تقویم تاریخ ( 22 آذرماه )

[tehsky]

[align=justify]

۲۲ آذر - از آغاز سال در تقویم رسمی ایران ۲۶۸ روز گذشته و به پایان آن ۹۷ روز (در سال عادی) یا ۹۸ روز (در سال کبیسه) ماندهاست.

مرگها

۴۲۷ - ابوریحان بیرونی، دانشمند، ریاضیدان، ستارهشناس و تاریخنگار ایرانی

۱۳۸۴ - جبران توینی، نماینده مجلس لبنان.

۱۳۸۴ - مزهر ناجی الدلیمی، رهبر سنی حزب پیشرو عراق آزاد.

امروز، "آندره آس هوفر "شورشی معروف اتریشی در یکی از کوهپایههای" تیرول "که در آن زمان جزص متصرفات اتریش محسوب میشد ،قدم به عرصه وجود گذاشت .وی که شخص ماجراجویی بود ،میفروشی میکرد ولی بعد از صلح وین در 14 اکتبر 1809 و واگذاری تیرول به ناپلئون بناپارت وی در 29 اکتبر 1809 شورش خونین تیرول را به راه انداخت و تا روز 23 فوریه 1810 که تیرباران شد علیه فرانسویان میجنگید.

امروز، "آبل "ریاضیدان بزرگ و دانشمند جوانمرگ نروژی ،پس از 27 سال عمر بدرود حیات گفت .نام کامل او" نیلز - هنریک - آبل "بود و روز 4 ماه اوت 1802 میلادی در شهری به نام" فیندو "قدم به عرصه وجود گذشته بود .تحقیقات عمیق و استادانهای که او در حساب استدلالی کرده است ،هنوز مورد استفاده ریاضیدانان سراسر جهان است .

امروز، عملیات جنگی فرانسه برای تصرف ممالک غربی آفریقا آغاز گردید و این عملیات که در جریان آن دهها هزار سرباز و افسر فرانسوی به هلاکت رسیدند و زخمی شدند ،مدت 10 سال یعنی تا سال 1880 میلادی به طول انجامید .در این مدت بسیاری از ممالک امروزی آفریقا در مغرب آن قاره ،از جمله ،کشورهای جمهوری" سنگال - زامبیا - گینه - ساحل عاج و ولتای علیا "به تصرف آن کشور درآمدند.

امروز، "برنارد کوهن "یکی از شخصیتهای معروف علمی و ادبی ایالات متحده آمریکا در قرن بیستم میلادی ،در" نیویورک "در خانوادهای یهودی قدم به عرصه وجود گذاشت .وی تحصیلات خود را در رشته فیزیک به پایان رسانید ولی بعدها به علوم اجتماعی علاقمند شد و ادامه فعالیت وی در این راه سبب شد تا امروزه از او به عنوان یکی از صاحب نظران امور تعلیم و تربیت جهان یاد شود .از او چند اثر مهم باقی مانده است.

مهمترين رويدادهاي ايران و جهان در طول تاريخ در اين روز 13 دسامبر

ايران

تقسيم نيروهاي مسلح ايران به چهار ارتش در زمان پادشاهي يزدگرد يکم

پس از دو سال مطالعه و بررسي، 13 دسامبر سال 402 ميلادي يزدگرد يكم از دودمان ساساني بر تجديد سازمان نيروهاي مسلح ايران صحه گذارد. روابط حسنه ايران و روم در زمان يزدگرد يكم اين فرصت را به ژنرالهاي ايران داده بود كه بنشينند و پس از نزديك به دو قرن، باتوجه به اوضاع جهان آن زمان و تهديد هاي تازه و با استفاده از تجربه گذشته به نوسازي سازمان ارتش بپردازند.

طبق سازمان تازه كه جزئيات آن در آرشيوهاي منتقل شده از قسطنطنيه به رم در سال 1453 آمده است، نيروهاي مسلح ايران به چهار ارتش به اين شرح تقسيم شده بودند:

ارتش يكم؛ قرارگاه ستاد در شهر مرو. واحدهاي اين ارتش موظف به جلوگيري از مهاجرت و يا تجاوز مسلحانه اقوام زرد و نيمه زرد آسياي مركزي و چين شمالغربي به اين سوي سيردريا (سيحون) بودند. هيچگاه و در هيچ شرايطي از واحدهاي اين ارتش جز در همان منطقه نبايد استفاده مي شد، زيرا كه به نظر طراحان اين سازمان بندي ورود اقوام مذكور كه تمدني عقب مانده و اخلاقياتي ضعيف داشتند به قلمرو ايران نه تنها تجاوز ارضي بود بلكه تخريب فرهنگي جبران ناپذير بشمار مي رفت. واحدهاي معروف به مرزبان كه قبلا به وجود آمده بودند و در مرزهاي شمالشرقي مستقر بودند بايد ضميمه اين ارتش مي شدند. در اين ارتش، نسبت سوار و پياده يك و دو بود.

ارتش دوم؛ قرارگاه سيّار. واحدهاي اين ارتش متساويا به دو سپاه تقسيم و در طرفين درياي گرگان (درياي مازندران ـ درياي قزوين = «كاسپين») مستقر و از دربند قفقاز تا معابر داغستان و نقاط رخنه خزرها در غرب آرال (شرق درياي مازندران) محافظت مي كردند. واحدهاي اين ارتش به نسبت چهار و يك سوار و پياده بايد بودند.

ارتش سوم ؛ قرارگاه تيسفون ، اين ارتش از مرزهاي غربي و شمال غربي و پايتخت حراست مي كرد و بازدارنده رومي ها تا رسيدن ارتش هاي دو و چهار بود.

ارتش چهارم؛ قرارگاه سپاهان (اصفهان). اين ارتش كمكي و احتياط بود و جز آن قسمت از اين ارتش كه در سيستان و «قندهار امروز» مستقر بود، براي كمك به ارتشهاي ديگر اعزام مي شد. ستاد اين ارتش در شرايط جنك مامور بسيج نيرو و جمع آوري و آموزش سرباز بود. نسبت رده ها نيز متغيير بود.

اين تقسيم بندي نشان مي دهد كه خطري در پارس (فارس امروز ، كرمان و يزد ، مكران و جزاير ) وجود نداشت.

اين سازمان تا پايان حكومت ساسانيان به مدت نزديك به دو ونيم قرن تغيير نيافت . همين انعطاف ناپدير بودن اين سازمان از دلايل شكست ايران ازاعراب شد و يزدگرد سوم ارتش يكم را به كمك نطلبيد ، بلكه خود پس از شكست نهاوند به سوي قرارگاه اين ارتش در مرو رفت كه كشته شد و پسر او هم نتوانست از واحد ثابت ارتش چهارم در سيستان استفاده كند. پس از فرو پاشي ارتش يكم بود كه اقوام غز ، سلجوقيان و به ماورالنهر مهاجرت كردند.

پس از پيوستن ايران به پيماي مركزي (سنتو در دهه 1960 بارديگر نيروهاي نظامي ايران كه شامل ده لشكر بود به چهار ارتش تبديل شدند.

نخستين قانون استخدام ایران که استعماری خوانده شده و موّلد بوروکراسی و فساد اداري است - زيانهاي آن

22 آذر 1301 هجري خورشيدي، ايران داراي نخستين قانون استخدام شد. اين قانون كه از همان زمان به بعد بارها به عناوين «استعماري»، تحميلي، «زيان آور» و ... مورد انتقاد قرار گرفته ويژه موسسات دولتي بود و برغم ادامه انتقادها و به وجود آوردن يك طبقه «پشت ميز نشين»، يك بوروكراسي پيچيده و در بعضي ادوار فساد اداري پايه قوانين بعدي و از جمله قانون استخدام سال 1345 هجري خورشيدي قرار گرفته است. عيب بزرگ اين قانون منحصر به فرد در دنيا! كه در كشورهاي ديگر نظير آن يافت نمي شود دادن عنوان استخدام رسمي به يك طبقه از كارمندان (در برابر پيماني، روزمزد و دستمزدي و جدا كردن كارمند از كارگر) و سپس ترفيع خودكار سنواتي و دادن گروه و پايه و امتيازات ديگر است. به عبارت ديگر ، مزد كارمند تازه كار كه كار مشخصي را انجام مي دهد به مراتب كمتر از كارمندي است كه چند سال پيش ازاو استخدام شده و همان كار را انجام مي دهد!. چرا؟. اين چرا در طول 87 سال گذشته بي پاسخ مانده است.

دولتهاي وقت بدون توجه به حق عموم مردم به برخورداري از يك نظام بازنشستگي جامع و از كار افتادگي ، اين مزايا را به كارمندان دولت دادند و آنان را عملا ارباب مردم كردند و به صورت يك طبقه متمايز از ديگران درآوردند. همين امنيت شغلي ، بدون تنبيه و مجازات ، باعث هجوم مردم به استخدام شدن در دواير دولتي و گرفتن مدارك تحصيلي بي نتيجه جهت ارتقاء و ... شده است.

اين سئوال هم هنوز بي پاسخ مانده است كه چرا مستشاران خارجي امور استخدامي ايران در صدد اصلاح اين وضعيت و دست كم پياده كردن مقررات كشور خود در ايران بر نيامده بودند . همين مقررات استخدامي پيچيده و غير علمي ايران يكي از عوامل بوروكراسي بد و عقب ماندگي وطن ماست.

دولتهاي وقت معلوم نيست كه به چه دلايلي از تجربه درخشان و مهم آيين نامه استخدام براي انتشارات و راديو در زمان نصرت الله معينيان كه پايه را بر دستمزد روزانه و انجام به ميزان معين گذارده بود استفاده نكردند . اين قاعده سبب شده بود كه انتشارات و راديو با حداقل كارمند بهترين توليد را داشته باشد .

قانون استخدام كار گري ايران هم كه تاكنون بر حسب شرايط ، نه مبناي علمي ، بارها اصلاح شده است بمانند ساير كشورها ، خدمتي به كل جامعه نيست .

در دهه هاي گذشته صدها بار به دولتهاي وقت تاكيد شده بود كه درست نيست هزينه هاي اداري ايران از جمله حقوق كارمندان و مستمري بازنشستگان ازدرآمد نفت ( دلارهاي نفتي ) كه منطقا ويژه سرمايه گذاري و عمران است پرداخت شود كه اين توصيه لازم با بي اعتنايي رو به رو شده است. هزينه هاي عادي كشور بايد از محل ماليات ها تامين شود.

ميراشرافي ناشر روزنامه آتش، نماينده اسبق مجلس و مالک چند کارخانه در اصفهان در اين روز در سال 1358 تيرباران شد. محکمه انقلاب اصفهان اورا به اعدام محکوم کرده بود. ميراشرافي متهم شده بود که از عوامل آمريکا در ايران بود و فعالانه در کودتاي 28 مرداد شرکت کرده بود و ضمن تصاحب چند کارخانه در اصفهان چند کارگر را کتک زده بود که به مرگ يکي از آنان منجر شده بود.

در قلمرو دانش

روزي كه بيروني دانشمند بزرگ ايراني درگذشت

ابوريحان محمد بيروني دانشمند بزرگ ايراني 13 دسامبر سال 1048 ميلادي (22 آذر) در شهر غزنه (افغانستان امروز) وفات يافت. او درنيمه سپتامبر سال 973 ميلادي درمنطقه خوارزم كه در قلمرو سامانيان بود به دنيا آمده بود و زادگاه او كه در آن زمان روستاي كوچكي بود بعدا به «بيروني» تجديد نام داده شده است.

بيروني در رياضيات، هيأت (علوم فضايي)، فيزيك، زمين شناسي و جغرافيا سرآمد دانشمندان عصر خود بود. دائرة المعارف علوم چاپ مسكو ابوريحان را دانشمند همه قرون و اعصار خوانده است. در بسياري از كشورها نام بيروني را بر دانشگاهها، دانشكده ها و تالار كتابخانه ها نهاده و به او لقب « استاد جاويد » داده اند.

بيروني گردش خورشيد، گردش محوري زمين و جهات شمال و جنوب را دقيقا محاسبه و تعريف كرده است. خورشيد گرفتگي هشتم آوريل سال 1019 ميلادي را در كوههاي لغمان (افغانستان كنوني) رصد و بررسي كرد و ماه گرفتگي سپتامبر همين سال را در در غزنه به زير مطالعه برد.

در زمان بيروني، سامانيان كه پايتختشان شهر بخارا بود بر شمالشرقي ايران شامل خراسان بزرگتر و منطقه خوارزم، زياريان بر گرگان و مازندران و مناطق اطراف آنها، بازماندگان صفاريان بر سيستان بزرگتر، غزنويان بر جنوب ايران خاوري (مناطق مركزي و جنوبي افغانستان امروز) و بوئيان بر ساير مناطق ايران تا بغداد حكومت مي كردند، و همه آنان مشوّق دانش و ادبيات فارسي بودند و سامانيان بيش از ديگران در اين راه اهتمام داشتند. بيروني كه در جرجانيه خوارزم نزد ابونصر منصور تحصيل علم كرده بود مدتي نيز در گرگان تحت حمايت مادي و معنوي زياريان كه مرداويز سر دودمان آنان بود به تحقيق پرداخته بود و پس از آن تا پايان عمر در ايران خاوري آن زمان به پژوهش هاي علمي خود ادامه داد. بااينكه محمود غزنوي ميانه بسيار خوبي با بيروني نداشت و وسائل كافي براي تحقيق در اختيار او نبود ولي اين دانشمند لحظه اي از تلاش براي تكميل تحقيقات علمي خود دست نكشيد.

بيروني كه بر زبانهاي يوناني، هندي و عربي هم تسلط داشت كتب و رسالات متعدد كه شمار آنها را زائد بر 146 گزارش كرده اند نوشت كه جمع سطورشان بالغ بر 13هزار است. مهمترين آثار او عبارتند از: «تفهيم» در رياضيات و نجوم، «آثار باقيه» در تاريخ و جغرافيا، «قانون مسعودي» كه نوعي دائرة المعارف است و كتاب «هند» درباره اوضاع اين سرزمين از تاريخ و جغرافيا تا عادات و رسوم و طبقات اجتماعي آن. بيروني كتاب دائرةالمعارف خود را به نام سلطان مسعود غزنوي حاكم وقت كرد، ولي هديه او را كه سه بار شتر سكه نقره بود نپذيرفت و به او نوشت كه كتاب را به خاطر خدمت به دانش و گسترش آن نوشته است، نه پول.

بيروني معاصر بوعلي سينا بود كه در اصفهان مي نشست و باهم مكاتبه و تبادل نظر فكري داشتند.

بيروني در جريان لشكركشي هاي محمود غزنوي به هند غربي (كه پاكستان امروز قسمتي از آن است) امكان يافت كه به آن سرزمين برود، زبان هندي فراگيرد و درباره اوضاع هند تحقيق كند كه محصول اين تحقيق، كتاب «هند» اوست.

ساير ملل

درسي كه در قرن 16 پرتغاليها از برتري اسلحه گرفتند و به ارث براي غرب باقي گذارده اند

پرتغاليها كه با هدف استعمار ، از راه دريايي كه خود يافته بودند وارد هند شده و نقاطي را در ساحل غربي هند براي اشغال و ايجاد پايگاه جهت دست اندازي به ساير مناطق مشرق زمين از جمله خليج فارس در نظر گرفته بودند 13 دسامبر سال 1546 در جنگ بر نيروهاي حكمران گجرات هند پيروز شدند و موفق به پياده كردن نقشه خود گرديدند.

نيروهاي حكمران گجرات سي برابر پرتغاليها بودند ولي چون اسلحه آتشين در اختيار نداشتند شكست خوردند . هنديها تا زمان اين پيروزي به پرتغاليها روي خوش نشان نداده بودند كه برتري اسلحه (توپ و تفنگ ) ، آنان را مرعوب كرد . اسيب پذيري ديگر هندي ها اين بود كه يك دولت واحد نداشتند و دولت دهلي بر مناطق جنوبي مسلط نبود.

اين رويداد به دولتهاي غرب درس داد كه نه تنها بايد برتري تسليحاتي خود را حفظ كنند بلكه نيابد امكان دهند كه ملل ديگر به جنگ افزار موثر دست يابند و نيز باهم متحد شوند . اين تجربه پرتغال به صورت يک ميراث براي غرب باقي مانده و يک سياست عمومي آنها شده است .

در آن زمان جمعيت همه پرتغال به پايه يك شهر هند نمي رسيد و ترس از جمعيت زياد مشرق زمين هم عامل ديگري براي ترس استثمارگران بوده است ، و اين ترس از وقتي زياد شده است كه متوجه شده اند که اين جمعيت از تحمل تلفات بيمي به دل را ه نمي دهد؛ مثال بارز آن را چيني ها در اوايل دهه 1950 در جريان جنگ کره با عبور از رود « يالو » از خود نشان دادند.

ايجاد دادگاه بين المللي

جامعه ملل 13 دسامبر سال 1920 تصميم به ايجاد يك دادگاه جهاني در شهر لاهه گرفت. اين دادگاه پس از تاسيس سازمان ملل وظايف بيشتري به دست آورد كه اخيرا به تصويب مجمع عمومي اين سازمان موضوع دادرسي بين المللي و تعميم آن وارد مرحله جدي خود شده، یک دادگاه بین الملل کیفری بوجود آمده و احتمال گسترش دادرسی های جهانی افزايش يافته است که مورد نياز مبرم ملل است.

سيزدهم دسامبر سال 1944 يك خلبان كاميكاز (حمله انتحاري) نيروي هوايي امپراتوري ژاپن خود را بر ناو سنگين امريكايي «نشويل» كوبيد كه ضمن از كار انداختن اين كشتي 138 تن از افسران و ملوانان آن هم كشته شدند. عمليات كاميكازي («كامي» به معناي خدا ــ «كازي» يعني باد) كه طي آن خلبانان ژاپني هواپيماي پر از مواد منفجره خود را به ناوهاي آمريكايي در آبهاي خاور دور مي كوبيدند تلفات و زيانهاي سختي وارد آورد كه فصل جداگانه اي را در تاريخ جنگ جهاني دوم به خود اختصاص داده است.

صدام چند ساعت پس از دستگيرشدن

13 دسامبر 2003 صدام حسین تکریتی که از روز سقوط بغداد ناپدید شده بود در ناحیه الدوّار واقع در 15 کیلومتری جنوب تکریت و نه چندان دور از دجله در حفره ای در یک خانه روستایی دستگیر شد. وی یک تفنگ و یک تپانچه با خود داشت ولی از آنها برای مقابله با نظامی آمریکایی که پوشالهای روی حفره را عقب زده بود استفاده نکرد و جرات خودکشی هم نداشت. در آن روز صدام با آن قیافه و وضعیت، در ذهن بیننده یک آدم مفلوک را تداعی می کرد. صدام مقداری شوکلات و 750 هزار دلار با خود داشت. برای نشان دادن صدام 25 میلیون دلار پاداش تعیین کرده بودند که همین پاداش باعث لو رفتن او شده بود. تعیین پاداش نقدی همچنین باعث لو رفتن دو پسر صدام در ماه ژوئیه 2003 شده بود که هردو مقاومت کرده و کشته شده بودند. صدام حسین (رئیس جمهور پیشین عراق) که در طول عمر و حتی در لحظه اعدام کینه ایرانی را از دل بیرون نکرد بعدا محاکمه و اعدام شد. وی بیش از هرفرد دیگر به ایران و ایرانی آسیب وارد ساخته است.

برخي ديگر از رويدادهاي 13 دسامبر

1574: سلطان سليم دوم امپراتور عثماني در حمام به علت ليزخوردن بر زمين افتاد و درگذشت . وي پس از شكست در جنگ دريايي « لپانتو » در سواحل قبرس از ناوگان مشترك اسپانيا ، اتريش ، پاپ و ونيز و از دست دادن 230 كشتي جنگي دچار انچنان اندوهي شده بود كه از خوابگاهش بندرت بيرون مي آمد و به شراب پناه برده بود. دوسال بعد از اوهم شاه طهماسب صفوي شاه ايران درگذشت.

1816: نخستين اسكله خشك ( محلي كه كشتي را پس از بيرون كشيدن از آب تعمير مي كنند و يا اين كه كشتي نو را در انجا مي سازند و بعد به آب مي اندازند) در بندر بوستون امريكا ساخته شد.

1916: درجريان جنگ جهاني اول، بهمن در منطقه تيرول در كوههاي آلپ 16 هزارسرباز اتريشي و ايتاليايي را زنده به گور كرد و يك تن جان سالم به در نبرد ــ رويدادي كه تاريخ نظير آن را ثبت نكرده است .

1928: سنجاق كراوات به بازار آمد.

1959: ژنرال آيزنهاور رئيس جمهوري وقت آمريكا در جريان ديدار از 11 كشور در سه قاره وارد تهران شد و پنج ساعت در اينجا توقف داشت و با سران ايران گفتگو كرد.

1966: آمريكا در جريان جنگ ويتنام بمباران شهر هانوي را آغاز كزد.

[/align]