تاريخچهٔ فوتبال در ايران

[irsalam]

تاريخچهٔ فوتبال در ايران

 

 

 

 

[align=justify]ورزش و بازىهاى جديد مانند فوتبال که ”بازىهاى اروپائي“ خوانده مىشوند. در حدود سالهاى ۱۲۸۰ تا ۱۳۰۰ ش، از سوى اروپائيان بهخصوص انگلستان در ايران توسعه پيدا کرد. واژهٔ فوتبال را دانشجويانى که در اروپا تحصيل مىکردند پس از بازگشت به وطن وارد زبان فارسى کردند. فوتبال در ابتدا در ميان انگليسىهاى مقيم ايران در تهران و برخى از شهرهاى بزرگ و همچنين ملوانان کشتىهاى خارجى در بنادر بوشهر، خرمشهر و بندرعباس و ساير بنادر پا گرفت. در سال ۱۹۰۷ (۱۲۸۶ شمسي) ”اسپرينگ رايس“ وزيرمختار انگلستان در ايران، بهمنظور ايجاد حس رقابت در بازيکنان و جنبهٔ رسمى دادن به بازىها دو جام براى فوتبال و هاکى تهيه کرد. بدينترتيب، اولين دورهٔ رسمى مسابقهٔ فوتبال بين سه تيم سفارت انگليس، بانک شاهى و تلگرافخانه انجام شد.

 

 

البته اين بازى در ايران از دوران تأسيس سفارت انگلستان در سال ۱۸۶۵ ميلادى در بين کارکنان سفارتخانه انجام مىشد. در آن مقطع تعداد کارکنان سفارت نسبتاً زياد بود و همچنين انگليسىهاى زيادى نيز در ايران زندگى مىکردند که براى سرگرمى خود در ميدان مشق (اطراف ميدان امامخمينى - توپخانهٔ سابق) بازى مىکردند. تماشاى بازى فوتبال براى مردم آن زمان تهران بسيار جالب بود. جوانان ايرانى نيز به تقليد از انگليسىها شروع به بازى فوتبال کردند. اما مشکل پيدا کردن توپ باعث شد از هر وسيلهٔ گردى بهجاى توپ استفاده گردد. متداولترين توپ در تهران در ابتدا مثانهٔ گاو بود که ابتدا آن را باد کرده و روى آن پوشش پارچهاى تعبيه مىکردند و سپس آن را مىغلتاندند. رفتهرفته مشکل توپ، ابتدا از طريق توپهاى فوتبال سفارت انگليس و سپس تقليد از نحوهٔ ساختن آن حل گرديد.

 

 

در سال ۱۲۹۹ ”باشگاه ايران - Iran Club“ تشکيل شد و همچنين در سال ۱۳۰۰ ”انجمن ترقى و ترويج فوتبال“ از سوى نخستين معلمان ورزش کشور بهوجود آمد. بههر حال جوانان و نوجوانان ايرانى در شهرهائى که انگليسىها حضور داشتند مثل تهران، بوشهر، اصفهان، مشهد، بندرعباس، کرمان، کرمانشاه، خرمشهر، زابل، شيراز، تبريز، اهواز، آبادان، بيرجند، همدان، قزوين، رشت، اراک، يزد، قصرشيرين، بروجرد، کرند، مراغه و ساير شهرها با فوت و فن بازى فوتبال آشنا شدند.

 

 

رفتهرفته بر تعداد تيمها افزوده شد و تيمهاى ”کلوب تهران“، ”باشگاه اجتماعيّون“ و ”باشگاه شعاع“ اضافه گرديد. مسابقات اين تيمها در ميدان مشق برگزار مىگرديد. در سال ۱۳۰۴ تيم ”کلوب تهران“ تيم انگليسىهاى مقيم تهران را ۲-۱ شکست داد.

 

 

بدينترتيب، کسانى که فوتبال را به ايران آورده بودند از شاگردان و مقلّدان خود شکست خوردند.

 

 

اولينبار در سال ۱۳۰۴ تيم ملى کشور تشکيل و عازم بادکوبه گرديد که مورد استقبال بسيار زياد قرار گرفت. بازيکنان ايران در اين بازىها با پيراهن راهراه سفيد و سبز ظاهر شدند و حاصل آن دو باخت ۰-۲ و ۱-۴ و يک مساوى ۰-۰ بود. در سال ۱۳۰۸، ايران ميزبان تيم ملى بادکوبه بود. در همين هنگام، دولت ايران تصميم به چمنکارى زمين محل مسابقه گرفت و زمينى را با بودجهاى که به تصويب دولت رسيده بود به مبلغ دههزار تومان خريدارى کرد. از اين پس، بازيکنان بهجاى بازى در زمين خاکي، براى اولينبار بر روى چمن بازى کردند. نتيجهٔ بازى ۰-۷ و ۱-۴ به نفع تيم مهمان به اتمام رسيد که خاطرهٔ تلخ شکست دورهٔ قبل را براى ايرانيان دوباره زنده کرد.

 

 

در سال ۱۳۲۵ مجمع فوتبال که از سال ۱۳۱۹ تشکيل شده بود به ”فدراسيون فوتبال“ تغيير نام داد و در اوايل سال ۱۳۲۶، خواستار عضويت در فدراسيون بينالمللى فوتبال (فيفا) شد. اين درخواست بيستم دىماه سال ۱۹۴۸برابر با سىام دىماه سال ۱۳۲۶ مورد موافقت فيفا قرار گرفت و فوتبال ايران وارد مرحلهٔ جديدى گرديد. اين روز براى فوتبال ايران روزى تاريخى بهحساب مىآيد. از آن تاريخ به بعد، ايران روزى تاريخى بهحساب مىآيد. از آن تاريخ به بعد، ايران در مسابقات مختلف رسمى نظير ”جام ملتهاى آسيا“، ”بازىهاى المپيک“، ”بازىهاى آسيائي“ و ”جام جهاني“ شرکت فعال داشته و چندينبار در جام ملتهاى آسيا و بازىهاى آسيائى به مقام قهرمانى رسيده است و دوبار هم به افتخار رسيدن به مرحلهٔ نهائى جام جهانى در سالهاى ۱۹۷۸ و ۱۹۹۸ دست يافته است. [/align]