دستور امیرکبیر : شکنجه متهمان به کلی ممنوع است

[بهار خانم]

تاریخ

- امیرکبیر شکنجه متهمان را به کلی ممنوع کرد و این ممنوعیت بسیار جالب توجه و نشانگر از بلندنظری امیر کبیر دارد.

 

 

قوانین دادرسی و نظام قضایی کشور در دوران ناصرالدین شاه، در سه مرحله مورد اصلاح و بازنگری قرار گرفت. این اصلاحات برای نخستین بار پس از صدارت امیرکبیر در سال ۱۲۶۵ هجری قمری صورت گرفت. امیرکبیر که در ابتدا خود برخی از احکام دعوی را رسیدگی می کرد، به دنبال بروز اشتباهی، در یکی از احکام و صدور حکم، خویش را از بررسی محاکمات تخصصی برحذر داشته و پرونده های پیچیده را به محضرهای شرعیه ارجاع کرد.

در دوران امیرکبیر «دیوان خانه» ای که زمان عباس میرزا شکل گرفته بود با نام «دیوان خانه بزرگ پادشاهی، تقویت و احیا شد. صلاحیت این دیوان خانه در برابر صلاحیت عام محاضر شرع که مستقل زیر نظر مجتهدان شیعه اداره می شد، محدود به مسایل کیفری و دعاوی مدنی و تجاری ایرانیان غیر مسلمان بود.» در دوره امیرکبیر روند تازه ای از اصلاحات دولتی بر فعالیت های حاکمان شهری رواج یافت.

امیرکبیر همچنین شکنجه متهمان را به کلی ممنوع کرد و این ممنوعیت در آن روزگار که متاسفانه شکنجه در ایران و بسیاری از کشورهای دنیا معمول بود، بسیار جالب توجه و نشانگر از بلندنظری امیر کبیر دارد.

شیوه صدارت امیرکبیر و اهتمام او در ایجاد یک نظام قانونی دیوانی در کشور منجر به قتل وی در محرم ۱۲۶۸ قمری شد.

به نقل از کتاب خاطرات امیرکبیر، نویسنده: محمود حکیمی