاف مي كنيم . سپس با گچ كشته و پنبه اب ، سوح آن را كاملا پرداخت و آماده نقاشي مي كنيم. توجه شود : چون سطح كشته كشي در بعد بيشتري انجام مي شود تا خطر كپ كردن به وجود نيايد ، بابد اصولي را به كاربرد تا سطح ترك از اطراف به شكل پخ از گچكاري و اندود برداشته شود تا عمق ترك در سطحي عريض پيوند شود. به اين عمل اصطلاحا " پرداخت كردن ، كشته و همسطح كردن با زمينه در گچكاري قديمي " مي گويند. ترك در تقاطع ديوار : ديوارها بر اثر نداشتن پيوند با هشت گير ترك مي خورند . در مواقعي نشست و شكست ديوارها ، تركها كاملا باز و رويت مي شوند . در بعضي موارد ، اين تركها بسيار عميق هستند ؛ به طوري كه مي توان دست را در درون آنها حركت داد . در اين حالت ، چنين عمل مي كنيم : 1- سطح ترك را از دو طرف كاملا با تيشه مي تراشيم ، و پس از جارو ، سطوح آن را كاملا مرطوب مي كنيم . 2- چنانچه لازم باشد ، كنارهاي ترك را با قلم و چكش چند سانتيمتر بازتر مي كنيم تا نشست گچ با عمق بيشتري انجام شود. 3- ملات گچ تيزون را شلاقي در درون ترك مي كوبيم تا سطح ترك كاملا پر شود. 4- پس از پر كردن ترك به شكل سرتاسري و كف كش كردن گچ تيزون ، اندود گچ و خاك را اجرا مي كنيم. 5- در صورت نياز ، ترك را شمشه گيري مي كنيم تا در سطح گچكاري يكنواختي به وجود آيد. 6- با گچ آماده و سپس گچ كشته ، سطح اندود را " سفيدكاري" مي كنيم و با پنبه آب زدن براي پرداخت ، گچكاري را خاتمه مي دهيم. توجه شود: چنانچه در محل تقاطع ديوار ديوار ابزار گرد زده شود ، يعني ماهيچه به وجود آيد ، ترك مجددي پيش نخواهد آمد . ترك در نعل درگاه : به علتهاي زير ، نعل درگاه و سوح زير آن مي شكنند : الف) در اثر نشست ستون زير نعل درگاه ، به علت اهرم شدن آن ، برش افقي به وجود آيد. ب) برشهاي عمودي به خاطر وجود پيوند و اثر نيروهاي فشاري در امتداد تير نعل درگاه و برشهاي طولي بعد از مقدار گير نعل درگاه به وجود مي آيد كه در هر دو حالت ، جداره تركها را مي تراشيم ، باز مي كنيم و سپس گرد آن را مي گيريم . بهد ، محل مرطوب شده را با اصطلاحا گچ تيزون ( زودگير) پر مي كنيم و زمينه را با كشته كشي آماده مي سازيم و سپس تركها را به ترتيب ترميم و تعمير مي كنيم. پيوند در تركهاي عميق : چنانچه ترك عميق باشد ، رجهاي بريده شده را از دو طرف به اندازه يك نيمه ، خالي مي كنيم و با به كاربردن ملات مرغوب و اجرهاي راسته مقاوم ، سطح ترك را در عزض ديوار با رعايت پيوند ، كامل مي گيريم و سپس مبادرت به اندودكاري مي كنيم. در اين صورت ، اثر ترك كلي محو مي شود. در بعضي موارد ترك به حدي است كه از بيرون نور و اشيا قابل رويت مي شود . به طور مسلم ، اين ترك و شكست و نشست از پي شروع مي شود و تا بالاترين قسمت ساختمان ادامه مي يابد كه براي تعمير ان ، به اينصورت عمل مي كنيم : مسير ترك را در كفسازي دنبال مي كنيم و با برداشتن كفسازي به پي مي رسيم . تعمير از پي شروع مي شود . پاز كرسي چيني ، جداره ترك را جهت به وجود آوردن پيوند خالي مي كنيم . پس از بنايي ترك مذكور ، در عمق ديوار اندود و سفيدكاري انجام مي دهيم. رفع ترك اطراف ستونهاي فلزي : در اجراي اسكلت فلزي كنار ستون فلزي ، هر 60 سانتيمتر ، ميلگرد با برگشت به صورت L خوابيده به نام علمي كيليبس به معناي گيره ، چفت و بست ، پهلو گرفتن و سفت كردن است . آهنگر اسكلت ساز آن را اصطلاحا كلمس مي گويد . حدودا به قطر نمره 16 ميليمتر و به طول 50 سانتيمتر و برگشت ( گونيا زاويه 90 درجه ) حدود 12 سانتيمتر پاجوش به قطر كافي اتصال مي شود. اين اجرا ديوار آجري را با ستون فلزي به طور اصولي پيوند و اتصال مي دهد. اجراي اصولي اين روش يه اين شرح است كه كيليپس زا به دو ستون مقابل و در راستاي يكديگر جوش مي دهيم . سپس ، با ميلگرد راستاي هم قطر و با رعايت اورلپ به دو كيليپس جوش مي دهيم . توجه گردد كه چنانچه فاصله دو ستون فلزي مقابل از 3 متر بيشتر باشد ، بايد از وجود وادار ، فلزي مانند سپري جهت نصب بين دو ستون استفاده كنيم. سپس ، كيليپس گذاري بين ستونها و وادار را در راستاي يكديگر انجام دهيم . بهد هم سفتكاري ديوار را اجرا كنيم. باز هم توجه گردد كه چنانچه فاصله تير زيرين و تير فوقاني در قاب ، مرتفع و بيشتر از ارتفاع 3 متر باشد ، بايد از وجود تير فرعي غير باربري مانند نبشي استفاده كنيم . به طور مسلم ، اتصال تير فرعي با وادار و اجراي كليپس گذاري در مجموعه ذكر شده ، سفتكاري را با اسكلت فلزي كاملا درگير مي سازد. با اين روش اولا وجود تركها در موقع نشست از بين خواهد رفت ؛ ثانيا در مقابل زلزله و تحركات زمين ، ديوارهاي ساختمان و به خصوص ديوارهاي خارجي نگهداري مي شوند كه از براي تعمير چنين عمل مي كنيم : 1- سطح اندود رويه ، آستر روي ستون و دو ديوار متصل به ستون فلزي را به عرض 100 سانتيمتر و در شرايط محدود حتي به عرضي كمتر ، جمع اوري مي كنيم . 2- به فاصله و ارتفاع هر 60 سانتيمتر از ذدو ديوار ، كناره ستون را در يك رج افقي به اندازه 50 سانتيمتر خالي مي كنيم. 3- عمل كليپس گذاري را در دو رج خالي شده با ستون فلزي از ميلگرد حداقل نمره 16 با جوش مطمئن و كافي انجام مي دهيم. 4- محل خالي را با ملات مرغوب و آجر نيم لايي آبخور به طور اصولي انجام مي دهيم تا شكاف گرفته شود. 5- پس از جارو زدن سطح تراشيده شده و آب پاشيدن به ان ، ميخ سر كج را به فاصله هر 25 سانتيمتر طوري مي كوبيم كه 5/1 سانتيمتر با سطح ستون و سفتكاري فاصله داشته باشد. 6- توري گالوانيزه به عرض 80 سانتيمتر را توسط سيم آرماتور بندي با قلاب مطمئن و محكم به ميخهاي سركج مي بنديم . 7- اندود آستر را طوري انجام مي دهيم كه توري در وسط ملات قرار گيرد و اندود را مسلح سازد. 8- پس از آستر ، عمل سفيدكاري و لكه گيري و سپس رنگ و روغن را انجام مي دهيم. با اين روشهايي كه در بالا توضيح دادم چنانچه نشست به وجود آيد ، ديگر ترك در كناره ستون فلزي به وجود نخواهد آمد.

کارهای عمومی ساختمان این راهنما برگرفته از دفترچه ساخت و ساز بم در 11 فصل به صورت زیر تهیه گردیده است: 1- دیوار چینی اطراف زمین (محصور کردن) 2- خاکبرداری پی (شالوده ها و شناژها) 3- آماده سازی بستر (شفته ریزی یا بتن مگر) 4- آجر چینی ( قالب بندی) 5- آرماتور بندی و نصب صفحه ستونها ( بیس پلیت ها) 6- بتن ریزی پی 7- نگهداری بتن پی 8- نصب اسکلت فلزی 9- اجرای سقف تیرچه بلوک 10- نگهداری بتن سقف 11- دیوارچینی داخلی فصل اول: دیوارچینی اطراف زمین (محصور کردن) 1- آب پاشی بر روی آجرها یا در اصطلاح غرقاب نمودن آنها قبل از دیوارچینی موجب استحکام بیشتر دیوار میگردد . آجرهایی که سیراب شده باشند آب ملات ماسه سیمان را جذب نکرده و موجب افت کیفیت آن نمیشود. 2- در صورتی که از آجرهای باقی مانده از زلزله استفاده میکنید توجه داشته باشید که استفاده از آجرهای نیمه به یکپارچگی دیوار صدمه میزند. در یک دیوار مطمئن میبایست در هر ردیف (رج) تنها در صورت نیاز از یک نیمه برای به پایان بردن آن ردیف (رج) استفاده شود. 3- اجرای ستونهای نگهدارنده بتنی در فواصل منظم در صورتی که با رعایت اصول فنی نباشد کارایی مناسب نخواهد داشت. نکاتی که به طور حتم باید در اجرای ستونهای نگهدارنده بتنی رعایت شوند به شرح زیر می باشند: الف- به هیچ وجه نباید از دیوار آجری نامنظم دو طرف دیوار به عنوان قالب استفاده نمود. ب- باید قبل از اجرای دیوار ستونهای نگهدارنده بتنی اجرا شوند و دو طرف ستونهای بتنی قالب بندی شوند. ج- برای اتصال ستون های بتنی نگهدارنده با دیوار آجری باید از میلگرد های افقی استفاده نمود. می توان در هنگام اجرای دیوار نیز زائده های منظم بتنی در دیوار ایجاد نمود. بیاموزیم: بجای استفاده از ستون های نگهدارنده بتنی می توان با افزایش ضخامت دیوار آجری در فواصل منظم و مناسب ( حداکثر 4 متر) پایداری دیوار را به نحو بهتری تامین نمود و یا از ستون ها نگهدارنده پیش ساخته فلزی با دستک ها مناسب استفاده نمود. فصل دوم: خاکبرداری آغاز هر کار ساختمانی با خاکبرداری شروع میشود . لذا آشنایی با انواع خاک برای افراد الزامی است. الف) خاک دستی: گاهی نخاله های ساختمانی و یا خاکهای بلا استفاده در محلی انباشته (دپو) می شود و بعد از مدتی با گذشت زمان از نظر ها مخفی میگردد. معمولا این خاکها که از لحاظ یکپارچگی و باربری جزء خاکهای غیرباربر دسته بندی میشوند در زمان خاکبرداری برای فونداسیون ساختمان ما دوباره نمایان میشوند. باید توجه نمود که این خاک قابلیت باربری ندارد و میبایست بطور کامل برداشت شود. شناختن خاک دستس بسیار آسان است، وجود قطعات و اجزای دست ساز بشر مانند آجر، موزاییک، پلاستیک و ... در خاک نشان دهنده دستی بودن خاک است. ب) خاک نباتی: خاک های فرسوده و یا نباتی سطحی به خاکهایی گفته میشود که ریشه گیاهان در آن وجود داشته باشد این خاک برای تحمل بارهای وارده از طرف سازه مناسب نمی باشد. برای شناختن خاکهای نباتی کافی است به وجود ریشه درختان و گیاهان – برگهای فرسوده و سستی خاک توجه شود. این خاک با فشار انگشتان فرو می رود. ج)خاک طبیعی بکر(دج): به خاکی که پس از خاک نباتی قرار دارد خاک طبیعی بکر میگویند توجه داشته باشید که همواره میبایست فونداسیون برروی خاک طبیعی بکر اجرا گردد. در شهر بم خاک طبیعی مقاومت لازم برای تحمل وزن ساختمان و فونداسیون را دارد. تذکر: ریختن آب آهک به منظور بالا بردن مقاومت خاک دستی و نباتی به هیچ عنوان مورد تایید نمی باشد و نمی توان خاک دستی و نباتی را با استفاده از آب آهک قابل استفاده نمود. بیاموزیم: اکنون که با انواع خاک آشنا شدید توجه به نکات زیر بسیار لازم است: الف ) در زمینهایی که فاقد هرگونه رویش گیاهی است حداقل عمق خاکبرداری 15 سانتی متر میباشد . ب ) رسیدن به خاک طبیعی دست نخورده (بکر) میبایست حتما توسط مهندس ناظر تایید شود. توجه داشته باشید که مهندسین ناظر با مشخصات خاک بکر کاملا آشنا هستند. ج) برای آماده سازی بستر برای بتن پی ها باید ابتدا 10 سانتی متر بتن با سیمان کم ریخته شود به این ترتیب عمق خاکبرداری باید حداقل 10 سانتی متر بیشتر از عمق مورد نیاز برای پی ها باشد. فصل سوم: آماده سازی بستر، شفته ریزی و بتن مگر پس از انجام خاکبرداری باید بستر خاک را برای اجرای پی آماده کنیم. برای این کار از بتن با سیمان کم ( 100 تا 150 کیلوگرم سیمان در هر متر مکعب بتن) که به بتن مِگر موسوم است استفاده می شود. به این ترتیب که روی خاک حداقل 10 سانتی متر بتن با سیمان کم می ریزیند و سپس روی آن را با ماله صاف می کنند تا برای بتن ریزی پی ها آماده شود. همچنین در صورتی که پس از خاکبرداری و رسیدن به خاک مناسب، لازم بود تا برای رسیدن به تراز کف پی ها از مصالح پر کننده استفاده نماییم و یا پیمانکار اشتباها بیش از حد لازم خاکبرداری نماید و فضای خالی بوجود اید برای پر کردن فضای خالی باید از بتن یا مصالح مناسب دیگر طبق نظر دستگاه نظارت و با هزینه پیمانکار استفاده نماید. البته در شهر بم، برای رسیدن به عمق مورد نظر جهت اجرای بتن مگر و آغاز قالب بندی برای فونداسیون از شفته آهک استفاده میشود. استفاده از شفته آهک توصیه نمی شود اما با توجه به اینکه قیمت تمام شده آن پایین تر و بیشتر در دسترس می باشد لذا لازم است نکات زیر حتما رعایت شود تا در به دست آمدن کیفیت بهتر ما را یاری کند. شفته ریزی: شفته آهكی كه با دوغاب ساخته و خوب عملآوری شده باشد، دارای مقاومت 7 روزه معادل 5 كیلوگرم بر سانتیمتر مربع و تاب 28 روزه حدوداً 10 كیلوگرم بر سانتیمتر مربع خواهد بود كه این مقاومت برای بستر پی ساختمان یا راه كاملاً مناسب میباشد. 1- آهک مصرفی میبایست حتما برای استفاده در شفته قبلا بصورت کامل شکفته شده باشد و پس از سرند شدن برای تهیه شفته مورد استفاده قرار بگیرد. 2- آهک باید حتما به صورت دوغاب با خاک درشت دانه مخلوط گردد . 3- بهتر است که مخلوط شفته آهک در کنار فونداسیون ساخته شود تا براحتی بتوان آن را به داخل محل خاک برداری منتقل کرد. 4- دقت شود که بتن مگر حتما پس از عمل آوری کامل شفته آهک و رسیدن آن به گیرش اولیه بر روی آن اجرا شود تا آب بتن توسط شفته جذب نشده و موجب پوکی بتن مگر نگردد . 5- توجه شود که بر روی شفته اجرا شده تا زمانی که شفته به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع نرسیده است بارگذاری صورت نگیرد ( شفته آهکی زمانی به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده است که اثر کفش شما پس از راه رفتن بر روی آن باقی نماند.( برای حصول این منظور بازدید مهندس ناظر از شفته ریزی قبل از اجرای بتن مگر الزامی است . 6- باید توجه نمود که هر چه میزان رس در خاک مصرفی برای شفته بیشتر باشد میزان آهک مصرفی نیز باید بالاتر رود. بتن مگر بتن مگر یا به تعریفی بتن رگلاژ کف قالبندی فونداسیون در حقیقت یک بتن با مقدار سیمان کم (100 تا 150 کیلوگرم سیمان بر مترمکعب) است که جهت آماده سازی بستر خاکبرداری شده برای آرماتوربندی و صفحه گذاری اجرا میگردد توجه به نکات ذیل جهت اجرای بتن مگر الزامی است : 1- قبل از اجرای بتن مگر حتما خاک بستر را مرطوب نمایید تا آب بتن جذب خاک نگردد و کیفیت آن پایین نیاید . 2- در صورتی که بتن مگر را بر روی شفته آهک اجرا میکنید حتما توجه داشته باشید که شفته به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده باشد . ( شفته آهکی زمانی به مقاومت 5/1 کیلوگرم بر متر مربع رسیده است که اثر کفش شما پس از راه رفتن بر روی آن باقی نماند 3- شفته آهک میبایست قبل از اجرای بتن مگر مرطوب شده باشد تا آب بتن را جذب نکند. توجه داشته باشید زمانی که آهک هنوز جذب آب داشته باشد موجب پوکی بتن مگر میشود. 4- بتن مگر جهت پاکسازی کف و اجرای دقیقتر فاصله گذاری آرماتوربندی از کف انجام میگردد بنابراین به تمییز و یکنواخت بودن سطح آن دقت کنید تا آرماتوربندی بهتری داشته باشید. 5- معمولا بتن مگر توسط دستگاههای مخلوط کن ( بتونیر ) کوچک ساخته میشود دقت نمایید که حداقل دو (2) دقیقه پس از اضافه کردن آب، بتن درون دستگاه به خوبی مخلوط شود و سپس مورد استفاده قرار بگیرد. 6- بعد از ریختن بتن مگر با توجه به دمای هوا حدود 10 ساعت سطح آن را مرطوب نگه دارید(با پاشیدن آب) و بعد از گذشت یک (1) روز می توانید عملیات بعدی را شروع کنید و روی بتن مگر راه بروید. فصل چهارم: قالب بندی پی (فونداسیون) با آجر بعد از اینکه بتن مگر ریخته شد و مقاومت لازم را بعد از یک روز به دست آورد اگر از قالب مدفون (آجر چینی) استفاده می شود نوبت به قالب بندی پی ها می رسد. در بم برای قالب بندی پی از آجر استفاده میشود. رعایت نکات زیر در قالب بندی برای هر چه بهتر اجرا شدن پی مفید است. 1- یکنواخت بودن آجرچینی پی و ایجاد سطح صاف و بدون خلل و فرج برای پی ها مفید و بلکه لازم است. 2- مقاومت آجر چینی، در صورتی که پشت آن خاک دستی (خاک نا مناسب) باشد اهمیت زیادی دارد چرا که نیروی خاک به سمت داخل باعث شکسته شدن قالب آجری خواهد شد. 3- همچنین درصورتی که پشت آجرچینی خالی است مقاومت قالب آجری اهمیت زیادی دارد به طوری که باید وزن بتن و نیروی لرزاندن (ویبره) بتن و وزن کارگر را تحمل کند. در صورتی که دیوار آجری در حین بتن ریزی دچار شکستگی و جابجایی شود باعث تخریب پی خواهد شد. بازسازی دیواره و توقف عملیات بتن ریزی و ایجاد پیوستگی بین بتن قدیم و جدید هزینه های زیادی به دنبال خواهد داشت. 4- درصورتی که امکان داشته باشد خیلی خوب است که یک لایه نازک سیمان کاری روی قالب آجری صورت گیرد. این کار برای کسب مقاومت بتن و عملکرد خوب آن بسیار مناسب است. 5- اگر لایه سیمان کاری صورت نگرفت حتما باید روی قالب آجری یک لایه پلاستیک ضخیم و مناسب برای جلوگیری از جذب آب بتن توسط آجر کشیده شود. تذکر: قالب بندی نکردن پی و استفاده از دیواره خاکی به جای قالب فقط در صورتی مجاز است که اولا خاک غیر ریزشی باشد (به مرور دانه های خاک داخل پی نریزند) و ثانیا خاکبرداری بسیار تمیز و دقیق صورت گرفته باشد و دیواره خاک صاف باشد. با توجه به نحوه عملیات خاکبرداری و پی کنی که در شهر وجود دارد تقریبا استفاده نکردن از قالب آجری غیر مجاز است. بیاموزیم: قالب بندی فلزی بهترین نوع قالب بندی می باشد. البته نکات و پیش بینی های لازم برای استفاده از قالب فلزی از جمله، اضافه خاکبرداری برای بستن قالب، پر کردن پشت پی بعد از باز کردن قالب با پرکننده های مناسب و دسترسی کم به قالب فلزی باعث می شود که استفاده از قالب فلزی در شهر بم استقبال چندانی نداشته باشد. 6- در صورت نیاز و تمایل میتوان پس از گیرش اولیه بتن فونداسیون و با اطلاع مهندس ناظر ساختمان نسبت به جمع آوری قالب بندی آجری برای استفاده مجدد آجر آن در ساختمان اقدام نمود فصل پنجم: آرماتور بندی و نصب صفحه ستونها آرماتوربندی کاری تخصصی میباشد و دقت و نظارت جدی بر آن الزامی است. در برخی شرایط تمام مقاومت پی را آرماتورها تامین می کنند. مهندسین ناظر موظف هستند قبل از اجرای بتن ریزی از آرماتوربندی فونداسیون بازدید به عمل آورده و تا پایان بتن ریزی نظارت مستمر و مستقیم داشته باشند. ذکر چند مطلب در خصوص آشنایی با نکات اجرایی آرماتوربندی الزامی است : 1- به هیچ عنوان از آرماتورهای زنگ زده و یا آغشته به روغن نباید استفاده شود در صورت آلودگی آرماتورها به روغن یا زنگ زدگی آنها، باید قبل از اجرای آرماتوربندی به پاکسازی آنها اقدام و بعد از تایید دستگاه نظارت به بتن ریزی اقدام گردد. بیاموزیم: آرماتورها دو دسته طولی (آرماتورهای اصلی) و عرضی (خاموت) هستند. خاموتها وظیفه نگهداری آرماتورهای طولی و جلوگیری از کمانش آنها در هنگام فشارهای زیاد و چند کاربرد بسیار مهم دیگر دارند. لذا اهمیت رعایت ضوابط خاموت گذاری کمتر از آرماتورهای اصلی نیست. 2- فاصله خاموتها از یکدیگر باید حداکثر 20 سانتی متر باشند و دستگاه نظارت موظف است که در صورت عدم رعایت از سوی پیمانکار از اجرای بتن ریزی جلوگیری نماید. 3- خاموتها باید مطابق بوسیله سیم آرماتوربندی به تمام میلگردهای طولی مهار شوند این امر الزامی است و میبایست توسط پیمانکار رعایت گردد و در صورت عدم توجه دستگاه نظارت موظف است از ادامه کار پیمانکار تا رفع نواقص فوق جلوگیری نماید. 4- تمام میلگردها باید توسط قیچی مخصوص بریده شود و جدا از بریدن میلگردها به کمک دستگاه هوا برش خودداری شود . توجه داشته باشید که حرارت موجب افت کیفیت میلگردها می گردد. 5- از خم کردن آرماتور در دمای پایین تر از 5 درجه سانتیگراد خودداری شود و از باز و بسته کردن خمها به منظور شکل دادن مجدد میلگردها جدا خودداری شود در صورت مشاهده چنین مواردی باید به مهندس ناظر اعلام گردد تا مطابق ضوابط اقدام شود . 6- تمام میلگردها باید به صورت سرد و تا حد امکان با دستگاههای مکانیکی خم شوند از خم کردن آرماتورها و بولتهای صفحه های ستون به کمک حرارت ( هوابرش ) جدا خودداری شود. 7- توجه داشته باشید که آرماتوربندی را که توسط مهندس ناظر تایید شده است نباید قبل از بتن ریزی تغییر داد (خصوصا از خارج کردن میلگردها جدا خودداری نمایید و در صورت مشاهده سریعا به مهندس ناظر گزارش دهید.) 8- فاصله بین میلگردها تا سطح قالب بندی حداقل باید 5/2 سانتی متر باشد تا پوشش بتنی روی میلگردها دارای ضخامت مناسبی باشد و علاوه بر ایجاد پیوستگی بین بتن و میلگرد، محافظت میلگردها در برابر خوردگی و زنگ زدگی انجام شود. فصل ششم: بتن ریزی بتن آماده توسط ماشینهای حمل بتن (میکسر) برای شما آورده میشود، توجه به نکات زیر برای اجرای یک بتن ریزی صحیح الزامی است: 1- از افزودن آب به بتن حمل شده بدون اجازه مهندس ناظر اکیداً خودداری شود. ( معمولا کارگران برای سهولت کار خود و روانی بیشتر بتن به آن آب می افزایند که این امر از مقاومت بتن به شدت میکاهد لذا توجه به این امر بسیار دارای اهمیت میباشد.) 2- معمولا ً مقداری از بتن در ابتدای تخلیه از میکسر دارای دانه بندی نا مناسبی میباشد. باید دقت شود این بتن که دارای کیفیت نا مناسب جهت بتن ریزی میباشد، مورد مصرف کارهای ساختمانی قرار نگیرد. 3- قبل از بتن ریزی حتماً باید درون قالبهای فونداسیون که آرماتور گذاری شده است از خاکهای ریزشی و نخاله های ساختمانی کاملاً پاکسازی گردد 4- در زمان بتن ریزی استفاده از دستگاه ویبره الزامی است، پیمانکاران موظف هستند قبل از آغاز بتن ریزی از سلامت دستگاه ویبره خود اطمینان حاصل نمایند . 5 . برای آنکه آجرهای قالبندی فونداسیون آب شیرآبه بتن را جذب نکند استفاده از پوشش پلاستیکی (کاور) الزامی است. 6- قبل از اینکه بتن ریزی آغاز شود برای اینکه آب بتن سریعا توسط بستر خارج نشود لازم است بستر بتن ریزی مرطوب شود، البته باید مراقب بود تا آب در کف پی جمع نشود و فقط رطوبت وجود داشته باشد. فصل هفتم: نگهداری بتن پی بعد از آنکه بتن ریخته شد و گیرش اولیه پیدا کرد (بعد از حدود 1.5 ساعت) عملیات خاصی برای نگهداری بتن باید آغاز شود. این عملیات که به عمل آوری یا نگهداری بتن موسوم است باعث می شود تا به مشخصات مورد نظر برای بتن که در طراحی در نظر گرفته شده است دست پیدا کنیم و مقاومت و دوام بتن را بالا ببریم. 1- تمامی مقاطعی که بتن ریزی میگردد تا 3 روز باید آب پاشی شده و تا هفت روز مرطوب نگه داشته شود. این عمل در بالا بردن کیفیت بتن بسیار حائز اهمیت است. 2- از مصرف بتن باقیمانده ایی که بدون نظارت مهندس ناظر با افزودن آب برای استفاده مجدد آماده میشود جدا خودداری نمایید . 3- به عنوان یک روش بسیار مناسب و مطمئن می توان از پوشش پلاستیکی که اطراف قالب می گذاریم استفاده کنیم، به این ترتیب که اطراف پلاستیک را مقداری بیشتر در نظر بگیریم و بعد از بتن ریزی لبه های پلاستیک را روی بتن برگردانیم. فصل هشتم: نصب اسکلت فلزی در زمینه اجرای سازه های فلزی با توجه به اینکه اتصالات اسکلتهای فلزی پیش ساخته در بم بصورت پیچ و مهره ای طراحی گردیده است، توجه به نکات زیر الزامی میباشد: 1- با توجه به پس لرزه هایی که در این مدت هر چند یکبار شهر بم شاهد آن بوده و خواهد بود، باید برای بستن کلیه مهره های مورد استفاده از واشرهای فنری استفاده گردد تا این لرزشها موجب شل شدن پیچها نگردد. 2- توجه داشته باشید تنها تیرهای فلزی که در داخل بتن قرار میگیرند فاقد پوشش رنگ باشند تا یکپارچگی بیشتری با بتن داشته باشند و مابقی اجزاء سازه باید دارای پوشش رنگ باشد. 3- صفحات اتصال مهاربندها و ابتدا و انتهای تیرها باید پس از نصب و آچار کشی نهایی، تنها در صورتی که در بتن مدفون نمیگردند با رنگ پوشش داده شوند . 4- بهتر است برای سهولت کار، پیچهای بولتهای فونداسیون قبل از آغاز بتن ریزی بوسیله گریس پوشانده شوند تا توسط بتن آلوده نگردد. فصل نهم: اجرای سقف تیرچه بلوک در حال حاضر در شهر بم تعداد کثیری از سقفهای در حال اجرا بصورت تیرچه بلوک اجرا میگردد. در خصوص ایمنی چنین سقفهایی باید بدانید که در صورتی که سقف تیرچه بلوک مطابق اصول مهندسی و رعایت نکات فنی آن اجرا گردد از ضریب ایمنی بسیار بالایی برخوردار میباشد. ابتدا باید تیرچهها روی پلهای اصلی، ( تیرهای فلزی )، در ترازهای موردنظر كارگذاری شوند. فاصله بین تیرچهها با بلوكهای مجوف پر شده و پس از نصب میلگردهای حرارتی و میلگردهای تكمیلی بر اساس نقشههای اجرایی، بتن دال سقف ریخته میشود. آرماتورهای اصلی تیرچه باید به طول 15-10 سانتیمتر با تیرهای اصلی درگیر شوند و به هیچوجه نباید این آرماتورها را به تیرهای فلزی جوش داد. نظر به اینكه تیرچهها به استثنای تیرچههای با جان باز قبل از یكپارچه شدن سقف قادر به تحمل بار سقف نیستند، باید توسط تعدادی چارتراش و پایه (جک ها یا شمعها) به نحو مناسب و مطمئنی نگهداری شوند. در موقع اجرا باید خیز مناسبی به طرف بالا به تیرچهها داد تا پس از اجرا و یكپارچه شدن سقف و وارد شدن بارهای وارده این خیز حذف شود. مقدار خیز در كارگاه با تجربه به دست میاید، معمولاً به ازای هر متر طول دهانه 2 میلیمتر خیز در نظر گرفته میشود. در مورد زمان برچیدن پایهها و پایههای اطمینان، باید مندرجات اییننامه بتن ایران مراعات گردد. برای آشنایی با اجرای سقفهای تیرچه بلوک توجه نکات زیر را مد نظر داشته باشید تا از سقفی که بالای سرتان قرار خواهد گرفت مطمئن باشید. 1- جکهایی که در زیر سقفهای تیرچه بلوک برای تحمل وزن بتن تازه تا رسیدن به مقاومت اولیه آن استفاده میشود حداقل 10 روز باید بدون تغییر باقی بمانند. 2- دقت نمایید تا سر تیرچه ها از بال تیرآهن جدا نشده باشد. گاهی بر اثر بی دقتی در نصب جکهای زیر سقف تیرچه ها از روی بال تیرآهن جدا شده و بالاتر قرار میگیرد. این جکها باید به نحوی اجرا شود که میلگردهای دو سر تیرچه روی بال تیرآهن قرارگیرد.. 3- در صورتی که تیرچه به یک تیرآهن منتهی میگردد میبایست با استفاده از میلگرد ممان(لنگر) منفی، تیرچه به تیرآهن مهار شود تا در زمان زلزله دچار گسیختگی نگردد. 4- در شکل زیر میلگردهای ممان منفی نشان داده شده است، این میلگردها موجب میشود تا سقف شما به صورت یکپارچه عمل کرده و ایمنی آن بسیار بالا رود. توجه داشته باشید که هر تیرچه باید توسط این میلگردها به تیرآهن باربر خود متصل گردد. در محل هایی که دو تیرچه در امتداد هم مطابق شکل بعدی به یک تیرآهن متصل میگردند باید بوسیله میلگردهای ممان منفی تیرچه ها را به تیرآهن متصل نمائیم . 5- ضخامت بتن بر روی سقف باید حداقل 5 سانتی متر باشد. برای آنکه بتوانید این ضخامت را به دست آورید کافی است حدود 4 قطعه نیمه آجر را بر روی 4 نقطه مختلف از بلوک های سقفی بگذارید ، بتن میبایست پس از اجرا لبالب آجرها گردد. 6- میلگردهای حرارتی بر روی سقف باید به صورت شبکه ایی با اضلاع 25 سانتی متر اجرا گردد. شبکه ای که در شکلهای بعدی می بینید با اضلاع 25 سانتی متر میباشد. تذکر: میلگردهای مصرفی میبایست کاملاً صاف باشد. 7- بتن مصرفی بر روی سقف حتما میبایست به صورت یکپارچه اجرا شود و نباید بین بتن ریزی فاصله ایی ایجاد گردد. 8- قبل از بتن ریزی باید سقف از هرگونه آلودگی همچون بتن خشک شده، شن و ماسه و یا خرده های سفال در مقاطع حساس همچون محل اتصال تیرچه به سقف پاک شود. بیاموزیم: برای شیب بندی سقف تنها از پوکه معدنی یا خرده آجرهای سفالی که سبک هستند استفاده نمایید. سقف هرچه سبک تر باشد ایمنی آن بالاتر است. فصل دهم: نگهداری بتن سقف با توجه به اینکه سقف دارای سطح وسیعی می باشد لذا نگهداری بتن آن از اهمیت و دقت بالایی برخوردار است. بتن سقف به سرعت ترک خواهد خورد. بنابراین باید موارد زیر در نگهداری بتن رعایت شود. • بتن سقف باید تا 3 روز مداوم آب پاشی شود و حداقل تا 7 روز مرطوب نگه داشته شود. • استفاده از گونی در این زمینه توصیه می شود. گونی کشیدین روی سقف باعث مصرف آب کمتر، اطمینان بیشتر و کیفیت بهتری می شود. فصل یازدهم: دیوار چینی داخلی توجه به نحوه اجرای صحیح یک دیوار کمک بسیار مهمی در بالا بردن ضریب اطمینان یک منزل مسکونی در برابر زلزله می کند. توجه به نکات مهم و ساده ای که در دیوار چینی وجود دارد می تواند کمک زیادی به ایمن سازی ساختمان در برابر زلزله نماید. 1 . دیوار حتما باید به کمک سنجاقکهایی که در شکل زیر نشان داده شده است به ستون متصل گردد. بیاموزیم: شما با توجه به آنچه در این دفترچه مشاهده کردید می توانید به عنوان صاحب کار (کارفرما) به روند اجرایی پیمانکار اشراف داشته باشید. توجه داشته باشید که: 1- مهندس ناظر موظف است در تمام لحظات بتن ریزی توسط پیمانکار در محل ساختمان حضور داشته باشد. 2- مهندس ناظر موظف است قبل از ریختن بتن، بتن را به صورت چشمی کنترل و اسلامپ، روانی و کارایی آن را کنترل نماید. 3- مهندس ناظر موظف است پس از پایان هر کدام از مراحل ساخت، قبل از شروع مرحله بعدی و قبل از اینکه حاصل کار پیمانکار در نتیجه عملیات بعدی مخفی شود، کار را کنترل و درصورتی که مطابق با اصول و مقررات فنی باشد اجازه ادامه کار را به پیمانکار بدهد. 4- در صورتی که مهندس ناظر به موقع در محل ساختمان حضور نداشته باشد و یا تذکرات لازم را به پیمانکار ندهد، موضوع را به صورت کتبی به دفتر فنی شهرداری و ستاد معین مربوط گزارش دهید. 5- در صورتی که مهندس ناظر دستور اصلاح قسمتی از کار را به پیمانکار بدهد، پیمانکار موظف است با هزینه خودش کار را مطابق مشخصات فنی و نظر ناظر اصلاح نماید. 6- در صورت مشاهده هرگونه نقص فنی در عملیات اجرایی پیمانکار موضوع را کتبا به مهندس ناظر اطلاع دهید و در صورتی که مهندس ناظر موضوع را پیگیری نکرد موضوع را سریعا به صورت کتبی به دفتر فنی شهرداری گزارش دهید.

مزایای ساختمان فلزی: مقاومت زیاد: مقاومت قطعات فلزی زیاد بوده و نسبت مقاومت به وزن از مصالح بتن بزرگتر است ، به این علت در دهانه های بزرگ سوله ها و ساختمان های مرتفع ، ساختمانهائی که برزمینهای سست قرارمیگیرند ، حائز اهمیت فراوان میباشد . خواص یکنواخت : فلز در کارخانجات بزرگ تحت نظارت دقیق تهیه میشود ، و به یکنواخت بودن خواص آن میتوان اطمینان کرد و خواص آن بر خلاف بتن با عوامل خارجی تحت تاثیر قرار نمی گیرد ، اطمینان در یکنواختی خواص مصالح در انتخاب ضریب اطمینان کوچک مؤثر است که خود صرفه جویی در مصرف مصالح را باعث میشود . دوام : دوام فولاد بسیار خوب است ، ساختمانهای فلزی که در نگهداری آنها دقت گردد . برای مدت طولانی قابل بهره برداری خواهند بود. - خواص ارتجاعی : خواص مفروض ارتجاعی فولاد با تقریبی بسیار خوبی مصداق عملی دارد . فولاد تا تنشهای بزرگی از قانون هوک بخوبی پیروی مینماید . مثلآ ممان اینرسی یک مقطع فولادی را میتوان با اطمینان در محاسبه وارد نمود . حال اینکه در مورد مقطع بتنی ارقام مربوطه چندان معین و قابل اطمینان نمی باشد . شکل پذیری : از خاصیت مثبت مصالح فلزی شکل پذیری ان است که قادرند از تمرکز تنش را که در واقع علت شروع خرابی است جل.گیری کرده و نیروی دینامیکی و ضربه ای را تحمل نماید ،در حالیکه مصالح بتن ترد و شکننده در مقابل این نیروها فوق العاده ضعیف اند. این عامل باعث می شود تا سازه های فولادی به صورت ناگهانی تخریب نشده و زمان لازم جهت تخلیه افراد و تعمیرات وجود داشته باشد. پیوستگی مصالح : قطعات فلزی با توجه به مواد متشکه آن پیوسته و همگن می باشد ولی در قطعات بتنی صدمات وارده در هر زلزله به پوشش بتنی روی میلگرد وارد میگردد و ترکهائی که در پوشش بتن پدید می آید ، قابل کنترل نبوده و احتمالا" ساختمان در پس لرزه یا زلزله بعدی ضعف بیشتر داشته و تخریب شود . مقاومت متعادل مصالح،مقاومت : مصالح فلزی در کشش و فشار یکسان و در برش نیز دارای مقاومتی نزدیک به کشش وفشار است .بنابراین تغییر وضع بارها بدون تخریب امکان دارد یعنی در صورت تبدیل نیروی وارده فشاری به کششی مسئله خاصی اتفاق نمی افتد. در ساختمانهای بتنی مسلح مقاومت بتن در فشار خوب ، ولی در کشش و یا برش کم است. پس در صورتی که مناطقی احتمالآتحت نیروی کششی قرار گرفته و مسلح نشده باشد تولید ترک و خرابی مینماید. انفجار : سازه های فولادی دارای رفتار بهتری در برابر انفجار می باشند. تقویت پذیری و امکان مقاوم سازی : اعضاء ضعیف ساختمان فلزی را در اثر محاسبات اشتباه ، تغییر مقررات و ضوابط ، اجراء و .... میتوان با جوش یا پرچ یا پیچ کردن قطعات جدید ، تقویت نمود و یا قسمت یا دهانه هائی اضافه کرد . شرایط آسان ساخت و نصب : تهیه قطعات فلزی در کارخانجات و نصب آن در موقعیت ، شرایط جوی متفاوت با تمهیدات لازم قابل اجراء است . سرعت نصب : سرعت نصب قطعات فلزی نسبت به اجراء قطعات بتنی مدت زمان کمتری می طلبد . پرت مصالح : با توجه به تهیه قطعات از کارخانجات ، پرت مصالح نسبت به تهیه و بکارگیری بتن کمتر است . وزن کم : میانگین وزن ساختمان فولادی را می توان بین 245 تا 390 کیلوگرم بر مترمربع و یا بین 80 تا 128 کیلوگرم بر مترمکعب تخکین زد ، درحالی که در ساختمانهای بتن مسلح این ارقام به ترتیب بین 480 تا 780 کیلوگرم برمترمربع یا 160 تا 250 کیلوگرم برمترمکعب می باشد . اشغال فضا : در دو ساختمان مساوی از نظر ارتفاع و ابعاد ، ستون و تیرهای ساختمانهای فلزی از نظر ابعاد کوچکتر از ساختمانهای بتنی میباشد ، سطح اشغال یا فضا مرده در ساختمانهای بتنی بیشتر ایجاد میشود . ضریب نیروی لرزه ای : حرکت زمین در اثر زلزله موجب اعمال نیروهای درونی در اجزاء ساختمان میشود ، بعبارت دیگر ساختمان برروی زمینی که بصورت تصادفی و غیر همگن در حال ارتعاش است ، بایستی ایستایی داشته و ارتعاش زمین را تحمل کند . در قابهای بتن مسلح که وزن بیشتر دارد ، ضریب نیروی لرزه ای بیشتر از قابهای فلزی است . تجربه نشان میدهد که خسارت وارده برساختمانهای کوتاه و صلب که در زمینهای محکم ساخته شده اند ، زیاد است . درحالیکه در ساختمانهای بلند و انعطاف پذیر ، آنهائی که در زمینهائی نرم ساخته شده اند ، صدمات بیشتری از زلزله دیده اند . بعبارت دیگر در زمینهای نرم که پریود ارتعاش زمین نسبتا" بزرگ است ، ساختمان های کوتاه نتایج بهتری داده اند و برعکس در زمینهای سفت با پریود کوچک ، ساختمان بلند احتمال خرابی کمتر دارند. عکس العمل ساختمانها در مقابل حرکت زلزله بستگی به مشخصات خود ساختمان از نظر صلبیت و یا انعطاف پذیری آن دارد و مهمترین مشخصه ساختمان در رفتار آن در مقابل زلزله ، پریود طبیعی ارتعاش ساختمان است. معایب ساختمانهای فلزی: ضعف در دمای زیاد : مقاومت ساختمان فلزی با افزایش دما نقصان می یابد . اگر دکای اسکلت فلزی به 500 تا 600 درجه سانتی گراد برسد ، تعادل ساختمان به خطر می افتد . خوردگی و فساد فلز در مقابل عوامل خارجی : قطعات مصرفی در ساختمان فلزی در مقابل عوامل جوی خورده شده و از ابعاد آن کاسته میشود و مخارج نگهداری و محافظت زیاد است . تمایل قطعات فشاری به کمانش : با توجه به اینکه قطعات فلزی زیاد و ابعاد مصرفی معمولا" کوچک است ، تمایل به کمانش در این قطعات یک نقطه ضعف بحساب می رسد . جوش نامناسب : در ساختمانهای فلزی اتصال قطعات به همدیگر با جوش ، پرچ ، پیچ صورت میگیرد . استفاده از پیچ و مهره و تهیه و ساخت قطعات در کارخانجات اقتصادی ترین و فنی ترین کار می باشد که در کشور ما برای ساختمانهای متداول چنین امکاناتی مهیا نیست . اتصال با جوش بعلت عدم مهارت جوشکاران ، استفاده از ماشین آلات قدیمی ، عدم کنترل دقیق توسط مهندسین ناظر ، گران بودن هزینه آزمایش جوش و ...... برزگترین ضعف میباشد. تجربه ثابت کرده است که سوله های ساخته شده در کارخانجات درصورت رعایت مشخصات فنی و استاندارد ، این عیب را نداشته و دارای مقاومت سازه ایی بهتر در برابر بارهای وارده و نیروی زلزله است.

۱) کارگران کارگاههای ساختمانی باید مجهز به کلاه و کفش ایمنی باشند و بسته به شرایط و نوع کار، سایر وسایل حفاظت فردی همچون دستکش، ماسک، کمربند و طناب نجات نیزمطابق ضوابط آئین نامه مربوط باید در اختیار آنها قرار داده شود. ۲) تمامی معابر، پلکانها، سطوح شیبدار، باز شوها، پرتگاهها و نقاطی که احتمال خطر سقوط افراد را دربر دارند، باید با نرده و پوششهای موقت و مناسب حفاظت شوند . ۳ ) از کار کردن کارگران روی بام ساختمانها در هنگام باد و توفان و بارندگی شدید و یا هنگامی که سطح بام پوشیده از یخ باشد ، جلوگیری به عمل آید . ۴ ) در هنگام کار روی بامهای شیبدار و یا بامهای پوشیده از صفحات شکننده مانند صفحات موجدار نور گیر و ورقهای فشرده سیمانی (ایرانیت) باید از نردبانها یا صفحات تراولینگ با عرض حداقل ۲۵سانتیمتر استفاده شود .این نردبانها و صفحات باید محکم و مطمئن نصب شده باشند تا احتمال لغزش آنها در زیر پای کارگران کاهش یابد. ۵ ) در لبه سطوح شیبدار باید موانع مناسب و کافی برای جلوگیری از سقوط کارگر یا ابزار کارپیش بینی شود . ۶ ) کارگرانی که روی بامهای شیبدار با شیب بیش از ۲۰ درجه کار می کنند باید مجهز به کمربند ایمنی و طناب نجات باشند. ۷ ) معابری که برای عبور فرغون یا چرخهای دستی ساخته میشود باید دارای سطوح صاف باشد و برای عبور هر فرغون حداقل یک متر عرض در نظر گرفته شود . ۸ ) قالب بتن باید قبل از بتن ریزی مورد بازرسی قرار گرفته و نسبت به استحکام آن اطمینان حاصل شود. ۹ ) هنگام برداشتن قالب بتن باید احتیاطهای لازم به منظور حفاظت کارگران ازخطر احتمالی سقوط بتن یا قالب بکار برده شود. ۱۰ ) دستگاههای بتن ساز باید دارای ضامن باشند تا هنگام تمیز کردن، دستگاه را قفل و از حرکت اتفاقی آن جلوگیری شود. ۱۱ ) بالا بردن تیرهای آهن باید با استفاده از کابل یا طنابهای محکم انجام شود و برای جلوگیری از خم شدن بیش از حد کابل، باید چوب یا وسیله مشابه دیگری بین تیر آهن و کابل قرار داده شود .در این شرایط از زنجیر برای بالا بردن تیر آهن استفاده کنید. ۱۲ ) هنگام نصب ستونها یا تیرهای آهن، قبل از جداکردن نگهدارنده تیر آهن باید حداقل نصف تعداد پیچ و مهرهها را بسته یا جوشکاری لازم انجام شده باشد .همچنین قبل از نصب تیر آهن دیگر ، تیر آهن زیرین باید صد در صد پیچ و مهره و یا جوشکاری شده باشد . ۱۳ ) خرپاها باید به وسیله نگهدارنده روی پایه قرار گیرند و پس از نصب مهارهای لازم و اطمینان کامل از پایدار بودن آن، از نگهدارنده جدا شوند . ۱۴ ) در مواردی که ستونهای آهن روی هم قرار می گیرند نباید بیش از یک طبقه ستون بدون جوشکاری و اتصالات لازم روی ستون زیرین قرار داده شود . ۱۵ ) هنگام بارندگی شدید و وزش بادهای سخت و یخبندان ،از نصب و بر پاداشتن تیرهای فلزی خودداری کنید . ۱۶ ) انجام جوشکاری الکتریکی روی داربستهای آویزان که با کابل نگهداری می شود مجاز نیست .کابلهای دستگاههای جوشکاری الکتریکی باید دارای روپوش عایق مطمئن و بدون زدگی باشد . ۱۷ ) از گذاشتن بار و تکیه دادن داربست به کارهای بنایی که ملات آن بهطور کامل سفت نشده خودداری کنید. کارگران را نباید به بالا بردن و پائین آوردن بار و ابزار کار محکم یا سنگین به وسیله نردبان وادار کرد . ۱۸ ) هنگامی که کارهای بنایی در طبقات زیر انجام می شود ، باید سقف یا پوشش مناسبی برای نصب و بر پا داشتن تیر آهن و کارهای بتنی و نصب سنگ در طبقات قرار داده شود تا کارگران از سقوط مصالح از طبقات بالا ایمن باشند. ۱۹ ) ظرف محتوی قیر داغ نباید در محوطه بسته نگهداری شود مگر آنکه قسمتی از محوطه باز بوده و تهویه بهطور کامل و کافی انجام گیرد . ۲۰ ) بالا بردن آسفالت یا قیر داغ بهوسیله کارگر و نردبان ممنوع است. شعلههای باز،مشعل،کبریت مشتعل و وسایل مشابه نیز نباید در مجاورت دهانههای مجاری فاضلاب، خطوط اصلی گاز و مجاری مشابه قرار داده شود . ۲۱ ) برای گرم کردن بشکههای محتوی قیر باید ابتدا قسمت فوقانی قیر در ظرف ذوب شود. از حرارت دادن و تابش شعله به قسمتهای زیرین ظرف قیر در ابتدای کار خودداری کنید.