چگونه یک کارت گرافیک بخریم؟

[irsalam]

چگونه یک کارت گرافیک بخریم؟

اگر واقعیت را نخواهیم انکار کنیم بیشتر اوقات مردم هدفشان از خرید کارتهای گرافیکی برای کامپیوترهایی که استفادهء تجاری ندارند بازی کردن و اجرای بازیهای ودیدئویی به صورت ایدهآل است. البته مسلم است کارتهای گرافیکی کاربردهای دیگری نیز مثل تبدیل و نمایش ویدئوها را دارا هستند و البته در مروگرهای نسل جدید نیز نقش موثری را به عهده گرفتهاند، اما بهتر است خودمان را گول نزنیم! بازار کارتهای گرافیکی تنها به این علت پرحرارت و رقابت باقی مانده است که اگر بخواهید بازیهایی غیر از بازیهای دو بعدی تحت وب را تجربه کنید نیاز به یک کارت گرافیک مجزا از مادربرد خود با قدرت کافی دارید.

 

در مورد کارتهای گرافیکی حقایق تلخی نیز وجود دارند، تلخ ترین حقیقت این است که: هر چه کارتی که میخرید گرانتر باشد آن کارت بهتر است! در واقع نمیتوان منکر این حقیقت شد که هر چه بیشتر خرج کنید وقتی میخواهید بازیهای ویدئویی را اجرا نمائید تجربهء بهتر و دلنشینتری از اجرای آن بازی خواهید داشت و کیفیت بهتری را تجربه خواهید کرد. پس بنابراین اگر مثلاً روزی ۷۰۰ تا ۹۰۰ هزار تومان داشتید که خرج کارت گرافیک کردید در اصل به خودتان این شانس را دادهاید تا بازیهای کامپیوتری روز را به بهترین شکل ممکن تجربه نمائید.

AMD یا Nvidia؟

 

متاسفانه ما در کشوری زندگی میکنیم که مردم بیش از هر چیزی به برند توجه میکنند ولی اگر واقعبین باشیم اینکه کدام یک از این دو برند بهتر هستند سئوال چندان مهمی نیست! همواره هر برندی محصولاتش مزایا و معایبی دارند و در هر خط تولیدش نسبت به رقیب خود محصولاتی برتر و البته ضعیفتر دارد. مثلا اگر بشود به این سئوالات پاسخ قطعی داد که AMD بهتر است یا اینتل؟ پیسی بهتر است یا مک؟ و یا دسکتاپ بهتر است یا لپتاپ؟ به سئوال فوق هم میتوانیم پاسخ بدهیم. در چیپستهای تولیدی AMD و Nvidia تکنولوژیهای متفاوتی به کار رفته است و تفاوتهای عمدهیی وجود دارد لذا هر کاربر بر حسب بودجه و دانستن نیاز دقیق خود میتواند محصولات یکی از این دو برند را بر دیگری ترجیح دهد.

 

با وجود این حقیقت که یک گیمر حرفهای و نکتهبین قادر است جزئیات حاصل از اجرا و نمایش یک گیم با یک کارت AMD را با جزئیات حاصل از نمایش و اجرای همان گیم بر روی یک کارت گرافیکی مشابه و هم ردهء کارت قبلی اما اینبار تولید Nvidia را قیاس نماید، اما بیشتر مردم توجهشان به این جلب میشود که یک بازی چقدر از نظر جلوههای گرافیکی به واقعیت نزدیک است هر چند در حین انجام همان بازی در مواردی گیم اصلا روان نباشد! لذا از دید یک کاربر عادی توانایی یک کارت در زمینهء آنتی آلیزینگ (واضح سازی تصاویر دو یا سه بعدی)، پردازش فیزیک بازی و قدرت کارت در پشتیبانی از تکنولوژی اتصال و پاسخگویی به چند مانیتور ممکن است چندان مورد توجه قرار نگیرد. بنابراین یک کاربر عادی میتواند با خواندن چند نقد و با توجه به بودجهء خود کارت مورد نظرش را از بین یکی از این دو برند تهیه کند اما گیمرهای حرفهای که قصد هزینه کردن رقم قابل توجهی را دارند بهتر است قیاسهای بیشتری را انجام دهند و بنچ مارکهای بیشتری را مشاهده نمایند تا به نتیجهء مطلوبتری برسند. (نکته: هر چند احتمالاً اکثراً از این مطلب آگاه باشید ولی بد نیست اشاره کنیم چند سال پیش کمپانی AMD تولید کنندهء کارتهای گرافیکی با برند ATI را به صورت کامل خریداری کرد. اکثر کارتهای گرافیکی تا همین امروز توسط AMD به بازار عرضه شدهاند هنوز برند ATI را به همراه دارند البته AMD اعلام کرده است نسل بعدی خط تولیدش دیگر با برند ATI نخواهد بود و با همان نام AMD به بازار ارائه خواهند شد.)

GPU

 

پردازندهء یک کارت گرافیک را در اصطلاح GPU میگویند و همین بخش از کارت گرافیکی شما تواناییهای عمدهء ویدئویی و گرافیکی کارتتان را مشخص میکند. هر چند اسامی فنی و رمزی که برای GPU ها از جانب تولید کنندگان انتخاب میشود برای کاربران عادی چندان قابل شناسائی و درک نیست مگر اینکه هر روز بازار و اخبارش را از نزدیک دنبال کنند. اما در این زمینه یک قانون موثر و خوب وجود دارد، آنهم اینکه هر چه رقم اختصاص یافته در کنار نام GPU شما بالاتر باشد یقینا قویتر است. برای مثال سری ۵۰۰۰ کمپانی AMD شامل آخرین و قویترین محصولات AMD (و البته گرانترینشان) است، بالاترین و قویترین محصول این سری فعلاً کارت ATI Radeon HD 5970 است اما اگر محصولی کماکان قدرتمند با هزینهء کمتر میخواهید میتوانید به سراغ ۵۸۷۰ یا ۵۸۵۰ بروید البته کمی اگر از انتظارات خود در صورت کمبود بودجه بزنید شاید ۵۷۷۰ نیز گزینهء مناسبی باشد. در سمت دیگر Nvidia با محصول قدرتمندی همچون GeForce GTX 480 قرار دارد اما خوب برای افراد با بودجههای کمتر و نیازمند کارتهای قدرتمند میتوان گزینههایی مثل GTX470 و GTX465 و یا GTX460 را در نظر گرفت. در مورد سری بندی کارتهای Nvidia باید نکتهء دیگری را نیز در نظر داشت کارتهایی که با عنوان GTX ارائه شدهاند بهترین و قویترین گزینه برای گیمرها هستند کارتهای GTS کارتهایی متوسط هستند که شاید بتوان در حد متوسط با آنها گیم نیز بازی کرد و نهایتاً کارتهای GT که برای افراد با بودجهء کم و البته نیازهای نه چندان بالا ارائه میشوند.

سرعت پردازش و حافظه

 

سرعت پردازش یک کارت و میزان حافظهء ارائه شده بر روی آن کارت دو عامل مهم در بازده نهایی کارت گرافیک هستند. دو کارت گرافیکی یکسان اما با میزان حافظهء متفاوت: مثلا GTX460 با دو حافظهء متفات ۷۶۸MB و ۱GB به بازار عرضه شدهاند و هر دو کارت GPU های یکسانی دارند ولی کارتی که حافظهء ۱GB دارد نسبت به کارت دیگر قویتر و البته گرانتر است. برخی از کارتها با حافظههای مدرن GDDR5 عرضه میشوند که یقینا از کارتهای ارائه شده با حافظههای DDR3 و GDDR3 سریعتر و قویتر و البته گرانتر هستند (AMD کارتهای رنج متوسط سری ۵۵۰۰ خود را با هر دو حافظهء DDR3 و GDDR5 ارائه میکند که در کارایی و قیمت بسیار موثر هستند).

 

اواخر دههء نود اگر کاربری میخواست کارت گرافیک بخرد شاید تنها عاملی که نیاز بود به آن توجه شود میزان حافظهء کارت بود چون سرعت پردازندهها رشد چندانی نداشت و بازار هم عملا در دست برند Nvidia بود اما این روزها عواملی که در بالا نام بردیم مثل نوع و سرعت پردازنده، نوع و میزان حافظه عوامل بسیار مهمی هستند هر چند هنوز هم دیدهایم بسیاری از کاربران با تفکری در مشابه آنچه در اواخر دههء نود وجود داشت یعنی هر چی کارتی حافظهء بیشتری داشت پس بهتر است اقدام به خرید میکنند.

اندازه و ابعاد کارت گرافیک

 

اگر به دورانی برگردیم که اندازه و ابعاد کامپیوترها حدود یکی دو متر بود شاید کسی چندان به ابعاد و اندازهء کارت گرافیک خود اهمیت نمیداد، اما این روزها چون مادربردها و کیسهای گوناگون با ابعاد مختلفی در بازار ارئه میشوند بایستی ابعاد و اندازهء کارت گرافیک انتخابی خود را با آنها انطباق بدهیم. کارتهای گرافیکی قدرتمند ابعاد و طول بیشتری را دارا هستند و معمولا در کیس های Micro-ATX یا کیسهای ATX کوچکتر از استاندارد جایی ندارند. ATI Radeon HD 5970 در حال حاضر با طول ۲۹٫۲۱ سانتیمتر طویل ترین کارت موجود در بازار است اما سایر کارتهای قدرتمند Nvidia و یا AMD از نظر طول شاید ۲ یا ۳ سانتیمتر کوتاهتر از این کارت باشند. اگر قصد دارید یک کامپیوتر کوچک و جم و جور دست و پا کنید یا قصد ارتقا گرافیکی بر روی کامپیوتر خود را دارید خواستان باشد که مسئلهء ابعاد و اندازهء کارت انتخابیتان برایتان دردسر ساز نشود.

Direct X

کارتهای گرافیکی از نسخههای مختلفی از مجموعهء رابطهای برنامهنویسی حرفهای مایکروسافت دایرکت ایکس پشتیبانی به عمل میآورند که حاصل آن به ارمغان آمدن قابلیتهای گرافیکی و پردازشی متفاوتی است. نیاز به تکرار نیست گیمرهای حرفهای جزئیات را بیشتر مورد توجه قرار میدهند اما برای نزدیک شدن جلوههای گرافیکی یک بازی به واقعیت کارت گرافیک بهتر است از نسخهء جدیدتری از دایرکت ایکس پشتیبانی کند. آخرین نسخهء ارائه شده از دایرکت ایکس توسط مایکروسافت دایرکت ایکس ۱۱ یا DX 11 است و اکثر کارتهای سری آخر AMD و Nvidia از آن پشتیبانی کامل به عمل میآورند. کارتهای که از DX 11 پشتیبانی میکنند همچنین قادر هستند تا بازیهایی که تحت DX 10 یا ۹ توسعه داده شدهاند را نیز به شکل کامل اجرا نمایند اما اگر کارتی از DX 10 پشتیبانی میکند نمیتواند همه جلوهای گرافیکی بازی که تحت DX 11 ارائه شده است را به تصویر بکشد.

پورتهای خروجی

مرسوم ترین روش برای متصل کردن مانیتور به کارت گرافیک سیستم پورتهای DVI هستند. اکثر کارتهای گرافیکی امروزی یکی از این پورتها را عمدتاً دارا هستند و البته بیشتر آنها دو پورت DVI دارند که به شما این امکان را میدهند تا تصویر خروجی را بر روی بیش از یک مانیتور مشاهده نمائید. اما این تنها نوع پورتی نیست که بر روی کارتهای امروزی ارائه میشود، برخی از کارتها به پورتهای HDMI و یا mini HDMI تجهیز شدهاند تا بتوانید خروجی آنها را بر روی HDTV ها یا ابزارهای مشابه مشاهده نمائید. DisplayPort پورت استاندارد جدیدی است که قصد دارد جای DVI را در بازار را بگیرد و وعده داده است از نمایشگرهایی بزرگتر از نمایشگرهای کنونی که با حداکثر رزلوشن ۲۵۶۰ در ۱۶۰۰ پیکسل توسط پورت DVI پشتیبانی میشوند پشتیبانی به عمل آورد، همچنین نسخهء دیگر از این پورت با عنوان min DisplayPort ارائه خواهد شد که از نسخهء اصلی قدری کوچکتر است.

کانکتورهای پاور

کارتهای گرافیکی این روزها به قطعات بیش از اندازه کاملی بدل گشتهاند و اگر یکی از مدلهای قدرتمندشان را مدنظر گرفتهاید تنها سوار کردن آن بر روی مادربرد کافی نیست. اکثر کارتهای دارای کارایی بالا و البته کارتهای ردهء متوسط نیاز به اتصال مستقیم و مستقل به پاور سیستم را دارند. از این جهت بر روی این دسته از کارتها در قسمتی از لبههای بالایی یا انتهایی کارت جکهای اتصال مخصوصی در نظر گرفته شده است که البته برخی از کارتها یک و برخی دیگر دارای دو جک هستند و این جکها ممکن است ۶ یا ۸ پین باشند. توجه داشته باشید اگر کابل مخصوص پاور را به این جکها متصل نکنید کامپیوتر بوت نخواهد شد. از همهء این موارد مهمتر فراموش نکنید که پاور شما توان کافی برای برق رسانی به سیستم و همینطور کارت گرافیک انتخابی شما را دارا باشد. یک کارت گرافیک دارای دو GPU مدل ATI Radeon HD 5970 نیازی معادل ۳۰۰ وات دارد و کارت گرافیک GeForce GTX 480 نیازش ۲۵۰ وات است که خوب وقتی این کارتها بر روی سیستمی سوار میشوند بر حسب نیاز سایر قطعات شما به پاوری بین ۷۰۰ تا ۱۰۰۰ وات یا شاید هم بیشتر نیاز پیدا میکنید.

استفاده از چند کارت به صورت همزمان

 

اگر مادربرد شما دارای بیش از یک شیار PCIe x16 است این امکان را دارید تا کارت گرافیک دوم، سوم و در برخی موارد حتی چهارم را نیز به سیستم خود بیافزایید تا تجربهء ویدئویی بینظیری را به دست آورید. هم Nvidia و هم AMD هر دو تکنولوژیهای ویژهیی را ارائه کردند که شما را قادر میسازند دو یا چند کارت گرافیکی را به صورت یک واحد پردازشی گرافیکی به کار ببندید. این تکنولوژی در محصولات AMD با عنوان CrossFireX و در Nvidia با نام Scalable Link Interface یا به اختصار SLI نامگذاری شدهاند. معمولا وقتی قصد دارید از این تکنولوژیها بهره بگیرید بهترین راهحل این است که دو یا چند کارت با GPU های یکسان و تولید یک کمپانی مشخص را تهیه کنید در ضمن در نظر داشته باشید تا پاور شما توان کافی برای تامین انرژی مورد نیاز همهء کارتها را دارا باشد.

قابلیتهای ویژه

 

هر کدام از دو برنده AMD و Nvidia قابلیتهای ویژهیی را بر روی محصولات خود ارائه میکنند. مثلا طی یکی دو سال گذشته AMD با تکنولوژی Eyefinity حسابی خودش را سر زبانها انداخته است که شما را قادر میسازد با تنظیماتی ساده خروجی تصویر یک کارت گرافیک را بر روی ۶ مانیتور به صورت همزمان مشاهده نمائید. Nvidia تکنولوژی مشابهی دارد با عنوان Nvidia Surround اما بیشتر محبوبیت Nvidia بخاطر تکنولوژی PhysX است، تکنولوژی که اشیاء را در تصاویر سه بعدی و گیمها به دنیای واقعی بیشتر شبیه میکند و البته تکنولوژی دیگری با عنوان ۳D Vision که امکان تجربه کردن بازی ها به صورت سه بعدی را به شما میدهد (البته در صورت در اختیار داشت سخت افزار کافی و لازم). اما واقعیت این است عمدهء این تکنولوژیها کمتر مورد استفادهء کاربران عادی که فقط از یک کارت گرافیک روی سیستم بهره میگیرند قرار می گیرند و کاربرد اصلی تکنولوژیهایی این چنین در مصارف صنعتی، گیمرهای فوق حرفهای و کاربرانی با نیازهای پیشرفته است.