جستجو در تالارهای گفتگو

(مدیریت خانه و خانه داری) شير تازه: در يخچال 5 تا 7 روز شير بسته بندي باز شده: در يخچال 2 تا 3 روز خامه چربي گرفته شده: در يخچال 10 روز خامه چرب: در يخچال 1 روز خامه ترش شده : در يخچال 4 هفته ماست : در يخچال 7 روز پنير : در يخچال 6-12 هفته ، در فريزر 6 تا 12 ماه کره : در يخچال 2 هفته – در فريزر 9 ماه بستني: در فريزر2 ماه تخم مرغ تازه با پوست: در يخچال 3 هفته تخم مرغ آب پز سفت: در يخچال 1 هفته گوشت گوساله (استيک) : در يخچال 3 تا 5 روز ، در فريزر: 6 تا 12 ماه مرغ – بوقلمون تکه شده : در يخچال 1 تا 2 روز ، در فريزر:9 تا 12 ماه مرغ – بوقلمون درسته: در يخچال 1 تا 2 روز ، در فريزر: 1 هفته گوشت اردک يا غاز: در يخچال 1 تا 2 روز ، در فريزر : 6 ماه دل و جگر مرغ: در يخچال 1 تا 2 روز ، در فريزر:3 – 4 ماه گوشت پخته شده : در يخچال 1 – 2 روز ، در فريزر: 3-4 ماه گوشت گوسفند کباب شده يا خردشده: دريخچال 3-5 روز، در فريزر:6 تا 9 ماه سوسيس: در يخچال 1 تا 2 روز ، در فريزر: 3 تا4 ماه سوسيس دودي: در يخچال: 7 روز ، در فريزر: 1تا2 ماه انواع گوشت (دل ، جگر، زبان): در يخچال 1تا2 روز ، در فريزر: 3-4 ماه گوشت ماهي کم چرب: در يخچال 1تا2 روز ، در فريزر: 4-6 ماه گوشت پرچرب (ماهي آزاد): در يخچال 1تا2 روز، در فريزر: 2-3 ماه فيله ماهي: در فريزر: 18 ماه سيب: در يخچال 1ماه ، در فريزر: 8-12 ماه زردآلو، گوجه، هلو، انگور، گلابي و آلو: در يخچال 3-5 روز ، در فريزر:8-12 ماه آوکادو: در يخچال 3-5 روز ، در فريزر: 8-12 ماه موز و بارهنگ : در فريزر: 8-12 ماه گيلاس: در يخچال 2-3 روز، در فريزر: 8-12 ماه پرتقال، ليموها ، گريپ فروت: در يخچال 2 هفته ، در فريزر: 4-6 ماه کيوي : در يخچال 3تا 5 روز، در فريزر: 4-6 ماه انبه: در فريزر: 8-12 ماه خربزه، هندوانه ، طالبي : در يخچال : 1 هفته، در فريزر: 8-12 ماه آناناس: در يخچال 2-3 روز ، در فريزر: 4-6 ماه کنگر فرنگي: در يخچال 1 هفته مارچوبه: در يخچال 2-3 روز، درفريزر: 8-12 ماه چغندر، هويج، کلم بروکلي، لوبياها و کدوتنبل: در يخچال 3-5 روز ، در فريزر: 8-12 ماه گل کلم: در يخچال 1 هفته ، در فريزر: 8-12 ماه جعفري: در يخچال 2-3 روز ذرت: در فريزر: 8-12 ماه پيازچه: در يخچال 3-5 روز کرفس: در يخچال 1 هفته ، در فريزر: 8-12 ماه اسفناج ، خردل : در يخچال 3-5 روز، در فريزر: 8-12 ماه کاهو: در يخچال 1 هفته قارچ ها و باميه: در يخچال 1-2 روز ، در فريزر: 8-12 ماه ترب و تربچه: در يخچال 2 هفته کدو: در فريزر: 8-12 ماه نان : در فريزر: 6-12 ماه کيک صبحانه، کلوچه: در فريزر: 2-4 ماه پن کيک(نوعي کلوچه): در فريزر: 1-2 ماه خمير پخته نشده : در يخچال 2-3 روز ، در فريزر: 6 ماه کيک اسفنجي: در فريزر: 4-6 ماه پنير: در يخچال 3-7 روز ، در فريزر: 4-6 ماه شيريني دانمارکي: در فريزر: 3ماه پيراشکي: در فريزر: 6 ماه شيريني پاي کدو تنبل: در يخچال 1-2 روز، در فريزر: 1 ماه پاي ميوه: در يخچال 1-2 روز ، در فريزر: 1سال پاي ميوه نپخته: در فريزر: 8 ماه توصيههايي براي نگهداري مواد غذايي در يخچال قرار دادن مواد غذايي گوناگون و متعدد براي مدت طولاني در داخل يخچال،كار بسيار راحتي است. اما معمولاً افراد خانواده از مواد غذايي كه در داخل يخچالشان وجود دارد غافل ميشوند و آنها را به فراموشي ميسپارند. به خاطر بسپاريد كه خوراكيها و مواد غذايي در يخچال براي هميشه تازه نميمانند و روزي خواهد رسيد كه شما حجم زيادي از آنها را دور ميريزيد و يا اين كه مردد ميشويد و از خود ميپرسيد آيا اين مواد خوراكي هنوز سالم و قابل استفاده هستند و يا اين كه فاسد شدهاند. كارشناسان ميگويند براي اينكه از سالم بودن مواد غذايي اطمينان حاصل كنيم هميشه نبايد به برچسبهاي روي آنها كه توضيحاتي در مورد تاريخ مصرف داده است اطمينان كرد. اگرچه بعضي از مواد غذايي داراي چنين برچسبهايي هم نيستند. ساير مواد خوراكي ديگري كه داراي چنين توضيحاتي هستند هم ممكن است گاهي اوقات مصرف كننده را گيج و سرگردان كند. بيشتر مردم به محض اينكه درب قوطي كنسروها و مواد غذايي را باز مي كنند، نميتوانند تشخيص بدهند كه آيا آنها تازه و قابل مصرف هستند يا خير. بنابراين بسيار مهم است كه بدانيم كدام يك از مواد غذايي و خوراكي به محض آنكه در يخچال قرار ميگيرند، ماندگاري و طول عمر كمتري دارند و سريعتر فاسد ميشوند. اگر مواد خوراكي كه براي تهيه غذا در يخچال نگهداري ميشوند، پس از گذشت يك مدت طولاني مورد مصرف قرار بگيرند، ميتوانند موجب فاسد شدن غذايي كه ما مصرف ميكنيم شوند و در نهايت خطرات و مشكلات بسيار جدي براي سلامت ما ايجاد ميكنند. بطريهاي حاوي آب ميوه كه مخصوص كودكان است از زماني كه درب آن باز ميشود، به مدت يك تا سه روز در يخچال قابل استفاده و نگهداري هستند و تازه ميمانند. گوشت و سبزيجات تازهاي كه براي كودكان تهيه ميشود هم بايد پس از يك تا دو روز نگهداري در داخل يخچال، دور ريخته شوند. اين يك اصل است: هرگز غذاي كودكان را بيشتر از سه روز در داخل يخچال نگهداري نكنيد. خطري كه گاهي اوقات غذاي كودكان را تهديد ميكند اين است كه والدين ممكن است كودكان خود را با شيشه شير غذا بدهند. با اين عمل بزاق دهان كه به شيشه منتقل ميشود ميتواند به رشد باكتري، پس از آنكه كه شيشه را مجدداً به داخل يخچال ميگذارند كمك كند. اگر شما بطري حاوي مواد غذايي كودك خود را بيشتر از يك بار مصرف ميكنيد، براي هر بار استفاده از آن حتماً اطمينان حاصل كنيد كه به مقدار كافي از آن براي كودك خود برداشتهايد. با اين عمل مجدداً قاشق كثيف وارد بطري نميگردد. نگهداري سس گوجه فرنگي در يخچال سسهايي كه اساساً با گوجه فرنگي تهيه ميشوند به محض آنكه درب آنها باز ميشود، تنها به مدت 5 روز در يخچال ميتوانند نگهداري شوند و تازه بمانند. نگهداري اين نوع سسها به دقت زيادي احتياج دارد. اين نوع سسها را نبايد به مدت طولاني در يخچال نگهداريد تا كپك بزند. گاهي اوقات ممكن است شما پس از 5 روز، كپكي كه بر روي سس ايجاد مي شود را نبينيد. اما آن سس آنقدر كهنه شده است كه ديگر قابل استفاده نخواهد بود. بعضي از كپكها و يا قارچها ايجاد سمومي ميكنند كه ميتوانند بسيار مضر باشند. كپكها در محيطهاي خيلي مرطوب رشد ميكنند و عاملي كه باعث گسترش و افزايش آنها ميگردد، حجم بيش از حد رطوبت است. طبخ و پخت آنها نيز نميتواند سموم آن را نابود كند و از بين ببرد. بنابراين براي امنيت و سلامت بيشتر، بهتر است كه آن را دور بريزيد. نگهداري سس مايونز در يخچال اين نوع سس از زماني كه درب آن باز مي شود ميتواند به مدت دو ماه در يخچال نگهداري و استفاده شود. سس مايونز به دليل آنكه حجم چربي آن بالا است، مانع رشد باكتري و كپك ميشود، اما روغن موجود درآن پس از گذشت مدت زمان كوتاهي از تاريخ مصرف آن شروع به تجزيه شدن ميكند و طعم و بوي آن را تغيير ميدهد و ديگر مزه خوبي نميدهد. گاهي اوقات ممكن است كه شما در تغيير بوي آن دچار اشتباه شويد و قادر نباشيد تشخيص دهيد كه بوي آن تغيير كرده است، بنابراين كاملاً دقت كنيد و در اين گونه موارد هرگز ريسك نكنيد و حتماً آن را حتي اگر متعلق به يك كارخانه معتبري است، پس از گذشت دوماه نگهداري در يخچال، دور بريزيد. براي سايرچاشنيهاي ديگر مثل تركيبات رب گوجه فرنگي و قارچ، سس سالاد حتماً به تاريخ مصرف آن كه معمولاً دقيق و درست هستند مراجعه كنيد. پيگيري كردن و به خاطر سپردن اينكه چه مدت غذاي شما در يخچال مانده و نگهداري شده است كارآساني نيست. به همين دليل پيشنهاد ميشود كه يك قلم و كاغذ برداريد و تاريخي كه شما درب هر نوع كنسرو يا بطري را باز مي كنيد بنويسيد و از تاريخ ها به عنوان علامت مرجع استفاده كنيد. به محض اينكه تاريخ مصرف آن از زماني كه شما يادداشت كرديد گذشت، بايد آن ماده خوراكي را دور بريزيد. نگهداري پنير در يخچال پنيرهاي نرمتر ماندگاري و عمرحياتشان كمتر از پنيرهاي سفت است. ما ميتوانيم پنيرهاي سفت مثل پنير سفيد و پنيرهاي سوئيسي را پس از آنكه درب آن را باز ميكنيم، به مدت 3 تا 4هفته در يخچال نگهداري كنيم. پنيرهاي نرم، مثل پنيرهاي پرچرب را تنها به مدت يك هفته ميتوانيم در يخچال نگهداري كنيم. براي اينكه از سالم بودن پنيركاملاً اطمينان حاصل كنيد، ميتوانيد به تاريخ توليدآن نگاه كنيد. اما بهترين روش اين است كه پنير را امتحان كنيد. يعني دقت كنيد و ببينيد آيا كپكي بر روي آن وجود دارد يا خير. شما ميتوانيد دوام و ماندگاري پنير را قبل از اينكه آن را در يخچال نگهداري كنيد افزايش دهيد. يعني حفاظ پلاستيكي روي پنير را كه محكم بر روي آن كشيده شده است برداريد و پنير را در كاغذهاي موم دار قرار دهيد و آن را كاملاً با كاغذ بپوشانيد. شما ميتوانيد پنيري را كه بر روي آن كپك وجود دارد مصرف كنيد اما بايد در اين مورد خيلي دقت كنيد. با چاقو، به اندازه يك كمي بيشتر از سطحي را كه با كپك پوشيده شده است ببريد و سعي كنيد چاقو را تميز نگه داريد تا از گسترش و افزايش كپك خودداري كنيد و سپس آن را مجدداً با مقداري از كاغذي كه به موم آغشته است بپوشانيد. نگهداري تخم مرغ در يخچال تخم مرغها را ميتوانيد حداقل به مدت 3 تا 5 هفته در يخچال نگهداري كنيد. به خاطر داشته باشيد كه تخم مرغها را حتي اگر يك جاي مخصوص و مجزا براي آن داريد در قسمت جلوي يخچال قرار ندهيد. اگر آنها را در جلوي يخچال قرار دهيد خيلي سريع تر فاسد ميشوند. تخم مرغ، شير و مواد غذايي خام مثل ماهي، گوشت و مرغ را در قسمت عقب يخچال قرار دهيد. براي اينكه قسمت عقب يخچال سردتر است و باكتري در جايي كه درجه حرارت پايين و فضا خنك تر است كمتر رشد مي كند. عقب يخچال معمولاً خنكترين و سردترين قسمت يخچال شماست. بنابراين بهتر است مواد خوراكي كه مستلزم اين هستند كه تازهتر بمانند درآن جا نگهداري كنيد. شما ميتوانيد مواد خوراكي مثل كره را درجلوي يخچال كه گرمتر است نگهداري كنيد. كره، بطري آب و ساير نوشيدنيهايي كه درب آن باز است كمتر مستعد فاسد شدن هستند و با دماي يخچال هيچ گونه مشكلي ندارند. نگهداري باقي مانده غذاها در يخچال شما ميتوانيد باقي مانده غذاها را به مدت سه تا چهار روز در يخچال نگهداري كنيد. انواع گوناگون پيتزا، مرغ و سالاد ماهي تن را بايد حداقل در عرض مدت كوتاه، حدوداً دو ساعت پس از سرو و مصرف كردن آن، براي كاهش دادن خطر بيماريهايي كه از طريق غذاي فاسد منتقل ميشود در داخل يخچال بگذاريد. هرگز باقي مانده غذاها را در آشپزخانه نگهداري نكنيد و به محض اينكه آن را پخت و تهيه كرديد، فوراً در يخچال قرار دهيد. به اين دليل كه هواي خنك و سرماي داخل يخچال ميزان رشد باكتري را كاهش ميدهد. براي مواد خوراكي كه حجم بيشتري دارند و فضاي زيادي را اشغال ميكنند، مثل سالاد ماكاروني و غذاهايي نظير غذاهاي چيني با حجم زياد را به جاي اينكه در داخل يك ظرف بزرگ بريزيد، آن را در داخل چندين ظرف كوچك قرار دهيد و سپس در داخل يخچال بگذاريد. با اين روش سرماي يخچال به سرعت و به طور يكنواخت غذا را خنك ميكند. براي چنين غذاهايي اگر از يك ظرف بزرگ استفاده كنيد، به دليل آنكه سرماي يخچال كاملا و به طور يكنواخت غذا را خنك نمي كند، خطر اينكه باكتري يا هرچيز ديگري در وسط غذا توليد و رشد كند بسيار زياد است. انتخاب و نگهداري مواد غذايي روغن بسياري از غذاها در روغن سرخ مي شوند و به بسياري ديگر روغن را به عنوان چاشني اضافه مي کنند. مانند برنج ، سالاد و... . روغن مصرفي ما دو منشا مختلف دارد: حيواني و نباتي. روغن حيواني مملو از کلسترول است و مصرف آن توصيه نمي شود. روغن نباتي هم به دو صورت مايع و جامد عرضه مي شود. فرم مايع داراي اسيدهاي چرب اشباع نشده است که ارزش غذايي بيشتري دارد ؛ ولي در مقابل حرارت و نور آفتاب آسيب پذيرتر است. روغن نباتي جامد هيدروژنه فاقد اسيدهاي چرب اشباع نشده است ؛ اما در مقابل تغييرات دما مقاومتر است و ديرتر خراب ميشود.نکات قابل توجه در خصوص تهيه و مصرف روغن: 1 - علايم ظاهري فساد در روغن شامل افزايش بو، غليظتر شدن روغن مايع ، تغيير رنگ و تند شدن آن است. 2 - هنگام خريد روغن به برچسب توليد آن )پروانه بهره برداري و پروانه بهداشتي و تاريخ مصرف دقت کنيد. 3 - روغن را در محلي خنک و دور از نور و هوا و در ظروف دربسته نگاهداري کنيد. درظرف روغن را پس از مصرف حتما ببنديد. 4 - هنگام مصرف روغن ، از حرارت کم استفاده کنيد. حرارت دادن زياد و طولاني ، روغن مايع را خراب مي کند و روغن سوخته مي تواند سرطانزا باشد. 5 - روغن اضافي مصرف شده را به ظرف اصلي روغن برنگردانيد. 6 - از مصرف مجدد روغني که چندبار حرارت ديده ، جدا خودداري کنيد. 7 - روغن مايع نبايد از سويا تهيه شده باشد. روغن حاصل از سويا براي توليد روغن جامد استفاده مي شود و در حالت مايع بسرعت خراب مي شود. روغنهاي مايع استاندارد موجود در بازار ايران ، معمولا از آفتابگردان تهيه شده است. 8 - در مجموع سعي کنيد حتي الامکان روغن کمتري براي طبخ غذا استفاده کنيد. غذاهاي آب پز معمولا ارزش غذايي بيشتري دارند و خطر افزايش چربي خون نيز بااستفاده از آنها کمتر ميشود. رعايت چند نكته در انجماد موادغذايي 1- انجماد، بهترين نحوه نگهداري موادغذايي بوده و موجب متوقف شدن فعاليت ميكرب ها مي شود. 2- با استفاده از يخچال هاي خانگي مي توان موادغذايي منجمد را حداكثر تا سه ماه نگهداري كرد. 3- بعضي از غذاهاي منجمد را مي توان به طور منجمد طبخ كرد. اين عمل موجب تسريع و صرفه جويي در وقت و حفظ رنگ و طعم موادغذايي مي شود. 4- سبزي ها را قبل از انجماد، توسط بخار و يا با مقدار كمي آب بپزيد. سپس آن را سرد كرده، بسته بندي و منجمد كنيد. اين عمل فعاليت دياستازها را متوقف مي سازد. 5- مواد پروتئيني، چربي ها، هيدارتهاي كربن، ويتامينهاي B وC موادغذايي را در 18- درجه سانتيگراد مي توان حفظ كرد. 6- درجه حرارت نگهداري مواد يخ زده نبايد كمتر از 15- درجه سانتيگراد باشد. 7- كيسه حاوي موادغذايي قبل از انجماد بايد خالي از هوا بوده و پاره نباشد. 8- هنگام استفاده از محصول منجمد شده بايد آن را از فريزر به يخچال انتقال داد تا يخ آن باز شود. اين عمل موجب نگهداري رنگ، طعم و صرفه جويي در وقت است. 9- خريد محصول منجمد بايد در مرحله آخر خريد انجام گيرد و به محض ورود به منزل در يخچال نگهداري شود. 10- گوشتهاي منجمد را در يخچال و يا در درجه حرارت محيط زيست باز كنيد. 11- طبخ سبزي هاي منجمد بايد در مدت زمان كوتاه تري انجام گيرد، زيرا قبل از انجماد سبزي ها طبخ شده اند. 12- موادغذايي را در كيسه هاي نايلوني، ظروف پلاستيكي يا آلومينيومي سربسته فريز كنيد. 13- هيچ گاه قطعات ماهي فريز شده را در آب باز نكنيد زيرا جذب آب موجب مي شود كه طعم آن تغيير كند. اما انجام اين كار در مورد ماهي درسته اشكالي ندارد. 14- مدت زمان نگهداري موادغذايي گوشتي به صورت انجماد 2 الي 3 ماه، شيريني ها ، ميوه ها و اغلب سبزيها 6 ماه الي يك سال است. 15- موادي كه هيچ گاه نبايد منجمد كرد عبارتند از: خامه، شير، ژله، سس مايونز، كاهو، موز، تربچه، خربزه، طالبي و تخم مرغ سفت. 16- بعضي از سبزي ها را كه به صورت خام مصرف مي شوند، نبايد منجمد كرد. 17- سبزي ها را قبل از انجماد، تميز شسته، پاك كنيد. سپس با بخار پخته ، فريز كنيد. 18- كندي در انجماد موجب فاسد شدن سبزي مي شود. 19- گوشت پرندگان فريز شده را توسط آب جاري و يا با قراردادن در يخچال باز كنيد. 20- مواد نشاسته اي حساسيت كمتري به سرعت انجماد دارند. 21- گوشت سفيد مثل مرغ و ماهي در اثر انجماد نسبت به گوشت قرمز آسيب پذيرتر است. نگهداري مواد غذايي در خانه به منظور جلوگيري از تکثير باکتريهايي که مسموميت غذايي ايجاد مي کنند ، دماي سردترين قسمت يخچال را بين صفر تا پنج درجه سانتيگراد تنظيم کنيد . براي کنترل درجه حرارت از دماسنج يخچال استفاده کنيد . فاسدشدني ترين مواد غذايي را در سردترين قسمت يخچال قرار دهيد . براي آنکه يخچال در تمام اوقات سرد باقي بماند ، از پرکردن بيش از حد آن بپرهيزيد . در يخچال را طولاني تر از مدت لازم باز نگه نداريد . ذوب کردن يخ يخچال به طور منظم موجب خنک نگه داشتن آن و کاهش مصرف برق خواهد شد . تکثير اغلب باکتريها در يخچال ، کند و در فريزر ، متوقف مي شود . اما يخچال يا فريزر نمي تواند باکتريها را نابود کند . بنابراين ، بايد از پخش و انتقال آنها از يک ماده غذايي به ماده غذايي ديگر جلوگيري کنيد . گوشت خام و غذاهايي را که از حالت انجماد خارج مي شوند ، بايد در ظرف دردار نگهداري کنيد . با اين کار ،تراوش حاصل از آنها باعث آلودگي ساير مواد غذايي نمي شود . اگر از گوشت خام يا غذايي که از حالت انجماد در آمده ، مايعي تراوش مي شود . آنها را در طبقه اي پايين تر از ماده غذايي پخته شده ( که حتماً درپوش محافظ دارد ) نگهداري کنيد . همچنين بايد از وارد شدن مايع تراوش شده به داخل سبزي و سالاد جلوگيري کرد . در صورت امکان ، هنگامي فريزر را خاموش و برفک زدايي کنيد که ذخيره مواد غذايي داخل آن کم باشد . قبل از اين کار ، ترتيبي بدهيد تا مواد غذايي داخل فريزر را سرد نگه داريد . براي مثل : استفاده از فريزر همسايه يا جعبه هاي عايق يا پيچيدن مواد غذايي منجمد در تعداد زيادي روزنامه يا پتوي تميز به سرد نگه داشتن مواد غذايي منجمد براي مدت کوتاهي کمک خواهد کرد . تخم مرغ را در يخچال نگهداري کنيد . معمولاً تخم مرغ را از زمان توليد تا هنگام فروش در دماي ثابت و خارج از يخچال به نحو مطلوب نگهداري مي شود . اما در خانه تخم مرغ در معرض تغييرات درجه حرارت است و بهتر است که در يخچال نگهداري شود ( ترجيحاً در بسته بندي اصلي تاريخ دار )تا از رشد باکتريها جلوگيري به عمل آيد . بهتر است تخم مرغهاي شکسته يا ترک دار را دور بريزيد . مواد غذايي را به روشهاي مختلف بسته بندي مي کنند ، مانند کنسرو کردن ، استفاده از پوششهاي پلاستيکي ، بسته بندي تحت خلاء و بسته بندي در اتمسفر تغيير يافته ( که بسته ها به جاي هوا حاوي گازهاي ديگر مانند نيتروژن و يا دي اکسيد کربن هستند ). بسته بندي از هر نوع که باشد ، بايد دستوراتي که در مورد شرايط نگهداري ، کنترل دما و مدت زمان نگهداري در برچسب آن نوشته شده رعايت شود ؛ بويژه از زماني که بسته ، باز مي شود . غذايي که تاريخ مصرف آن گذشته است ، دور بريزيد . فريز كردن وحفظ ارزش مواد غذايي با آغاز فصل پاييز بسياري اقدام به فريزري كردن مواد غذايي و انواع ميوه و سبزي مي كنند تا در پاييز و زمستان آينده از اين مواد استفاده كنند. اين امر هر چند باعث سهولت تهيه غذا بويژه براي افراد كارمند شده و تنوع غذايي را نيز به همراه دارد، اما متخصصان تغذيه تأكيد مي كنند تا حد امكان مواد غذايي تازه جايگزين مواد غذايي فريزري شود؛ اما مي توان با رعايت اصول صحيح فريز كردن موادغذايي، كيفيت مواد غذايي را حفظ كرد تا با آسودگي بيشتري ازاين مواد استفاده كرد. آنچه در پي مي آيد بررسي اصول صحيح فريز كردن مواد غذايي، ميوه ها و سبزيها است تا با نيم نگاهي به اين توصيه ها تغذيه بهتر داشته باشيم. بسته بندي و شرايط آن مواد غذايي پيش از فريز شدن نياز به بسته بندي مناسب دارند تا عطر و طعم، رطوبت، رنگ طبيعي و ارزش غذايي خود را از دست نداده و سرماي فريزر و خشكي محيط آن باعث خراب شدن مواد غذايي نشود. انتخاب نوع بسته بندي در گام نخست بستگي به نوع ماده غذايي و در مرحله بعد به سليقه و ميل شخصي بستگي دارد. از سوي ديگر لازم است تا پيش از بسته بندي ميزان نياز در هر بار مصرف مشخص شود؛چرا كه بسته غذايي كه از فريزر خارج مي شود نبايد مجدداً به فريزر بازگردد چون با هربار خارج شدن مواد غذايي از حالت يخ زدگي اندكي از ارزش تغذيه اي آن كاسته مي شود. به طور كلي بسته بندي انتخابي بايد شرايطي به اين شرح داشته باشد: مقاوم به خروج رطوبت مواد غذايي (حفظ رطوبت طبيعي موادغذايي داخل بسته) با دوام و مقاوم به نشتي مواد از داخل بسته به بيرون مقاوم به ترك و شكستگي در مقابل دماي ۱۸- درجه سانتيگراد فريزر مقاوم به نفوذ چربي، روغن و مقاوم به نفوذ بو از محيط فريزر به داخل بسته حفظ بو و عطر و طعم موادغذايي و مقاوم به نفوذ بو از محيط فريزر به داخل بسته استاندارد بودن موادي كه ظرف يا كيسه نايلون بسته بندي از آن تهيه شده است؛ به طوري كه تركيبات شيميايي بسته بندي به داخل مواد غذايي نفوذ نكند. در منازل دونوع بسته بندي براي فريز كردن مواد غذايي استفاده مي شود كه شامل انواع ظروف در دار از جنس هاي مختلف چون پلاستيك و فلز (نوع شيشه اي كمتر متداول است) و بسته بندي با كيسه نايلون يا پلاستيك هاي زيپ دار ويژه بسته بندي. ظروف بسته بندي: ظروف بسته بندي معمولاً پلاستيكي، فلزي يا شيشه اي بوده و در اندازه هاي مختلف براي بسته بندي موادغذايي با درصد آب بالا يا مواد غذايي چون ميوه و سبزي كاربرد دارند. سطح صاف كف و ديواره هاي ظروف، خارج كردن موادغذايي از ظرف و استفاده از موادغذايي را آسان مي كند، به اضافه اينكه مي توان بارها و بارها از اين ظروف استفاده كرد. ظروف شيشه اي معمولي در دماي فريزر به سرعت مي شكند، اما ظروف شيشه اي ويژه فريز كردن موادغذايي به دماي پايين مقاوم هستند. اغلب اين ظروف دهان گشادند، اما انواع ديگر آن نيز متداول است. دهانه گشاد اين ظروف برداشت موادغذايي از آنها را آسان مي كند؛ آنچه درباره ظروف شيشه بايد لحاظ شود، توجه به فضاي خالي بالاي ظرف يا، فاصله بين سطح ماده غذايي تا در ظرف است تا پس از انبساط مواد غذايي در اثر يخ زدن، ظرف نشكند، به ويژه درباره مايعات كه انبساط آنها بيشتر بوده و امكان آسيب به ظروف بسته بندي بيشتر است. اما درباره ظروف پلاستيكي بايد مقاومت ظرف به دماي پايين در نظر گرفته شود، چرا كه بسياري از ظروف پلاستيكي در اثر سرما ترك برداشته يا مي شكنند. متخصصان تغذيه بهترين ظروف بسته بندي را ظروف شيشه اي مي دانند، چرا كه اين ظروف تركيبات شيميايي ندارند كه با مواد غذايي داخل ظرف واكنش نشان بدهند. كيسه هاي نايلوني و كيسه هاي پلاستيكي زيپ دار: بسته بندي موادغذايي با كيسه هاي نايلوني از متداول ترين شيوه هاي بسته بندي موادغذايي به ويژه در منازل است و پس از آن استفاده از كيسه هاي پلاستيكي زيپ دار رايج است.استفاده از كيسه نايلون به جهت قيمت پايين و عدم نياز به شست و شوي مجدد چون ظروف شيشه اي يا پلاستيكي براي استفاده مجدد بايد شسته شوند و امكان استفاده از فضاي بيشتر به جهت امكان چيدن كيسه هاي روي هم بسيار رايج است. اما آنچه در اين نوع بسته بندي بسيار مهم است توجه به مقاومت كيسه ها در مقابل نشتي، سرما، پاره شدن يا باز شدن درز كيسه ها در اثر سرماي فريزر و مقاومت به نفوذ يا خروج عطر و طعم، بو و رطوبت طبيعي مواد غذايي است كه بي شك با انتخاب كيسه نايلون مناسب مي توان به خوبي از ماده غذايي بسته بندي شده محافظت كرد. به تازگي در بعضي از كشورها از كاغذهاي چند لايه براي بسته بندي استفاده مي كنند. اين كاغذها ازچند لايه شامل يك لايه كاغذ ، يك لايه فويل آلومينيومي، گلايسين، سلفون و يك لايه كاغذ استرچ _ قابل ارتجاع _ تشكيل شده اند كه براي بسته بندي مواد غذايي چون انواع ميوه، سبزي، گوشت استفاده مي شوند. اين نوع كاغذها مي توانند به خوبي ماده غذايي را محافظت كنند. به تازگي در بعضي از كشورها از كاغذهاي چند لايه براي بسته بندي استفاده مي كنند. اين كاغذها از چند لايه شامل يك لايه كاغذ، يك لايه فويل آلومينيومي، گلايسين، سلفون و يك لايه كاغذ استرچ _ قابل ارتجاع _ تشكيل شده اند كه براي بسته بندي مواد غذايي چون انواع ميوه، سبزي، گوشت قرمز و گوشت سفيد استفاده مي شوند. اين نوع كاغذها مي توانند به خوبي ماده غذايي را محافظت كنند. - فضاي آزاد براي فريز كردن مايعات؛ اگر براي فريزكردن مايعات از ظرف دهان گشاد استفاده مي كنيد به ازاي هر نيم ليتر مايع (۵۰۰ سي سي)، يك دوم اينچ (۲‎/۱ سانتي متر ) و اگر از ظرف با دهانه باريك استفاده مي كنيد، سه چهارم اينچ (۹‎/۱ سانتي متر ) از فضاي بالاي ظرف را خالي بگذاريد. - فضاي آزاد براي فريز كردن مواد غذايي جامد ؛ براي فريزكردن مواد غذايي جامد در ظروف دهان گشاد و ظروف با دهانه باريك بايد به ازاي هريك واحد ماده خشك ، نيم اينچ (۲‎/۱ سانتي متر ) از فضاي بالاي ظرف را خالي بگذاريد. - فضاي آزاد براي فريزكردن انواع ميوه؛ براي فريزكردن ميوه ها در ظرف دهان گشاد به ازاي هريك واحد ماده خشك، نيم اينچ (۲‎/۱ سانتي متر) و براي ظروف با دهانه باريك به ازاي هر يك واحد ماده خشك يك و نيم اينچ (۸۱‎/۳ سانتي متر) فضا در نظر بگيريد. ر صورتي كه طبق الگو مواد غذايي را در ظروف به ويژه ظروف شيشه اي بسته بندي نكنيد، پس از قراردادن شيشه هاي حاوي مواد غذايي در فريزر، شيشه ها شكسته يا ترك برمي دارند چرا كه در اثر انبساط مواد غذايي ، حجم افزايش يافته و براي جبران كمبود فضا ظروف مي شكنند. مدت ماندگاري مواد غذايي در فريزر هر چند فريزكردن اصولي مواد غذايي به ظاهر تأثيري بر عطر و طعم و بوي آنهاندارد اما بي شك بر ارزش غذايي آنها تأثير مي گذارند به ويژه اگر بسته بندي نامناسب بوده و يا مواد غذايي بيش از زمان استاندارد در فريزر نگهداري شوند. از اين رو اگر مواد غذايي به درستي بسته بندي شده به سرعت در دماي فريزر سرد شوند، مدت ماندگاري به اين شرح خواهد داشت: ميوه ها وسبزيها بين ۸ تا ۱۲ ماه. گوشت ماكيان (مرغ، بوقلمون و...) بين ۶ تا ۹ ماه، توجه كنيد ماكيان بايد پس از پاك كردن و شستن و قطعه قطعه شدن در فريزر قرار بگيرند. انواع ماهي به جز تن بين ۳ تا ۶ ماه. گوشت قرمز خرد شده يا چرخ كرده بين ۳ تا ۴ ماه. گوشت فراوري شده مانند انواع سوسيس و كالباس ، گوشت نمك سود و ... بين يك تا ۲ ماه. پس از گذشت زمان استاندارد ، اگرچه مواد غذايي به ظاهر سالم هستند اما هيچ گونه ارزش تغذيه اي نداشته و به تفاله تبديل مي شوند. بهترين زمان مصرف حداكثر ۳ ماه پس از فريزكردن براي موادغذايي با مدت ماندگاري بالا (مانند ميوه ها و سبزيها) و براي موادغذايي با مدت ماندگاري پايين حداكثر يك ماه پس از فريزكردن است. عوامل تأثيرگذار بر حفظ كيفيت مواد غذايي يخ زده الف : فرايند كردن مواد غذايي فرايند كردن به معني ايجاد تغييراتي اندك در مواد غذايي خام به منظور حفظ كيفيت و ارزش تغذيه اي مواد غذايي بدون پختن كامل آنها است. فرايند كردن به معني ايجاد تغييراتي اندك در مواد غذايي خام به منظور حفظ كيفيت و ارزش تغذيه اي مواد غذايي بدون پختن كامل آنها است. 1_ آنزيم بري يا فرايند كردن ميوه ها و سبزيها پيش از فريزكردن تأثير به سزايي در حفظ كيفيت آنها دارد. به اين منظور كافي است پس از جوشاندن اندكي آب موادغذايي چون نخودفرنگي ، هويج ، لوبيا و ... را با اندكي نمك براي چند دقيقه جوشانده و پس از خارج كردن از آب و سرد كردن آن ، بسته بندي كرده و به سرعت داخل فريزر بگذاريد. براي سبزيها حرارت دهي ملايم كافي است. 2_ فرآيند كردن يا همان حرارت دهي ملايم به ميوه ها نيز باعث ثابت شدن عطر و طعم، رنگ و ارزش تغذيه اي آنها مي شود. 3_ براي فرايند كردن به دقت عمل كنيد و پيش از اين كه حرارت باعث پختن ميوه ها و سبزي ها شود حرارت را متوقف كنيد. در زمان فريزكردن بايد موادغذايي نيم پز و رو به خامي باشند. حرارت دهي حداكثر بايد ۵ دقيقه باشد. ب _ شرايط نگهداري بسته ها در فريزر 1_ دماي فريزر بايد همواره دماي مشخصي برابر با ۱۸- درجه سانتيگراد (صفر درجه فارنهايت) داشته باشد. هرگونه تغيير دما باعث خراب شدن موادغذايي داخل فريزر مي شود. 2_ پس از آماده كردن موادغذايي به سرعت آنها را در فريزر بگذاريد. 3_ سعي كنيد بافاصله، بسته ها را در فريزر بگذاريد. انباشتن فريزر با بسته هاي زياد ازحد مانع از جابه جايي هوا ميان بسته ها مي شود. 4_از انباشتن فريزر با موادغذايي كه همگي تازه بوده و نياز به يخ زدن دارند بپرهيزيد. اين كار باعث افزايش ناگهاني دماي فريزر و كاهش كيفيت موادغذايي مي شود. از اين رو به تدريج موادغذايي تازه را در فريزر بگذاريد. اين نكته را فراموش نكنيد كه همواره «اولين بسته فريزشده، اولين بسته خارج شده» از فريزر براي مصرف است. با اين روش همواره از موادغذايي تازه استفاده خواهيدكرد. نگهداري از فريزر مراقبت و نگه داري از فريزر نه تنها ازجهت اقتصادي مقرون به صرفه است بلكه باعث مي شود تا فريزر ديرتر نياز به تعمير داشته و به نحواحسن از موادغذايي نگهداري كند. براي اين منظور مكاني خشك، دور از آفتاب و گرد و غبار را انتخاب كرده و از جابه جا كردن فريزر پرهيز كنيد. فريزر را كنار گاز به ويژه گاز فردار، مايكروويو و هروسيله گرمايي ديگري چون شوفاژ و... قرار ندهيد. چون باعث اختلال دمايي فريزر و فرسودگي آن مي شود.ازسوي ديگر با تغيير دماي داخل فريزر موادغذايي آسيب مي بينند. فريزرهايي كه از انواع بدون برفك (Frost- Free) هستند نياز به برفك زدايي ندارند. اما نياز به تميزكردن حداقل دوبار در سال دارند چرا كه كثيف شدن فريزر خود عاملي جهت اختلال در كار فريزر است. براي تميزكردن فريزر ابتدا آن را خاموش كرده و پس ازانتقال موادغذايي داخل آن به جا يخي يا فريزري ديگر، فريزر را با دستمال آغشته به محلول جوش شيرين تميزكرده و سپس با دستمال خيس اثر محلول را پاك كرده و با دستمال خشك، خشك كنيد. درصورتي كه احساس كرديد فريزر بوي نامطبوعي دارد، از محلول جوش شيرين (يك قاشق غذاخوري جوش شيرين در يك چهارم ليتر آب) با محلول سركه (يك فنجان سركه در يك گالن آب) براي پاك كردن فريزر استفاده كنيد. مي توانيد براي از بين رفتن كامل بوي فريزر پس از ۱۰ دقيقه محلول را از داخل فريزر پاك كنيد. چند راه ساده براي نگهداري غذا و مواد غذايي نگهداري غذا و مواد غذايي در منزل مي تواند مشکلات خاص خود را بوجود آورد و انواع مختلف مواد غذايي نيازهاي متفاوت نگهداري را براي محافظت از نفوذ و پيشرفت باکتري ها دارند. در اينجا نکات مفيد و مهمي را ذکر مي کنيم تا در جهت حفاظت از سلامت خود و خانواده مفيد واقع شوند. نگهداري سبزيجات 1- سبزيجات را بايد در يخچال نگهداري کرد. سيب زميني ، پياز و سير را در جاي خنک ، تاريک و با تهويه هوا نگهداريد اما لازم نيست که در يخچال نگهداري شوند. اگر گوجه فرنگي در يخچال نگهداري نشود طعم بهتري خواهد داشت. گوجه فرنگي بريده شده بايد در يخچال نگهداري شود. 2- سبزيجات را در قسمت جا ميوه اي در کيسه هاي پلاستيکي نگهداريد تا از دست رفتن رطوبت و ارزش هاي غذايي آنها جلوگيري کرده باشيد. اما بادنجان و فلفل دلمه بايد در جا ميوه اي نگهداري شوند زيرا درون کيسه هاي پلاستيکي عرق مي کنند پس بايد بيرون از کيسه در جا ميوه اي نگهداشت. قارچها را درون يک پاکت کاغذي بگذاريد و بعد داخل جا ميوه اي قرار دهيد. نگهداري ميوه ها 1- سيب و توت هميشه بايد در يخچال نگهداري شوند تا حداکثر تردي و تازگي خود را حفظ نمايند. ميوه هاي تابستاني و صيفي جات (هندوانه،خربزه ، طالبي) بايد در جاي گرم نگهداري شوند تا برسند سپس داخل يخچال گذاشته شوند. انگور و ميوه هايي که هنوز کال هستند و خوب نرسيده اند مي توانند درون کاسه يا ظرف ميوه داخل آشپزخانه بمانند تا برسند. 2- مرکبات در دماي اتاق خوب مي مانند مگر اينکه هوا خيلي گرم باشد که در اينصورت مي توانند آنها را داخل يخچال نگهداري نماييد. موزها را بايد در اتاق با هواي خشک نگهداري کنيد. ممکن است در صورت نگهداري در يخچال پوست موز سياه شود (البته قسمت گوشتي موز هنوز هم خوب و سالم است) . نگهداري محصولات لبني 1- هميشه تاريخ انقضاء لبنيات را چک کنيد مخصوصا شير. هرگز شيري را که 2 يا 3 روز از تاريخ مصرفش گذشته نخريد. بطور کلي شير قبل از تاريخ انقضا شروع به بوي بد دادن مي کند حتي اگر شما در يخچال آنرا نگهداري کنيد. نگهداري غذاي منجمد شده مواد غذايي را در ظرف در بسته منجمد کنيد و اگر از فروشگاه مواد غذايي منجمد شده تهيه مي نماييد آنها را داخل ظروف در دار و در بسته نگهداريد تا به منزل برسيد. اگر يخ آنها در راه باز شد آنرا در يخچال معمولي دوباره منجمد کنيد. تکه هاي بزرگ يخ غشاء سلولي مواد غذايي باز شده را فرم داده ولي به مواد غذايي مفيد آن اجازه خارج شدن را مي دهد. غذهاي منجمد را منجمد حفظ کنيد تا کيفيت آنها حفظ شود زيرا وقتي که يخ مواد غذايي باز مي شود باکتري ها شروع به فعاليت مي کنند. نگهداري محصولات گوشتي 1- گوشت تازه، مرغ و ماهي هميشه با خود مقداري باکتري به همراه دارند، بنابراين غذا بايد هميشه در جاي سرد نگهداري شوند. سرعت رشد باکتري در يخچال آهسته مي گردد ولي در دماي اتاق اين سرعت افزايش مي يابد. پختن گوشت اين باکتري ها را نابود مي کند . گوشت، ماهي (غذاهاي دريايي) و مرغ را در قسمت جاگوشتي يخچال نگهداريد. مراقب باشيد که مواد غذايي و محصولات گوشتي خام در تماس با ديگر مواد غذايي درون يخچال نباشند. آنها بايد در انتهايي ترين قسمت يخچال نگهداري شوند تا آبي که از بسته بندي اين مواد گوشتي مي چکد ديگر مواد غذايي يخچال را آلوده نکند. 2- اطمينان حاصل نماييد که ماهي يا ديگر گوشت هاي دريايي خوب بسته بندي شده اند و هر چه سريعتر هم استفاده مي شوند. اگر پس از دو روز استفاده نکرديد آنها را دور بريزيد و استفاده نکنيد. 3- اگر قصد منجمد کردن گوشت- گوشت هاي دريايي يا مرغ را داريد آنها را با بسته بندي مخصوص فريزري خريده و سپس به محض خريدن آنها را به منزل آورده و هر چه زودتر آنها را منجمد نماييد. تخم مرغ ها را نيز در يخچال و ترجيحا با کارتون مخصوص خودشان نگهداريد . زيرا اين کار علاوه بر جلوگيري از فاسد شدن تخم مرغ از، از دست دادن آب و رطوبت تخم مرغ از طريق پوسته آن جلوگيري خواهد کرد. نگهداري ديگر محصولات مواد غذايي اجازه ندهيد غذاي حيوانات خانگي با غذاي شما تماس پيدا کنند. مواد غذايي انباري (غذاهاي کنسرو شده ) بايد در جاي تاريک مانند کمد يا کابينت يا انباري نگهداري شود. روغن ها را دور از نور مستقيم نگهداريد.